nane exiazaryan

Կեղծ լուրերի և խոսքի ազատության սահմանը

Մի պահ է գալիս, երբ հոգնում ես դասերից ու փորձում ես ցրվել, բայց քանի որ նայել ես քեզ հետաքրքրող բոլոր ֆիլմերը, ընկերներդ ամեն մեկն իր գործով է, հերթը հասնում է սոցիալական ցանցերին, կամ էլ միանգամից է հասնում:

Մտնում ես, օրինակ, Facebook ու փորձում ես դրական էմոցիաներ ստանալ հոգնած օրվանից հետո:

Ըհըն, արդեն նշանվել են, էս մեկը բալիկ է ունեցել, էն մեկը նոր բանաստեղծություն է նորից գրել ու նորից տակը «լայք» ես դնում, կամ «սրտիկում» ես: Մնացած էմոջիներն էլ ես օգտագործում: Մի պահ պանիկայի մեջ ես ընկնում. ո՞նց թե, ես իր նկարը «սրտիկեցի», արագ փոխեմ էմոջին, կամ էլ հակառակը. Վայ, ինքը իմ նկարը «սրտիկել ա: Ու գնաց. վերջ, արդեն մտքում իր հետ ամուսնանալուց հետո բաժանվում է այդ խեղճ, կարելի է ասել, այդ պահին արդեն սոցցանցի գերի դարձած օգտատերը: Նույնիսկ, եթե այդ նկարը, կամ արած գրառումը արժանի էր այն արձագանքին (էմոջիին), որ ստացել էր, մեկ է, չի կարելի «անիմաստ» սրտիկել, վատ բան կստացվի, վայ:

Լավ, վերջապես շատերը օգտագործում են սոցցանցերը` ինֆորմացիա ստանալու համար, կապ չունի` ինչ-որ անհատի, թե երկրի մասին: Այսօր այնքան շատ են կեղծ տեղեկատվություն հաղորդող էջերը, որ երբ ինչ-որ մեկից լսում ես. «Էս մի կայքը ստուգում, նոր է ինֆորմացիան տեղադրում» արտահայտությունը, մեկ է, չես կարողանում մինչև վերջ հավատալ այդ կայքի տված ինֆորմացիային: Մեր հայաստանյան մամուլը հասել է այն վիճակին, երբ նույնիսկ մարդու մահվան լուր ես կարդում, մինչև նկարներ տեսնելը, կարելի է ասել, չես հավատում (չնայած դա էլ հիմա շատ հեշտությամբ կարելի է կեղծել):

Երբ ասում են` խոսքի ազատություն, կամ նման ինչ-որ արտահայտություններ են մեջբերում ինչ-որ տեղ, հասկանում ես, որ շատ հաճախ հենց մեջբերողն էլ այդ ազատությունները չարաշահում է, բայց դե իհարկե, ինքը իր թերությունները ու սխալները ինչո՞ւ պիտի ընդունի, որ…

Լավ, ինչ-որ տեղից գտնում ես ինֆորմացիա, որը մոտ է իրականությանը, շատ հազվադեպ, հենց իրականութունն է, և դրա մասին սկսվում են տարբեր գրառումներ կատարել տարբեր ոլորտներից մարդիկ, նույնիսկ նրանք, ովքեր մեկ րոպե առաջ գաղափար էլ չունեին այն նյութի մասին, որի մասին այդ պահին կարող են դոկտորական պաշտպանել: Հետո, ինչպես միշտ, հասնում է այն պահը, երբ բանիմաց մեկը մեկնաբանություններում փորձում է բացատրել իրավիճակը, բայց քանի որ ոչ մեկին չէր հետաքրքրում, թե տվյալ ոլորտի մասնագետները ինչ կարծիքի են, սկսում են նույնիսկ անձնական վիրավորանքեր հասցնել տվյալ մարդկանց` իրենց կարծիքը չկիսելու (սխալ կարծիք ունենալու) համար, որոնցից շատերն էլ հետագայում նման իրավիճակներից խուսափելու համար, այլևս չեն էլ արձագանքում իրենց ոլորտին վերաբերվող նյութերին: Եվ այսպես, ավելանում է մեր շատ սիրելի «կեղծ» ինֆորմացիան:

Մամուլը շատ կարևոր դեր է խաղում մարդկանց կյանքում, ու ես վստահ եմ, որ գրագետ մատուցված ինֆորմացիան կարող է դառնալ հիմք` ավելի քաղաքակիրթ հասարակության համար:

Գրում էի դրական էմոցիաներ ստանալու մասին, բայց հաստատ այս ամենը տեսնելուց հետո ոչ մի սոցկայքի օգտատեր դրական էմոցիաներ չի ստանա: