Աշուն, ձմեռ, 6 ամիս, որի ժամանակ սպառվում է գյուղացու պաշարը: Սեպտեմբերին սկսվում է, էսպես ասած, «փոխանակում կատարելու սեզոնը»: Մինչ այսօր ես այնքան զբաղված էի, որ չէի հասցնում տանը շատ ժամանակ անցկացնել: Աշնանային առաջին օրն է, որ զբաղվածությունս քիչ է, և կարող եմ տանը գործ անել: Մեկ էլ կեսօրին դարպասը բացվեց, ու տատիկիս կանչեցին.
-Տատի պարյոր: Էղած ենք ծախում, օզո՞ւմ չես:
-Բարև ծեզ, հի՞նչ եք ծախըմ, հինչա՞վ ա:
Մտածեցի. «Ո՞նց, արդեն սկսել են առևտրով զբաղվել, բայց չէ որ դեռ պապան ամբողջ բերքը չի բերել տուն»:
-Կարտոշկավ, լոբավ, փողավ:
Հա~,երևի ինչ կա` հենց դրանով էլ տատս առևտուր կանի:
-Անի բալաս, քամ` տեսնամ տան մըհար հինչ կա` առնեմ:
Տատս այսպես ասաց ու դուրս եկավ, ես էլ այդ պահին նյութի թեմա էի փնտրում, և ահա ինչպես ասում են, «թեման իրա ոնդավ եկավ կոշտս»:
-Էս ծեթի լիտրը հիշքա՞ն ա,- հարցրեց Լարիս տատիկը:
-Ես կանֆետ եմ ուզըմ,- ասաց Ալին տոտան:
-Ես կոֆե յեր կունեմ:
-Ախչի, Լարիս, մակարոն ալ կա:
-Ամանների գուպկա չունե՞ք:
-Չէ տատի, հաջորդ ռեսին կպիրենք: Հինչ օզում էս` ասի, էն մի տրետին կիլի, պատվերավ ալ ենք պիրըմ:
Բոլորը «փոխանակում» արեցին և գնացին գումարի փոխարեն կարտոֆիլ բերելու: Հիմա մեր նկուղում ենք:
-Բա~, տատի, սա ես հո՞ւնց յորնեմ, լավ կրտոպի չի:
-Այ բալա, էտա իլածնիս:
-Ա~ դե, օզում չեմ: Օրիշ պան ունե՞ս տալի:
-Լավ պսկաթան ունեմ, կարո՞ղ ա ուզես:
-Պսկաթանը վե՞րնա, էն, վեր ծուն մին ալ ալուրը խառնում են ուրո՞ւր:
-Հա, բայց իմ տալինս սարքած ա, աման հինչը պադրաստ ա, մնումա` էփես, սոխյեռ անես, փրթես ուտես: Կնեկդ կգիդա էլի ձևերը:
-Կնեկ չոնիմ:
-Պիա~,- մեջ մտան հարևանները:
-Մեծ մարդ ես, խե չե՞ս փսակվըմ, խոխա պիրես, ուրխանաս:
-Ը~մ, սիրուն, սիմպատիչնի տղա եմ, վեր փսակվեմ` իրեքը պիտի օզեմ:
Թեման փոխեց տատիկս:
-Մհեկ քանի լիտր ես օզըմ:
-Տատի, մի 2 լիտր պիր:
Տատս գնաց տուն, իսկ ես մնացի ու շարունակեցի հետևել նրանց զրույցին: Ալին տոտան փողի դիմաց առաջարկեց իր պատրաստած, ինչպես ասում է ինքը, «յուղը վիրան» պանիրը:
-Կարո՞ղ ա` պանիր առնես:
-Չէ, տրա անունը տա մի: Հունց սեղանին տրանա իլումա, ես ըտեղ նստում չեմ:
-Իսկ կարո՞ղ ա խնձորավ փոխանակեք,- հարցրեց տատս:
-Թե լավ խնձոր ա, տան մհար կօզեմ: Գինը հիշքա՞ն ես ասում:
-150 էլի:
-Լավ, հեսա կյեշեմ:
Խնձոր էլ վերցրեց: Հետո նկատեցի նրա դժգոհ հայացքը: Առևտրականը իր աշխատանքից դժգոհում էր, նայում էր սևացած ձեռքերին, փոշոտ շորերին ու ասում.
-Բա սա գո՞րծ ա, հալալ չէր են մի աշխատանքիս:
-Դե, էս էլ սեզոնային ա, էլի,- ասաց Ալին տոտան:
Բացում էր պարտքերի ցուցակը և նայում, թե որ թաղամասում պետք է կանգնի: Հավաքելով կարտոֆիլ, պասկեթան, խնձոր, նստեց մեքենան և հեռացավ:
Դուք ինքներդ էլ երևի պատկերացրեցիք, թե գյուղի բնակիչները ինչպես են սպառում հավաքած բերքը: