anna gharakeshishyan

Դեռ չմարած թորոնը

-Բարև, Բորո ձյաձա, ազատ ե՞ս` ինձ մեր գյուղ տանես:

-Հա, Աննա ջան, արի գնանք, համ էլ մերոնց կտեսնեմ:

Մեր գյուղ` Բարեկամավան չհասած, Բորո ձյաձան պատմեց մի պատմություն, որը շատ հուզեց ինձ և հիշողությանս մեջ մնաց առ այսօր:

-Է՜, էս էլ մեր գյուղը, կարծես հանգած թորոն լինի…

-Թորոն, ի՞նչ է թորոնը,- հարցրեցի ես:

-Է՜, Աննա, թորոնը չգիտե՞ս ինչ ա.:

-Չէ, Բորո ձյաձա, առաջին անգամ եմ լսում «թորոն»:
-Թոնորը գիտես, չէ՞:

-Հա:

-Թորոնը նույն թոնիրն ա: Ուղղակի հին ժամանակներում ասում էին թորոն: Խորնանց տախտը գիտե՞ս, չէ: Գալիս էինք գյուղի ջահելներով էդտեղից նայում վառվող թոնորին՝ մեր գյուղին: Էն ժամանակ գյուղի բնակչությունն էնքան շատ էր, որ գյուղը նման էր թորոնի:

Հասնում էինք գյուղ արդեն, գյուղի ոլորաններն էինք իջնում: Ես նայեցի գյուղին, մի քանի ծխացող տան և խորը շունչ քաշեցի:

Եվ այո, եղել է ժամանակ, որ այս հանգած թորոնում եղել է այնքան մարդ, որ գյուղը նմանեցրել են այրվող թորոնի, իսկ հիմա այդ նույն մարդիկ արտերկրում են, գնում են, բոլորը գնացին… Գնացին իրենց երեխաներին թշնամու գնդակից պաշտպանելու, որոշ մասն էլ գնաց աշխատանք չունենալու պատճառով: Գյուղում մնացին մեծամասնություն կազմող ծերերը:

Հանգավ մեր թորոնը, մնաց մի քանի փոքրիկ վառվող պեծ, որն էլ քիչ – քիչ կմարի: Եվ ինձ պես, մնացած գյուղացիներն էլ, ցավով են նայում մեր թորոնին, բայց ի՞նչ արած, «Հանգած թորոնում հաց չեն թխում»: