«Ջան գյուլում»

Լուսանկարը՝ Վիոլետա Մկրտչյանի

Լուսանկարը՝ Վիոլետա Մկրտչյանի

Կա՞ այնպիսի մարդ, ով չի սիրում մեր ազգային-կրոնական տոները: Ամեն բան այնքան ուրախ, թեթև ու իմաստալից է անցնում: Բոլորովին վերջերս` մայիսի 5-ին, ոմանք գիտեն, իսկ ոմանք ոչ, նշվում էր Համբարձման տոնը: Այդ օրը քրիստոնյաները նշում են Քրիստոսի Համբարձումը: Եկեղեցում կատարավում է Ս.Պատարագ, իսկ Պատարագից հետո ժողովուրդը շարունակում է տոնը: Համբարձման օրը ժողովուրդը կոչում է նաև «Վիճակ», «Ծաղիկ գովել», «Ջան գյուլում»: Այդ օրը աղջիկները` գույնզգույն զգեստներ հագած, գարնանային ծաղկած դաշտերում կամ այգիներում կազմակերպում են զբոսանք կամ վիճակախաղ:

Անցյալում Համբարձման տոնը՝ «Ջան գյուլումը», մեծ տոնակատարություն է եղել և միայն աղջիկներին համար տոն համարվել: Այժմ «Ջան գյուլումը» այդքան աշխուժությամբ և մեծ շուքով չի նշվում: Սակայն մենք փորձեցինք իրագործել այս տոնը, և այն նշել մեծ շուքով: Մուղնի գյուղում մի քանի երեխաներով կազմակերպեցինք ամեն ինչ, և այդ ամենը իրագործեցինք: Նախօրոք աղջիկներով դաշտից ծաղիկներ հավաքեցինք, գեղեցիկ ժապավեններով կապեցինք և դասավորեցինք զամբյուղի մեջ: Հյուսեցինք պսակներ հարսի և փեսայի համար: Կարծես թե ամեն ինչ պատրաստել էինք, բայց երբ մոտեցա սեղանին, որ ծաղիկները նկարեմ, տեսա, որ զամբյուղը դատարկ էր:

Լուսանկարը՝ Վիոլետա Մկրտչյանի

Լուսանկարը՝ Վիոլետա Մկրտչյանի

-Երեխե՛ք, հլը ստեղ եկեք, տենամ` ո՞վ ա վերցրել ծաղիկները: Ես էդքան ման գա՛մ, լիքը ծաղիկ հավաքեմ, որ դուք վերցնե՞ք:

-Ի՞նչ ա եղել, ի՞նչ ես ձենդ գլուխդ գցել, հարևանները սաղ դուրս ելան:

-Ստեղ ծաղիկ կար դրած, ո՞ր մեկդ ա վերցրե՞լ:

-Ե՛ս եմ վերցրել, հարցեր ունե՞ս:

-Դե, տես` ինչ հարցեր ունեմ:

Ու ես ամբողջ բակով վազեցի եղբորս հետևից, որովհետև նա էր վերցրել և թափել ծաղիկները, որպեսզի ես նորից այդքան քաղեմ ու կապեմ:

Առավոտյան ժամը վեցն էր: Մենք արդեն համարյա բոլորս հավաքվել էինք բակում: Ամեն ինչ պատրաստ էր՝ դհոլը, շվին, հարսն ու փեսան, զամբյուղով ծաղիկները և մնացած մյուս զամբյուղները, որտեղ պետք է ձու կամ քաղցրավենիք լցնեին: Իսկ գումարը փեսայի գրպանում պիտի դնեին:

Լուսանկարը՝ Վիոլետա Մկրտչյանի

Լուսանկարը՝ Վիոլետա Մկրտչյանի

-Շորերդ ինձ դուր չի գալիս, արագ գնա՛, փոխի՛, – ասացի ես:

-Դուրդ չի գալիս, մի՛ նայի, – ասաց իմ չարաճճի եղբայրը:

-Ճիշտ չի՛ տենց հագնվելը, որ ասում եմ` գնա փոխի, ուրեմն մի բան գիտեմ:

-Լա՛վ, ոնց ասես, քուր ջան:

Պետք էր ավելի գյուղավարի և աշխատավորի նման հագնվել, սակայն նա հագնված էր շատ սպորտային և ամենօրյա:

-Լավ, քանի որ ամեն ինչ պատրաստ ա, եկեք շարժվենք ու ճանապարհ ընկնենք:

-Դե, Աստված մեզ հետ:

Արդեն ճանապարհ էինք ընկել: Առաջին տունը մտանք, և սկսեցինք երգել. «Ջա՜ն գյուլում, ջա՜ն, ջա՜ն»: Այնքան հետաքրքիր էր ամեն ինչ, առաջին անգամ էի մասնակցում այս տոնին, և շատ ուրախ էի, որ իմ մասնակցությամբ ոգևորեցի և ուրախացրի ոմանց: Ամբողջ Մուղնին ոտքի տակ էինք տվել, շատ հոգնած էինք, բայց և այնպես, շատ ոգևորված:

Լուսանկարը՝ Վիոլետա Մկրտչյանի

Լուսանկարը՝ Վիոլետա Մկրտչյանի

Օրվա ընթացքում բավականին գումար հավաքվեց: Էլ չեմ խոսում քաղցրավենիքի մասին: Դրա պակասը չենք զգացել: Բոլորս միահամուռ որոշեցինք, որ գումարը պետք է որևէ բարեգործական նպատակի ծառայի: Սակայն դեռ վերջնական որոշում չունենք, թե կոնկրետ որտեղ և ինչպես այն օգտագործենք: Բայց գիտեմ, ինչ էլ որ անենք, կլինի և՛ դաստիարակչական, և՛ նպատակային:

Կարծում եմ, լավ կլինի, եթե ամեն մեկդ փորձեք վերականգնել ձեր գյուղական տոներից մեկը, գրեք, լուսանկարեք և ուղարկեք 17-ին, որպեսզի բոլորս տեսնենք և ծանոթանանք: