Elena hovhannisyan

Ուսուցիչները

Երբևէ ինքներս մեզ հարցրե՞լ ենք, թե ինչպես ենք հասել այն կետին, որտեղ գտնվում ենք։ Ու՞մ շնորհիվ։

Իմ կարծիքով, նրանց, ովքեր մեզ հետ են դպրոց մտնելու պահից, մանկությունից մինչ պատանեկություն։ Ուսուցիչների։

Նրանք են, որ հասկանում են մեզ ամեն պարագայում: Նրանք ուրիշ են, գիտեն բոլորի հետ շփվելու և խոսելու ձևերը, գիտեն` ում հետ ինչպես խոսեն, որ մտնեն տվյալ աշակերտի դրության մեջ։ Իմ կարծիքով, այս թեմայով կարելի է անվերջ խոսել, որովհետև նրանք են, որ կառուցում են պետությունը: Այո՛, չեմ սխալվում, այսօրվա ամենաբարձր պաշտոնյան անգամ իր դիրքի համար իր ուսուցչին է պարտական: Ազնիվ մարդուն ուսուցիչն է սովորեցրել, որ ճիշտը ազնիվ լինելն է։

Իմ ուսուցիչներն էլ ամեն մեկն իր հերթին ինձ համար իդեալ է։

Նրանք բոլորն էլ իրենց կյանքում խնդիրներ ունեն, բայց դպրոց մտնելուց հետո իրենց միակ խնդիրը դասի և աշակերտի բարօրությունն են համարում։ Ի տարբերություն մեզ՝ աշակերտներիս, նրանք երբեք իրենց կյանքի խնդիրները մեզ ցույց չեն տալիս։ Ուղղակի նրանք փորձում են այնպես անել, որ յուրաքանչյուր աշակերտի մեջ վստահություն ձեռք բերեն, և ստացվում է։

Եղել են դասեր, որ ուսուցչին հարց ենք տվել ոչ թե դասի, այլ կյանքի ինչ-որ թեմայի վերաբերյալ, ու նա մեծ սիրով պատասխանել է: Մենք ուրախանում էինք, որ այդ մի դասաժամն էլ անցավ, դաս չարեցինք, բայց հետո էինք հասկանում` ինչու այդպես եղավ: Հետո էինք հասկանում, որ այդ ուսուցչի մի քանի խորհուրդներն արժեին ամեն ինչ, որովհետև նրանցից ամեն մեկն այդ խորհուրդները տալիս է իր կյանքից օրինակ բերելով, ու հասկանում ենք, որ այդ մի դասաժամը մեզ մեծ բան տվեց, ոչ թե ինչ-որ կանոն կամ թեորեմ, այլ դաս՝ կյանքի մեծ դաս:

Նրանք գալիս են ու խոսում Տիգրան Մեծի կյանքից, Նիկիայի տիեզերական ժողովից, Դանիել Վարուժանի կյանքից, աշխարհագրական տեղանուններից, հայրենասիրությունից, Թալեսի թեորեմից, Կուլոնի օրենքից կամ Չարլզ Դարվինի տեսությունից…

Մի պահ հայացքս թեքում եմ ու փորձում բացահայտել նրանց դեմքի կնճիռների կամ սպիտակ մազերի պատճառը: Ինձ թվում է դրանք ոչ թե ծերության նախանշաններ են, այլ յուրաքանչյուր աշակերտի անցած ճանապարհը, նրանց նպատակների իրականացումն իրենց շնորհիվ, կամ էլ ուղղակի լավ մարդ դառնալու շնորհը։

Նրանք բոլորն էլ տարբեր են թե՛ իրենց արտաքինով, թե՛ բնավորությամբ, և թե դասավանդող առարկաներով, բայց բոլորն էլ մի նպատակ ունեն. դաստիարակել լավ մարդ, Հայրենիքին արժանի զավակ։ Նրանք են, որ ուրախանում են իրենց աշակերտների ամենաչնչին հաջողություններով ու այդ հաջողությունները նաև իրենցը համարում: Չէ՞ որ նրանց շնորհիվ ենք հասնում այդ կետին։

Ասում են` ընտանիքը ամենակարևորն է բոլորիս կյանքում: Համաձայն եմ, բայց դպրոցն ու ուսուցիչներին էլ պետք է դասել կարևորների շարքում: Ախր, նրանք են ձևավորում ապագա տնտեսագետին, ուսուցչին, ապագա զինվորին կամ բժշկին։

Երբեմն նրանք անգիր չեն հիշում իրենց աշակերտների անունները, բայց համոզված եմ, մեզնից յուրաքանչյուրի խնդրով միշտ հետաքրքրվում են ու փորձում են լուծումներ գտնել։

Միայն մի բանի համար եմ ափսոսում, երբ ուսուցչի շուրթերից լսում եմ` «Ուսուցչի գործն անշնորհակալ գործ է» արտահայտությունը, ու հասկանում եմ, որ դրա պատճառը մենք ենք՝ աշակերտներս։ Նրանք մեր միջոցով պետք է հասկանան, որ գնահատված են, նրանց պետք է ոչ թե քննությունների բարեհաջող ավարտից հետո շնորհակալություն հայտնել, այլ ամեն պահ։

Կան աշակերտներ, որոնք դպրոցից դուրս գալուց հետո ուսուցչին տեսնելով անգամ մի բարև էլ չեն տալիս, մոռանալով, որ այդ «Բարև» բառը ճիշտ գրել հենց ուսուցիչներն են իրենց սովորեցրել։

Մի ափսոսացեք ձեր ողջույնը հղել ուսուցիչներին: Նրանք անկասկած ձեր չբարևելուց չեն նեղվում, որովհետև իրենց աշակերտներից շատերը գնահատում են իրենց, բայց նրանք գալիս են այն մտքին, որ իրենց գործն անշնորհակալ գործ է։

Մի ափսոսացեք այդ մի բարևը, համոզված եղեք, նրանք այդ մի ողջույնից իրենց գնահատված են զգում` նույն սերն ու ջերմությունը տալով ձեզնից հետո եկող հաջորդ սերնդին։