arxiv

Ինտերնետային նախասիրությունները ինը տարի առաջ

Հույսը վերջինն է մեռնում

«Բարև, բարև, երկար սպասված սիրելիս ու թանկագինս…

Վերջապես դու բարեհաճեցիր մեր տուն մտնել: Իսկ ես քեզ ամբողջ տարին սպասում էի… Ոչի՛նչ, մենք դեռ իրար հետ շատ-շատ ժամանակ ենք անցկացնելու, որպեսզի ամբողջ տարվա տեղը հանենք… Պատահաբար չի, չէ՞, որ հենց այսօր եկար: Դու եկել ես՝ իմ ծննդյան օրը շնորհավորելու, այնպես չէ՞: Դու ամենալավ նվերը կլինես ինձ համար»- մտածում էի ես, երբ մեր տանը ինտերնետ էին ակտիվացնում:

-Վերջ, մոդեմը միացրեցի: Ձեզ մնում է ընդամենը զանգահարել օպերատորին, որպեսզի նա թելադրի հրահանգները,- ասաց աշխատողը:

Ես անհամբեր սպասում էի: Հայրիկս զանգեց օպերատորին: Հեռախոսն անջատելուց հետո ասաց.

-Այսօր շաբաթ ա: Նրանք երկուշաբթի օրվանից են աշխատում: Ոչինչ, մի տարի դիմացել ես, երկու օրն ի՞նչ ա, որ չդիմանաս:

Ասեմ, որ սարսափելի դժվար է ամբողջ տարվանից հետո երկու օր սպասելը:

«Դու ուզում ես իմ համբերությունը փորձել, ինտերնե՛տ: Լավ: Ոչինչ, կսպասեմ»,- մտածեցի ես:

Եկավ երկուշաբթին: Ես զանգեցի օպերատորին:

-Ի՞նչ, էլի՞ չբացեց,- լսվում էր հեռախոսի միջից:

-Չէ՛, ոչ մի կայք չի բացում,- պատասխանեցի ես:

-Լավ, նորից մտեք, նորից հավաքեք նույն կոդը:

Ես հավաքեցի: Արդեն հինգերորդ անգամն էի նույն բանն անում:

-Ըհը, եղավ, բացեց,- հազիվ զսպելով ուրախությունս՝ ասացի ես:

-Դե, լավ: Եթե խնդիր առաջանա, կզանգեք:

Ես առաջին կայքի հասցեն էի հավաքում, երբ ոտքս հանկարծ կպավ համակարգչի լարին: Այն անջատվեց: «Ուֆ» ասելով՝ նորից միացրեցի համակարգիչը: Այդ երկու րոպեն, մինչ միանում էր համակարգիչը, ինձ համար անվերջանալի էր թվում:

Ահա, վերջապես հավաքեցի կայքի անունը, սեղմեցի «Enter» և… Սենյակը մթնեց… Լույսերը անջատվեցին… Եվ անջատել էին ոչ միայն լույսերը, այլև իմ մեկ տարվա և երկու օրվա սպասումները…

Իննա Ազնաուրյան, 15 տարեկան

 

Ինչու՞ գրանցեց

 

-Մարիա՛մ, դու ո՞ր թվին ես ծնվել,- զանգելով ինձ՝ հարցրեց մեր դասարանի Մերին:

-97-ին: Ինչի՞դ է պետք:

-Դե, ուզում եմ քեզ «Facebook»-ում գրանցել:

-Դե, եթե ուզում ես, գրանցի,- ասացի ես:- Բայց գոնե ծածկագիրս կասե՞ս:

-Հեռախոսով չեմ կարող ասել: Հետո կգրեմ:

Հաջորդ օրը հայերենի ժամին լսվեց.

-Մարիա՛մ, Մարիա՛մ:

Եվ հանկարծ օդով սավառնեց մի փոքր թուղթ: Այդ թուղթը հասավ ինձ: Բացելով այն՝ կարդացի. «Մարիա՛մ, այստեղ քո «Facebook»-ի ծածկագիրն է գրված՝ ********»:

Հաջորդ ժամին դիմեցի Մերիին.

-Մե՛ր, կտա՞ս հեռախոսդ, մտնեմ «Facebook»:

-Հա՛, վերցրու՛, բայց փողերս լրիվ չվատնե՛ս,- փնթփնթաց Մերին:

-Լավ:

Հաջորդ օրը նորից.

-Մե՛ր, կտա՞ս հեռախոսդ:

-Չէ՛:

Եվ ամեն անգամ, երբ նրանից բջջայինն եմ խնդրում, չի տալիս: Հարց է առաջանում. իսկ ինչու՞ էր ինձ «Facebook»-ում գրանցել, եթե չէր թողնելու իր հեռախոսով մտնել: Չէ՞ որ գիտեր, որ ես ինտերնետ չունեմ:

Մարիամ Թումանյան, 13 տարեկան

 

«Odnoklassniki.ru»-ի չարիքը

-Ի, էս ի՞նչ ես գրել նկարիս տակ, արա՛,- գոռաց կողքիս տղան այնքան ուժգին, որ ականջներս պայթեցին:

-Ի՞նչ եմ գրել որ,- կամաց ասաց Էրիկը:

-Ուշադիր նայիր շրթունքներիս՝ ան-կա-պու-թյուն:

-Վայ, լավ, կարո՞ղ ա կռվեք, երեխե՛ք,- փորձեցի միջամտել նրանց խոսակցությանը ես:

-Ավա՛գ ջան, դու մի՛ մտիր տղաների խոսակցության մեջ,- ասաց Էրիկը:

-Դի՛ն ջան, ի՞նչ կռվել, հեսա գլուխն եմ ջարդելու,- նորից գոչեց Գոռը:

-Դե, արի՛, է՞, ա՛յ տղա, զզվացրեցիր արդեն,- գոչեց Էրիկը:

Դըմփ, դըմփ…

-Վայ, երեխե՛ք, վե՛րջ, հանգստացե՛ք,- գոռացի ես,- վերջապես, մոտիկ ընկերներ եք, չէ՞:

-Հա՛, ճիշտ ա, Դի՛ն ջան: Ախպե՛րս, կներե՛ս,- փոշոտված ձեռքը մեկնելով Գոռին՝ ասաց Էրիկը:

-Այ, միշտ տենց կարողանում ես իրար սպանող դեբիլներին բաժանել իրարից,- ասաց մեր դասարանի Էդգարը ժպտալով:

-Ի, ո՞վ ա դեբիլ,- միահամուռ ասացին բոլորը, և նորից սկսվեց…

Դիանա Խուզատյան, 13 տարեկան

 

Ինչո՞ւ ես ոչ մի կայքում չկամ

Ընդհանրապես, մեր ընտանիքում բոլորը, բացի ինձանից, գրանցված են տարբեր կայքերում: Օրինակ, քույրս «Odnoklassniki»-ում է, մայրս, հայրս, եղբայրս՝ «Mail»-ում, իսկ ես ոչ միայն ոչ մի կայքում չկամ, այլև համակարգչից էլ այդքան լավ գլուխ չեմ հանում: Ինչ մեր տան համակարգչին ինտերնետ են միացրել, օր ու գիշեր բոլորը համակարգչից այն կողմ չեն գնում: Մի խոսքով, եթե մտնես համակարգչի սենյակ, կտեսնես մարդկանց, ովքեր, կարելի է ասել, կպած են ինտերնետից: Իսկ ինձ օր ու գիշեր հանգիստ չեն թողնում՝ ասելով.

-Ա՛շ, բա դու ինչու՞ չես մտնում ինչ-որ կայք:

-Վայ, դե, չեմ ուզում, պրծա՞նք:

Այդպես էի պատասխանում հարցնողներին:

Մի անգամ էլ մայրս ճաշը դրել էր գազօջախին և տարվել ինտերնետով:

-Ֆու, էս ի՞նչ վառածի հոտ ա գալիս,- տուն մտնելով՝ ասացի ես:

Ես  ու մայրս վազեցինք խոհանոց և տեսանք, որ ճաշը վառվում է:

Այդ օրվանից ես միշտ օրինակ եմ բերում այս պատմությունը՝ ասելով, որ ինտերնետ մտնելով՝ կարող եմ իրենց պես տարվել ու ճաշը վառել:

Հիմա հասկացա՞ք, թե ես ինչու չեմ ուզում ինտերնետում իմ էջը բացել:

Աշնա Գրիգորյան, 11 տարեկան

 

Այսպես էլ է պատահում

Արդեն երեք օր էր՝ «Odnoklassniki.ru» չէի մտել, քանի որ քաղաքում չէի: Երբ մտա, ինձ մի հաղորդագրություն եկավ ինչ-որ Արեգից, որտեղ գրված էր. «Վաղը դպրոց կգաս, ու ես հետդ կխոսեմ, դեռ հալդ կտեսնես»: Ես չճանաչեցի հեղինակին:

Հաջորդ օրը երկուշաբթի էր, ես գնացի դպրոց: Երբ դասամիջոցին դասարանից դուրս եկա, ինձ մոտեցավ մի տղա, որը քիչ էր մնում հարվածեր նյարդայնությունից: Դասարանիս տղաները մոտեցան, հանգստացրեցին նրան և ստիպեցին, որ ասի, թե որն է բարկության պատճառը: Տղան ասաց, որ «Odnoklassniki.ru»-ի իմ էջից հայհոյանքներով լի նամակներ է ստացել: Ես նրան հասկացրեցի, որ իրեն չեմ ճանաչում, որ ամեն ինչ կճշտեմ: Երբ եկա տուն, բացեցի էջս և տեսա, որ իրոք, իմ էջից Արեգին նամակներ են գնացել, որոնք ես չէի ուղարկել: Չէ՞ որ վերջին երեք օրերին կայքը չէի էլ բացել, իսկ նամակները ուղարկվել էին այն ժամանակահատվածում, երբ ես քաղաքում չէի:

Այդ դեպքից հետո երկու օրը մեկ ծածկագիրս փոխում եմ, որ էլ այդպիսի վեճերի մեջ չընկնեմ:

Գայանե Մարտիրոսյան, 14 տարեկան

 

Առանց ձանձրույթի՞

-Վայ, ինչ լավ ա՝ դասերը վերջացրեցինք, հիմա կգնամ տուն ու քանի որ մենակ եմ մնալու, ինչքան կուզեմ, «Odnoklassniki» կմտնեմ,- ասաց իմ դասընկերուհի Աննան՝ աչքերը փայլեցնելով:

-Բայց ի՞նչ կա, է՞, էդ «Odnoklassniki»-ում, որ էդքան մտնում ես,- հարցրեցի ես:

-Մտնում եմ ու ինտերնետով ընկերուհիներիս հետ եմ խոսում:

-Բա քանի՞ ժամ:

-Դե, օրական մի հինգ ժամ:

-Օրական հինգ ժամ ընկերներիդ հետ ես խոսում ու չես ձանձրանու՞մ,- զարմացած հարցրեցի ես:

-Հա՛, ի՞նչ կա որ, դու էլ մտի մի անգամ ու կտեսնես, որ էլ դուրս գալ չես ուզի,- պատասխանեց նա:

-Բայց ես ցանկություն չունեմ մտնելու էդ ձանձրալի կայքը: Փոխարենը ես մտնում եմ ավելի հետաքրքիր կայքեր:

-«Odnoklassniki»-ից բացի ինձ համար ոչ մի ուրիշ հետաքրքիր կայք չկա,- ասաց նա ու դուրս եկավ դասարանից:

Սիրան Մանուկյան, 13 տարեկան

 

Ինտերնետը՝ մեզ ընկեր, չի երևում դեմքը մեր

Ամեն ինչ սկսվեց ամռանը, երբ ես գրանցվեցի «BeOn.ru» կայքում: Դա օնլայն օրագրերի կայք է: Սկսեցի վարել իմ օրագիրը, ծանոթացա նոր երեխաների հետ՝ երկու Դիմաների, Լիզայի, Նատաշայի, Կատյայի, Մաքսիմի և Սաշայի: Հենց այսպես էլ կազմավորվեց մեր խումբը: Անընդհատ իրար հետ շփվում էինք:

Մի անգամ Դիման ինձ գրեց. «Վի՛կ, դու «Skype» ունե՞ս»:

«Ունեմ: Բայց էնտեղ քիչ եմ լինում»:

«Իսկ ես վերջերս եմ իմը բացել: Ուզու՞մ ես խոսենք»:

«Արի»:

Առաջին տպավորությունս էր՝ ինչ բարձր ձայն ունի… Դե լավ, ոչինչ: Անցումային շրջան է, կանցնի…

Հետո մեզ մյուսներն էլ միացան:

Վերջերս էլ «Vkontakte.ru»-ում գրանցվեցի: Որոշել էի Սաշային գտնել այնտեղ: Գրեցի Տանանին ազգանունը և սեղմեցի «Փնտրել» կոճակը: Կայքն ինձ առաջարկեց ինչ-որ Տատյանայի: Որոշեցի նայել նրա էջը, ուղղակի հետաքրքրության համար: Ինչ-որ  ֆոտոալբոմ տեսա: Վերնագիրը՝ «Սաշա, Koad-Sata, այդ բոլորը ես եմ»: Այդ նույն ժամանակահատվածում ես նաև Լիզայի հետ էի խոսում «Skype»-ով, և նա ահավոր վախեցավ իմ ճչոցից:

-Ի՞նչ պատահեց:

-Սաշան աղջիկ է:

-Ի՞նչ:

-Հա՛, նայի՛ր:

Ես նրան ուղարկեցի կեղծ Սաշայի էջի հասցեն: Արդեն իմ հերթն էր Լիզայի ճչոցից աթոռին ընկնելու:

-Սպասի՛ր, ես հիմա Դիմային կգրեմ,- ասացի ես:

Դողացող մատներով տպեցի. «Դի՛մ… Սաշան աղջի՞կ է»:

«Է… Դե…»:

«Դի՛մ, լուրջ եմ հարցնում»:

«Դե… մի խոսքով… հա՛»:

«Վի՛կ…»:

«Հա՛»:

«Եկել է քեզ ճշմարտությունն ասելու ժամանակը o_O»:

«Դե, ասա՛ -_-»:

«Ես վախենում եմ»:

«Դիմա՛ -.-»:

«Դե, դու ինքդ արդեն ամեն ինչ հասկացել ես >_<»:

«Ոոոոոչ >_>»:

«Աղջիկ եմ ես >_<»:

«o_O o_O o_O Շատ ծիծաղելի է: Իսկ հիմա արի՛ ավելի լուրջ»:

«Ճիշտ եմ ասում >.<»:

Մեկ էլ «Skype»-ով ինձ զանգեցին Դիման և Մաքսիմը:

-Լի՛զ, դու սպասի՛ր, չանջատվե՛ս, լա՞վ,- դիմեցի ես Լիզային:

-Լավ: Ինձ էլ տեղյակ պահիր՝ ինչ է կատարվում,- լսեցի համակարգչի այն կողմից:

Ես սեղմեցի «Պատասխանել» կոճակը: Լսում եմ ծիծաղ: Դողացող ձայնով հարցրեցի.

-Դիիիիիիիմ… Չես խաբու՞մ:

-Չէ՛: Ու հետո, ես Տանյան եմ:

Ես վնգստացի:

-Մաքսի՛մ, գոնե դու տղա՞ ես:

Ծիծաղի պայթյուն:

-Վի՛կ, ուրեմն սենց՝ ես էլ եմ աղջիկ:

-Գնա գիտես ու՞ր:

-Լուրջ եմ ասում: Անունս էլ Լերա է:

-Իսկ ձայնե՞րը:

-Դե, ես ու Դիման երկար պարապել ենք, որ սովորենք տղաների պես խոսել:

-Աստված իմ…

Մաքսիմ-Լերան քմծիծաղով հարցրեց.

-Սաշային հիշու՞մ ես:

-Դե՞:

-Ինքն էլ է աղջիկ, անունն էլ Տանյա:

Այն ամենը, ինչ հետո ես գոռում էի, հիմա ամաչում եմ գրել: Երկար ժամանակ նրանցից նեղացած էի: Բայց եթե մարդը լավն է, սեռը նշանակություն չունի, այնպես որ՝ մենք մինչ օրս էլ շփվում ենք: Ուղղակի երբեմն «կծում եմ» նրանց՝ հիշեցնելով այն պատմությունը:

Վիկտորյա Անանյան, 14 տարեկան

2010թ.