Աշնանը ողջ Հայաստանում ՏԻՄ ընտրություններն էին: Դե, բնականաբար, ոչ ոք անմասն չմնաց դրանից: Անգամ 17.am-ի նյութերից շատերն այդ մասին էին: Մեկը գրում էր, որ իրենց գյուղում ասֆալտապատման աշխատանքներ են, ճանապարհներն են լուսավորում, մյուսը, թե իրենց մոտ ոչ մի շարժ չկա: Իսկ ես, այդպես էլ չգրեցի: Ի՞նչ գրեի, է՜: Ինչպես հիշում եմ՝ Աշտարակում վերջին փոփոխությունը հնի տեղում նոր Հայորդյաց տուն կառուցելն էր, այն էլ՝ Եկեղեցու հովանավորությամբ: Մեր գյուղի մասին` էլ չասեմ: Իբր մշակույթի տունն էին վերանորոգել, բայց պարի փորձից հետո ներկերի կեսը թափվեց:

Իսկ դուք ի՞նչ կմտածեիք, եթե հոկտեմբերի կեսին գային ու ասեին, որ սեպտեմբերի 21-ին նվիրված համերգի պիտի գնաք: Այո, այո՝ պիտի, որովհետև նման դեպքերում երկրորդ տարբերակ գրեթե չկա:

Երևի դուք էլ նույնը կմտածեիք, ինչ մենք: Ուղղակի մեր մտքով մի վայրկյանում անցավ մի քանի տարի առաջ Ցեղասպանության օրվան նվիրված միջոցառման անվան տակ մեզ պարսկական ժողովրդական համերգի տանելու փաստը: Մեզ հույս էինք տալիս, որ ազգային երգեր կլինեն: Գոնե Մշո քոչարի կպարենք: Չենք քնի էլի:

Հավաքվեցինք դպրոցի բակում ու սկսվեց փոխադրամիջոց գտնելու գործընացը: Մի կերպ գտանք 7 տեղանոց մեքենա, որը մեզ կողքի գյուղ հասցրեց, այնտեղից էլ Աշտարակ գնացինք: Էլի մի տասը րոպե ոտքով քայլեցինք մինչև Մշակույթի տուն հասնելն ու հիշեցինք անկախությանը նվիրված նախկին համերգները, որոնք սովորաբար սեպտեմբերի 15-ին էին լինում: Ֆուտբոլի դաշտի նման մի վայրում էին լինում, որտեղ նստարանները աստիճաններ էին հիշեցնում, ավելի ճիշտ՝ աստիճաններ էին. կեսը՝ փայտից, կեսը՝ բետոնից:

Փառք Աստծո, մշակույթի տունը բավականին լավ վիճակում էր: Եվ առաջին բանը, որ տեսանք մտնելով դահլիճ՝ երաժշտական գործիքներն էին: Դասընկերներիցս մեկն էլ, օգտագործելով ողջ երևակայությունը՝ հայտարարեց.

-Հաստատ դասական համերգ է լինելու:

-Մենակ քո կազմակերպած դասական համերգում դհոլ ու էլեկտրակիթառ կնվագեն:

-Կամ ռոք է:

Հիշեցի Վանաձորի «Դբա ռոք»-ը:

-Վատ չէր լինի:

-Բայց, Աշտարակո՞ւմ:

-Եկան երաժիշտները: Հա էլի, ռոք է:

Բայց՝ դա-դա-դա-դա՜մ, միայն մի քանի նոտա, ու բեմ են դուրս գալիս Սահակ Սահակյանը (Վարպետը), Դավիթ Ամալյանը, Մրոն ու էլի մի քանիսը:

-Ու՜խ, կպարենք:

-Ոնց եմ ուզում «Պատիվ ունեմ»-ն էլ երգեն:

-Ես էլ ուզում եմ Ամալյանի հետ նկարվեմ:

Վերջինը ես էի: Մոռացա ռոքի հանդեպ ունեցած սերս ու մի վայրկյանում ձուլվեցի «Ձայն մը հնչեց»-ի երաժշտությանը: Հետո պարի շարքին ու չզգացի, թե ինչպես ժամանակն անցավ:

Զարմացած էի և ուրախ: Փաստորեն, մեզ մոտ էլ են էսպիսի համերգներ լինում: Ու կարևորը, որ առջևում ընտրություններ չկան: Պատահում է:

Հ.Գ. Վերջում մի քիչ էլ մեզ գովեմ. համերգի առաջին րոպեներից սկսած՝ մեր խմբի «ռեյտինգն» այնքան բարձրացավ, որ պարտերից, պարելով հասանք բեմի առաջամաս ուղիղ մարզպետարանի աշխատակիցների, մարզպետի ու մյուս հյուրերի առջև: Համերգից հետո էլ մի լավ գովեցին:

Զարմանում եմ, որ ասում են, թե համակարգիչը չարիք է: Հավատացեք՝ այդպես չէ, ուղղակի ճիշտ օգտագործել է պետք: Երևի գաղտնիք չէ, որ ամեն ինչ էլ մարդու ձեռքում կարող է և հրաշքներ գործել, և ավերածություններ անել:

Լավ, չքննարկենք ու ոչ էլ քննադատնեք: Ասենք, համակարգչի հետ կապված մեկ-մեկ ես էլ եմ չարագործ դառնում, բայց դե հրաշքների տեղն էլ գիտեմ: Ինչևէ:

Ուզում էի ասել, որ ցանկացած բան, որ մարդու ձեռքում է հայտնվում, նրանից կախվածության մեջ է մտնում: Օրինակ, օձի թույնն էլ սպանելուց բացի նաև կյանքեր է փրկում: Ա՜հ, խորացա:

Հիմա մի կողմ թողնենք գիտությունն ու բժշկությունը և գանք առօրյա, մեր՝ երիտասարդներիս առօրյա:

Ուզում եմ մի քիչ ականջակալներից խոսենք: (Հիմա կասեք՝ դրա մասին գրելու համար այս ամենն ինչի՞ էր գրել: Մի քիչ սպասեք):

Կա՞ մարդ, ով ինձ նման, մեղմ ասած, «սիրում է» օգտագործել ականջակալները:

Որ մերոնց հարցնեք՝ դրանք ամբողջ օրը ականջներումս են, դրա համար էլ գլուխս ցավում է:

Բայց իմ ձևակերպումը մի քիչ այլ է: Դե, նույն բառերն են, շարադասությունն է ուրիշ. Գլուխս ցավում է, դրա համար էլ այն ամբողջ օրը ականջներումս է: Անգամ դաս սովորելիս: Հա, մի զարմացեք, ու եթե մտածեք, որ տարօրինակ եմ՝ չեմ հերքի:

Ես սիրում եմ, որ երբ գիրք եմ կարդում կամ դաս սովորում, շուրջս լռություն լինի, բայց դե հեռուստացույցը, համակարգչով միացված երգերը կամ հաղորդումները, հարևան-բարեկամները, և այլն, և այլն… Ասածս ինչ է՝ չկա լռություն: Ու ինձ օգնում է երաժշտությունը: Նախընտրում եմ, որ հեռուստացույցի աղմուկի փոխարեն ականջներումս սիրելի երաժշտություն լինի: Ու գիտե՞ք, այդ տարօրինակ նվագարկիչը ականջներումս ինձ երբեք չի խանգարում: Հա, մինչև հիմա տետրերումս ոչ մի երգի բառ դեռ չեմ գրել:

Իսկ հիմա բացատրեմ նյութիս իրարից տարբեր սկզբի ու շարունակության կապը:

Ցանկացած բան, կապված գիտության թե առօրյա-կենցաղային կյանքի հետ, մեկի համար կարող է չարիք լինել, մյուսի համար՝ հրաշք, մեկին այն բացասական կթվա, իսկ մյուսին՝ դրական: Եվ դրանից այն չի դադարում լավը կամ վատը լինելուց:

Ուղղակի եկեք կյանքին միայն մեր պատուհանից չնայենք:

Հ.Գ. Իսկ եթե դեռ կարծում եք, թե տարօրինակ եմ, հիշեք, որ 21-րդ դարում նորմալ մարդիկ են տարօրինակ թվում:

Երկրորդ կամ երրորդ դասարանում էի, երբ մեր դպրոցում ժողովրդական պարի խմբակ բացվեց, ուրախացած որոշեցի, որ պիտի գնամ: Գնացի, բայց չեմ հիշում՝ քանի օր կամ գուցե ամիս գնալուց հետո հասկացա, որ ինչ-որ բան դուրս չի գալիս: Մի բան պակաս էր, կամ սխալ: Կարճ ասած՝ դուրս եկա խմբից:

Երկու կամ երեք տարի առաջ էր, երբ դպրոցում խոսակցություններ էին ազգային պարի խմբի բացվելու մասին: Ես ու դասընկերուհիներիցս մի քանիսը որոշեցինք, որ գոնե առաջին օրը գնանք, եթե ամեն ինչ լավ լինի՝ կշարունակենք: Ու վստահ եմ՝ այն ժամանակ ոչ մեկս էլ չէր պատկերացնում, որ օրը ամիս է դառնալու, իսկ ամիսը՝ տարի:

Ժամանակի ընթացքում հասկացա, որ պարը ոչ մի կապ չուներ, որ ես, մեկ է՝ սիրում եմ պարել, սխալը պարն էր, որն ընտրել էի:

Հասկացա, որ ժողովրդական պարը չուներ այն, ինչ կա ազգային պարի մեջ. ոգի, անկեղծություն ու ամենակարևորը՝ շատ մերձ էին մեր արմատներին: Կամ, գուցե կար, ուղղակի ես չեմ զգացել: Ուղղակի այդ «պարտադրված» հավասարությունն ու մշակվածությունը մինչև հիմա էլ կաշկանդում են ինձ, իսկ ազգային պարերում նման բան չկա, այնտեղ ամեն ինչ իրական է, անկեղծ, այնպես, ինչպես եղել է հարյուրավոր ու նույնիսկ հազարավոր տարիներ առաջ:

Հիշում եմ, երբ նոր էինք սովորում պարերը, անգամ դպրոցում՝ գրատախտակի մոտ կանգնած, անկախ ինձանից ոտքերս շարժվում էին: Դպրոցական ոչ մի միջոցառում չէր անցնում առանց պարի: Հիմա էլ:

Ու ոնց էինք ուրախանում, երբ նոր համերգի հրավեր էինք ստանում, կամ փառատոներից մրցանակով էինք վերադառնում:

Անարդարություններին էլ սովորում էինք:

Հիմա էլ չեմ գնում պարի, բայց այն ամենը, ինչ սովորել եմ այդ երկու տարիների ընթացքում, երևի երբեք չմոռանամ, սկսած «յարխուշտայից», մինչև ազգայինը գնահատելու կարևորությունը: Երևի միշտ էլ ծանոթ երաժշտություն լսելիս ոտքերս շարժվել են սկսելու: