Լուսանկարը` Դիանա Շահբազյանի
Ի՞նչ է լույսը… Իսկ ի՞նչ է գույնը… Դե, եթե ենթադրենք, որ լույսը փոքրիկ գեղեցիկ աղջիկ է, կամ երիտասարդ բեղերով տղամարդ, ապա գույնը նրա տրամադրությունն է: Երևի մտածում եք, որ արդեն ցնդել եմ, բայց եթե ուսումնասիրեք լույսը լուսային ռեժիմները, անդրադարձումները և այլն, դուք նույնպես մի այդպիսի «վեհ» գաղափար կկազմեք:
Ամեն ինչ սկսվեց ութ տարի առաջ, երբ ես առաջին անգամ ձեռքումս պահեցի ֆոտոապարատ` գեղարվեստական պատկեր ստանալու համար: Դե, դա այսպես է լինում. դու երազում ես ինչ-որ բանի մասին, բայց մտածում ես, որ ողջ կյանքդ առջևում է, ու դեռ կհասցնես այն իրականացնել: Իսկ երբ կատարվում է, հասկանում ես, որ ամեն բան ճիշտ ժամանակին է լինում, հետո ուշ կլիներ: Սկզբում ավելի հեշտ է, ամեն անգամ լուսանկարելուց կարծում ես, որ ահա այս մեկը իսկական գլուխգործոց է, բայց հետագայում որոշակի փորձ ունենալով, նայում ես առաջին լուսանկարներիդ ու փնտրում այն փոքրիկ անտաղանդին, որ քո մեջ ապրել է:
Ամեն անգամ ինքնաատահայտվելիս մենք լցվում ենք կասկածներով, երկմտանքով. արդյո՞ք սա է մերը, ստացվո՞ւմ է, թե՞ ոչ, այդ կասկածները շատ անգամ բերում են ինքնակործանման, կամ ուղղակի կիսատ ենք թողնում: Հիմա ես համոզված եմ, որ Դագերը իր դագերոտիպը ստեղծելու ճանապարհին բազմիցս երկմտել է: Սակայն դրա մասին ավելի ուշ:
Հա, ինչ խոսք, լավ լուսանկար ստանալու ճանապարհը դժվար է: Շատ հաճախ ստիպված ես արթնանալ առավոտյան ժամը վեցին, ողջ օրը նկարել, «եփվել» արևի տակ կամ սառչել ձմռան ամենացուրտ օրը, դիմանալ բոլոր այն արտահայտություններին, որ լսվում են կողքից, փնտրել պատկեր, մտածել, ստեղծել կադր, պառկել հատակին, պատերին, մինչև անգամ առաստաղին ու վերջում լուսանկարները շտկելիս հազար վեց հարյուր երեսունհինգ լուսանկարից թողնել միայն մեկը, որը իրականում այնքան էլ դուրդ չի գալիս: Բազմաթիվ անգամներ մտածում ես ապարատը տալ կոտրելու մասին, բայց դա լուծում չէ` քո խցիկը քո աչքն է, ու քո երևակայությունը: Բացի այդ, երբ ձեռքերիդ մեջ պահում ես քո առաջին հաջողված լուսանկարը, վերհիշում ես բոլոր այն ապրումները, որ ունեցել ես նկարելուց, ու քեզ համար այդ ամենն այնքան թանկ է դառնում, այնքան քոնը: Այդ զգացումը ամեն անգամ առաջանում է նայելուց քո այն լուսանկարին, որի մեջ դրել ես ողջ քեզ, նույնիսկ արտասվելու ու ինքդ քեզ համբուրելու ցանկություն է առաջանում:
Ես հիշում եմ իմ առաջին լուսանկարը` քույրս, որին ես «բռնացրել էի» դասի ժամանակ քնած: Հետագայում քույրս դարձավ իմ լուսանկարիչ դառնալու ճանապարհի անբաժան ընկերը: Ես շարունակ կրկնում էի «մարդ նկարիր» արտահայտությունը ու նկարում քրոջս: Դե մինչև այն ժամանակ, երբ ստիպված եղա նկարել պեյզաժներ, նատյուրմորտներ ու հասկացա, որ միայն մարդ նկարելով չէ:
Եթե որոշել եք սովորել լուսանկարել, կամ արդեն այդ ճանապարհին եք, ուրեմն ժամանակն է իմանալու, որ ֆոտոն ամենևին լոգարանում արված սելֆին չէ, ոչ էլ տարբեր դիտակետերից նկարված մայրամուտը: Ձեր ֆոտոն դուք եք, ձեր հոգեվիճակը, տրամադրությունը, ճաշակը: Եվ բացի այդ, լավ լուսանկարը ամենաթանկարժեք հիշողության է նման: ՉԷ որ դա այն պահն է, որը էլ երբեք չի կրկնվելու:
Լուսանկարը` Դիանա Շահբազյանի
Դե, ինչ, եկ այսուհետ խոսենք լուսանկարչության մասին, ակունքներից մինչև մեր օրերը, նշանավոր լուսանկարներից ու լուսանկարիչներից մինչև մեր վերջին լուսանկարը, լուսանկարչական ուղղություններից մինչև ժամանակակից լուսանկարչական փորձարարությունները: Եվ էլի հարցեր, որոնք հուզում են ինձ որպես լուսանկարչի և ձեզ, որ գուցե այսօր առաջին քայլն եք անելու: