armine harutyunyan

Լռության ձայնը

Ապրիլի սկիզբն էր: Եղանակը՝ ոչ այնքան բարենպաստ: Կեսօրն անցել էր, երեկո էր: Արևն արդեն անցել էր սարերի հետևը, բայց շողերը դեռ կարմրավուն և դեղնավուն գունային երանգներով գեղեցիկ տեսարան էին ստեղծում երկնքում:

Այդ օրը ամբողջ ժամանակս անցկացրել էի մենակ (ինչպես սիրում եմ ու հիմնականում այդպես էլ անում) և որոշեցի այդպես էլ ավարտել: Դուրս էի եկել զբոսնելու: Քայլում էի աննպատակ և առանց մտածելու: Գնում էի անորոշ ուղղությամբ: Գնում էի այնտեղ, ուր ոտքերս էին տանում: Առանց որևէ պատճառի, պարզապես տրամադրություն չունեի: Քայլում էի միայն մի բանի մասին մտածելով, որը գնալով սովորական մտքից վերածվում էր վախի: Չհանդիպել այնպիսի մեկին, ով կփորձի խոսել ինձ հետ կամ, առավել ևս, լինի բարեկամ: Օ՜, ոչ, ես դրան չէի դիմանա: Այսպես մտամոլոր չեմ էլ հիշում՝ որքան էի քայլել, երբ սթափվեցի ոտքերիս ցավից, որոնք քայլելուց արդեն ուժասպառ էին եղել, և եթե մարդկային լեզու ունենային, ինչեր ասես, որ չէին ասի ինձ:

Սթափվեցի, կանգնած էի փողոցի մեջտեղում, իսկ շուրջս ոչ ոք չկար, սա հենց այն էր, ինչ միանգամից անցավ մտքովս՝ ոչ ոք չկար:

Զարմանալի էր, փորձեցի հիշել անցածս ճանապարհը, մի բան հայտնաբերելուց հետո ես ապշեցի. «Աստված իմ, մի՞թե: Այո, հիշում եմ, այո, այդպես է»: Ես երկար, շատ երկար էի քայլել, բայց ոչ մեկի, բացարձակապես ոչ մեկի չէի հանդիպել ճանապարհին: Ոչ ոք չկար, դատարկություն էր: Հասկանալով դա՝ սարսափեցի: Հանկարծակի միտքս փոխեցի՝ կգնամ այնտեղ, որտեղ միշտ մարդաշատ է: Բայց ո՞ւր, այո, իհարկե, պուրակը, բայց արդյո՞ք կարող եմ: Այն գտնվում է գյուղի կենտրոնում, իսկ ես այնտեղից բավականին հեռու եմ և բացի այդ, ոտքերս այլևս ի զորու չեն ենթարկվելու ինձ: Գրողը տանի: Թքած, ցավում ցավում են, թող մի քիչ էլ ցավեն, կդիմանամ, միայն թե հանդիպեմ որևէ մեկին, այլևս չեմ դիմանում: Այս անիծյալ դատարկությունն ինձ կուլ է տալիս: Անհապաղ պետք է գտնել մեկին, ով անկեղծ, շատ անկեղծ, կնայի ուղիղ աչքերիս մեջ և կժպտա։ Մի քանի վայրկյանում այսքանը անցավ մտքովս: Բռնեցի այն ճամփան, որը տանում էր դեպի պուրակը: Քայլում էի շնչակտուր, արագ և հստակ: Ներսումս այնքան հույս էր կուտակվել, որ նույնիսկ մեկ-մեկ անկախ ինձնից ժպտում էի:

Սակայն ինչքան մոտենում էի պուրակին, այնքան այդ հույսը վերածվում էր սարսափի և հիասթափության, որովհետև պուրակից ոչ մի ձայն չէր լսվում:

Հասա պուրակի դարպասներին, սարսափը կրկնապատկվեց, ձեռքերս սկսեցին դողալ: Առաջացա, կանգնեցի պուրակի կենտրոնում: Ամբողջ մարմնով դողում էի: Սարսափն իր գագաթնակետին էր հասել: Ոչ ոք չկար, ոչ ոք, լռություն էր, դատարկություն, ամայություն, կարծես երբեք մարդ չեր եղել այնտեղ, այնինչ ընդամենը մեկ օր առաջ այդտեղ ասեղ գցելու տեղ չկար․ մեծահասակները խումբ-խումբ նստած նստարաններին մտերմիկ զրուցում էին և բարեկամաբար ժպտում: Իսկ երեխաները երջանկությունից այս ու այն կողմ էին վազվզում: Իսկ հիմա՞, հիմա ոչինչ, ոչ ոք չկար, միայն ես էի և… ես: Վերջապես սարսափը վերափոխվեց ցասումի: Կռացա, գետնից վերցրի մի մեծ քար, բարձր բացականչեցի և զայրույթի ամբոջ ուժով այն նետեցի դեպի իմ աջևում և ինձնից քիչ հեռու գտնվող մետաղե արձանը։ «Մարդուն մարդ է պետք»: Քարը դիպավ երկաթին, մի ահարկու ու բարձր ձայն դուրս եկավ և տարածվեց օդում: Ձայնն աստիճանաբար կորչում էր, իսկ ցասումս կրկնակի, եռակի, քառակի չափով վերածվում էր հիասթափության: Վերջապես ձայնը մարեց: Մարմինս, որ մինչ այդ տենդագին դողում էր, միանգամից անզգայացավ և թուլացավ: Ուղեղս մթագնեց: Ոտքերս թուլացան, և ես ընկա գետնին: Հայացքս ուղղեցի դեպի վեր: Շնչահեղձ էի լինում և կիսաձայն կրկնում՝ մարդուն մարդ է պետք, և… Եվ շուտով դա էլ անցավ: Կոպերս աստիճանաբար փակվեցին և հանդիպեցին իրար: