Մեր հյուրն էր այսօր PanPhoto-յի ֆոտոլրագրող Վարազդատ Ռաֆայելյանը: Նա մեզ հետ կիսվեց իր փորձով և սովորեցրեց բաներ, որոնք պետք կգան այս մասնագիտությամբ շարունակողներին: Օրինակ՝ պետք է լուսանկարելիս փոխել կետը, լուսանկարել ոչ միայն բուն իրադարձությունն ու դրա ընթացքը, այլև այն, ինչ կատարվում է շրջապատում:
Օգտակար տեղեկություններ էին հատկապես այն կայքերը, որտեղ ներկայացված է պրոֆեսիոնալ ֆոտոների ընտրության գործընթացը, ինչպես նաև՝ հայտնի լուսանկարիչների անունները, որոնց դեռևս ծանոթ չէինք: Մենք սովորեցինք, որ ֆոտոլրագրությունը չպետք է լինի սուբյեկտիվ, և մինիմալ կադրերի միջոցով պետք է կարողանանք ներկայացնել մաքսիմալ ինֆորմացիա: Այս դետալները թերևս շատ կարևոր են այս ոլորտում:
Միլենա Խաչիկյան, Երևան
***
Գնալով ավելի ու ավելի եմ հմտանում լուսանկարչության ու ֆիլմի գաղափարներ մտածելու մեջ: Մեծ տարբերություններ կա առաջվա Լիլիթի ու ներկայիս Լիլիթի միջև թե գաղափարի զարգացման, և թե շփման հարցում:
Ճիշտն ասած, ես բնույթով փակ երեխա էի: Այս ճամբարը ինձ հնարավորություն տվեց ազատ շփվել մարդկանց հետ և աշխույժ լինել:
Չորրորդ օրը մենք գնացինք Հրազդանի կարիքավոր մարդկանց հանրակացարաններից մեկը նկարահանումների: Ես առաջին անգամ էի հանրակացարան մտնում: Իմ մեջ այնպիսի կարծիք ձևավորվեց, որ բոլոր հանրակացարանները այդ վիճակում են: Այստեղ մարդիկ շատ վատ էին ապրում: Սենյակները փոքր էին, ընդհանուր միջանցքը կարծես երկար, ցուրտ ու խոնավ թունել լիներ, որ վերջանում էր կիսաքանդ դռներով: Էլ չեմ խոսում կոմունալ հարմարությունների մասին: Թեպետ կային մարդիկ, ովքեր հարմարվել էին այս պայմաններին, դեռ ավելին, ժպիտով էին խոսում այս ամենի մասին: Մի խոսքով, մարդիկ, ովքեր ոչ թե ապրում էին, այլ գոյատևում:
Միջանցքում կային բազմաթիվ հետաքրքիր իրեր, և ես բազմաթիվ լուսանկարներ արեցի հենց այդ միջանցքում: Բացի այդ մենք հարցազրույց վերցրինք մի քանի բնակչից: Մեր տված հարցերին տալիս էին բողոքներով լի պատասխաններ: Լսելով նրանց հուսահատ ձայները ու տեսնելով նրանց վիճակը, ես ևս մեկ անգամ համոզվեցի, որ ամենաբախտավորն եմ այս կյանքում, որի համար շնորհակալ եմ Աստծուն:
Կեսօրից հետո մեր հյուրն էր Պան Ֆոտո գործակալության ֆոտոլրագրող Վարո Ռաֆայելյանը, ով վարպետության դաս անցկացրեց: Ես սովորեցի նաև, որ ֆոտոպատմություն անելիս շատ կարևոր է նախապատրաստական փուլը:
Լիլիթ Սուքիասյան, Ստեփանավան
***
Այսօրվա ձեռքբերումներից մեկը Վարազդատ Ռաֆայելյանի՝ Պան Ֆոտոյի ֆոտոլրագրողի տված խորհուրդներն էին: Նախքան այդ վարպետության դասը ես կարծում էի, որ ֆոտոշոփը նկարներում տարբեր պատկերներ ավելացնելու կամ պակասեցնելու համար է, սակայն այսօր ես սովորեցի, որ ֆոտոշոփի միջոցով հնարավոր է «վառված» կամ խամրած նկարը մշակել, և առհասարակ, ֆոտոլրագրությունը ֆոտոյի աղավաղմանը դեմ է: Իմացա, որ յուրաքանչյուր խմբագրություն ունի իր լուսանկարիչը և ֆոտոխմբագիրը: Վարո Ռաֆայելյանը ցուցադրեց նաև իր մի քանի ֆոտոպատմությունները, պատմեց, թե ինչպես է ստեղծել դրանք, ինչպես է աշխատել:
Մենք այսօր սովորեցինք, թե ինչպես ամսագրի մակետ կազմել: Եվ այսպես, ինձ համար ամենահետաքրքիր օրերից մեկն էր այսօր:
Լիլիթ Խառատյան, Գյումրի
***
Ճամբարի չորրորդ օրն էր: Ես այսօր ավելի մանրամասն ծանոթացա լրագրողական կյանքին: Մեզ այսօր բացատրեցին, թե ինչպես է ծնվում ամսագրի կամ թերթի նոր համարը, որ էջերում ինչ նյութեր են տեղադրում, ինչպես են ձևավորում, լուսանկարներ անում, հետո միասին պլանավորեցինք «Խաբարբզիկի» հերթական համարը, կազմեցինք մակետը: Որոշեցինք, թե ինչ ձև է լինելու, թե քանի էջից պետք է բաղկացած լինի, համարակալեցինք էջերը և այդ էջերում պետք է տեղադրենք նյութեր, օրինակ՝ ունենք մարզային թեմաներ, փոքրերի էջ և այլն:
Հետո մեզ հյուր էր եկել ֆոտոլրագրող Վարո Ռաֆայելյանը: Այդ հանդիպումն ինձ օգնեց ավելի շատ բան իմանալ ֆոտոլրագրության մասին:
Երեկոյան նորից ֆիլմերի գաղափարներ քննարկեցինք: Օրինակ, ինչպես պատկերներով ցուցադրել, ասենք, սերը: Մենք պետք է մտածենք ֆիլմերի գաղափարներ, քննարկենք և ընտրենք ընդամենը երկու գաղափար: Ֆիլմը պետք է նկարահանվի վաղը: Հույս ունենանք, որ եղանակը մի քիչ կբացվի:
Մերի Սարգսյան, Ճամբարակ
***
Ում ասում եմ, որ պետք է ֆոտոլրագրող դառնամ, բոլորը ասում են՝ հա, Գագիկ Շամշյան, կամ էլ ասում են, որ ֆոտոլրագրություն կարող ես չսովորել. «էդ ի՞նչ փեշակ է, որ»: Հազիվ եմ կարողանում բացատրել, թե դա ինչ է: Շատերը հասկանում են, շատերը՝ոչ: Բայց երեկ ես ևս մեկ անգամ համոզվեցի, որ ճիշտ մասնագիտություն եմ ընտրել,այն բանից հետո, երբ վարպետության դաս անցկացրեց Պանֆոտոյի ֆոտոլրագրող Վարազդատ Ռաֆայելյանը: Առաջին անգամ հանդիպեցի ֆոտոլրագրողի հետ: Առաջին անգամ ինձ հնարավորություն տրվեց մասնակցել թերթի ձևավորման աշխատանքներին: Առաջին անգամ աշխատեցի ֆիլմի սցենարի վրա: Բացահայտեցի իմ մեջ նոր ձիրքեր, որ առաջ չգիտեի: Օրինակ, որ կարող եմ 30 րոպեում նյութ գրել:
Սոսե Զաքարյան, գ.Դարբաս