Ինչը կփոխեի…

Շիրակի մարզի մեր պատանի թղթակիցները խոսում են իրենց հուզող էկոլոգիական խնդիրների մասին

Լուսանկարը՝ Սյուզի Մանուկյանի

Լուսանկարը՝ Սյուզի Մանուկյանի

Մեր գյուղին մոտ ձորով հոսում է Ախուրյան գետը: Նկարագրելով գետը՝ կասեմ, որ այն շրջապատված էր ծառերով: Չնայած գետի ջուրը վճիտ չէր, բայց հիանալի տպավորություն էր թողնում: Գետի ջրից օգտվում էին ցանքատարածություններ և այգիներ ունեցողները: Այսօր չկան այդ գեղեցիկ այգիներն ու նույնիսկ պղտոր գետը: Վերացել են ջրում ապրող ձկները: Թափանցելով կենդանիների ներշխարհ՝ երևի ոչ մի կենդանի չի էլ ուզում մնալ այդ սակավ ջրերում: Ախ, այս մարդիկ նույնիսկ չգիտեն, թե ոնց օգտագործեն ջուրը: Բազմաթիվ հիդրոէլեկտրակայաններ, ու մի պուտ ջուր: Սրանից մի քանի տարի առաջ առավոտ շուտ կամ երեկոյան, եթե լինեիր գետի կողքին, կշնչեիր գետից փչող այդ սառը օդը: Այնքան ուրախ էր. հաշվի չառնելով նույնիսկ պղտորությունը, երեխաները լողում էին:

Հիմա ի՞նչ են արել գետի հետ: Ամբողջը ցամաքել է: Հոսում է ընդամենը մի փոքրիկ առու, որը նույնիսկ գեղագիտական հաճույք չի պատճառում:

Կուզենայի փոխել այս մարդկանց մտածելակերպը, որ  ճիշտ շահագործեին իրենց ստեղծած հէկերը, ու երևի ամեն ինչ առաջվանը կլինի: Չէ՞ որ ամեն բան ունի սկիզբ և վերջ: Դե ուրեմն եկեք թողնենք, որ այս գետը իր վերջին հասնի ոչ թե իբրև առվակ, այլ իբրև գետ:

Աստղիկ Ավետիսյան

 

Նայելով ինձ շրջապատող աշխարհին ես գրեթե միշտ տեսնում եմ աղտոտված միջավայր, թափոններ, որոնք փչացնում են բնությունը և նույնիսկ առողջական վնասներ հասցնում շրջապատող մարդկանց: Հենց այդ մարդիկ իրենց ձեռքով փչացնում են բնությունը: Օրինակ` ինչ որ ընտանիք գնում է բնության գրկում հանգստանալու, իսկ հետ վերադառնալուց աղտոտում են միջավայրը, պետք չեղած բաները թողնում են այնտեղ և հեռանում: Եթե ինձ հնարավորություն տրվեր փոխել աշխարհը, ես կփոխեի մարդկանց վերաբերմունքը շրջապատի հանդեպ:

Մարիա Ակոպովա

 
Ես կուզենայի, որ մարդիկ որսորդություն չանեին: Մեր անտառներում այլևս կենդանիներ չեն մնացել դրա պատճառով: Օրինակ, մի գայլի կամ արջի ոտնահետք են տեսնում, իսկույն բարձրանում են անտառ. «Վայ, ո՞ւր ա, ո՞ւր ա էդ արջը: Էն ա, տղերք, կրակեք…»

Իմա՞ստը… Թող ապրեն, էլի, էդ կենդանիները: Ձեզ ի՞նչ ցավ են պատճառել: Հենց դրա համար էլ մենք առանց վախենալու բարձրանում ենք անտառ, որովհետև գիտենք, որ այնտեղ կենդանի չկա և արդեն չի լինի:

Հրաչ Չոփիկյան

 
Երբ մենք գնում ենք Հայաստանի տարբեր վայրերում, բնության գրկում հանգստանալու, չենք կարողանում մի մաքուր տեղ գտնել հանգստանալու, որովհետև շատ կեղտոտված են:  Ես, եթե ես հնարավորություն ունենայի, կստեղծեի այնպիսի սարք, որը կմաքրի բնության մեջ թափված աղբը: Ես նաև կպահպանեի իմ քաղաքի մաքրությունը:

Լենա Խաչատրյան

 
Ես ապրում եմ Գյումրիում և հաճախ գյումրեցիներից լսում եմ. «Մեր քաղաքը կեղտոտ է»: Սակայն ոչ մի գյումրեցի քայլեր չի ձեռնարկում, որպեսզի այն մաքուր պահի: Հաճախ, երբ քայլում եմ փողոցներով, տեսնում եմ, թե ինչպես են մարդիկ հյութ խմում և շիշը գցում գետնին կամ ուտում են արևածաղիկ և կեղևը թափում գետնին: Հետո այդ նույն մարդիկ են ասում, որ մեր քաղաքը կեղտոտ է: Ես կփորձեի հսկողություն սահմանել, որպեսզի թույլ չտայի աղբը թափել, և այդ ժամանակ ոչ մի մարդ չէր կարող ասել, որ մեր քաղաքը կեղտոտ է:

Նունե Կարապետյան

 

Մի անգամ ես մայրիկիս ու տատիկիս հետ գնում էի տուն: Մի թափառական շուն ընկավ իմ հետևից և եկավ մեր բակ: Նրա անունը Ցոլակ դրեցինք, և նրան շատ էինք սիրում: Մի անգամ մենք արթնացանք և տեսանք, որ Ցոլակին, անտեր շան տեղ դնելով, երշիկի մեջ դեղ ներարկելով, սատկացրել էին:

Ես թափառական շների ու կատուների համար օթևան կբացեի, որպեսզի նրանց չսատկացնեին, այլ պահեին: Ես թույլ չէի տա, որ որևէ կենդանու կրակեին կամ այլ ձևով զրկեին կյանքից: Մենք չենք նրանց կյանք տվել  և  կյանքից զրկելու իրավունք չունենք:

Մարիամ Պողոսյան