Ասյա Հակոբյանը քաղաք Կապանից է, 2017-2018 ուս. տարում ընդունվել է Երևանի Մխիթար Հերացու անվան պետական բժշկական համալսարան, 1-ին կուրսի ուսանողուհի է: 

-Ասյա, տասներկու տարի դպրոցական լինելուց հետո այս սեպտեմբերի մեկին ոտք դրեցիր համալսարան՝ որպես ուսանողուհի: Ինչպիսի՞ զգացողություններ ունեիր առաջին անգամ համալսարան մտնելիս: 

-Սովորում եմ Հայաստանի Մխիթար Հերացու անվան պետական բժշկական համալսարանում: Երբ առաջին անգամ մտա համալսարան, տպավորված էի, զարմացած, չգիտեի, որ այն այդքան մեծ է ու ընդարձակ: Մուտքի դուռը բացելուց հետո հասկացա, որ ես արդեն իմ երազանքի ճանապարհին եմ, երազանք, որին հասնելու համար ես շատ եմ աշխատել: Ինձ համար ամենաուրախալին այն էր, որ համալսարանում հագնելու էինք բժշկական խալաթներ, դա ինձ ինքնավստահություն կտար և կպատրաստեր, որպեսզի տարիներ անց այդ նույն կերպարանքով կարողանամ նաև աշխատել ու օգտագործել այն գիտելիքները, որոնք ձեռք եմ բերում հիմա: Ծանոթանալով համալսարանի անձնակազմին, կուրսեցիներիս՝ լցված էի միայն ու միայն դրական զգացողություններով, որոնք ինձ ուղեկցեցին նաև դասերի երկրորդ, երրորդ, չորրորդ օրերին և ուղեկցում են մինչև հիմա: Մի խոսքով՝ տպավորված էի և շատ ուրախ, որ հենց այդ համալսարանն եմ ընտրել: Մի տեսակ համոզվեցի ընտրությանս մեջ և էլ ավելի մեծ վստահությամբ սկսեցի հաճախել դասի:

-Ասում են՝ դպրոցական կյանքից հետո ուսանող լինելն ավելի մեծ զգոնություն և պատասխանատվություն է պահանջում, համամի՞տ ես այս մտքի հետ: Հե՞շտ ես արդյոք հարմարվում ուսանողի կարգավիճակիդ, դժվարություններ կա՞ն: 

-Ամեն ինչ իսկապես այդքան էլ հեշտ չէ, հատկապես այն ուսանողների համար, ովքեր Հայաստանի մարզերից են: Նրանցից մեկն էլ ես եմ: Բացի ուսանողի կարգավիճակին հարմարվել փորձելուց՝ ես նաև փորձում եմ ճանաչել Երևանը, նոր ծանոթներ ու ընկերներ ձեռք բերել, քայլել, զբոսնել, իմանալ՝ որ երթուղայինը որ ուղղությամբ է գնում, փորձում եմ համակերպվել այն մտքի հետ, որ հիմա, երբ ես ու եղբայրս ապրում ենք երկուսով, ճաշ պատրաստելը, տունը մաքրելն ու լվացքը իմ ուսերին են: Նախքան Երևան գալս այս ամենը մայրիկն էր անում, ես, իհարկե, կողքից օգնում էի, բայց հիմնական ուշադրությունս կենտրոնացրել էի դասերիս վրա: Հիմա պիտի սովորեմ համատեղել, որովհետև այժմ ամբողջ հոգսն ինձ վրա է, և դասերս էլ պիտի հասցնեմ: Չնայած՝ մայրիկը հաճախ է գալիս, օգնում է, թեթևացնում հոգսս ու փորձում է այնպես անել, որ առավելագույնս կենտրոնանամ դասերիս վրա ու հանկարծ հետ չմնամ: Կարոտում եմ հայրենի քաղաքս, ընկերներիս: Հաճախ ուղղակի ուզում եմ զբոսնել Կապանի երգող շատրվանների կողքով: Հեռու լինելն իսկապես հեշտ չէ, բայց կարող եմ ասել, որ նման ծանրաբեռնվածությունը միտքս շատ է զբաղեցնում: Տարօրինակ է հնչում, բայց դասերն այնքան շատ են, որ կարոտելու ժամանակ անգամ չեմ ունենում: Չնայած այս դժվարություններին՝ մայրս միշտ կողքիս է ու աջակցում է ինձ: Նրա խորհուրդներն ինձնից անբաժան են: Ես ինձ երբևէ մենակ չեմ զգում. կհոգնեմ, կցանկանամ հանգստանալ, քնել, գուցե այդպես էլ չեմ հասցնի, բայց երբևէ մենակ չեմ զգա: Ի վերջո, դժվարությունները մարդու համար են, և ես փորձում եմ քայլ առ քայլ հարմարվել այս ամենին, ինչն ինձ համար նոր է, անսովոր, բայց միևնուն ժամանակ՝ հետաքրքիր ու առեղծվածներով լեցուն:

-Շատ ժամանակ չի անցել: Ընդամենը 4 ամիս առաջ դու դեռ աշակերտ էիր, իսկ հիմա՝ արդեն ուսանող: Ըստ քեզ՝ ինչպիսի՞ հատկանիշներով է տարբերվում ուսանողն աշակերտից: Ինչո՞վ է հատկանշական հենց բժշկական համալսարանի ուսանող լինելը: 

-Միանշանակ զգալի է անցումը մի կարգավիճակից մյուսին: Կարող եմ ասել, որ աշակերտին դպրոցում դասավանդում են բազմաթիվ առարկաներ, և նա կարող է դրանցից մի քանիսը սիրել կամ չսիրել, սովորել կամ չսովորել: Իսկ ուսանող լինելով՝ դու քո պարտքն ես համարում կատարել բոլոր հանձնարարություններն ամենայն ուշադրությամբ, քանի որ լրջորեն գիտակցում ես, որ դա քո ընտրությունն է ու քո ապագա մասնագիտությունը:

Ցանկացած աշխատանք պահանջում է զգոնություն և ուշադրություն, բայց գաղտնիք չէ, որ ստանձնելով բժիշկ լինելու մեծ պատասխանատվությունը՝ դու անմիջականորեն գործ ես ունենում մարդկանց կյանքի հետ, ուստի ուսանողական տարիներին անուշադրության մատնած ամեն փոքր բան կարող է ճակատագրական դառնալ քեզ և քո հիվանդների համար: Մի օր դու բախվելու ես այն հիվանդին, ով քեզ հիշեցնելու է քո՝ անկարևոր համարած ու այդպես էլ չսովորած դասերը: Բժշկական համալսարանի ուսանողուհի լինելն ինձ համար մեծ պատիվ է և հպարտություն: Օրեցօր իմ մեջ կրկնապատկվում է պատասխանատվության զգացումը: Ես ավելի ու ավելի եմ գիտակցում ապագա մասնագիտությանս մեջ հմուտ լինելու անհրաժեշտությունն ու կարևորությունը: Գիտակցում եմ, որ քայլում եմ երազանքիս ճանապարհով, որ շատ մոտ եմ բժիշկ դառնալուն: Ասում են՝ բժշկի համար բժշկությունն ավելին է, քան ուղղակի մասնագիտություն. այն նաև ապրելակերպ է: Սա հենց այն է, ինչին ես ձգտում եմ. լինել բժիշկ ոչ միայն որակավորմամբ ու դիպլոմով, այլ նաև գիտելիքների մեծ պաշարով, փորձով և հանրությանն օգտակար գործունեությամբ: Մտադրված եմ գերազանց սովորել և ջանք ու եռանդ չեմ խնայում դրա համար, ցանկանում եմ դառնալ այն բժիշկը, ում ազգանունը կիմանան ու կհիշեն:

-Որպես այսօրվա ուսանող, ով կյանքի մարտահրավերները հաղթահարելու փուլում է և ով փորձում է կայանալ իր ընտրած մասնագիտության մեջ՝ ի՞նչ կասես վաղվա ուսանողներին, նրանց, ովքեր քո պես գալիս են մարզերից և սովորում Երևանում: 

-Սկզբնական շրջանում գուցե օտար զգաս Երևանում՝ քաղաքում, որտեղ շատ ծանոթներ չունես, չես ճանաչում փողոցներն ու շենքերը, համալսարանիդ տեղն իմանում ես անցորդներից հարցուփորձ անելով և չափազանց շատ ես հոգնում: Դա բնական է: Փոքր քաղաքներից հետո մեծ քաղաքները միշտ էլ աղմկոտ են թվում, փոշոտ ու երբեմն էլ՝ անծայրածիր: Եթե Կապանում առավելագույնը հինգ րոպե էի նստում երթուղայինում, ապա այստեղ տրանսպորտով ավելի երկար եմ երթևեկում: Մեկ-մեկ ի հայտ է գալիս «ակցենտ» ասվածի խնդիրը, օրինակ՝ իմը խիստ տարբերվում է Երևանի խոսակցականից: Հետո անսովոր է, որ դուրս ես գալիս փողոց ու քսան րոպե քայլելուց հետո էդպես էլ ծանոթ մարդու չես հանդիպում: Քո փոքր քաղաքում այդքան ժամանակվա ընթացքում բոլոր ծանոթներիդ հանդիպած կլինեիր, մինչդեռ Երևանում կարող ես ժամերով շրջել, բայց ոչ մի ծանոթ դեմք չտեսնել: Այս ամենին գումարվում է կարոտը, որը սկզբում ուղղակի խեղդում է: Որքան հեռու ես՝ այդքան շատ ես կարոտում ու շատ ես զգում մտերիմներիդ, հարազատներիդ կարիքը: Բայց այս ամենը ժամանակավոր է: Առաջին հայացքից անհաղթահարելի թվացող այս դժվարությունները ժամանակի ընթացքում հարթվում են ու անցնում: Դու հարմարվում ես ու քեզ ավելի ինքնուրույն ես զգում: Ուսանողական, վարձով բնակարանդ դառնում է հարազատ ու սիրելի, սկսում ես այն սիրել այնպես, ինչպես քո մանկության տունը: Մաքրում ես, հավաքում, ի վերջո զգում ես, որ դա քո փոքրիկ անկյունն է, որը դու ես տնօրինում ու որն ինչ-որ չափով քոնն է: Զգում ես, որ դու ոչ թե օգնում ես մայրիկին տան գործերում (ինչպես երեխա ժամանակ էիր անում), այլ հենց ինքդ ես ձեռնարկում ու կատարում տան բոլոր գործերը:

Բայց լավ հիշիր, որ նախքան այս դժվարություններին բախվելը դու նախ պիտի լավ պարապես ու համալսարան ընդունվես: Ես շատ լավ գիտեմ, որ պարապմունքների ընթացքում գալիս են պահեր, երբ դու հուսահատվում ես, երբեմն էլ ուղղակի հիասթափվում ես ու որոշում հետ կանգնել սովորելու և ընդունվելու մտքից: Ես նույնպես անցել եմ այդ ամենի միջով, բայց երբևէ չեմ հանձնվել: Այսօր ես սովորում եմ իմ երազած մասնագիտությունն ու մեծ հեռանկարներ ունեմ, և իմ այս արդյունքը քրտնաջան աշխատանքի ու նվիրվածության շնորհիվ է: Ուղղակի ընտրիր այնպիսի մասնագիտություն, որը սիրում ես և որով կցանկանայիր զբաղվել կյանքի բոլոր փուլերում: Հիշիր, որ մեր երկրին պետք են կայացած մասնագետներ, ովքեր կփայլեն իրենց գործում: Բռնիր նպատակիդ ճամփան ու սլացիր դրանով: Թող ճանապարհին հանդիպած ամեն խոչընդոտ քեզ դաս լինի, որ չընկրկես ու էլ ավելի մեծ ջանասիրությամբ աշխատես: Ես ի սրտե ուզում եմ, որ դու էլ հասնես քո երազանքին ու սովորես այն մասնագիտությունը, որն իրոք սիրում ես: Սպասում եմ քեզ հաջորդ տարի այստեղ՝ Երևանում, արդեն որպես ուսանող: Հաջողությո՜ւն քեզ:

Հիմա դպրոցականների համար հեշտ չէ: Ավագ դպրոց ոտք դնելուց հետո դպրոցի դասերին ավելանում են նաև պարապմունքները, որոնցից ստացած գիտելիքներով պիտի ընդունվես համալսարան: Եթե անկեղծ՝ այսօրվա դիմորդներին պետք է անընդհատ քաջալերել ու ոգևորել:

Մարդիկ ասում են՝ շտեմարաններն անգիր են անում: Համաձայն եմ, բայց եկեք խոստովանենք, որ առարկայից անտեղյակ լինելով՝ երկու-երեք մասից բաղկացած շտեմարան անգիր անելը հեշտ գործ չէ: Գիտե՞ք՝ ինչու եմ ասում «անգիր անել» և ոչ թե` «սովորել»: Շատերը դպրոցական տարիներին շատ առարկաներ անուշադրության են մատնում, ամիսներով գիրք չեն բացում, չեն սովորում, բայց հենց գալիս է ընդունվելու ժամանակը, քնից արթնանում են, ու գնա` գալիս եմ… Տնտեսագետներ, իրավաբաններ, լրագրողներ ու լեզվաբաններ: Տեսեք՝ ինչ լուրջ է հնչում: Բայց ցավը նրանում է, որ այս լուրջ հնչող մասնագիտությունները կարող են դառնալ ամեն լուրջ-անլուրջ մեկինը: Դառնում են տասներկուերորդ դասարան, սկսում են գնալ մաթեմի, անգլերենի, հայոց լեզվի պարապմունքների (դե, իհարկե, սա բոլորին չի վերաբերում, բայց սրանք այն երեք գլխավոր առարկաներն են, որոնք մի շարք ֆակուլտետներ ընդունվելու համար պիտի յուրացնես): Մեկ ուսումնական տարվա ընթացքում պիտի անգիր անեն մոտ ինը շտեմարան: Գիտե՞ք՝ ահավոր է: Բայց հետո մեկ էլ լսում ես, որ գնացել, քննությունները հանձնել ու բարձր բալերով ընդունվել են՝ իրենց նախընտրած մասնագիտությունը սովորելու:

Հիմա ի՞նչ ասենք. կեցցեն այս աշխատասեր ուսանողնե՞րը, որ կարողացան ինը շտեմարան մեկ տարում անգիր անելով անվճար ընդունվե՞լ, թե՞ մյուսները, որոնք տասներկու տարի սովորեցին, բայց 39-րդ հարցի պատասխանը 40-րդ վանդակում գրելու պատճառով պիտի վճարովի սովորեն:

Ասում եմ՝ էս սեպտեմբերն ասես կյանքի մի նոր փուլի կամ մի նոր կյանքի սկիզբ լինի: Ամենապարզ բանից սկսեմ. օգոստոսի 31-ին մտնում ես լոգարան ու էնպես երկար ես լողանում, որ 20 րոպեի փոխարեն 30 կամ 40 րոպե մնում ես լոգարանում ու դուրս ես գալիս նոր հավեսով ու չգիտես՝ ինչու, շատ բարձր տրամադրությամբ: Հա ու չասեք, որ էդպես չի, ես էլ եմ աշակերտ, ինձ համար էլ է օգոստոսի 31-ին «հաջորդողը» սպասված ու կարևոր: Լողանալուց հետո թաց մազերդ 30-40 րոպե հարդարում ես (իրականում դու հարդարել չգիտես, ու քո հարդարած մազերը քեզ միայն 5 րոպե են գոհացնում): Պատրաստում ես սեպտեմբերի մեկի հագուստդ: Լվանում ես, արդուկում, խնամքով փռում բազմոցի կամ բազկաթոռի ծայրին: Եթե սեպտեմբերմեկյան գնումների ժամանակ նոր գիշերազգեստ ես առել, անպայման հագնում ես, փոխում ես սպիտակեղենդ, փռում ես ամենասիրունը, ամենայն ուշադրությամբ դասավորում ես պայուսակդ (ախր, վաղը դաս չես անելու, ինչի՞ ես էդքան տանջվում), դնում ես խնամքով գծված տետրերն ու կապույտ ու կարմիր գրիչները, ընդ որում՝ 2 կապույտ ու 1 կարմիր,  չգիտեմ՝ չգրված օրենք է: Հետո նայում ես ժամին ու տեսնում ես՝ 21:00: Ամբողջ ամառ քնել ես 00:00-ից ոչ շուտ, եղանակը, ինտերնետը, բակի երեխաները ավելի շուտ քնելու տարբերակ չէին թողնում, իսկ հիմա ժամը 21:00-ին սլանում ես ու մտնում անկողինդ: 5 րոպե մտածում ես մեջքի վրա պառկած, 5 րոպե՝ փորի, 10 րոպե աջ ուսիդ վրա ես շրջվում, 15 րոպե՝ ձախիդ, բայց, դե նկատում ես, որ քունդ չի տանում, էլի, հո զոռով չի՞: Ու այդ գիշեր մտածում ես ամեն-ամեն ինչի մասին: Այն մասին, թե ինչ ես արել երեք ամսվա ընթացքում, ինչով ես զբաղվել, քանի գիրք ես կարդացել, քանի ֆիլմ ես դիտել, քանի նոր ընկեր ես ձեռք բերել, քանի միջոցառման ես մասնակցել, քանի մրցույթում ես հաղթել, քանի… Ու մեկ էլ.

-Անահիտ, Մարի, վեր կացեք, տեսե՞լ եք՝ ժամը քանիսն ա…

Մաման է, արթնացնում է, որ դպրոց գնանք, արդեն առավոտ է: Մանկուց մի սովորություն ունեմ. ինչքան էլ ուշ քնեմ սեպտեմբերի մեկի գիշերը, մեկ է՝ շատ շուտ եմ արթնանում, բոլորից շուտ: Բայց ժամանակի հետ այդ սովորությունը վերացավ: Այս տարի արդեն տասներորդ «առաջին անգամն էր», որ բացեցի աչքերս ու հագնվեցի՝ դպրոց գնալու: Բայց էս անգամ սև-սպիտակ չէի հագնվել: Կանաչ զգեստ էի հագել, առաջին անգամ օպտիկական ակնոց էի կրում (դրա մասին մի ամբողջ հոդված ունեմ ձեզ նվիրելու), մազերս կտրել էի ու մի տեսակ փոխվել: Տասներորդ տարին է, բայց առաջին դասարանցու պես պատրաստվել էի: Չէի ասի, թե նույն սրտատրոփ ոգով, չէ, երևի մեծանալու հետ սեպտեմբերի մեկը այլևս դադարում է կախարդական թվալուց, բայց պատրաստվել էի մեծ նվիրումով, այս տարին ինձ համար նոր նվաճումների սկիզբ պիտի լիներ ու պիտի լինի:

Ես երևի միշտ կսիրեմ սեպտեմբերի մեկը, անգամ երբ ծերանամ: Այդ ամսաթվի հետ կապված ես տասը գեղեցիկ հուշ ունեմ ու տասը նոր մեկնարկ: Սպասում եմ տասնմեկերորդին, որը, եթե անկեղծ, ուզում եմ լինի ամենաարտասովորը, ամենագեղեցիկն ու ամենասպասվածը: