Astghik Hunanyan vayots dzor

Երազողի օրագրից

Երազանքներ չունեցող մարդը չի ապրում…
Այդպես էի մտածում ես՝ 8 տարի առաջ լրացնելով օրագրիս առաջին էջը: Դե չէ, հիմա էլ եմ այդպես մտածում, հետո էլ այդպես կմտածեմ: 5506 արևածագի եմ ականատես եղել, նույնքան էլ՝ արևամուտի: Էլի անթիվ ու անհամարները գլխովս կանցնեն: Գիտե՞ք, գտել եմ կյանքի, ապրելու իմաստը, բայց մինչ դրա մասին խոսելը՝ մի քանի բան եմ ուզում ասել:

Աշխարհում ապրող 7 միլիարդ մարդկանցից յուրաքանչյուրը յուրօրինակ է ընկալում «երազանք» բառը: Շատերն ասում են, որ երազանքներ ունեցող մարդիկ ուղղակի իրենց ֆանտազիայով կերտած անիրականալի երևույթներով ապրող հիմարներ են, ու միայն պետք է ապրել իրականության մեջ, բավարարվել ունեցածով, բավարարվել քչով: Մյուս մասն ասում է, որ եթե շատ ցանկանաս ու հավատաս, դրանք հաստա՜տ կիրականանան: Շատերն էլ ուղղակի սպասում են, որ Նոր տարվա գիշերը՝ ուղիղ ժամը տասներկուսին, կամ ծննդյան տորթի մոմերը փչելիս, 5 թերթիկանոց յասամանի ծաղիկը կուլ տալիս, ընկնող աստղին նայելիս պահած երազանքները կատարվեն: Ես էլ էի ամեն տարի ծննդյանս տորթի մոմերը փչելուն զուգահեռ երազանք պահում, կամ էլ երբ բարեկամներիս երեխաներն էին դրանք փչում, լաց էի լինում՝ նրանց մեղադրելով, որ էլ չեն կատարվի երազանքներս. գիտեմ՝ դու էլ: Ես էլ էի երազանք պահում՝ յասամանի 5 թերթիկանոց դա՜ռը ծաղիկը մի կերպ կուլ տալով, ես էլ էի գիշերը փռվում խոտերի վրա ու նայում գլխիս թափված գիշերային, աստղազարդ երկնքին. ընկնող աստղ էի փնտրում, ես էլ եմ սխալվել, այդպես ճիշտ չէ:

Մարդիկ արդեն միլիոնավոր տարիներ է՝ արարում են, ստեղծում նորն ու նորը, հասնում են իրենց երազանքներին՝ փոխում են աշխարհը, փոխո՜ւմ: Դեռ շատ տարիներ առաջ թռչելը միայն երազանք էր, բայց մարդիկ հո չէի՞ն երազում ու վերջ: Նրանք պայքարեցին, աշխատեցին, հասան իրենց երազանքին ու թռան. թռան երկինք, թռան տիեզերք: Մարդիկ միայն երազել կարող էին ինչ-որ արկղի մասին, որի մեջ շարժվող մարդիկ կլինեին, երազել միայն կարող էին իրարից հեռու գտնվելով շփվելու մասին՝ ստեղծեցին հեռուստացույցը, հեռախոսը, ապա՝ համակարգիչը: Եթե շարունակեմ թվել, մի ամբողջ կյանք կտևի այդքանը կարդալը, մեզ համար սովորական է, բայց այն ժամանակ դա ինչ-որ մեկի անիրականալի երազանքն էր, ինչ-որ մեկի նպատակը, ինչ-որ մեկի աշխատելու արդյունքը: Նրանք հո չե՞ն նստել ինչ-որ տեղ, անորոշ նայել այս ու այն կողմ ու սպասել, թե երբ իրենց երազանքները կկատարվեն, չէ, աշխատել են, սովորել: Ամեն վայրկյան, ամեն պահ ինչ-որ մեկը նույնպես հասնում է իր երազանքին, ինչ-որ մեկը ահա փոխում է աշխարհը, հա, հենց այս պահին: Դու ամեն օր քեզ անհրաժեշտ ինչ-որ բան ես փնտրում գուգլում, դա Լարի Փեյջի աշխատանքի արդյունքն է, նրա ձեռնարկած քայլերի ու երազանքը նպատակի վերածելու ցանկության: Ջիմ Քերրին՝ հայտնի ու սիրված գրեթե բոլորի կողմից, ապրել է իր բարեկամներից մեկի այգու վագոնում ու խոսք գնալ անգամ չէր կարող կայացած ու հայտնի մարդ դառնալու մասին: Նա հասավ իր երազանքին: Չնայած կյանքն անդադար հալածում էր այդ որբ, իսկ հետո՝ անտուն կնոջը՝ նա ստեղծեց մի այնպիսի աշխարհ, որը միլիարդավոր մարդկանց կյանքի մի փոքրիկ կամ լա՜վ էլ մեծ մասն է կազմում, նրա գրքերը գլխավորում են լավագույն գրքերի ցուցակները աշխարհի տարբեր երկրներում, այսօր նա բրիտանացի միակ կին-միլիարդատերն է: Հասկացար, չէ՞, որ խոսքը Ջոան Ռոուլինգի մասին է: Նա էլ իր երազանքին հասավ: Յուրի Գագարինը մեկ լրիվ պտույտ կատարեց երկրագնդի շուրջը, Նիլ Արմսթրոնգը ոտք դրեց Լուսի վրա: Նրանք էլ հասան իրենց երազանքներին: Գիտեի՞ր, Ալբերտ Այնշտայնը ընդունելության քննությունից կտրվել է, նա էլ հասավ իր երազանքին, նրա շնորհիվ է, որ ես, դու այդքան բողոքելով «հարաբերականության տեսությունն» ենք ուսումնասիրում, նա էլ հո չի՞ «նստել թախտին, սպասել բախտին»: Նա էլ է պայքարել ու աշխարհին ապացուցել, որ կարող է: Բախին եղբայրն արգելել էր երաժշտության «կողմը նայել», նրա՝ լուսնի լույսի տակ ամիսներով գրած երաժշտության նոտաները եղբայրը պատռել էր: Նա չկոտրվեց, ու հիմա Բախի երաժշտությունը մարդու կողմից ստեղծված արվեստի գլուխգործոցներից է: Գյուղացի աղջիկ Ժաննա դ’Արկը մարտական ոգով հետ է գրավում Օռլեանը, վերադարձնում Ֆրանսիայի անկախությունը այն ժամանակ, երբ թագավորն անգամ ինքն իրեն չէր հավատում: էլի թվե՞մ… Սթիվեն Հոքինգին գիտե՞ս, նա հաշմանդամ, անբուժելի հիվանդ լինելով, մեծ հալածանքների է ենթարկվում, սակայն հասնում է իր երազանքին, մեծ դժվարությամբ ընդունվում է Օքսֆորդի համալսարանը, ավարտելով այն՝ սկսում է ուսումնասիրել տեսական ֆիզիկան, հետո դառնում է Քեմբրիջի համալսարանի տիեզերաբանության կենտրոնի հիմանդիրն ու ղեկավարը, ժամանակի ամենաազդեցիկ գիտնականներից տեսական ֆիզիկայի բնագավառում, հայտնի տիեզերաբան: Նա էլ մյուսների նման հասավ իր երազանքին:

Ուրեմն ինչո՞ւ չենք կարող մեր երազանքներին հասնել ես, դու, ինչո՞ւ նստենք ու սպասենք, որ բախտը կժպտա մեզ, երբ պետք է պայքարել: Նրանք բոլորը կարողացել են, մենք էլ կարող ենք: Անընդհատ անհաջողությա՞ն ես մատնվում, հիշիր «ԳոՊրո» տեսախցիկի հիմնադիր Նիք Վուդմանին, նա մի քանի անգամ ձախողվել է, մինչև վերջապես ստեղծել է ժամանակի լավագույն «էքշն» տեսախցիկը: Անհաջողությա՞ն ես մատնվում, ուրեմն մի բան ես մոռացել: Հասիր երազանքներիդ մի լավ ոգևորիչ երաժշտության ներքո (ես ինչ-որ բանի մարտականորեն պատրաստվում եմ «Կարիբյան ծովի ծովահենները» ֆիլմի սաունդթրեքը լսելով. ոգևորում է):

Հիմա ասե՞մ, թե որն է կյանքի իմաստը. կարևորն այն է, որ արևածագի ու մայրամուտի միջև ընկած լայն շրջանում ի կատար ածես բոլոր երազանքներդ, հասնես բոլոր նպատակներիդ՝ հաստատուն քայլերով, քո տեղն ու դերն ունենաս այս կյանքում, ապացուցես բոլորին, որ դու էլ կարող ես: Ու կարևոր է նաև քայլեր ձեռնարկել հենց այս պահին, հենց հիմա, առանց երկար-բարակ մտածելու, առանց ժամացույցին, պատերին նայելու, ինչ-որ հաղորդում գտնելու ու ժամանակ «սպանելու» ակնկալիքով հեռուստացույցի ալիքները թերթելու: