Lilitgalstyan

Ուզում եմ հանդիպել մանկությանս

Արթնացա մի տեսակ պակասի զգացումով: Քննախույզ հայացքով նայեցի չորս կողմս. ամեն բան իր տեղում էր ՝ գիրքը, որ ամբողջ գիշեր կարդացել էի, և ուժասպառ մատներս չէին էլ կարողացել մինչև վերջ ծալել էջը, որ հիշեի՝ որտեղ եմ կանգ առել: Փոքրիկ լուսամփոփս դեռ վառվում էր. խեղճն ամբողջ գիշեր աչք չէր փակել:

Ասես՝ թալանել էին ինձ, մի պահ քնով էի ընկել ու թալանվել ինչ-որ բնակարանային գողի կողմից, ով ներս էր մտել ու մի բուռ երջանկություն գողացել (իբր այնքան շատ էր):

Դուրս եկա տանից՝ փիլիսոփայական դատարկաբանություններով թունավորված: Հունվարյան օդում ձյուն էր պակասում, մարդկանց դեմքերին՝ ժպիտ, եղածներում էլ անկեղծության պակաս կար: Փողոցի անկյունի սրճարանից աշխատողը դուրս թռավ ու շտապեց մոտակա խանութը. սրճարանում էլ սուրճի պակաս կար:

Պակասի զգացմանը թևանցուկ՝ մոտեցա զբոսայգուն, ու երևի երկար կտանջեինք մայթերը, եթե անսպասելի մի հանդիպում չընդհատեր մեր մտերմիկ զբոսանքը: Ծիծաղկոտ աչքերով մի փոքրիկ վազում էր իր գույնզգույն գնդակի հետևից: Հենց այդ փոքրիկի զրնգուն ծիծաղն էր, որ շարժեց նախանձս, արթնացրեց մանկությանս հուշերը, որոնք այնքա՜ն անուշ քնով էին քնած:

Ահա՜ թե ինչ: Հոգիս համակած պակասը լրացնելու համար մանկությանս ծվեններն են պետք, մի կտոր կապույտ՝ նրա երկնքից, հոգուս կարկատաններ են պետք՝ մանկության թելերով:

Ոտքերս, միմյանց հերթ չտալով, ինձ կանգառ տարան: Մի քանի րոպե միայն նստեցի կանգառի նստարանին, բայց մի ողջ ֆիլմի սցենար ունեի արդեն: Մի կին երեխաների ձեռքից ամուր բռնած անհամբեր հետ ու առաջ էր անում ու կրկնում. «Ուշացանք, ա՛յ մարդ»: Հասկացա՝ երեխաներին էր տանում դպրոց, բայց ավտոբուսն ուշանում էր: Մի աղջիկ նստել էր նստարանին՝ կողքիս, ու արագ-արագ կրկնում էր դասը ու շտապ-շտապ նայում՝ հանկարծ ավտոբուսը չանցնի: Բայց նրա ավտոբուսն էլ չկար ու չկար, ու ինչպես ինքն էր ասում. «Հենց ինձ է պետք, չի գալիս»:

Բոլորի պես ես էլ էի շտապում, շտապում էի հանդիպման… Մանկությանս հետ: Բայց կանգառում էլ ավտոբուսի պակաս կար: Միևնո՜ւյն է, արժի սպասել:

Ուզում եմ այսքան տարի անց կրկին անշտապ քայլել մանկությանս բակով, տեսնել բոլոր նրանց, ովքեր ինձ հետ նույն բակն ու այգին էին կիսում այդ անհոգ տարիներին: Նրանց եմ ուզում հանդիպել, ովքեր հենց կողքիս, աչքիս առաջ վաճառում, ստիպված էին վաճառել իրենց մանկությունը մի հացի կամ մի կոշիկի գնով, որոնց մանկության վրա ցեխ էին նետում այն մեքենաների անվադողերը, որոնց պատուհաններից մի քանի մանրադրամ էր նետվում: Այն խեղճ տիկնիկին, որը լուռ տարել է իմ՝ սկսնակ վիրաբույժիս «վիրահատությունների», անդամահատումների չարչարանքները՝ միևնույն ժամանակ, չկորցնելով նախկին փայլն իմ աչքերում: Ուզում եմ ավարտին հասցնել այն բոլոր խաղերը, որոնք կիսատ մնացին (կամ ընկնում ու վնասում էի ինձ, կամ էլ վիճում էի ընկերուհուս հետ ու ասում՝ ես էլ չեմ խաղում):

Մանկությանս ամեն մանրուքին եմ ուզում հանդիպել: Առաստաղի անկյուններից մեկի խունացած հատվածին, որից, երևի, ժամերով աչքս չեմ կտրել՝ փորձելով յուրովի բացատրել գորշ «հյուրի» անսպասելի այցը համատարած ճերմակություն: Ուզում եմ հանդիպել այն սավանին, որի վրայի ծաղիկները բազմիցս փորձել եմ քաղել: Այն աթոռին, որից բռնվել ու առաջին անհաստատ քայլերս եմ արել:

Հանկարծ, ցանկություններիս լաբիրինթոսից դուրս գալով հասկացա, որ կանգառում մենակ եմ մնացել: Զգացի, որ հոգնել եմ, հոգնել եմ նաև այդ ըղձական եղանակից՝ հանդիպեմ, ասեմ, տեսնեմ: Սահմանական եղանակն ավելի հստակ է: Վերադարձա տուն և մի բաժակ տաք թեյն ու Դյումայի հերոսների «կրքոտ» ընկերությունը օգնեցին մի պահ մոռանալ կանգառը, մարդկանց, «պարտաճանաչ» ավտոբուսները: Իսկ մահացած հույսերիցս սա ծնվեց:

-Արի՛ գնանք,

-Ու՞ր:

-Մանկությո՜ւն:

-Ինչո՞ւ,

-Ինչո՞ւ…

Խո՜ր լռություն…

Չէ՞ որ այնտեղ երկուսով էինք.

«Ես», «դու» չկար, «մենք» էր, ու վե՜րջ,

Միասին էինք՝ առանց պատճառ,

Միասին էինք… Էլ ոչ մի բառ…

Նույնիսկ մտքում եմ վախենում խոստովանել.

Վախենում եմ լսես, զգաս,

Վախենում եմ միտքս կարդաս:

Դուրս եմ գալիս իմ մտքերից

Ու տեսնում եմ քեզ… քո դեմքին

Ու շուրթերին գրված մի հարց ՝ ինչո՞ւ:

Փոխվեց հրավերս.

-Արի՛ գնանք,

-Ու՞ր:

-Մանկությո՜ւն,

Բայց ոչ թե «մեր»

Այլ «իմ» ու «քո»: