Սովորել, սովորել, սովորել․․․
Մեր պատմության ուսուցչուհին շնչակտուր մտավ ներս․
-Երեխանե՛ր, տնօրենի կողմից հանձնարարված թեստ ենք գրում։ Նախօրոք զգուշացնում եմ․ տնօրենը ներկա է լինելու, ձեզ խելոք կպահեք։
Երեխաները շատ հուզված սկսեցին արագ-արագ թերթել գրքի էջերը՝ կարևոր տարեթվերն ու անունները գտնելու և թղթի վրա արտագրելու նպատակով։ Եվ ահա, եկավ որոշիչ պահը։ Մենք, վախից քարացած, կանգնած էինք, երբ դասարանի դուռը ճռռոցով բացվեց, և ներս մտավ տնօրենը։
-Նստե՛ք և սկսե՛ք աշխատել։ Հա՛, մի բան էլ, արտագրել չի լինելու,- ահարկու ձայնով շեշտեց նա։
Չնայած կլանված էինք թեստով, բայց դեռ զգում էինք, թե ինչպես է տնօրենի սառեցնող հայացքն անցնում մեր վրայով։
-Սրանից հետո ամեն չորեքշաբթի մի առարկայից գրավոր եք գրելու, և ով հաջող չգրեց, ավատական քննությանը չի մասնակցի,- զգուշացրեց տնօրենը։
Մի քանի տասնյակ դաժան րոպեներից հետո հնչեց սպասված զանգը։
Դասամիջոցին երեխաներով սկսեցինք քննարկել ընկեր Ղազարյանի որոշումը։
-Երեխե՛ք, որ Ղազարյանը մի բան ասում ա, ուրեմն կանի,- ասաց Լիլիթը։
-Էնպես որ, սկսենք դասերով ավելի լուրջ զբաղվել,- ավելացրեց Վլադիմիրը։
Նորայր Բարոյան, 13տ․
***
Անքնություն
Շատ են խոսում դպրոցում հնարավոր փոփոխությունների մասին։
-Երեխանե՛ր, արդեն հաստատվել է, որ եկող տարի ստիպված կլինենք դասերի գալ նաև շաբաթ օրերին,- վերջերս հայտարարեց մեր դասղեկը։
-Ի՞նչ,- մեր բերանները բաց էին մնացել զարմանքից։
-Եթե այդ վիճակով դեռ երկար մնաք, ձեր բերանը ճանճ կմտնի,- նշեց դասղեկը։
-Ընկե՛ր Մալխասյան,- ըմբոստացավ Աննան,- բայց ի՞նչ իմաստ կա դրա մեջ։
-Ես կրթության նախարա՞րն եմ, որ ինձանից եք հարցնում։ Կարո՞ղ է՝ կոտորվում եք դաս անելով,- մեր թույլ տեղին կպավ դասղեկը։
-Չգիտեմ՝ կոտորվում ենք, թե չէ, բայց մեզ հաստատ կոտորում են էս դպրոցում,- պատասխանեց Աննան։
-Այդպես լինելու է բոլոր դպրոցներում, դուք բացառություն չեք։
Մեր դասղեկի խոսքը չազդեց իմ մտավոր զարգացման վրա, սակայն այդ գիշեր չկարողացա աչք փակել։ Այդ օրվանից հետո այդպիսի գիշերները հաճախակի են լինում։ Ես սարսափում եմ, բայց ոչ թե մթությունից, այլ դպրոցական անդադար փոփոխվող օրենքներից։
Շանթ Հակոբյան, 14 տ․
***
Ժամանակ կա
-Երեխե՛ք, պատմության դասատուն չի եկել։
-Ինչ լավ ա, ես էլ վատ էի սովորել դասս,- ասացի ես։
Սկսեցինք խաղեր խաղալ, իրար պատմություններ պատմել։ Դասի ավարտին տասը րոպե էր մնացել, երբ դասարանի դուռը բացվեց, և ներս մտավ մեր պատմության ուսուցչուհին։ Բոլորը միաձայն հարցրին․
-Իսկ ինչո՞ւ եք ուշացել։
-Քննություն էր տասնմեկերորդների մոտ,- հանգիստ պատասխանեց նա։
-Ո՞նց, տասնմեկերորդներն էլ են քննություն հանձնո՞ւմ,- սարսափած հարցրինք մենք։
-Հա՛, ամեն երկու ամիսը մեկ քննություն են հանձնելու, դուք էլ եք հանձնելու, սկսեք լավ սովորել, որ կարողանաք հանձնել։
Բոլորը վախեցած էին, բայց մյուս կողմից էլ՝ ուրախ, որովհետև դեռ երեք տարի ունենք մինչև 11-րդ դասարանցի դառնալը և ժամանակ ունենք՝ մեր բացթողումները շտկելու, ավելի լավ սովորելու։
Մարինա Հարությունյան, 12 տ․
***
Ում համար՝ սարսափ, ում համար՝ ծիծաղ
-Երեխանե՛ր, այսօր հիվանդանոցից մեր դպրոց բժիշկներ են գալու,- ասաց դասղեկս։
Այդ ժամանակ դպրոցներում տարածված էր կարմրուկ հիվանդությունը։ Գալու էին՝ պատվաստումներ անելու։ Ամբողջ դասարանը սարսափի մեջ էր։ Երբ դասարանցիներս իմացան, որ մեզ սրսկելու են, սկսեցին զանգահարել իրենց մայրիկներին, որ գան իրենց տուն տանեն։ Ես հեռախոս չունեի և չէի կարող մայրիկիս զանգահարել։ Ես լացում էի։ Ոչ ոք ինձ չէր հանգստացնում։ Իսկ բարձր դասարանցիները նայում էին մեզ և ծիծաղում։ Փոքրիկների համար դա սարսափ էր, իսկ մեծերի համար՝ սարսափելի ծիծաղելի։
Նելլի Հարությունյան, 10 տ․
***
Պատիժ-փրկություն
-Երեքշաբթի օրը գնում ենք թատրոն, բոլոր յոթերորդ դասարանցիները պարտադիր է, որ ներկան լինեն,- դասարան մտնելով ասաց դասղեկս՝ ընկեր Աղասարյանը։
-Վա՜յ, բա ինչի՞ հենց երեքշաբթի․․․ Ես չեմ կարող․․․ Ինձ հարմար չի․․․ Ի՜նչ լավ ա․․․,- դասարանի բոլոր կողմերից բղավում էին երեխաները։
-Ընկե՛ր Աղասարյան, բայց ինչո՞ւ է պարտադիր,- ոտքի կանգնելով հարցրի ես։
-Ով որ չգա,- շարունակեց նա,- այդ ժամերին, որ մենք կլինենք թատրոնում, գնալու է ֆիզիկա պարապելու։
-Իսկապե՞ս,- ուրախությունից բացականչեցի ես,- ու դա պատի՞ժ է համարվում։ Շատ լավ է, ուրեմն հաստատ չեմ գալիս։
-Կարծում եմ, որ հիմա բոլորիդ հարմար դարձավ,- տեսնելով աշակերտների սարսափած դեմքերը՝ ասաց ընկեր Աղասարյանը, իսկ իմ ասածին ուշադրություն էլ չդարձրեց։
«Սրանից ավելի լավ պատիժ չէի՞ք կարող հնարել,- մտքումս ասացի ես,- եթե առաջին րոպեներին կասկածում էի՝ գնալ, թե չէ, հիմա վստահ եմ՝ չեմ գնում։ Ֆիզիկայից լավ առարկա երևի միայն հանրահաշիվն է»։
Երևում է՝ մեր դպրոցի բոլոր յոթերորդ դասարանցիների մեջ ֆիզիկան միայն երեք հոգու համար է լավ առարկա, որովհետև մյուսների համար իսկապես մի լավ պատիժ էր։ Ֆիզիկա պարապելու գնալու ենք միայն ես, Գայանեն ու Գրիգորը։
Մարիամ Նալբանդյան, 12 տ․
***
Ահազանգ
-Նշե՛ք տնային առաջադրանքները,- զանգը հնչելուն պես ասաց մեր հանրահաշվի ուսուցիչը,- վարժություններ 446, 447, 448, 450, 452, 453, 454, 467։ Ով չկատարեց՝ «մեկ» է ստանալու։
Հայոց լեզվի դասի վերջում․
-Երեխանե՛ր, տանը կվերցնեք դերբայներից համակատարն ու հարակատարը՝ բոլոր վարժություններով, շտեմարանից էլ՝ այդ թեմաների բոլոր առաջադրանքները, և կգրեք շարադրություն՝ «Մեր լեզուն մեր հայրենիքն է» վերնագրով։
Տոննաներով դասեր, լավ, հասկանում եմ, հոսքային խորացված առարկաներն են, բա մնացա՞ծը․․․ Կենսաբանությունը տալիս է միանգամից երեք թեմա, այն էլ՝ ի՞նչ կենսաբանություն՝ օրգանական։ Դա դեռ ոչինչ։ Ֆիզիկան, աշխարհագրությունը, պատմությունը այնքան են «բարձում», որ մենք չենք դիմանում։ Ես անձամբ դաս սովորել չեմ սիրում, բայց դե, անում եմ ստիպված։ Չափազանց շատ սովորելու պատճառով ուղեղս կամաց-կամաց հանձնվում է։ Այսպես որ շարունակվի, ծույլիկ եմ դառնալու։
Մերի Սիմոնյան, 16 տ․
2011թ.