-Ինչի՞դ է պետք գերմաներենը:

-Հո դու ֆաշիստ չե՞ս, որ գերմաներեն ես սովորում:

-Անգլերեն սովորի, գերմաներենը պետք չի գա:

-Զարմանում եմ՝ ո՞նց ես էդ կոշտ ու կոպիտ լեզուն սիրում:

-Գերմաներենի թարգմանիչ Քյավառում ո՞նց ես աշխատելու…

…Արդեն 6 տարուց ավելի է, ինչ զայրանում եմ նման արտահայտություններ լսելիս, երբ ծանոթներս խոսում են իմ՝ գերմաներեն սովորելու մասին: Գիտեմ, որ ինչքան էլ հակառակը պնդեմ կամ բացատրեմ գերմաներենի առավելությունները, միևնույն է, նրանք իրենց կարծիքին են մնալու՝ ինձ գերմաներենի անհույս սիրահար համարելով: Գերմաներենը նման է հայերենին՝ հարուստ է բառապաշարով, հպարտ՝ հնչողությամբ, բարդ՝ քերականությամբ, զարմանահրաշ՝ իր հանելուկային էությամբ: Ինչպես ասել է Ռիչարդ Պորսոնը՝ կյանքը չափազանց կարճ է գերմաներեն սովորելու համար: Ոչ մի անգամ չեմ երկմտել մասնագիտության ընտրության հարցում, որովհետև միշտ ցանկացել եմ ունենալ այնպիսի մասնագիտություն, որին երբեք հարյուր տոկոսով չեմ տիրապետի, միշտ կատարելագործվելու և առաջընթաց գրանցելու հնարավորություն կունենամ: 12-րդ դասարանի շեմին արդեն որոշված է՝ գերմաներենի թարգմանչուհի և վերջակետ:

Ինչո՞ւ սովորել գերմաներեն: Գերմաներենը ամենաբարդ քերականություն ունեցող եվրոպական լեզուների թվին է պատկանում, որը մայրենի լեզու է 105 միլիոնից ավելի մարդկանց համար, իսկ ևս 8 միլիոն մարդ տիրապետում է գերմաներենին՝ որպես օտար լեզու: Գերմաներենի գաղտնիքներն ու առավելությունները շատ են: Այս լեզվի յուրահատկություններից մեկը այն է, որ գերմաներենում կան բայեր, որոնք խոնարհելիս կիսվում են և դրվում նախադասության ամենավերջում: Պետք է լսել նախադասությունն ամբողջությամբ, որպեսզի հասկանաս, թե ինչի մասին է խոսքը: Այսպիսով՝ գերմաներենը սովորեցնում է հարգել դիմացինին, չընդհատել, երբ զրուցակիցդ դեռ չի ավարտել իր միտքը:

Գերմաներենը հայտնի է իր երկարաշունչ բառերով և բառակազմական անկանխատեսելի լուծումերով: Ընդհանուր առմամբ այն շատ երկար բառեր ունի: Ինչպես ժամանակին ենթադրել է գերմանացի փիլիսոփա Արթուր Շոպենհաուերը՝ դա նրա համար է, որ զրույցի ընթացքում մարդը մտորելու համար մի քիչ ժամանակ շահի: Գերմաներեն ամենաերկար բառը կազմված է 63 տառից, որը կառուցվել է մի քանի բառերի միացումով: Այն օրենքի անվանում է. Rindfleischetikettierungsüberwachungsaufgabenübertragungsgesetz (Տավարի մսի մակնշման վերահսկողության պարտականությունների փոխանցման մասին)։ Մի փորձեք արտասանել այն, քանի որ դժվար թե երբևէ ձեզ պետք գա:

Սա դեռ չնչին փաստեր են գերմաներենի հսկայական ունեցվածքից: Էլի՞ զարմացնեմ ձեզ իմ տարօրինակ գերմաներենով, ուրեմն շարունակեք կարդալ:

Ohrwurm- բառացի թարգմանվում է «ականջմտուկ» (միջատ), բայց այն ունի նաև այլ գործածություն: Այսպես են ասում այն երգին, երաժշտությանը, որը ինչ-որ տեղ լսել եք ու չեք կարողանում մոռանալ, երգում եք ամբողջ օրվա ընթացքում՝ անկախ ձեր կամքից:

Գերմաներեն չիմացողները հաստատ լսած կլինեն «շվայն» (խոզ) բառի մասին, որովհետև այս բառն իրականում ավելին է գերմանացիների համար, քան պարզապես խոզ: Խոզի հետ կապված օրինակները շատ են, ահա դրանցից մեկը. հաջողակ, երջանիկ մարդկանց մատնանշելու համար գերմանացիները նման արտահայտություն ունեն «Du hast Schwein!», որը նշանակում է «Դու խոզ ունես»: Նման հետաքրքիր ակնարկ-արտահայտություններից մեկն էլ «Das ist nicht dein Bier!»-ն է (սա քո գարեջուրը չէ), որը գարեջրասեր գերմանացիներն օգտագործում են, երբ ուզում են դիմացինին հասկացնել, որ դա իր գործը չի:

Drachenfutter- այս բառը բառացի թարգմանվում է «վիշապի կեր»։ Այսպես գերմանացիներն անվանում են այն նվերը, որը մեղավոր ամուսինը տալիս է կնոջը՝ նրա սիրտը շահելու, հաշտվելու համար։

Waldeinsamkeit (անտառային մենություն)- մելանխոլիկ, ռոմանտիկ տրամադրությամբ անտառում մենակ մնալու ցանկություն։

Sandkastenfreund- Բառացի նշանակում է ավազի ընկեր։ Ընկեր, ում հետ ավազներով ես խաղացել, դղյակներ պատրաստել։ Այսպես ասում են մանկության ընկերոջը։

Fremdschämen (ամոթ օտարից)- Եթե երբևէ ամաչել եք ձեզ անծանոթ մարդուց, նրա ներկայությունից, ապա այս բառով կարող եք նկարագրել այդ զգացողությունը։

Handschuh (ձեռքի կոշիկ) – տրամաբանական է։ Ոտքերին՝ կոշիկներ, ձեռքերին՝ ձեռքի կոշիկներ՝ ձեռնոցներ։

Glühbirne- Ո՞վ կերևակայեր, որ բառացի «լուսավորող տանձ» թարգմանվող այս բառը նշանակում է էլեկտրական լամպ։

Gesichtbremse (Արգելակում դեմքով) – Այս բառով գերմանացիները նկարագրում են նրանց, որոնց համարում են տգեղ՝ ասես դեմքով են արգելակել և այդպիսին են դարձել:

Geisterfahrer (Ուրվական-վարորդ) – Տրամաբանե՞նք: Ուրվական-վարորդները սխալ երթուղով վարող մարդիկ են, ովքեր հաճախ վթարների պատճառ են դառնում՝ երթևեկության կանոնները չպահպանելով:

Kabelsalat (Մետաղալարերի աղցան)- Աղցա՞ն: Այո, աղցանի նման խառնված, խճճված մետաղալարերի կույտ: Ա՜յ թե երևակայել գիտեն գերմանացիները:

Schildkröte- Կրիան գերմաներենում բավականին ռազմատենչ է հնչում: Բառացիորեն՝ դոդոշ վահանով:

Tote Hose (Մեռած շալվարներ)- Որքան էլ տարօրինակ հնչի, սա նշանակում է ձանձրույթ, մի իրավիճակ, երբ ոչ մի հետաքրքիր ու նոր բան տեղի չի ունենում:

Zahnfleisch (Ատամի միս)- Արդեն գուշակեցի՞ք, որ խոսքը լնդերի մասին է:

Scheinwerfer – «Լույս նետիչներ», ահա թե ինչ պարտականություն են կատարում լապտերները գերմաներենում:

Drahtesel-Գերմանացիները հաճախ հեծանիվին այսպես են անվանում՝ «մետաղալարերից պատրաստված էշ»։

Warteschlange (Սպասող օձ)- Գերմաներենում հերթը նմանեցնում են սպասող օձի:

Glühwürmchen (Լուսարձակող ճիճուներ)- Այո, խոսքը լուսատտիկների մասին է:

Bausünde- Այս բառը նշանակում է «շինարարական մեղք»։ Գերմանացիները հաճախ այն օգտագործում են նկարագրելու համար տգեղ շինարարական լուծումներ ստացած շենքերը, որոնք չեն սազում շրջապատի մնացած շենքերի հետ:

Feierabend- Բառացի նշանակում է «տոնական երեկո»։ Կարելի է կարծել, որ սա խնջույքների երեկոներին է վերաբերում, երբ երեկոյան հավաքվում են ինչ-որ տեղ, նշում են առիթը, բայց… Ոչ: Սա նույնիսկ շաբաթ-կիրակի օրերի հանգիստ երեկոներին չի վերաբերում: Պարզվում է՝ ամենօրյա աշխատանքային օրվա ավարտը Գերմանիայում որպես տոն են ընդունում: Ինչո՞ւ ոչ, ծանրաբեռնված աշխատանքային օրվանից հետո տանը հանգստանալը կարելի է նաև տոն համարել:

Treppenwitz (Աստիճանային կատակ)- Այս տերմինը ժամանակին նշանակում էր դժվարությամբ ինչ-որ խելացի մտքի հանգել: Այժմ այն ունի ավելի շատ ծաղրական գործածություն՝ մարդու ծիծաղելի, անմիտ պահվածքը նկարագրելու համար:

Fingerspitzengefühl (մատների ծայրերի զգացողություն)- Այո, կարող եք զարմանալ, որովհետև այս բառը թարգմանվում է ոչ թե «շոշափելիք», այլ՝ «հոտառություն»:

Kuddelmuddel- Նույնիսկ բառի արտասանությունն է հուշում, որ այն նշանակում է «քաոս»:

Zungenbrecher (Լեզուկոտրուկ)- Դիպուկ բառ են հնարել շուտասելուկի համար:

Kummerspeck – Kummer` վիշտ + speck՝ բեկոն = ավելորդ քաշ՝ սթրեսի պատճառով առաջացած:

Fernweh-Գերմաներենն ունի նման հետաքրքիր բառ, որը նշանակում է «հեռավորության կարոտ»: Երբ օտար, հեռու երկրներ գնալու ցանկությունն այնքան մեծ է լինում, երբ կարոտում ես նախկինում ապրած այդ հեռավորությունը: Մի խոսքով՝ զբոսաշրջության ծարավ: Շատ եմ ափսոսում, որ գերմաներենում չեմ հանդիպել «սիրած լեզվով խոսելու ծարավ» իմաստ ունեցող բառի: Ափսոսում եմ, որովհետև երբեմն ինքս էլ գերմաներեն նոր բառեր սովորելիս զգում եմ այդ ծարավը իմ փոքրիկ, հայախոս քաղաքում, ուր գերմաներենով հետաքրքրվողների քանակն այնքա՜ն քիչ է: