anna vardanyan

Կարծրատիպերի մասին

Գյուղում ապրելիս շատ ես հանդիպում կարծրատիպերի և սահմանափակ մտածելակերպի։ «Կարծրատիպ» և «սահմանափակ մտածելակերպ» ասվածը շատ լայն իմաստ ունի, առաջ թվում էր, որ 21-րդ դարում դժվար թե մարդիկ սահմանափակ մտածեն։ Ես բնակվում եմ Արտենի գյուղում, որտեղ ականատես էի լինում մարդկանց այնպիսի մտածելակերպի, որը ինձ համար խորթ էր (հիմա արդեն կարելի է ասել՝ սովորական է դարձել)։

Գյուղը բաժանվում է մի քանի մասի՝ մարդիկ, ովքեր հատուկ նստած են որևէ վայրում մեկին քննադատելու նպատակով, մարդիկ, ովքեր արժանանում են քննադատության և մարդիկ, որոնց չեն հետաքրքրում մյուսների առօրյան և կյանքը (այսինքն՝ նորմալ մարդիկ)։

Սահմանափակ ասելով՝ նկատի ունեմ այն մտածելակերպը, որը բացի ուրիշի շարժ ու ձևին նայելուց ու քննադատական խոսքեր ասելուց՝ ուրիշ բան չի մտածում։ Գյուղում պարբերաբար կազմակերպվում են միջոցառումներ, սեմինար-հանդիպումներ, որոնց մասնակցում են դպրոցահասակները։ Այդպիսի սեմինարներին միշտ լինում են ամենաշատը երկու տղա, նրանց մասնակցությունը այդպիսի բաների շատ պասիվ է։ Մենք ապրում ենք գյուղում և այնպիսի մարդկանց կողքին, ովքեր իրենց սահմանափակության պատճառով մեզ են վնասում և հետ պահում շատ ավելի քայլերից ու ծրագրերից, որոնց կարիքը իրոք ունենք։ Չնայած՝ ունենք այնպիսի մարդիկ, որոնք չեն կարևորում այդ մարդկանց ասածը և կարծիքը, իմ կարծիքով՝ դա ամենաճիշտ մտածելակերպն է։

Կարծրատիպեր, սրանք քարացած և կարծրացածներն են։ Տարբեր կարծրատիպերի պատճառով մենք տուժում և հետ ենք մնում այն ամեն ինչից, ինչը մերն է։

Կարծրատիպ կա, որ աղջիկը արևային ակնոցով գյուղում ուղղակի չի կարող պտտվել, կարծրատիպ ստեղծողները կասեն․

-Հլը նայի, ակնոցները դրել աչքերին՝ ազատ գյուղի մեջ ման ա գալիս…

Շատ եմ խոսել իմ տարիքի ընկերների հետ, շատ են հիմնանանում աղջիկները, որոնք իրոք կարծրատիպի «զոհեր» են եղել։ Էդ կարծրատիպ կոչվածները հիմնականում աղջիկներին են վերաբերում ու հատկապես նրանց, ովքեր ազատ ել ու մուտ են ունենում, օրինակ՝ գյուղի Մշակույթի տուն։ Գուցե գրածներս չհասկանաք, որովհետև հնարավոր է դուք այդպիսի միջավայրում չեք ապրում։

Բայց եկեք հանրության կարծիքներին ու քննադատություններին այսուհետ շատ տեղիք չտանք, անենք այն, ինչը մեզ համար օգտակար և նպաստավոր է, և վերջապես, կորտրենք այն կարծրատիպը, որը արդեն շա՜տ տարիների մի մասնիկն է դարձել։ Գուցե սա էլ է փորձություն ինչ-որ բան հաղթահարելու և մերը, նորը ու լավը ստեղծելու համար։ Մենք ապրում ենք այնպիսի երկրում և մոլորակում, որը մեզ համար բավարար պայմաններ է ստեղծել առաջ նայելու և չվհատվելու։ Այսուհետ ո՛չ կարծրատիպերին և սահմանափակ մտածելակերպին։