Փակեց վերջին ճամպրուկը: Կանգնեց ճամպրուկների մոտ և նայեց շուրջը: Հո բան չի՞ մոռացել… Ձեռքը տարավ դեպի աչքերը: Արցունքներով էին լցված… Դժվար էր հեռանալ` թողնելով մանկությունը, հիշողությունները, լավ ու վատ օրերը:  Ուրիշ ելք չկար: Երեխաներին լավ ապագա էր պետք, իսկ գյուղում չկար դրա հնարավորությունը, ապահով չէին գյուղում: Դժվար է: Հարազատ տունը համարվում է աշխարհում ամենաապահով անկյունը, իսկ իրենց դեպքում այդպես չէր… Տունը թշնամու դիրքերի նշանառության տակ էր: Արդեն քանի անգամ վերանորոգված կտուրը չէին հասցնում փոխել, երբ թշնամու գնդակները նորից իրենց գործն էին անում:

Ինչ արած, ժամանակի հետ նոր տունն էլ կդառնա հարազատ ու ջերմ… Բայց վառարանի ջերմությունն ու նրա վրա սարքած «պլեճի» համը էլ չեն լինի, ոչ մի բանով չեն կարող փոխարինել…

Փոքրիկ աղջիկը վազվզում էր ճամպրուկների մոտ ու սպասում, թե երբ են գնալու: Չէր հասկանում, թե ինչի են սպասում, չէ որ մեքենան սպասում էր իրենց: Փոքրիկը չէր հասկանա, թե որքան դժվար է հեռանալ հարազատ տնից, որտեղ ամբողջ կյանքն են ապրել ծնողները: Ինքը գիտեր, որ նոր տան վրա չեն կրակելու, ու այնտեղ ման-կապարտեզ կա, շատ երեխաներ կան: Սպասում էր… Անհամբեր էր: Մեծ քույրը հասկանում էր ծնողների ցավը, տխրում նրանց նման: Սենյակի պատին թողել էր իր նկարած նկարները: Չէր ուզում տունը դատարկվեր: Միակ դասընկերոջը հրաժեշտ էր տվել… Կանգնել էր սենյակի դռան մոտ ու նայում էր հորը: Հայրը կանգնել էր ամուր մեխված լուսամուտի դիմաց ու լուռ ծխում էր: Նայում էր գյուղի կենտրոնին: Երեկ էր.. Ընկերներով հավաքված էին գյուղապետարանի շենքի առաջ: Խոսում էին գյուղի վիճակից: Ամենաբարձրն իր ձայնն էր՝ բարձր ու հստակ.

-Մենակ էլ մնամ` չեմ գնալու գյուղից, իմ հողն է, իմ ջուրը, կռիվ եմ տվել էս մի կտոր հողի համար, ո՞ւմ թողնեմ գնամ:

Իսկ հիմա լուռ էր, չէր խոսում: Չգնալ չէր կարող: Երեխաներն էին մեղք:

Բոլորի ցավը տանելի էր, կսովորեն: Բայց ո՞նց հարմարվեր խեղճ ծեր պապիկը, որ պետք է իր ձեռքերով սարքած տունը թողներ անտեր, որ խոնավությունից քանդվեր ու անշնչանար: Թող գնա որդու ընտանիքը, երեխաները մեծանան, կյանք տեսնեն, լավ մասնագետ դառնան, բայց իրեն ինչի՞ են տանում:

-Կմնամ իմ տանը… Տանս լույսը միշտ վառ կմնա, ծուխ կբարձրանա… Մենակ չեմ լինի. հարևանը կգա-կգնա: Ախր, կնոջ գերեզմանն էլ է էստեղ… Ո՞նց անտեր թողնեմ: Չեն հասկանում ինձ… Խեղդվում եմ ձեր քաղաքի օդից, նեղ պատերից: Բա մարդու տան դռանը այգի չլինի՞, ծառ չլինի՞, դուրս գա, ջրի, հետևի, որ ցուրտը չտանի, հետո էլ միրգը քաղի…

Մեքենայի ազդանշանն էր: Ուշանում էին: Սթափվեցին: Անցան սենյակներով, ստուգեցին լուսամուտների ամրությունը, պահարանները դատարկ էին, կախիչները անգործ ու բեռից ազատված կախված, սեղանի տակ մնացել էր կարի հին մեքենան: Էլ պետք չի գա… Մի անգամ էլ ստուգեց. հին ալբոմներն էլ էին վերցրել…

Ամենավերջինը պապը դուրս եկավ տնից: Որդուն ուղղված աղերսող հայացքն ասում էր. «Փեշիդ քարը թափի, թող մնամ ես իմ տանը, էստեղ եմ ուզում հանգչեմ»: Անօգուտ էր… Մեկ է, չէին հասկանում իրեն:

Բանալին պտտվեց կողպեքի մեջ: Հետո դարպասները փակեցին… Հարևաններն էին եկել ճանապարհելու.

-Մեզ չմոռանաք:

-Մեկ-մեկ կզանգեք, իմանանք` ոնց եք, ոնց տեղավորվեցիք:

-Մեր տանը լավ կնայեք… Կգանք: Կտեսնեք` շուտ-շուտ կգանք, հո մեր տունն անտեր չե՞նք թողնելու:

«Էհ, չեք գա… Գնաք, էնտեղի համը տենաք, մնացածի նման էլ չեք գա»,- մտածում էին հարևանները:

-Գնացինք-գնացինք…

Վերջին անգամ հետ նայեցին ու նստեցին մեքենայի մեջ: Պապը լաց էր լինում: Հետո ինչ, որ տարիքին չի սազում լացելը: Ցավը մեծ է: Գնացին…

«Էս էլ` հինգ… Մեկ տարվա մեջ հինգ ընտանիք: Դպրոցից երկու երեխա էլ պակասեց: Հատնում ենք, մաշվում, վերջն ի՞նչ ա լինելու, չգիտենք»,- մտածում էր հարևանը:

Հ. Գ.  Տավուշի մարզի սահմանամերձ Բարեկամավանում նման պատմություններով տներ ամեն քայլափոխի են:  Միայն 2015 թվականին կրակոցների պատճառով Բարեկամավանից հեռացել է հինգ ընտանիք, 5 դպրոցական և 3 նախադպրոցական երեխա: