«Երևանը դադարեցնում է կենդանիների սպանդի ամոթալի պրակտիկան»: Վերջերս հաճախ եմ այս հարցի շուրջ ամենատարբեր կարծիքների բախվում։ Շատերը այդ, այսպես կոչված, ամոթալի պրակտիկան խելամիտ են համարում, շատերն էլ միտված են` «Բա մեղք չե՞ն այդ կենդանիները» մտքին։ Բայց քանի որ, ըստ սովորության, միշտ հարցի մի կողմն է բարձրաձայնվում, ուզում եմ այստեղ սպանդի խելամտության և այլընտրանքային ճանապարհների մասին խոսել։
Ի՞նչ է սպանդը․․․ Անտուն կենդանիների սպանդը կենդանիների մասսայական ոչնչացում չէ։ Այն որոշ չափով քչացնում է կենդանիների քանակը մեր իսկ ապահովության համար։ Ամեն դեպքում բակում շրջող շներ էլի լինում են, ուղղակի ոչ ոհմակներով։
Շատ երկրներ սպանդի փոխարեն անտուն կենդանիներին նախընտրում են ապաստարաններում պահել։ Ապաստարանն էլ, իհարկե, ենթադրում է խնամք կենդանիների նկատմամբ, համապատասխան սննդի ապահովում։ Փորձում են անտուն կենդանիներին «որդեգրության» հանձնել: Հայաստանում են կան ապաստարաններ, սակայն քիչ են, բացի այդ աշխատում են բարերարների աջակցությամբ, ուստի խոսել, որ այս մի քանի ապաստարանի միջոցով կլուծվեն անտուն կենդանիների խնդիրները, անհնար է: Հասկանալի է, որ այս այլընտրանքային տարբերակը բավականին ծախսատար է, և հնարավոր է, որ ուղղակի հասանելի չլինի մեր երկրի նման պետությանը։ Սա է պատճառը, որ մեր հարևան Վրաստանը, հրաժարվելով սպանդից, չէր կարող իրեն ապաստարաններ թույլ տալ։ Եվ արդյունքում, հիմա Թբիլիսիի կենտրոնում լիքը պատվաստված և ստերջացված շներ են պտտվում։ Եթե ձեզ կծեն, կատաղությամբ չեք տառապի, բայց վնասվածքներ հաստատ կունենաք։
Ամեն ինչ հաշվի առնելով՝ ես ենթադրում եմ, որ մենք Վրաստանի փորձն ենք որդեգրելու, ինչը, ըստ իս, ամենահաջող տարբերակը չէ։ Եվ քանի որ մենք ամենալավ աղբահանություն իրականացնող երկիրը չենք, կենդանիների, ավելի կոնկրետ՝ շների բազմացումը էլ ավելի աղտոտված քաղաքի երաշխիք է դառնալու։ Հետո, եկեք ընդունենք, որ փողոցային շների հարձակումները քիչ չեն։ «Բարեկամություն» մետրոյի անցումի տակ ապրող շների ոհմակը ձեզ օրինակ։ Հիմա եկեք պատկերացնենք, որ այդ վիճակը ամբողջ քաղաքում է լինելու։ Հասկանում եմ, որ կենդանիների սպանդը մարդկային չէ։ Բայց եթե պետք է ընտրեմ կենդանիների և մարդկանց միջև, ես ուզում եմ ընտրել մարդկանց․․․
Հ.Գ. Այսօր Երևանի քաղաքապետարանում քննարկելու են անտուն կենդանիների հարցը: Հուսամ, կայացվող որոշումները ընդունելի կլինեն թե քաղաքացիների, թե մեր կրտսեր բարեկամների համար: