ՄեդիաLiteracy։ Ամենապարզ եղանակով։ Մաս 1

-Պարոն վարչապե՞տ։

-Այո։

-Ֆեյսբուքում հրապարակում արեք, որ մարդիկ Ձեզնից էլ նամակ չսպասեն։

Չնայած, երևի պարտադիր չի, որ վարչապետն ասի։ Եթե շրջապատում մեկը, ընկերաբար, ուղղակի ասի` ՊԱՇՏՊԱՆԻՐ անձնական տվյալներդ, կլսե՞ս։ Հատկապես, երբ խոսքը համացանցին է վերաբերում։

Իսկ այն, ինչ վերաբերում է համացանցին, հետաքրքիր լինելուց բացի նաեւ վտանգավոր է։ Մի քիչ էլ տարօրինակ։ Ասենք, եղել է, չէ՞, որ Ֆեյսբուքում հնարավոր ծանոթների ցանկում բերի մեկին, ում պատահական տեսել ես փողոցում։ Հետո` ուրիշին, ում այնքան էլ չես հավանել, ու ընկերուհուդ հետ նամակներով մի քիչ բամբասել եք։

Կամ, մի տեղ գնալիս սիրուն սրճարան ես տեսել: Չէ, չես մտել, շտապում էիր։ Ուղղակի կողքով անցել ես ու մի 3 վայրկյան նայել։ Իսկ երեկոյան կապույտ կայքը քեզ առաջարկում է հավանել այդ սրճարանի էջը։ Հավե՞ս է։ Իրականում` այնքան էլ չէ։

Բայց մի ուրիշ բան էլ։ Եղե՞լ է, որ չբացեք ձեզ նամակ եկած վիրուսները, բայց դառնաք դրա տարածողներից։ Դրանք էլ այն խառը հավելվածների արդյունքում են, որ առաջարկում է ֆեյսբուքը։

Ցուկերբերգը, ոնց մենք են սիրում ասել, «հետևում է» բոլորիս։ Իր կապույտ տիրույթում ու դրանից դուրս, մանավանդ, երբ միացված ենք թողնում GPS կոչվողը։ Սա բացատրությունն է ծանոթ-անծանոթ սրճարանների, խանութների ու ուրիշ վայրերի գովազդի` մեր նյուզֆիդում։

Ընկերներով բամբասելու մասին։ Ֆեյսբուքյան ալգորիթմները ֆիլտրում են նամակագրությունները։ Անունները, որոնք մենք օգտագործում ենք նամակներում, հայտնվում են մարմնացած` օգտատերերի էջերի  տեսքով։ Եվ այո, Ֆեյսբուքը չի ալարում 2.3 միլիարդ ակտիվ օգտատերերից գտնել հենց նրան, ում անունը օգտագործել եք նամակում։

Դասախոսները, ընկերոջդ ընկերուհին, ընկերուհուդ ընկերը, բոլորը, ում մասին մի անգամ գոնե խոսել ես մեկ ուրիշի հետ` կհայտնվեն ուղիղ աչքիդ առաջ։

Համացանցում, սոցիալական կայքերում և հատկապես Ֆեյսբուքում կարևոր է հետևել անձնական տվյալների պաշտպանությանը, հանրային հրապարակումներին, վերջերս արդեն նաև` մեկնաբանությունների, հրապարակումների ու նամակների բովանդակությանը։  Ու կապ չունի, որ 1 րոպեում գրվում է կես միլիոն մեկնաբանություն, 300 հազար ստատուս և հրապարակվում 130 հազար լուսանկար, ալգորիթմները մեկ առ մեկ գտնում են դրանցում ռասիստական, սեռական և այլ «ոչ եթերային» բառեր ու արգելափակում  այն գրած օգտատիրոջը: