Ամառը սկսվելուն պես ես շրջապատված եմ Հայաստանից արտագաղթած ինձ շատ սիրելի  մարդկանցով: Մորաքույրս Կանդայից է եկել, մյուս մորաքույրս՝ ԱՄՆ-ից,  քույրս՝ Ռուսաստանից, ընկերուհիս՝ Շվեդիայից, և այսպես շարունակ: Ամեն մեկը ինչ-ինչ պատճառներով հայտվել է աշխարհի տարբեր ծայրերում:

Ամառը իրենց սիրած տարվա եղանակն է, որովհետև կարոտին չդիմանալով և արյան կանչով գալիս են Հայաստան՝ վայելելու իրենց ամառը: Եվ անընդհատ կրկնում են, որ Հայաստանից լավ տեղ չկա:

Ես չէի պատկերացնում, որ մեր՝ հայաստանաբնակ հայերիս, և իրենց՝ արտերկում ապրողների տարբերությունն այսքան մեծ է և բացահայտ: Դժվար է  իրենց համար պատկերացնել, թե ինչպիսին է կյանքը Գյումրիում՝ արկածներով լի այս քաղաքում:

Իրենք դժվար են հասկանում, թե ինչպես են մարդիկ  հանգիստ կարմիր լույսի տակ ացնում փողոցը, կամ ինչպես է հնարավոր վաճառողի հետ շատ բանակցելով զեղչ ձեռք բերել: Կամ մի օր, երբ մորաքույրս խանութում բաժակներ էր գնում և ահագին երկար չէր կարողանում ընտրել, վաճառողը դժգոհ դեմքի արտահայտությամբ ասաց.

-Քու՛ր ջան, բաժակ է, էլի. սաղն էլ բաժակ են: Մեկնումեկը առ, պրծի: Կարևորը բանըմ էղնի խմես:

Մորաքույրս շատ զարմացավ և ծիծաղեց, որովհետև իրենց երկրում վաճառողը պարտավոր է մինչև վերջ համբերատար սպասել և չմիջամտել:

Իսկ ամենահետաքրքիրը մատուցողներն են: Մի օր, երբ սրճարանում նստած էինք և դեռ չէինք ավարտել հիմնական ուտեստը, որոշեցինք սուրճ պատվիրել.

-Մի րոպե կմոտենա՞ք:

-Լսում եմ:

- Մեզ երկու հատ սուրճ կբերե՞ք:

-Իաա՜, ոչ մի սուրճ: Էտ ի՞նչ եք կերել, որ մի բան էլ սուրճ էք ուզում, ոչ մի սուրճ մինչև չուտեք, չպրծնեք:

Դե հիմա արի, բացատրի, որ Գյումրիում բոլորն են  հոգատար և անկեղծ: Ընկերուհիս ապշել էր. ես այդպես էլ չկարողացա բացատրել, թե ինչու է մատուցողը հաճախորդի հետ խոսում այնպես, ինչպես կխոսեր օրինակ՝ տատիկս կամ մայրիկս:

Եվ հենց այս է, որ ամեն տարի իրենց բերում է Գյումրի: Իրենց օրինապաշտ երկրներում անհոգ, բայց միապաղաղ կյանքից հետո Գյումրվա կյանքը շատ հետաքրքիր է, քանզի այն լի է փորձություններով և արկածներով:

Եվ վերջում ավելացնեմ մի բան՝ Գյումրիում ապրում ես ոչ թե օրենքով, այլ «քթի ծակով»: