Վերջին տասը տարում ավելի շատ միջմայրցամաքային ստորջրյա մալուխներ են (cabeles) անցկացվել, քան նախորդ 150 տարվա ընթացքում: Պատճառը` «թվային աշխարհի» արագացող աճ, արագության հստակ պահանջ և տվյալներ` անհամեմատ մեծ ծավալի:
Կարճ ներածություն. հոդվածը կազմված է երեք մասից, որոնցից յուրաքանչյուրում կփորձեմ ներկայացնել ֆինանսական, տեխնոլոգիական և տնտեսական ոլորտների փոխգործակցության զարգացումը: Կսկսենք ամենասկզբից, կհասնենք ներկա ու կփորձենք միասին նայել ապագային: Գնացինք 1867 թվական…
Հենց ամեն ինչ էլ սկսվեց 1867-ին, երբ Լոնդոնից Նյու Յուրք առաջին հեռագիրը ստացվեց` խորհրդանշելով աշխարհի «թվայնացման» սկիզբը: Հաջորդ փուլը Երկրորդ համաշխարհայինն էր, որի ընթացքում զարգացում ապրեց կոդավորումը, իսկ արհեստական բանականության համար բազային որոշ մշակումներ իրականացվեցին: Հերթը բանկոմատինն էր, որը 1967-ին հեղափոխություն իրականացրեց ֆինանսական ոլորտում: Այս երեք գյուտերի շնորհիվ (սրանցից յուրաքանչյուրը համարվում է «նախահայր» իր ոլորտում) առաջացավ ՖինՏեխը` ֆինանսի, տեխնոլոգիաների և կառավարման փոխգործակցության արդյունքը:
ՖինՏեխ 1. ենթակառուցվածքներ
Իրականում իմ նշած «ամեն ինչը» սկսվել է 1858 թվականին` տրանսատլանտյան առաջին հաղորդալարի անկացմամբ, որին հետևում էին բոլորը` սկսած ամենահասարակ բանվորից, վերջացրած ֆինանսական մագնատներով: Չնայած, որ կապը գործեց ընդամենը երեք շաբաթ, թագուհին հասցրեց իր շնորհավորանքներն ուղել ԱՄՆ բնակչությանը: Դրան հաջորդեց ինը տարվա լռությունը, երբ վերջապես հաստատվեց անխափան կապը: Հետաքրքիրն այն էր, որ այս ամենն արվում էր գաղտնի և սա ևս մեկ անգամ ապացուցեց, որ կարևորագույն գործերն ամենից լավ հաջողվում են այն ժամանակ, երբ դրանց շուրջ մեծ աղմուկ չի բարձրացվում: Հեռագիրը հայտնի է նաև որպես «վիկտորյան համացանց»: Ավելիի համար խորհուրդ կտամ կարդալ Ցվայգ՝ «Առաջին խոսքը օվկիանոսի մյուս կողմից»:
Երկրորդ համաշխարհայինի ազդեցությունը տեխնոլոգիական զարգացման վրա ունեցավ այնպիսի կատալիզատորի (արագացուցիչ) դեր, ինչպիսին, ասենք, համացանցի ազդեցությունը տնտեսության վրա: Այս ընթացքում մեծ թափով զարգացավ կոդավորումը (ապակոդավորումը)` թվային աշխարհի անվտանգությունն ապահովելու համար, որը պատերազմական իրադրությունում ամենակարևոր գործոններից մեկն էր: Այս թեմայից խոսելիս չեմ կարող չնշել Ալան Թյուրինգին, ով ապակոդավորեց «Էնիգման», որը գերմանական զորքերն օգտագործում էին գաղտնի նամակագրության համար։ Իսկ հիմա բանկային ցանկացած համակարգ օգտագործում է հենց նույն կոդավորումը` մեր թվային հաշիվների անվտանգության համար: Ավելին` մեսենջերները նույնպես օգտագործում են նույն տեխնոլոգիան:
Ինչ վերաբերում է արհեստական բանականությանը, ապա այն սկզբում օգտագործվում էր պարզագույն մաթեմատիկական խնդիրների լուծման համար, բայց դրա զարգացումը հստակ չէր: Դրա համար 70-90-ականները հաճախ հայտնի են որպես «AI Winters»: 90-ականներից երկու թվային հսկաները` համացանցը և արհեստական բանականությունը բում ապրեցին: Հասել էր պահը, որ բոլորս լինենք ցանցի ներսում և կոտրենք ժամանակի ու հեռավորության զգացումը:
Փաստորեն, արդեն ունենք հստակ ու անխափան համամոլորակային կապ, անվտանգության համակարգեր, արհեստական բանականություն՝ հսկայական տվյալների հետ աշխատելու համար. անհավանական պայմաններ բնակչության, կորպորացիաների և ամբողջ տնտեսության համար…