vahe stepanyan

Ամեն օր 40 րոպե

Դու կարծում ես զբաղվա՞ծ մարդ ես: Դու չունե՞ս ժամանակ ոչնչի համար: Հըմ… Կարող ա: Բայց չէ: Դու ամեն օր ծախսում ես շատ ժամանակ՝ չանելով ոչինչ: Կուզե՞ք՝ ապացուցեմ:

Դու երևի նստած ես ձեր հյուրասենյակում, կամ էլ քո սենյակում: Կարող ա ձեր բակում ես, կամ էլ ընկերոջդ տանը: Միգուցե տրանսպորտի մեջ ես անհարմար նստած: Բայց դա այդքան էլ էական չի: Կարևորը, որ քո մոտ վայրկյանի սլաքով ժամ լինի: Կախված ձեր տան պատից, դասասենյակում, լսարանում կամ ձեր աշխատանքի վայրում, կամ էլ ձեր թևին կապված: Լավ, մի րոպե. մի քիչ շտապել եմ: Գանք արմատներին:
Մարդու ուղեղը շատ յուրահատուկ երևույթ է: Կամ տասնյակ ձևեր դա ապացուցելու: Այ, օրինակ, նայեք ձեր դիմացի պատին: Հետո հայացքը փոխեք դեպի էկրանը ու նորից նայեք պատին: Թվում է, թե ոչ մի հետաքրքիր բան: Դե, ճիշտն ասած, այստեղ հետաքրքիր բան էլ չկա: Բայց… Այստեղ մի բայց կա: Երբ դու էկրանից հայացքդ փոխում ես պատին, դու չես կարող միանգամից պարզ տեսնել պատը: Հիմա բացատրեմ: Չնայած մարդու տեսողական ապարատը շատ լավն է, միևնույն է. էկրանից պատին հայացք փոխելիս, դու միշտ այդ ճանապարհին մի քանի կադր «լղոզված» պատկեր ես տեսնելու: Հիմա կասեք, թե չի կարող պատահել. ես չեմ տեսել: Այ, հիմա անցանք ուղեղին: Որպեսզի ամեն անգամ հայացքդ փոխելիս այդ ավելորդ անորոշ կադրերը չտեսնես, ուղեղդ դրանք բոլորը անմիջապես կջնջի: Բայց հո դատարկ չի՞ թողնի: Դու միանգամից կթողնես պատը: Մի քանի կադր ավել: Այ, տես, հիմա ես իմ գրածն էլ չեմ հասկանում: Դրա համար էլ ժամերը հիշեցի: Մի հատ դուք էլ հիշեք: Ըհը: Հիմա էն նույն գործողությունն արեք էկրանի ու ժամի հետ: Նայեք էկրանին, հետո՝ ժամին: Կարող եք կրկնել նույնը միլիոն անգամ, բայց ձեզ միևնույն է, թվալու է, որ երբ դուք նայեցիք ժամի վրայի վայրկյանի սլաքին, առաջին վայրկյանը միշտ ավելի երկար է թվում: Հլը փորձեք: Ըհը: Ի՞նչ եք կարծում: Ժամանակը դանդաղո՞ւմ է այդ առաջին վայրկյանին: Չէ: Ուղղակի լզողված կադրերի փոխարեն էդ առաջին վայրկյանն ես տեսնում: Ու գիտեք՝ ինչքան կադրերը շատ են, այնքան տեսարանը մեզ դանդաղ կթվա:
Հիմա կարող եք մի քիչ հետ գնալ ու կարդալ մարդու ուղեղի յուրահատկության մասին:
-Հա, ու ի՞նչ:
Էսպես կասեն մարդիկ, ում այդպիսի բաները չեն հետաքրքրում: Բանն այն է, որ մարդը իր աչքերը օրվա մեջ այնքան շատ է շարժում, որ եթե այդ «լողոզված» պատկերների միլիվայրկյանների տևողությունը իրար գումարենք, կստացվի մոտ 40 րոպե: Դուք օրվա մեջ 40 րոպե գտնվում եք ձեր հասկացողությունից դուրս իրականության մեջ: 40 րոպե ոչինչ չեք անում: Օրեկան այդ 40 րոպեն դառնում է տարեկան 10 օր: Ինչի՞ համար: Ոչնչի: Կան մարդիկ, ովքեր 365 օր, օր ու գիշեր աշխատում են առանց քնելու, բայց միևնույն է, 10 օր ոչինչ չեն անում: Ու դու ոչինչ չես կարող անել: Իհարկե, կարող ես հայացքդ միշտ առաջ պահել ու մարմինդ շարժելիս գլուխդ ընդհանրապես չշարժել, որպեսզի այդպիսի կադրեր չստանաս: Բայց եթե լուրջ՝ չես կարող: Էդպես հավերն են անում: Ու էլի լիքը թռչուններ: Իսկ դու ուզած-չուզած կծախսես այդ 40 րոպեն: Ու ինձ երբեք չես ասի.
-Ես ավելորդ ժամանակ չունեմ քո վրա ծախսելու…