arxiv

Իմ Երևանը

Իմ Երևանը իմ ընտանիքն է: Իմ պատուհանից բացվող տեսարանը, նստարանը զբոսայգում, ամառվա զով քամին, մեր դպրոցի ծանոթ արահետը, Աբովյանով զբոսնող աղջիկներն ու տղաները, Կասկադի աստիճանները, Օպերայի բակը, երթուղայինում փիլիսոփայող ծերունիները… Այն ամենը, ինչը տեղի է ունենում Երևանում…

Երեք խորհուրդ

Այս անգամ իմ 8-ամյա համակարգիչն այնքան լսեց Զեմֆիրայի «Я хочу повеситься» երգը, որ ամեն օր կախվում է: Ի տաբերություն համակարգչիս, նման մտադրություններ չեմ ունեցել, ուղղակի մեկ-մեկ մտածել եմ, թե ինչի համար կարելի է մեռնել: Հիմա կասեք, թե մտածելու ուրիշ ախմախ բան չկա՞ր: Ըհը՛, կար, ու լավ էլ մտածել եմ: Վերջում էլ հասկացա, որ պարապությունը վտանգավոր է ու նման բաների մասին մտածելու հանճարեղ նախադրյալ է: Սկսեցի պարապ չմնալ: Հաճախ գնում էի այգի: Այնտեղ էլ հասկացա, որ այգում մթնոլորտը մեղմ է, գրելու հավես է ներշնչում, ու այնտեղից երկնքին նայելիս իրոք մխիթարվում ես:

Երբ երկինքը կատարեց իր մխիթարական առաքելությունը, ես հասկացա երրորդ ամենակարևոր բանը՝ բազմաթիվ անգամ հնչած, արդեն հոգնեցրած «Don’t worry, be happy» արտահայտությունը: Ու հիմա ես երևի ուրախ եմ և առանց նույնիսկ մի կաթիլ արցունքի, լիքը-լիքը ժպիտներով հասցնում եմ ապրել:

Վեներա Գրիշյան, 15 տարեկան

***

Իմ սիրելիները

Դասերն ավարտվելուն պես սկսվեց անձրևը: Երբ դպրոցից դուրս եկա, քայլերս դանդաղեցրի:

-Մա՛ր, արա՛գ քայլիր, կթրջվենք,- անընդհատ ինձ շտապեցնում էր ընկերուհիս՝ Լիդան:

-Ես էլ դա եմ ուզում,- պատասխանեցի ես: -Լի՛դ, նայի՛, տես՝ ի՜նչ լավն ա,- հիացած բացականչեցի ես՝ տեսնելով դպրոցի ցանկապատի անկյունում կուչ եկած կատվին:

Նա անձրևից չէր փախչում, երևի ինձ նման անձրև շատ էր սիրում:

-Մարիա՛մ, դրա ի՞նչն ա լավը, հետո՝ հերիք ա դրան կանչես:

Տեսնելով, որ չեմ պատրաստվում կատվից հեռանալ, Լիդան շարունակեց.

-Ես գնացի:

Նա ինձ չսպասեց, իսկ ես 15 րոպե շարունակ կախարդված նայում էի կատվին: Ի վերջո անձրևը հորդացավ, և կատուն փախավ: Երևում է՝ այնքան էլ անձրև չէր սիրում, այնուամենայնիվ: Ես շարունակեցի ճանապարհս: Փորձում էի ինչքան հնարավոր է դանդաղ քայլել: Երբ տուն հասա, քույրս արդեն եկել էր:

-Մարիա՛մ, «որբերդ» եկել են,- ինձ տեսնելով՝ ասաց նա:

«Որբերը» երկու անտուն կատուներն են, որոնք գալիս են, մեր պատուհանի տակ նստում և մլավում: Ես ամեն անգամ նրանց կերակրում եմ:

-Չէ՛, հիմա անձրև ա գալիս, հենց անձրևը վերջանա, կգան,- ասացի ես և շտապեցի սառնարանից հանել նրանց համար պատրաստած ուտելիքը:

Քույրս շարունակեց բողոքել.

-Առաջ մեկն էր, հիմա՝ երկուսը: Շուտով կատուների որբանոց ա բացելու…

Հիմա էլ կատուները գալիս նստում են պատուհանի տակ և, ինչպես քույրս է ասում, սերենադ են երգում, իսկ ես նրանց կերակրում եմ: Երևի արդեն եկել են: Արագ իջեցնեմ իրենց համար նախապատրաստած ուտելիքը, հանկարծ սոված չմնան:

Մարիամ Նալբանդյան, 12 տարեկան

***

Իմ ծառը

Մի օր, երբ ես բակ իջա, տեսա իմ ընկեր Վանիկին և իր հայրիկին: Նրանք ծառ էին տնկում: Ես ասացի.

-Կարո՞ղ եմ ես էլ օգնել:

-Արի՛:

Նրանք ինձ մի բահ տվեցին և մի ծառ, որ տնկեմ: Ես սկսեցի տնկել իմ ծառը: Ձեռքերս մի քիչ կեղտոտվեցին, բայց ես շատ հպարտ եմ, որ ծառ եմ տնկել մեր բակում:

Դավիթ Խանզադյան, 8 տարեկան

***

Խաղ

Մի անգամ ես ու ընկերս բակ իջանք, որոշեցինք բադմինտոն խաղալ: Մենք միասին երկու ժամ խաղացինք: Ընկերս այնպես խփեց գնդակին, որ այն ընկավ իմ գլխին:

-Վա՜յ, էս գնդիկն ինչքա՜ն ծանր ա, քիչ էր մնում գլուխս վրայիցս ընկներ,- ասացի ես:

Քիչ հետո էլ ես խփեցի նրա գլխին, և մենք շարունակեցինք մեր խաղը:

Վանիկ Առաքելյան, 10 տարեկան

***

Հեռանում եմ ես

Շուտով ես հեռանալու եմ Հայաստանից և կարոտելու եմ Երևանը: Ես Երևանում ամենաշատը սիրում եմ ընկերներիս հետ խաղալ բակում: Շատ կկարոտեմ իմ բակը և իմ ընկերներին: Նաև կկարոտեմ Հանրապետության հրապարակը, շատ եմ սիրում այնտեղի պարող շատրվանները:

Զարուհի Սարգսյան, 7 տարեկան

***

Սրճարանի «մշտական հաճախորդը»

Ես այգում եմ, ավելի ճիշտ՝ շատերն են այն այգի անվանում, բայց ես վաղուց արդեն հակառակ մտքին եմ: Ես երկաթից եմ պատրաստված, բարձրահասակ եմ (քչից-շատից), երկու գլուխ ունեմ, որոնք գիշերվա ժամերին լուսավորվում են: Ինձնից ձախ գտնվում է բացօթյա սրճարանը, իսկ աջ կողմում՝ կրկին սրճարան, այսինքն՝ կարելի է ասել, ես սրճարանում եմ գտնվում և շրջապատված եմ ծառերով ու ծաղիկներով: Ես օրվա ընթացքում զննում եմ, թե ինչ կա իմ շուրջը, ովքեր են ճաշում, միգուցե ծանոթ մարդկանց տեսնեմ, ովքեր հաճախ են գալիս այստեղ, միգուցե նրանք չզգան էլ, որ ես իրենց իմ ծանոթն եմ համարում: Երբեմն ես էլ եմ ուզում փորձել այդ ուտեստները՝ մոռանալով, որ այդ հնարավորությունը չունեմ ու բնավ կարիքն էլ չունեմ: Հաճախ ինձ թվում է, որ մատուցողը նոր տաքացրած ֆրին բերելու է և ինձ տա, բայց նա փոխում է իր ուղղությունը և տանում ուտեստը դեպի հաճախորդի սեղանը: Երևի այդպես ավելի լավ է, որ ես չեմ փորձում այդ ֆրին. իսկ ի՞նչ պետք է վճարեի, եթե մատուցողը հաշիվը բերեր:

Ամեն դեպքում, իմ կարգավիճակը բավականին լավ է, քանի որ գտնվում եմ ծառերի տակ, որտեղ զովացնող քամի կա, ստվերի տակ եմ: Իսկ ի՞նչ անեն այն նստարանները, որ արևի տակ խաշվում են: Ես կուզենայի նրանց ինչ-որ ձևով օգնել, եթե ոտքերս հողի տակ չլինեին: Գոնե լավ է, որ այդ նստարանների ստվերի տակ թաքնվում են տատրակները, որ ամեն վայրկյան ուտել են ուզում: Հուսով եմ՝ նրանք էլ մի օր կկարողանան օգտվել սրճարանից, հաստատ հաճախորդի պակաս չի լինի:

Բայց տվյալ պահին ես նայում եմ խաշվող նստարանին նստած տղային, որն ինձ է նայում և ինչ-որ բան գրում: Եվ ես ուրախ եմ: Ուրախ եմ, որ ինձ ինչ-որ մեկը նկատեց ու անտարբեր չանցավ իմ կողքով:

Շանթ Հակոբյան, 15 տարեկան

***

Չկա չարիք՝ առանց բարիք

Գրեթե ողջ ամառն անցկացրել եմ մայրիկիս և փոքր եղբորս՝ Դավթի հետ: Նրա մեկ տարին նոր էր լրացել և ամբողջ օրը գոռգոռում ու լացում էր: Ամբողջ օրը միայն լսում էի «Կաթի շիշը բե՛ր», «Տակդիրը գցի՛ր», «Խաղացրո՛ւ» և նման շատ այլ արտահայտություններ: Առաջին անգամն էր, որ ասացի.

-Ե՞րբ է գալու սեպտեմբերը, որ հանգստանամ:

Իսկ հիմա, երբ արդեն գալիս է սեպտեմբերը, ուզում եմ, որ հետ գան տակդիրները: Իմ աշխարհագրության ուսուցիչը միշտ ասում է. «Չկա չարիք՝ առանց բարիք»: Ես սովորեցի տակդիր փոխել:

Քրիստինա Սարյան, 16 տարեկան

2010թ.