davit ghahramanyan

Ցամաքաբերդն ու նավապետ պապս

Ես այսօր հանդիպելու եմ մեր գյուղի ամենատարեց մարդու` Միշա Գրիգորյանի հետ, ով 1975-1985 թվականներին կոլխոզ է ղեկավարել:

-Միշա պապ, Ձեզ կխնդրեմ, որ մի քիչ պատմեք մեր գյուղի մասին, թե ինչպիսի պատմություն ունի այն:

-Դավիթ ջան, մեր գյուղը, ինչպես տեսնում ես, շրջապատված է սարերով, իսկ առջևում է Սևանա լիճը: Շատ հին պատմություն ունի մեր գյուղը, շատ հին ժամանակներից ունի Ցամաքաբերդ անունը:

-Իսկ այստեղ առաջ շա՞տ մարդիկ են ապրել:

-Չէ, այստեղ հնում բնակվել է մի հինգ տուն, հետո տարիների ընթացքում շատացել են:

-Միշա պապ, հիշո՞ւմ ես էստեղ ովքեր են առաջ ապրել:

-Իհարկե, հիշում եմ. Մկրտչյան Ջիվանը, Հովհաննիսյան Գրիգորը, Կարապետյան Լևոնը, Դավթյան Մուշեղը, որը ձկնորս է եղել և շատ է օգնել համագյուղացիներին հայրենական պատերազմի ժամանակ, սովի տարիներին: Այդ տարիներին էր, երբ ես երեխա էի, այս գյուղում նկարահանեցին «Սևանի ձկնորսները» ֆիլմը: Մեր գյուղից մի քանի հոգի նկարահանվում էին այդ ֆիլմում:

-Միշա պապ, ես գիտեմ, որ այն ժամանակ իմ պապը նավապետ է եղել: Կպատմե՞ս նրա մասին:

-Դավիթ ջան, քո պապը Մեղրիի շրջանի Շվանիձոր գյուղից էր: Չափահաս տարիքում իր մի քանի բախտակիցների հետ անդամագրվել է Սևանում նոր կազմակերպված նավագնացության կոլեկտիվին: Եվ նա, հանդիպելով Մարտիրոսի դստերը` Աստղիկին, ամուսնացել և բնակություն է հաստատել Ցամաքաբերդում: Քո պապը՝ Քրիստափորը, երկար տարիներ նավագնացությունում բարժա (բեռնանավ) էր ղեկավարում: Կյանքի վերջին տարիներին զբաղվեց այլ աշխատանքներով: Ամուսինների համատեղ կյանքը կարճ չտևեց, ունեցան յոթ շնորհալի երեխաներ, վայելեցին այն օրհնանքը, որն ասում է՝ յոթ որդով սեղան նստես:

-Իսկ ինձ կպատմե՞ս, թե ինչպես է առաջացել Ցամաքաբերդ անունը:

-Այդ ժամանակ գյուղի մեծ հատվածը գտնվում էր ջրի մեջ, Սևանա թերակղզին կղզի էր, նավերով էինք գնում վանք: Հետո, տարիների ընթացքում ջուրը ցամաքեց, և դրա համար գյուղը կոչվեց «ցամաքած բերդ»:

-Իսկ հայրենական պատերազմին այս գյուղից մասնակցողներ եղե՞լ են:

-Իհարկե, մասնակցել են մոտ 100 զինվոր, որոնց ընդամենը կեսն է հետ վերադարձել:

Միշա պապի հետ երկար զրուցեցինք: Նրա զրույցից ես շատ բան իմացա ոչ միայն Ցամաքաբերդի, այլ իմ նավապետ պապի մասին, որին լիճն այնքան է գրավել, որ լեռնային գյուղից հասցրել է Սևան: