-Ջվալը քցե, եկել ա էլի:
Անցած ամառն էր: Մոսկվայից եկած ընկերս առանց ուսապարկի, կամ ավելի ճիշտ, «ռյուկզակի», տնից դուրս չէր գալիս: Ու երբ մենք՝ (ու մասնավորապես ես) «քաղաքակրթությունից հեռու բարբարոսներս», ծաղրում էինք նրան, ասելով. «Էդ ջվալը (ջվալը մեր բարբառով մեշոկն ա, իսկ այ, մեշոկի գրական անվանումը չեմ կարողանում հիշել) իզուր ես հագե: Մեկ ա, բանջարի չենք գնալու»,- ես չէի էլ պատկերացնում, որ «ջվալը» շա՜տ կարևոր բան ա: Ու հիմա ես ամենուր «ջվալով եմ ֆռֆռում»:
ՉԷ:  Ջվալս ոչ ադամանդազարդ ա ու, ցավոք, նաև մեջը «մի փեշ» փող չեմ պահում: Ուղղակի դրա մեջ միշտ կա ամենապետքականը: Ամենապետքականը, գոնե ինձ համար: Ու էն մարդիկ, ովքեր ինձ հարցնում են, թե ինչու եմ միշտ «սումկաս» մեջքիս ման գալի, ուշադիր եղեք, ձեր բոլոր հարցերի պատասխանն էստեղ ա:
Նախ, նկարագրեմ իմ «ջվալը»: Ջվալը շատ դիպուկ բնութագիր ա իմ ուսապարկի դեպքում, որովհետև լա՜վ մաշած ա: Ռեմենները պահող բոլոր պլաստմասե մասերը վաղուց ջարդված են: Նրանց փոխարինում է «դգուն» կոչվող հանգույցը: Տարողությունը լրիվ չեմ ստուգել, բայց «ջվալիս» մեջ միշտ էլ ամեն ինչի տեղ կա: Գույնը՝ զզվելի գորշ-կանաչավուն: Արտադրողը՝ անհայտ: «Վազքը» մի քանի տարվա: Իսկ հիմա գլխավորը՝ հերթով թվարկում եմ իրերը որոնք միշտ ուսապարկիս մեջ են:
«Մանանայից» ժառանգություն մնացած նոթատետր՝ 2 հատ: Պահում եմ միշտ մոտս, եթե նույնիսկ ուսապարկս մոտս չի: Եթե դու ուզում ես մտքերդ տալ թղթին, «Մանանայի» նոթատետրից հարմար բան չես գտնի:
Մատիտ գծագրական՝ 1 հատ: Պահում եմ մոտս, որովհետև … Որովհետև… Բայց մի րոպե: Էս մատիտը, ճիշտն ասած, իմը չի, ու չգիտեմ որտեղից ա հայտնվել իմ «գանձարանում»: Եթե դու մի տարի առաջ գծագրական մատիտ ես կորցրել, ամենայն հավանականությամբ, քո մատիտը ինձ մոտ ա: Դպրոցում կուզեք՝ կտամ:
Հանրահաշվի բանաձևեր թերթիկների վրա՝ 7 հատ: Ոչ մի հետաքրքիր բան: «Կոմպլեկտի» մեջ ա շտեմարանի ու հանրի տետրի հետ:
Հանրահաշվի փոքր շտեմարան՝ 1 հատ: Կազմը պոկած ա, տեղը արջուկով տետրի կազմ ա: Արտադրությունը 1995 թվականի: 100 ու մի քանի թերթ: Առանց նկարների: «Կոմպլեկտի» միջից:
Հանրահաշվի տետր՝ 2 հատ: Նորից` «Կոմպլեկտից»: Մեկը` կիսատ, մյուսը՝ նոր: Ոչ մի արտառոց բան: Քառակուսի վանդակներով ուղղանկյուն տետր: Կազմին «Լամբորջինիի» նկար:
Կապույտ գրիչ՝ 2 հատ: Իմ հավերժական պրոբլեմը, որովհետև անընդհատ կորցնում եմ գրիչներս: Այ, օրինակ, էս նյութը գրելու համար գնացի խանութ ու գրիչ առա, որովհետև գրիչներս դպրոցում կորցրել եմ:
Ականջակալ՝ մի քանի հատ: Ավելի շուտ լարերի կծիկ: Բան, առանց որի ուղղակի հնարավոր չի: Օրինակ, ես բացի «ջվալիս» պարունակությունից գրպանումս մի 2 հատ ականջակալ ունեմ, «նա վսյակիյ սլուչիյ»:
Դեղին Գույնի նոթատետր` 1 հատ: Չգիտեմ` ինչի համար: Թերթերին համարներ, անուններ, ստորագրություններ, նկարներ: Չգիտեմ ինչ ա, բայց լավ բան ա:
Ըհը, կարծես թե վերջ: Ու ասեմ. «ջվալը» շատ պետքական բան ա: Ամեն պահի էլ կարաս գնաս բանջարի:

Հ. Գ. Վերընթերցելիս հիշեցի, որ «մեշոկը» պարկն ա, բայց հավես չունեմ ուղղելու՝ թող մնա:

Խմբագրության կողմից - Ջվալիդ համար «Մանանան» նոր նոթատետր կուղարկի:

Ախր ո՞նց սկսեմ: Լավ էսպես ասեմ: Ձեր ոտքերի տակ եռում է լավան: Չորս կողմից ժայռեր են ու շիկացած քարեր: Ըհը: Քո վրա է գալիս մի լավայի ալիք, բայց դու հասցնում ես ու թռնում… Թռնում բազմոցի վրա: Հա, ու մենակ չասեք, որ չհասկացաք` ինչի մասին է խոսքը: Մենք բոլորս էլ շարժվել ենք տան միջով` պատկերացնելով, որ հատակը շիկացած լավա է, իսկ բազմոցը, աթոռները, պահարանները «փրկության կղզյակներ»: Ու մենք պիտի հասնեինք մեր մահճակալներին ու հաղթեինք էդ «խաղում»: Խաղում, որը մենակ մեր գլխի մեջ էր: Մենակ մեր աչքերն էին տեսնում էդ լավայի ալիքները ու «կղզիները»: Պատկերացրել ենք, էլի, երևակայել:

Պակերացրեք` քրքրում եք ձեր խորդանոցը ինչ-որ հետաքրքիր զբաղմունք գտնելու ակնկալիքով: Չնայած ես արդեն կասկածում եմ, որ նման զբաղմունքները մենակ ինձ ու ընկերներիս են հետաքրքրում: Լավ, ինչևէ: Ու դուք ձեր խորդանոցից գտնում եք թելեր, շշեր, բենզին, դանակներ, անպետք բանալիների շղթա, հնամաշ շորեր, լիցքաթափված մարտկոցներ, մետաղի կտորներ, փչացած տեխնիկա ու էլի լիքը բաներ: Առաջին հայացքից անպետք աղբ է: Բայց նայած` ում առաջին հայացքով: Օրինակ ես ու ընկերներս նայում ենք ու տեսնում ինքնաշեն հրթիռներ, բարձրախոսներ, հրավառություն, կրակոց ու էլի լիքը բաներ, որոնք արդեն դժվար է աղբ անվանել: Ու ոչ միայն տեսնում ենք: Անում ենք: Բայց հիմա խոսքը տեսնելու մասին ա: Կարևորը տեսնելն ա: Իսկ անելը արդեն ուրիշ հարց ա՝ հավեսի:
Երևակայության մասին ա խոսքը: Իմ ու առհասարակ մեր մանկությունը մեզ հնարավորություն է տվել երևակայել: Երբ ես փոքր էի, ոչ մեկը ոչ անձական համակարգիչ ուներ, ոչ էլ մի ուրիշ գաջեթ: Ու մենք՝ երեխաներս, էլի, մեզ զբաղեցնում էինք թաղային խաղերով: Օրինակ, հիշում եմ, փոքր ժամանակ թաղում բացել էի հրուշակեղենի խանութ, որտեղ ցեխից «թխում էինք» տարբեր տորթեր ու վաճառում: Նույնիսկ աշխատողներ ունեի, մեկին ուղարկում էի ջրի, մյուսին՝ «որակյալ հողի», իսկ մյուսին էլ տարբեր խոտերի հետևից: Տարադրամ էլ ունեինք՝ ընկուզենու տերևներ: Կասեք` ինչի՞ հենց ընկուզենու: Ես էլ կասեմ` մեր «բուդկան» ընկուզենու տակ էր:

Լավ է, ասածս ի՞նչ ա: Մանկությունը մեզ հնարավորություն տվեց երևակայել: Լավ ա, ես չկորցրի էդ շանսը, որովհետև շատ ա հիմա պետք երևակայությունը: Այսօր, երբ թվում ա, թե կա ու հայտնագործվել է հնարավոր ամեն ինչ, ինձ ու բոլորիս կփրկի միայն երևակայությունը: Հուսով եմ, գրածս ըմբռնեցիք, չնայած այնքան էլ պարզ չեմ բացատրել միտքս: Ես էլ գնամ պառկեմ` մի քիչ երևակայեմ:

Զանգը տվեց:
-Ձեզ ո՞վ ասաց` ազատ եք: Ես դեռ դասարանում եմ, ախր:
Օյ: Եվս կես վայրկյան, ու արդեն ես դասարանում չէի լինի, որովհետև ես այս բառերը լսեցի այն ժամանակ արդեն, երբ ձեռքս ձգում էի դուռը դրսից փակելու: Հետ գնացի ու նստեցի տեղս: Ընկեր «Իքսը» ասաց տնայինի տեղը, հետո նայեց իմ դեմքին, որի վրա երևի բացահայտ երևում են իմ մտքերը. «Արագ ասեք, էլի, ինձ հիմա ձեր տնայինները ընդհանրապես չեն հետաքրքրում»: Նայեց ու հարցրեց.
-Վահե, իմացա՞ր տնայինի տեղը:
-Հա, բա ոնց:
-Լավ, դե ազատ եք:
Մեկ, երկու… Երկուսուկես վայրկյանից, բացառությամբ մի քանի հոգու, ամբողջ դասարանը դրսում ա: Մեր «տարածքով» քայլեցինք` խույս տալով երկրորդ դասարանցիների գրոհներից, որոնք՝ «չմշկելով» անցնում են մեր միջանցքի մի ծայրից մյուսը, հետո կանգնեցինք լուսամուտի մոտ: Լուսամուտի մոտ կանգնել նշանակում է` իմանալ, թե ինչ հետաքրքիր բաներ են եղել դասարանցիների հետ երեկ, լսել թարմ «անեկդոտներ», կամ լուսամուտից նայել գնացող-եկող մեքենաներին՝ քննարկելով, թե, որ մեքենան ումն է, կամ վերջին անգամ երբ են «խփել» : «Լուսամուտի մոտի էտապն» անցավ: Մենք էլ անցանք դասարան, որովհետև դրսում արդեն ոչ մի հետաքրքիր բան չկար: Դասարանում մի 2 անհամ կատակ արեցինք, մի 2-ն էլ` համով: «Զարմացանք», թե ինչու է պատմության դասն էսքան երկար, փոխանակվեցինք տնայիններով ՝ որ դասի ժամանակ «հանգիստ» արտագրենք: Հետո արդեն պարտադիր մեկը ջրիկանում ու «հանաքով» գրատախտակի բարձիկով տալիս է մյուսի դեմքին: Հաջորդող վայրկյանները իրենցից ներկայացնում են «սպեցէֆեկտներով» լի մի տեսարան, որը ասես վերցրած լիներ հոլիվուդյան «բլոքբասթերից». պատերի վրա վազող մարդիկ, սեղանների,աթոռների ու նույնիսկ մարդկանց վրա «պարկուրի» էլեմենտներ կիրառող «կասկադյորներ»: Ահա մի պահ հայտնվեցի Հարի Փոթերի աշխարհում: Քթիս մոտով անցավ թռչող ավելը: Ավելը թռավ ուղիղ դռան կողմ: Զանգը վաղուց արդեն տվել է: Դուռը բացվեց, ու ավելը իր «ճախրանքը» ավարտեց՝ դիպչելով ընկեր «Իգրեկի» ոտքերին: Կայծակի արագությամբ մենք հայտվնեցինք մեր տեղերում` սպասելով խրատական դասի …

Ցուրտ է: Իրոք ցուրտ է: Ուզում ես դուրս գալ, բայց չես հասցնում մի 10 քայլ էլ անել, երբ հունվարի ցուրտ քամին այնպես է փչում դեմքիդ, որ միանգամից փոշմանում ու հետ ես դառնում տուն: Ցուրտը դրսում է: Դրսի ցրտի դեմ ինձ օգնում է թեյը, որը ես կուլ եմ տալիս կոպիտ ասած «լիտրերով»: Բայց ախր ներսից էլ ա ցուրտ: Դրա համար ես վերցնում եմ իմ թեյը, փաթաթվում տաք վերմակի մեջ ու պայքարում ներսի ցրտի դեմ: Պայքարում եմ տաք հիշողություններով:

Ամառ: Սիրում եմ ամառը հենց միայն դրա համար, որ ամառը իր հետ բերում է հագուստի «շորտիկ-մայկա-լաթ» համակցությունը: Շոգ է: Ավելի լավ: Քայլում եմ փողոցով դեպի «ցածի թաղեր»: Գետնից գոլորշի է բարձրանում: Բարձրանում ու տաքացնում է իմ առանց այն էլ արևից սևացած մարմինը:
-Աշ, այ Աշոտ:
-Սպասի, հեսա էկամ:
Եկավ: Էլի արևից սևացած մարմին:
Բոլորս էլ սև ենք: Իջնենք դաշտ, մի քիչ ֆուտբոլ խաղանք: Հասանք: Ավելի ճիշտ, հասանք էն այգուն, որը կտրում էր մեզ ֆուտբոլի դաշտից: Այգին էլ հո մի փոքրիկ անտառ է՝ փռված լանջի վրա: Գնդակը առա Արմենի ձեռքից ու «տշեցի» այգու խորքերը:
-Դե քել` գտի:
-Արագացու:
Էհ, գտա: Մի հատ էլ հարված, երևի արդեն ընկավ ֆուտբոլի դաշտ: Հա, ո՞վ պիտի վերցնի, թող մնա: Ախր էս ծիրանի ցոգոլները մեզ են սպասում: Ցույց տալով ալպինիզմի ամենաբարդ հնարքները, մենք բարձրացանք բոլոր ծառերը: Խակ-հասուն՝ ամենը լցրինք փորներս: Հետո էլ` գրպաններս:
-Ռաֆիկ, ջեբերդ լից, հետո, որ ասիր` էս մե հատ տու ցոգոլը, վռելու եմ կլխիդ:
Տռզած հասանք դաշտ: Պառկեցի, աչքերս փակեցի:
Դըխկ: Էն ի՞նչ էր: Հաա՜: Աչքիս Ռաֆոն ցոգոլ ուզեց, Աշոտն էլ իսկականից «վռեց» գլխին: Աչքերս բացում եմ ու տեսնում, որ Ռաֆոն դաշտի կանաչ խոտերին թավալ է տալիս գլուխը բռնած: Հա էլի: Արմունկս հենում եմ գետնին ու սպասում, թե երբ Ռաֆոյի «ցավի նոպան» կվերջանա, ու երբ Աշոտը կհասկանա, որ Ռաֆոն հեսա կընկնի հետևից:
-Աշոտ, փախի, Ռաֆոն հելավ:
Ու հետագա 20 րոպեն ես հետևում եմ, թե ոնց են 16 տարեկան «տղամարդիկ» վազում դաշտի կանաչի վրայով: Ռաֆոն հասավ ու… Ու էսքան վազեց, որ մի հատ քցի գետին ու կատակով փորից խփի:
-Վահե, հել, հենա պոլնի մարդ եկավ, հել, հեսա խաղում ենք: Գլուխս թեքեցի այգու կողմ: Մի 20 հոգի ավիրելով մեր «անտառը», իջնում է ցած:
-Չէ, խաղացեք, ես քնում եմ:

Սողեսող հասա ծիրանենու հովին, պառկեցի թարմ կանաչին ու աչքերս փակեցի:
Աչքերս բացվեցին: Քնել էի: Քնել էի վերմակիս մեջ փաթաթված, թեյը կողքիս: Փորձեցի թեյից մի կում: Ֆու: Վաղուց սառել է: Հա, ոչինչ: Դրա փոխարեն ներսից տաքացա: Երևի դուք էլ տաքացաք: Բա որ ասում եմ` ցրտի դեմ տաք հիշողություննե՞րն են օգնում…