Սաթենիկ Սեֆիլյանի բոլոր հրապարակումները

Հերոս Աշոտ Մաթևոսյան

Հայրենիքի պաշտպաններից ու անմահ հերոսներից է Աշոտ Կոստիայի Մաթևոսյանը, ծնված 1978 թվականին, արմատներով Բերդից էր, բայց ապրել և մեծացել էր Երևանում, սովորել էր Տնտեսագիտական համալսարանում, ամուսնացած էր, ունի երեք հրաշք բալիկներ, այժմ ընտանիքն ապրում է Զովունիում:

Հարազատները մեծ հիացմունքով են խոսում հերոսի մասին, ցավը շատ մեծ է, բայց նրանք ապրում և մխիթարվում են նրա մասին վառ հիշողություններով: Հարազատները պատմում են.

-Նրան սեպտեմբերի 29-ին զորակոչել են, որպես բանակում լավ ավագ լեյտենանտ, նա հպարտ ու հաղթական մեկնեց ռազմաճակատ: Անչափ սիրում էր Հայաստանը, միշտ բարձր էր պահում հայրենիքի անունն ու պատիվը, հայրենիքի հպարտ զինվորն էր, ով մեկ վայրկյան անգամ չերկմտեց, կյանքը զոհեց հանուն հայրենիքի, ձուլվեց իր հայրենիքին,- հուզմունքը կոկորդում խեղդելով շարունակում են հարազատները պատմել,-Նրան տարել են Ջաբրայիլի (Ջրական) տարածք, հպարտ ու անվախ մասնակցել է կռիվներին, ու մի օր էլ կռվի ժամանակ զինամթերքը վերջացել է: Երբ որոշել են, թե ով կարող է գնալ զինամթերք բերելու, նա առանց երկմտելու, նստել է շտապ օգնության մեքենան ու որոշ ժամանակ անց վերադարձել է` բերելով անհրաժեշտ զինամթերքը: Եվ այդ օրը ճակատագրական դարձավ հերոսի կյանքում, նրան վստահեցին շտապ օգնության մեքենան, ու մեր վիրավոր զինվորներին: Հարյուրավոր կյանքեր է փրկել, անգամ առաջին բուժօգնություն է ցույց տվել վիրավորներին, օգնել է բժիշկներին: Պատերազմի ընթացքում վիրավորվել է, բայց ոչ մեկին չի ասել, երբ հարցրել են ինչու՞, պատասխանել է.‹‹Այստեղի երեխաներին ինչպե՞ս թողնեմ գամ››:

42-ամյա  հերոսը անմահացավ  հոկտեմբերի 28-ին Կարմիր Շուկայում, հերթական անգամ վիրավոր զինվորներին տեղափոխելու ժամանակ, իր ծառայակից բժշկի հետ,- երբ հարազատները շարունակում են պատմել հերոսի մասին, ասում են.

-Աշոտը շատ լավ գիտեր Հայոց պատմությունը, Հայաստանի ամեն անկյունին ծանոթ էր, ուր գնում էինք` փաստերով էր խոսում: Շատ էր սիրում բնություն, եկեղեցի, շրջագայություն: Ուներ գեղեցիկ, հայեցի ընտանիք: Շատ էր սիրում կնոջը և  երեխաներին: Տղաներին տանում էր որսորդության, ձկնորսության, պատմում էր հայրենիքի մասին, որ երեխաները շատ լավ իմանան իրենց հայրենիքի պատմությունը: Աղջկա հետ նույնպես շատ կապված էր, հաճախ ինքն էր քնեցնում աղջկան:

Շրջապատում միշտ նրա մասին հարգանքով են խոսում, հարգում ու սիրում էին հերոսին և բնութագրում էին այսպես. ‹‹Աշոտը իդեալական մարդ էր, մեծատառով անձնավորություն, բարի, կամեցող, մեծին ու փոքրին հարգող,  անչափ հայրենասեր, ով կյանքը չխնայեց հանուն հայրենիքի››:

Պատմում են նաև, որ վերջին շրջանում շատ տխուր էր, ու մի անգամ, երբ այգում էր եղել, տեսել էր, թե ինչպես է սալորենին սեպտեմբեր ամսին ծաղկել, տխրել էր ու ասել. ‹‹Պատերազմ է լինելու››: Երևի թե հերոսը զգացել էր…

Հայրենիքի զինվորը հաղթեց պատերազմում, որովհետև հաղթեց վախին, հաղթեց թշնամուն և անմահացավ:

Հավերժ Փառք քեզ, անմահ հերոս, հայրենիքի նվիրյալ զավակ:

Հերոս Վարդան Նորիկի Մնացականյան

Հայրենիքը պաշտպանելը դարձավ մի սուրբ գործ, իսկ պատերազմը չհարցրեց ո′չ մեծ ու փոքր, ո′չ զինվոր ու կամավոր, մեր քաջորդիները անձնուրաց պայքարեցին, իրենց կյանքի գնով պաշտպանեցին հայրենիքը:  Բայց ոչ բոլորը հետ եկան, պատերազմը շատերին խլեց մեզանից, նրանք անմահացան, հանուն մեր վաղվա խաղաղ օրերի:

Շուշիի մատույցներում անմահացած հերոսներից էր Վարդան Նորիկի Մնացականյանը: Հերոս Վարդանի կինը` Թամարան, անսահման հիացմունքով ու  հպարտությամբ պատմում է. ‹‹Իմ Վարդանը 29 տարեկան էր, չափազանց անկեղծ ու պարզ մարդ էր, հոգատար էր, կենսուրախ, անվերջանալի ուժով էր օժտված, բոլորի նկատմամբ լցված էր բարությամբ ու կարեկցանքով: Չեմ հիշում նրան մեկ անգամ, որ ասի` հոգնեցի: Վարդանը թե տանը, թե աշխատավայրում կոկիկ էր շատ, մի փոքր նեղացկոտ էր, բայց րոպեների ընթացքում անցնում էր նեղացած մնալը››:

Թամարան խոսելիս հաճախ հուզվում է, հետո հիշում է, որ ամուր պիտի մնա, ձգվում է, ու էլի ընկնում քաղցր հիշողությունների գիրկը ու շարունակում է պատմել. ‹‹Վարդանն իմ անմահ հերոսն է, նա ձուլվեց իր հայրենիքին, ամեն մի բջիջով սիրում էր իր հայրենիքը, ու հավերժ սիրահարված էր Հայաստանին: Իմ հերոսի համար պատերազմը ավարտվեց նոյեմբերի 7-ին, նա հերոսաբար կռվեց Շուշիում ու անմահացավ: Իմ Վարդանը ամեն ինչից շատ առաջնային համարում էր ընկերությունն ու ընտանիքը: Նա Ոստիկանական զորքերում էր աշխատում ավելի քան 8 տարի, մեկ տարի դադարից հետո, նորից հետ վերադարձավ Ոստիկանական զորքեր և շարունակեց ծառայությունը: Ինձ շատ էր պատմում աշխատանքից, չնայած տեսակով փակ մարդ էր, բայց երևի թե իր կյանքում միակ մարդն եմ եղել, ով իմացել է իր մասին ավելին, քան կարելի էր››:

Թամարան կրկին չի կարողանում թաքցնել արցունքները, հուզվում է և արցունքախառն պատմում է, ձայնը սկսում է նվաղել, հետո մի պահ դադար, սթափվում է ու շարունակում է պատմել. ‹‹Երկու տարի, երեք ամիս է ամուսնացած ենք, ունենք մեկ արև` Արփին, մեր կյանքի լույսը: Վարդանն իդեալական ամուսին լինելուց զատ, անզուգական հայր էր, անսահման երջանիկ էր, երբ իմացել էր, որ աղջիկ երեխա էր ունենալու, շատ էր սիրում իր ընտանիքին, Արփիին, ամեն վայրկյանը ուզում էր մեզ հետ անցկացնել: Արփիին նա ինձ հետ հավասար պահել է, մենք միասին շատ ուրախ-տխուր պահեր ենք ունեցել, մեկս մյուսի մասին հոգ տանելով, մեկս մյուսի ցավը կիսելով ապրել ենք: Մեր մեջ չկար ես ու դու, կար մենք: Որոշել էինք մեծ շուքով նշել մեր Արփիի ծնունդը, որը նոյեմբերի 6-ին էր, բայց ավաղ, ինձ և աղջկաս փոխարեն սև հողը գրկեց իմ հերոսը»,- ասում է Թամարան ու մի պահ լռում, հավաքում է իրեն ու պատմում է, որ զրուցել է առաջնագծից վերադարձած Վարդանի ընկերների հետ, ընկերները պատմել են, թե առաջին օրվանից ինչ անվախ է եղել, իրեն բնորոշ ժպիտով ինչպիսի համառ մարտեր է տարել, երգել ու հետ մղել թշնամուն, անհաշվելի թվով թշնամիներ ոչնչացրել: Անգամ վիրավոր ժամանակ պայքարել է իր և իր ընկերների համար:

Թամարայի հետ զրույցում պարզ դարձավ, որ իր փոքրիկ մարմնում չափազանց մեծ ուժ կա: Նա արժանապատիվ էր իրեն պահում, իսկ աչքերն իր թուլությունը մատնում էին, ու լուռ վկան էին այն մեծ ցավի, որի միջով հիմա անցնում է:

Թամարան, երբ շարունակում է պատմել, ասում է. ‹‹Վարդանիս մասին անվերջ կարող եմ պատմել, բայց բառերով նկարագրելը անհնար է, բառերը չեն հերիքում զգացածս, ապրածս պատմելու, և իմ հերոսին նկարագրելու համար:

Ամեն արևածագին նայում եմ Վարդանի նկարին և հիշում եմ, թե  ինչպես էինք միասին զինվորական պարտականությունները սովորում, թե ինչպես ամեն օր ծառայության համար մի գծով արդուկում էի համազգեստը: Սկզբում ստուգում էր, ինչպես եմ արդուկել, «քննություն» էի անցնում, հետո արդեն չէր ստուգում, հագնում էր,- ժպտում է Թամարան ու շարունակում ,-արդեն գիտեր` ամեն ինչ կարգին էր, ճիշտ արդուկած: Անգամ պատերազմ  գնալիս հետը տարավ ‹‹բատինկաները›› փայլեցնող միջոցները, երբ հարցրեցի` ինչո՞ւ, նայեց ինձ ու ասաց. ‹‹Թամու′շ, հո փոշոտ տուն չե՞մ գալու››, երանի  թե գար, թեկուզ փոշոտ ու անխնամ, միայն թե ետ գար,- ասում է Թամարան, և շարունակում,- ես մինչև օրս սպասում եմ նրան, երևի թե միշտ կսպասեմ…

Իր հեռախոսահմարն եմ վերցրել և ամեն առավոտ նամակ եմ գրում` ‹‹բարի լույս››, եթե իհարկե, այն բարի է: Ես սպասում եմ իմ հերոսին, իսկ իր վերջին նամակը սա  է.

‹‹Թամս, դուխդ չգցես, Ձեզ շատ եմ սիրում, պաչում եմ››:

Պատասխան ուղարկեցի, բայց նամակս ավաղ, չհասավ…

Հետո պատմում է, որ ասել է, երբ աղջիկս ‹‹պապա›› ասի, տուն եմ դառնալու: Փոքրիկ Արփին դեռ հոր սահմանին գտնվելու ժամանակ ասաց ‹‹պապա››, բայց նա այդպես էլ չլսեց ու տուն չդարձավ, անմահացավ իմ հերոսը:

Իմ հերոսը հուղարկավորվել է Եռաբլուրում, նրա շիրիմը ևս անբաժան մնաց Ոստիկանական զորամասից, այնտեղից պարզ երևում է Ոստիկանական զորամասը: Խոստացել եմ Վարդանիս,- շարունակում է հերոսի կինը,- որ Արփիիս հետ միասին միշտ իր մոտ ենք գնալու, ու մեր հերոսին կարմիր վարդեր ենք տանելու, որը ժամանակին միշտ նա էր ինձ նվիրում…

Կարոտս կարոտով է խեղդում մի նոր կարոտի: Երանի եմ տալիս այն պահերին, որ եղել եմ նրա կողքին ու վայելել եմ այդ պահերը, կարոտել եմ իր լույս ժպիտը,- արցունքները չկարողանալով թաքցնել, ասում է Թամարան և շարունակում,- երանի ինչպես ինքը չվախեցավ պատերազմից, այնպես էլ ես չվախենամ առանց իրեն ապրելուց: Նա հավերժ մնաց իմ սրտում, աչքերում, ափերս սառչում են առանց նրա, իսկ աչքերս միշտ սպասում են իմ հերոսին,- ավարտում է Թամարան››: