monika mamyan

Իմ գրիչը իմ զենքն է

Սովորականի նման իմ պատուհանից դուրս եմ նայում. ինչ-որ բան եմ փնտրում: Աստղե՞ր. այսօր նրանք չքացել են: Իմ ժպի՞տը, որ միշտ մեխի պես գամվում է թափանցիկ ապակուն: Ես նրան էլ չեմ կարող գտնել ո՛չ հայելու մեջ, և ո՛չ էլ քաղաքի՝ գիշերային լույսերից ժպտացող աչքերում: Երանի թե ես էլ մոլորվեի նրանց հետ, որ գտնեի հանգստությունս: Մի տաքուկ գրքի տողերում թաքնվել եմ ուզում. այդպես, միգուցե, մարդկանց հաջողվի կարդալ ինձ, կամ էլ անտարբեր (ինչպես և հաճախ ես, երբ ընթերցում եմ) մտքերի մեջ թավալվելով՝ թերթեն այդ էջը: Ես կհասկանամ, չեմ էլ դժգոհի, չէ՞ որ զգացմունքային ամենաթեժ ու փոշիացնող պահերն ապրել են իմ ամեն մասնիկի հետ հավասար, երբ այդ սուր զգացմունքը սոսնձի նման կպչում է մարմնիդ, նվագում իր հոգու նվագը՝ հենց քո ամենաթեթև նյարդային լարերի վրա: Ծնվում են նոր, ուրիշի նոտաներով նվագված շարժումներ: Դառնում կա՛մ թատրոնի տիկնիկ՝ չունենալով սեփականը, կա՛մ էլ կոտրված մի մատիտ, որ ցանկացածը իր թեթև խոսքով ջնջում է քեզ, քո յուրաքանչյուր գծած ու գծագրած պատմությունը:

Չէ՛, ես չեմ կարող հասարակ ժպիտով նայել, թե ոնց եմ ժամացույցի փոքր սլաքի նման՝ և՛ արագ, և՛ մի պահ էլ, թվում է՝ դանդաղ, դառնում փոշի, ձուլվում քո շնչած և արտաշնչած օդի հետ: Այսքանից հետո մնում է աղաղակել, շուրջդ հավաքել բոլորին. հասկանում եմ՝ իմը չէ՛:

Անգամ պայքարում սիրել եմ միայնությունը: Կարծես թե դարձել եմ մի ուրիշ աշխարհ, բայց այստեղ էլ, միևնույն է՝ պատերա՜զմ, քաո՜ս: Հակառակ կողմում իմ մյուսն եսն ու երեսն են: Երկու դեպքում էլ և՛ ես հաղթում եմ, և՛ նույն ժամանակ զգում պարտվածի ցածր աստիճանը: Բայց ո՛չ, ես վրիպեցի, կամ էլ պարզապես թերացա իմ խոսքերի մեջ. ի՞նչ պատերազմ առանց զենքի ուժի:

Ներսիս պատմությունը վստահել գիտեմ միայն իմ գրչին: Իսկ կաթիլ-կաթիլ գլորվող արցունքներս, ինչևէ, գիտեն ինձ, 18 տարին բավական էր, որ պատմություններս ժապավենի նման շարակցեն մեկը մյուսին: Բայց երբ նրանք թափվել են ցանկանում, անգամ ծոծրակիս չհասած ցնդում են՝ իմ ներսի փոթորկվող ալիքներին նույնիսկ հանգստություն չտալով: Իսկ իմ անկոտրում զենքը, որը վերջերս գտա, փոթորկվող ծովը վերածում է հանդարտահոս գետակի, երբ նայում եմ, ուրեմն հաճույքի սահմաններն արդեն հատվել են:

Շատ անգամներ է նա ինձ օգնել, ներսիցս ցրել աղտեղությունը: Ամեն մասնիկ, ամեն տառն ու բառը գրելիս նա զգում է իմ ապրածը: Երբ ուրախ եմ, ժպիտը թափվում է իմ աչքերից, «ուրախ է» նաև նա: Կկարդա ժպիտիս տակ թաքնված ամեն իմաստ: Ինչպես Չապլինի համար հայելին էր դարձել միակ ընկերն ու զենքը, այնպես էլ ինձ համար իմ գրիչն է:

Խոսքերիս ճշգրիտ արժեքը չի՛ ստի: Հազար ու մի նժարով կկշռի, կչափչփի ու ինձ կտա իրական գինը, թե պետք լինի, անգամ մանրադրամն էլ կխնդրի:

Անկեղծությունը սեր է, որ շատ ժամանակ ինձ մղում է դեպի մեծ պայքարի հանուն այն արժեքավորի, որ կա մեր ամեն օրվա մեջ: Իմ զենքով, թեկուզ՝ շատերին անլսելի ձայնով, հայհոյում եմ անպատկառությունն ու անամոթությունը, փորձում այրել բռնության սերմերը, մասնատել թշնամությունը, չնայած՝ շատ ժամանակ օգտվում եմ այդ խորշելի ստի ծառայություններից:

Խոսքի ու գրչի ուժն անընկճելի է: Եվ ինչո՞ւ կռվել ավերիչ ու արյունաբեր զենքերով, եթե խոսքիս զենքով կռվում է գրիչս: Իմ գրիչը իմ զենքն է: