amalya harutyunyan

Բողոքս հայտնում եմ գրականության միջոցով

Անի Սիմոնյանը, նույն ինքը` Անի Յավրենցը, երիտասարդ գրող է:
Սիրում է կարդալ, գրել, ստեղծագործել, իրեն համարում է «ջրված արև»: -Ինչպե՞ս ես սկսել ստեղծագործել, և կա՞ն ընտանիքում մարդիկ, ումից ժառանգել ես քո տաղանդը:
-Ստեղծագործական առաջին փորձերս եղել են 9-10 տարեկանում, երբ հեքիաթներ ու առակներ էի գրում: Գրելուս հիմնական նպատակը պապիկիս նմանվելն էր: Ինքը գրող էր, ու ինձ դուր էր գալիս իրեն հատուկ միամտությունը, աշխատասենյակը, գրելաոճը: Սակայն 11 տարեկանում «գրողի կարիերաս» կանգ առավ: Ստեղծագործելու կարողությունը որպես «ժառանգություն» դիտարկելը փոքր ինչ հակասական պատկեր կստեղծի: Չեմ կարող ասել, որ ժառանգել եմ այն: Քանի որ շատ էի կապված պապիկիս հետ, իր մահը մեծ ազդեցություն թողեց աշխարհայացքիս ու էությանս վրա: Իր մահից հետո մի պահ կանգ առա ու որոշեցի, որ պիտի իր կիսատ մնացած տողատակերը շարունակեմ: Սկզբում գրում էի իր համար, թղթին ասում էի էն, ինչ պիտի ասեի պապիս, բայց չհասցրի ասել: Հետո նորից մի ժամանակահատված կանգ առա ու սկսեցի հղկել գրելաոճս, հստակեցնել, կապ ստեղծել ընթերցողի հետ, ուսումնասիրել, կարդալ: Ու էդպես սկսեցի գրել ոչ թե բացառապես իմ, այլ իմ ու ընթերցողիս համար, ու սկսվեց ստեղծագործական կյանքս:

-Ո՞ր զգացմունքներն են մղում գրելու:
- Երբեք չեմ մտածել էդ հարցի շուրջ, բայց կարծում եմ այն բողոքը, պայքարը, որը ես չեմ կարողանում բարձրաձայնել, հայտնում եմ գրականության միջոցով:

-Ո՞վ է առաջին ընթերցողդ և ի՞նչու:
- Առաջին ընթերցողս եղել ու շարունակում է լինել քույրս՝ Մարիամը: Դժվարանում եմ պատասխանել, թե ինչու՞: Ուղղակի, ես երևի իրեն նույնականացնում եմ ինձ հետ ու իր կողմից տրված քննադատություններն ինձ համար շատ կարևոր են: Ինքն իմ գրվածքներին նայում է հարազատի աչքերով: Էն, ինչը ինձ համար օտար կթվար, ինքն զգում է ու հավանական փոփոխության մասին հայտնելիս՝ միշտ նշանակետին է խփում:

-Ի՞նչպես ես վերաբերվում քննադատություններին:
-Էս հարցը շատ եմ սիրում: Ցեխ շպրտելը քննադատությունից պիտի տարբերվի: Այսինքն, եթե ասվում է, որ խնձորը վատն է, ապա պիտի հիմնավորվի՝ ինչո՞ւ է արդյոք վատը և ինչպե՞ս ավելի լավը կլիներ: Քննադատությունը, որպես էդպիսին, շատ զիլ գաղափար է, որովհետև չի թողնում նույն տեղում դոփես, ու անընդհատ շարժվում ես առաջ:

-Ո՞րն է քո ամենանվիրական ցանկությունը:
- Ցանկություններ, երազանքներ շատ ունեմ, բայց ամենանվիրականը՝ ունենալ սեփական խմբագրություն:

-Ի՞նչն ես համարում քո երջանկությունը, և ի՞նչը կարող է քեզ ուրախություն պարգևել:
-Երջանկություն է ունենալ մի սենյակ, որի մի պատը շոկոլադ է, մյուս երեքը՝ ամերիկյան ու հայ գրականություն…

-Քեզ համարո՞ւմ ես հաջողակ մարդ, և ըստ քեզ, ո՞րն է քո հաջողության գրավականը:
-Լինել բացարձակ հաջողակ, կնշանակի հեռու մնալ ամենատարբեր փորձություններից, որ կյանքը կարող է քեզ մատուցել: Բայց անհաջողակն էլ մի բան չէ: Դրա համար ես ինձ կհամարեմ կիսահաջողակ:

-Քեզ համար ո՞րն է մարդկային ամենաբարձր զգացմունքը, և ունե՞ս արդյոք իդեալներ:
- Իդեալներ չունեմ: Ընդհանրապես աշխատում եմ հերքել իդեալականացված կյանքի ու գաղափարների երևույթը: Ստեղծված իդեալները խոչընդոտ են հանդիսանում՝ գաղափարների զարգացման հարցում: Էդ պատճառով չունեմ իդեալներ:

-Ո՞ր սկզբունքով ես առաջնորդվում կյանքում:
-«Որդան Կարմիր» խումբը մի երգ ունի, ասում է՝ «Քայլ արա՛»: Գաղափարը, որպես էդպիսին շատ զիլ է: Այսինքն, դու քայլ արա, եթե ստացվի, ալտերնատիվ տարբերակներ կգտնես: Կյանքի տարբեր փուլերում հասկանում ես, որ էդ քայլը օդի ու ջրի պես պետքական մի բան է: Էդ քայլերն են, որ քեզ տանում են դեպի հաջողություն:

-Սիրածդ հեղինակը, գիրքը, և ինչո՞ւ:
-Սիրածս հեղինակը՝ Բուկովսկի, Քերուակ, Չարենց: Գիրքը՝ Ֆրանսուա Սագան «Մի քիչ արև պաղ ջրի մեջ»: Գիրքն ինձ համար ծայրահեղ հոգեհարազատ է, երևի որովհետև կարդացի այն կյանքիս կարևորագույն ժամանակաշրջանում:

-Ի՞նչ արժեք ունի քեզ համար հայ գրականությունը և ո՞ւմ ես համարում հայ գրականության գագաթնակետը:
-Կարծում եմ գրականությունը էն ոլորտն է, որտեղ չպիտի լինեն գագաթներ ու իդեալներ: Որպես էդպիսին Չարենցին համարում եմ հայ գրականության հանճար, բայց կարծում եմ պետք չի սառեցնել «հայ գրականության գագաթ»ի գաղափարը:

-Գրականությունը քեզ համար ճանապարհ է փրկությա՞ն, թե՞ հարցադրում, բողոք:
-Կարծում եմ ավելի շատ՝ հարցադրում, բողոք: Չես կարող միանշանակ ասել, որ գրականությունը կփրկի ժողովրդին, ազգին, բայց այն, որ գրականությունն ունակ է արթնացնելու բողոք, պայքար, դա միանշանակ է:

-Ի՞նչն է մեզ պակասում այսօր:
-Մենք այսօր ինֆորմացված երիտասարդների պակաս ունենք: Երիտասարդներ, ովքեր ունակ կլինեն լսել, ընկալել, բանավիճել ու զարգանալ: Թվում է, թե 21-րդ դարում ինֆորմացիայի պակաս պիտի չլինի. այո՛, բայց կա սահմանափակության երևույթը: Պիտի չբավարարվել սահմանափակ ինֆորմացիայով, պիտի ունակ լինեն վերցնել էնքան, ինչքան հնարավոր է: Բացի այդ, կարևոր է գրականությունը մտցնել արդի կյանք: Մենք ժամանակակից գրականության հրաշալի ներկայացուցիչներ ունենք, ովքեր ստվերում են մնում: Կարծում եմ, իրավիճակը շտկելու համար պետք է կոտրել դպրոցների սառեցված գաղափարները: Եկող սերնդին հասկացնել, որ կարելի է հիմա էլ ստեղծագործել, գրել ու մոտ լինել արվեստին: