Նկատեցի՞ք՝ ամառը էլի վերջացավ։ Բոլոր ամառները աննկատ վերջանալու սովորություն ունեն։ Իհարկե, գարունն ու աշունն էլ են վերջանում, բայց դանդաղ, կամաց-կամաց, որ հասցնես համակերպվել։

Բրազիլական սերիալներում հերոսուհիները մի առավոտ արթնանում են ու հասկանում, որ ավելիին են արժանի, թողնում են ընտանիքը ու գնում շատ-շատ հեռու՝ նոր կյանքի հետևից։ Ամառն էլ բրազիլական սերիալների հերոսուհիներից է։ Մի առավոտ թողնում-գնում է՝ իր հետ տանելով տան եղած-չեղածը՝ այդ թվում մեր բոլոր չիրականացած պլանները։ Ընդ որում, եթե աշնանային պլանները բավարարվում են «Էս տարի լավ կսովորեմ»-ով, ապա ամառային պլանները շատ ավելի հավակնոտ են լինում։

Հաջողված ամառը չափելու շատ տարբերակներ կան։ Եթե ամառը չափենք կարդացած գրքերով ու նայած ֆիլմերով, ապա իմ ամառը միջին վիճակագրական էր,  բայց այ, կորցրած հնարավորությունները միջինից շատ էին։

Այս ամառվա ընթացքում համահայկական խաղերի կամավոր էի։ Ավելի քան երկու շաբաթ՝ 20 ամառային օր՝ կարդացած 2  անհետաքրքիր կամ 4 հետաքրքիր գիրք։ Խաղերի մասին խոսելիս լրատվամիջոցները անպայման նշում են մասնակիցների ու կամավորների թիվը, պատմում են նրանց համատեղ աշխատանքի ու ընկերության մասին։ Մեծամասամբ հենց այդպես է որ կա, բայց մենք մեր պատվիրակության հետ չընկերացանք։ Իրար նվերներ տվեցինք, շնորհակալություն հայտնեցինք բայց չընկերացանք։ Իհարկե, վերջում տխրեցինք, երևի որովհետև միշտ տխուր է, երբ ինչ-որ բան վերջանում է, կամ էլ ուրիշների տրամադրությունից էինք ազդվել, չգիտեմ։ Խոստացանք հաջորդ խաղերին հանդիպել, բայց դե բոլորս էլ հասկանում էինք, որ էլ իրար երբեք չենք տեսնելու։ Այսպիսով, +1 կորցրած հնարավորություն ու -4 հետաքրքիր գիրք։

Վերջում կարելի էր բոլորին խորհուրդ տալ ճիշտ օգտագործել ամառային բոլոր 92 օրերը, բայց ես ամենալավ խորհուրդ տվողը չեմ, ինքներդ որոշեք։ Իսկ մինչ այդ ամառը վերջին անգամ նայում է հետ, բրազիլական սերիալի գեղեցկուհու նման թափահարում է մազերը ու փակում է դուռը։

Ինչ-որ պարադոքսալ բան կա, երբ մարզասրահի մասին գրում ես մի բաժակ սառը, մի քիչ հալված վանիլային պաղպաղակը ձեռքիդ, ինչպես ամեն երեկո հավատով լոտո ջնջողը կպատմեր իր կյանքում երբեք չպատահած շահումից կամ ինքնասպանը՝ կյանքը սիրելուց։ Զարմանալի է, բայց մարզասրահի մասին իմ բոլոր պատմությունները այս կամ այն կերպ կապված են մի բաժակ սառը, մի քիչ հալված վանիլային պաղպաղակի հետ։ Հենց այդպիսի պաղպաղակը ձեռքիս՝ ես առաջին անգամ մտածեցի, որ կյանքում մեկ անգամ ենք ապրում, արժի գեղեցիկ ապրել, ու առաջին անգամ ոտք դրեցի մարզասրահ։

Լայն, լուսավոր ընդունարանը դժբախտություն չէր կանխագուշակում, հանդերձարանն էլ էր զարմանալիորեն հանգիստ։ Ամեն ինչ լավ էր, չափից դուրս լավ, կասկածելի լավ։

Մարզիչը ցույց էր տալիս վարժությունները, մենք էլ հերթով կրկնում էինք։ Առաջին վարժությունից հետո նույնիսկ սկսել էի ափսոսել, որ բավականին բոյով չեմ, ու արդեն ուշ է մոդելի կարիերա սկսելու համար։ Այս պահին կսազեր ցանկացած լրատվականի ցանկացած շոկային վերնագիր՝ «Աղջիկը կատարեց առաջին վարժությունը, իսկ այն, ինչ եղավ հետո, ձեզ կապշեցնի»։

Պարզվեց, որ առաջինը վարժություն չէր, ընդամենը՝ նախավարժանք։ Վարժությունների սկսվելը ես մաշկիս վրա զգացի, երբ պատերին գրված մոտիվացնող ցիտատները կտրուկ դադարեցին մոտիվացնել։ «Մեկ անգամ ենք ապրում, պետք է գեղեցիկ ապրենք»-ին փոխարինելու եկավ «Մեկ անգամ ենք ապրում, պետք է հաճույքով ապրենք»-ը։ Արդյունքում 1-ժամյա պարապմունքից հետո արդեն մոռացել էի, թե որտեղ եմ, ու ինչի համար ենք հավաքվել։

Իհարկե լավ կլիներ, որ պատմության վերջում ես իմ մեջ ուժ գտնեի, հաղթահարեի բոլոր դժվարությունները ու ցույց տայի, թե ինչպես համառությամբ ու կամքի ուժով կարելի է հասնել նպատակներին։ Կամ էլ գոնե ավարտվեր այնպես, ինչպես սկսվել էր՝ մի բաժակ սառը, մի քիչ հալված վանիլային պաղպաղակով։ Բայց ամեն ինչ ոչ սև է, ոչ էլ սպիտակ, մոխրագույն է՝ անհասկանալի ու կիսատ։ Երբ դեռ մարզասրահ ես գնում՝ ինքդ քեզ ապացուցելու, որ ինչ-որ բանի ընդունակ ես ու ամեն անգամ պաղպաղակ ուտելուց խիղճդ տանջում է։

Վաղուց, շատ վաղուց, երբ դեռ արևը ծագում ու մայր էր մտնում Խորհրդային Հայաստանում, այդ Հայաստանի անկյուններից մեկում ապրում ու ստեղծագործում էր Վաչոն: Ստեղծագործելը մի քիչ սխալ է ասված, քանի որ նա ամենաշահութաբեր խանութներից մեկի տերն էր: Տերն էլ է սխալ ասված, քանի որ Խորհրդային Հայաստանում ոչ մի բանը տեր չուներ և ամեն ինչի տերը բոլորն էին: Հենց այդ պատճառով էլ Վաչոյին դատապարտում են ազատազրկման 10000 ռուբլու պակասորդի համար: Ոնց ասում են՝ բանտ ընկնելուց հետո կյանքը դեռ նոր է սկսվում, և Վաչոն էլ չէր հիասթափվում: Բանտում նա ծանոթանում է ոմն Շավարշյանի հետ, որը երգիչ էր, և որի բանտ ընկնելու պատճառների մասին պատմությունը լռում է: Վաչոն և Շավարշյանը ընկերանում են, որպես իսկական բանտային ընկերներ իրար հետ հաց են կիսում ու մշակում են փախուստի բազմաթիվ անիրագործելի պլաններ: Ասում են՝ հեռավորությունը սպանում է սերը: Երևի այս սկզբունքը բանտային ընկերների համար էլ է գործում, քանի որ Վաչոն և Շավարշյանը առաջին անգամ հանդիպում են բանտից դուրս գալուց 3 տարի անց: Նստում են, հաց են կիսում, երթով հիշում են փախուստի բոլոր անիրագործելի պլանները: Բանը հասնում է նրան, որ Շավարշյանը պատմում է, թե ինչպես է ամուսնացրել որդուն:

-Բա ինձ ինչո՞ւ հարսանիք չես կանչել: Վատ կպարե՞ի,- հարցնում է Վաչոն։

-Ճիշտն ասած՝ լսել էի, թե մահացել ես,- խորամանկ քայլով խափս է տալիս Շավարշյանը:

-Բա էդ ինչո՞ւ թաղմանս չէիր եկել:

Իր բազմաչարչար կյանքի ընթացքում Շավարշյանը բազմաթիվ դժվարություններ էր հաղթահարել, ի վերջո բարեհաջող կերպով բանտ էր նստել ու դուրս եկել, բայց այս հարցի պատասխանը չուներ:

Ես շուն շատ եմ սիրում: Միշտ ուզեցել եմ ունենալ, բայց տնեցիներին համոզելու ձևը չեմ գտել: Քեռիս էլ էր շուն շատ սիրում: Միշտ ուզեցել էր ունենալ,  ու ի տարբերություն ինձ՝ ինքը ձևերը լավ գիտեր: Փողոցից գտել էր իր ընտրյալին, գրկել, նստել էր աստիճանների վրա ու սկսել էր բարձր ձայնով լաց լինել: Տատիկս էլ, վախենալով հարևանների առաջ խայտառակ լինելուց, ստիպված ներս էր թողել տան նոր անդամին:

Քեռիս հստակ պլան ուներ, հստակ նպատակ ու այդ նպատակին հասնելու միջոցներ` հիմնված տատիկիս ամոթի ու հարևանների կործանիչ ուժի վրա:

Ցավոք, քեռուս միջոցները իմ դեպքում չեն գործում: Մերոնք արդեն վաղուց չեն վախենում հարևանների առաջ խայտառակ լինելուց, հարևաններն էլ այն չեն, ինչ տարիներ առաջ: Մյուս կողմից էլ իմ՝ բարձր ձայնով լաց լինելը, մարդիկ կարող է սխալ հասկանան: Երևի իմ շուն ունենալու ժամանակը անցել է, ծնողներից ինչ-որ բան պահանջելու ժամանակն էլ:  Մնում է հուսալ այն լուսավոր ապագայի մասին, երբ ես խորը ծերության ժամանակ կնստեմ հարմար բազկաթոռին՝ բուխարու առաջ, և իմ մենակությունը կկիսի մաքրացեղ ակատա-ինուն («Հաչիկո»-ի  շունը)՝ ինչպես դասական հոլիվուդյան ֆիլմերում:

Չէ, չի ստացվում, կյանը շատ կարճ է այդքան երկար սպասելու համար: Գնամ շուն գտնեմ, գրկեմ, նստեմ տան դիմաց ու սկսեմ բարձր ձայնով լաց լինել: Ո՞վ գիտի, մեկ էլ տեսար՝ աշխատեց:

«Այլ կերպ» խաղը գիտե՞ք: Գնում էինք «Այլ կերպ» խաղալու: Խաղը չսկսած` մեզ արդեն չեմպիոն էինք զգում: Նույնիսկ ընկերուհուս գնած չափից դուրս դառը սուրճը ավելի համով էր, քան երբևէ իմ խմած որևէ այլ բան: Պատահում է, չէ՞, որ քեզ անսահման երջանիկ ես զգում առանց որևէ պատճառի ու առիթի: Մեզ հետ հենց դա էլ պատահել էր: Հետո հանկարծ ինչ-որ մեկը գոռաց.

-Հո քո տունը չէ՞, ի՞նչ ես պառկել, գնա էստեղից:

Էլեկտրիկ կապույտ վերնաշապիկով մարդ էր, գոռում էր նստարանին պառկած պապիկի վրա: Գոռաց, հետո խփեց: Նա էլ ընկավ գետնին ու գլորվեց մի կողմ: Հետո չգիտեմ` ինչ եղավ: Չգիտեմ, որովհետև մենք գնացինք, ուղղակի գնացինք: Իրար չնայեցինք, ոչինչ չասացինք: Ասելու բան էլ չկար:

Մեկ-մեկ ինձ թվում է, որ պապիկը ինձ էր նայում, կարծես ինչ-որ բանի էր սպասում: Բայց հաստատ չեմ կարող ասել: Միգուցե հորինում եմ: Ես ամեն ինչ դրամատիզացնելու վատ սովորություն ունեմ:

Իմիջայլոց ասեմ, որ խաղը լավ անցավ: Մենք երկրորդ տեղում էինք: Ուղղակի կորել էր անսահման երջանկության զգացումը: Երևի նստարանի մոտ էինք թողել: