Մենք չենք ընտրում մեր ծննդավայրը, բայց մենք ենք ընտրում մեր բնակավայրը։ Այդ որոշման ճանապարհին կան մի շարք հարցեր ու փուլային փորձություններ, որոնց միջով ստիպված ենք անցնել։ Սակայն ավելի դժվար է, երբ ապրելով մի վայրում, գտնվում ես լրիվ այլ վայրում։ Դժվար է, երբ ծնվել ու մեծացել ես մի վայրում, որտեղ ապրում ես մինչ օրս, կրթությունդ շարունակել ու աշխատել ես լրիվ այլ միջավայրում, և արդյունքում գտնվելով երկու տարբեր կենսակերպում՝ հասկանում ես, որ ապրում ես երկու ծայրահեղ բևեռներում։ Անհամեմատելի բևեռներ, որոնց մեջ ստիպված ես ընտրություն կատարել։ Ապրել դժվարին կյանքի պայմաններով, թե՞ թեթև կյանքի ու վայելքների կիզակետում։ Մյուս կողմից էլ ծննդավայրդ էլ մի ուրիշ սեր ու կապվածություն է քեզ համար, և ուր էլ լինես, միևնույնն է, այնտեղ ես քո հանգիստը գտնելու։
Գյո՞ւղ, թե՞ քաղաք, ա՛յս է խնդիրը։ Ինքս արդեն 10 տարի է, ինչ գյուղ-քաղաք հակասության ու հակամարտության մեջ եմ և շատ լավ գիտեմ, թե դա ինչ է։
Կան շատ նրբություններ այս խնդրում ևս, որում կուզեի ծնողների դերը մանուկ հասակից էլ ավելի մեծ ու խորքային լիներ (գյուղ, թե քաղաք՝ կապ չունի)։ Այնքան տարածված գյուղացի-քաղաքացի հասկացությունը, որը հաճախ որոշակի հակամարտություն է, չկա, գոնե ինձ համար։ Ուղղակի կան ինչպես տարբեր կարծիքներ, այնպես էլ մարդկային տարբեր էություններ, ըստ որի կյանքը քեզ ուղղորդում է՝ ինչ անել։ Իհարկե, կան նաև ակամա ստացված հակառակ պատկերներ, բայց դա էլ ոչինչ չի նշանակում։ Մարդու արժեքը վայրով չի կարելի որոշել ու պիտակավորել, մարդու արժեքն էությունն է, ոչ թե տեղամասը։
Խնդիրներ, որին վստահ եմ՝ շատերն են բախվել ու բախվում, թե՛ ուսանողների, և թե՛ ավելի ավագ սերնդի շրջանում։ Խոսքս սկսում եմ այս կետից, որովհետև կարծում եմ՝ սա հարց է, խնդիր, որի մասին բացարձակապես չի խոսվում։ Ճիշտ է, ես ո՛չ հոգեբան եմ, ո՛չ էլ այլ համապատասխան բաժնի մասնագետ, որ հարցին տամ լուծում, բայց գուցե մի օր սա օգնի ինչ-որ մեկին սկսել հարցին տալ որոշակի լուծում։ Ամեն դեպքում կխոսեմ հարցի մասին, որովհետև սա մարզերում ապրող մարդկանց, եթե ոչ մեծ մասի, ապա մի մասի համար մեծ խնդիր է, մանավանդ, որ կենսակերպից բացի՝ իրենց բնույթն է տարբեր, աշխարհայացքը, մտածելակերպը։ Իրենց համար մարզի կենսակերպից պահանջվող մի շարք կետեր դժվար է կատարել, շատ դեպքերում նաև շոկային, հենց իրենց ձևավորված ես-ի խիստ տարբեր լինելու համար։ Դժվար է նաև այդ գյուղ-քաղաք հեռավորությունն ամեն օր անցնել։ Այդ ճանապարհը ինչքան էլ կարճ լինի, ոչինչ քեզ այդքան չի հոգնեցնի, ինչքան ճանապարհը, որքան էլ երկար ճանապարհի սիրահար լինես, ուղղակի գոնե պետք է ի օգուտ քեզ այդ ժամանակը օգտագործես։ Գյուղի ծանր, բայց գրեթե անաղմուկ կյանքին սովոր էությունդ միանգամից նկատել է տալիս նաև քաղաքի հոգնեցնող աղմուկը, որը հաճախ ստիպում է փախչել ինչ-որ մի տեղ, քանի չես խելագարվել։ Քաղաքում կարող է քեզ շատ բան դուր չգալ ու չպահել, բայց, իհարկե, քեզ էլ ոչինչ չի մնում անելու, եթե քո ուսման կամ աշխատանքի բնույթը քեզ ստիպում է օրվա մի մասը, հաճախ նաև մեծ մասը անցկացնել քաղաքում։ Այս դեպքում ի՞նչ անել։ Ո՞րն է ժամանակը՝ ապրելու այնտեղ, որտեղ կապրես, ինչպես ձուկը ջրում։ Ուսման պարագայում գոնե կարող ես ոչ շատ մեծ հեռավորության դեպքում ինչ-որ չափով դիմակայել, կարող է ծննդավայրի հետ կապվածությունն էլ օգնել, բայց աշխատանքի հարցում դա երկար չի կարող տևել։
Իհարկե, ամեն դեպքում ոչ թե պետք է կոտրվել ու կոմպլեքսավորվել նման իրավիճակում, այլ պետք է հպարտ լինել մարզից ու հենց ծննդավայրիցդ լինելու համար և պետք է ամեն իրավիճակում կարողանալ դրականն էլ տեսնել ու քաղել։ Եվ իրոք, այս հարցում ևս կան դրական կողմեր։ Բացի դրանից՝ ամեն բան անցողիկ է կյանքում, ընդամենը խելացի պայքար է պահանջում։ Պետք է հիշել նաև՝ ժամանակը կտա լուծում, եթե կա ցանկություն ու խելացի դիրքորոշում։