Լինում է, չէ՞, որ ֆեյսբուքյան էջդ թերթելիս հրապարակումների ես հանդիպում, որոնք տիպիկ քեզ ու արածներդ են նկարագրում, իսկ դու մտածում էիր, թե միայն դու ես էդպիսին։ Չէ, մինչև կարդալը չէիր էլ մտածում արածիդ մասին, բայց ինչ-որ մեկից լսելով՝ ոնց-որ մտքիդ մի մութ հատված լուսավորվում է, ու սկսում ես դրա մասին մտածել։ Է՜, դե, մեկ է՝ չեմ կարողանա նորմալ բացատրել՝ ինչ նկատի ունեմ, մի րոպե՝ օրինակով ասեմ: Ասենք, թե մեկը հրապարակում է արել մոտավորապես էսպիսի բովանդակությամբ. «Լայք, եթե դու էլ ես փռից տուն տանելիս հացի կեսը ուտում»։ Ու քո ռեակցիան. «Վա՜յ, ճիշտ ա» կամ «Էս ինձ հետևո՞ւմ են»։ Ես մեծ հույս ունեմ, որ հասկացաք, թե ինչ նկատի ունեմ, որովհետև ամբողջ ուժով ջանում եմ էդ անտեր մտքերս նորմալ հավաքել ու գրել։

Հետաքրքիր է, չէ՞, մենք չենք տեսել, թե ինչպես է մեկը փռից հացը թաքուն ուտելով գնում տուն (ախր, էդպե՞ս ենք թաքուն ուտում, որ մի բան էլ անցորդները տեսնեն), բայց չգիտես՝ ոնց, գրեթե բոլորիս մոտ էլ էդ սովորությունը կա։ Կամ մեկ ուրիշը, օրինակ՝ եթե դու թղթակից ես ու մի քիչ հաճախ ես նյութեր գրում, ուրեմն քեզ հետ էլ է պատահել, որ փողոցում քայլելիս մի քանի հազար մտքեր ծնվեն գլխումդ, որոնցից ֆանտաստիկ նյութեր դուրս կգային, բայց երբ գրիչը վերցնես ձեռքդ, հասկանաս, որ չէ, դու ոչ մի միտք էլ էդ պահին չունես։ Մենակ դու չես այդքան անհաջողակ, ես էլ, տո, մնացածն էլ։

Դե, գուշակեք՝ այսքան ճառս ինչի՞ համար էր։ Ճիշտ է, մտածել եմ ու ծայրահեղություններ գրել, որ գրեթե բոլորի մոտ էլ էդպես է, ու հա, շատ շատերն էլ մինչև կհասցնեի գրել, մտքիցս թռան ու թռան, այ քեզ կյանքի հեգնանք։

Մենք նման ենք, եթե՝

1. Դու էլ ես միշտ պլանավորել առավոտյան ժամը վեցին արթնանալ ու գնալ վազելու, բայց արթնացել ես, նայել ժամացույցին ու նորից քնել, կամ էլ ով գիտի՝ չես էլ արթնացել։

2. Դու էլ ֆանտաստիկ երգիչ կդառնայիր, եթե երգի մի առանձին ճյուղ ստեղծվեր՝ երգել լողանալու ժամանակ։

3. Դու էլ չես կարողանում փռշտալ, երբ «նախափռշտական» միմիկաներ են հայտնվում դեմքիդ, ու մինչև փռշտալդ ասում են՝ առողջություն։

4. Դու էլ ես քո ընկերներին «Օսկարի» արժանի նկարներ անում, իսկ երբ գալիս է հերթը, որ քեզ նկարեն, դու դառնում ես կապիկ, գորիլա, ընձուղտ, վերջիվերջո՝ ուղտ և այլն:

5. Ձմռանը տուն գնալիս դու էլ ես խանութ մտել տաքանալու նպատակով ու էնպիսի բան փնտրել խանութում, որ ասեն՝ չունենք։

6. Դու էլ ես մի պահ ամբողջ սրտով ատել կյանքը. հա, էն պահը, երբ խնձորը կծում ես ու մի թեթև հայացք նետելով խնձորին՝ միայն որդի շարժվող կեսն ես տեսնում։

7. Դու էլ ես կռվում, վերջացնում, հետո գնում տուն ու մտածում, որ ավելի լավ բաներ էլ կարող էիր ասել։

8. Դու էլ ես մտածում, որ եթե չալարեիր, անգամ ամբողջ աշխարհին կարող էիր տիրանալ, բայց դե, գրողը տանի, ո՞նց չալարես, է։

9. Դու էլ ես կապիկություն անում, երբ ինչ-որ մեկի գրկում երեխա ես տեսնում, ու էդ ինչ-որ մեկը մեջքով դեպի քեզ է կանգնած, բայց երբ շրջվում է, որ տեսնի՝ երեխան ինչու է ծիծաղում, միանգամից ձև ես բռնում, իբր իրենց չես էլ նկատել։

10. Դու էլ ունես եզակի տաղանդ՝ հիմար իրադարձությունների մեջ հայտնվելու։

11. Դու էլ ես «Ռոլտընը» անեփ սիրում, ու մինչև ջուրը կեռա, կեսը հում ուտում ես (հա, ես բոլոր արագ եփովի փլավներին «Ռոլտըն» եմ ասում)։

12. Դու էլ ես ուզում սովորել մի քանի լեզու, շուրջերկրյա ճանապարհորդություն կատարել, նայել մի քանի սեզոնի սերիալ մի գիշերում, իսկ հետո գալիս ես տուն, նստում անկողնուդ վրա, մի քանի ժամ անջատված նայում մի կետի, իսկ հետո հասկանում, որ դու անգամ շնչելու հավես չունես։

13. Դու էլ չես կարողանում տատիկիդ բացատրել, որ եթե նայում ես հեռախոսիդ ու ժպտում, ուրեմն ամուսինդ կամ կինդ չի գրում։

14. Դու էլ վանդակավոր հատակի վրա քայլելիս չես կանգնում գծերի վրա, որովհետև ուղեղդ քեզ ասում ա, որ դու խաղի մեջ ես ու եթե գծի վրա կանգնես՝ կպարտվես։

15. Դու էլ ես լացելիս գնում, կանգնում հայելու առաջ, որ տեսնես՝ սիրուն ես լացում, թե չէ (եթե, իհարկե, լուրջ պատճառով չես լացում)։

16. Դու էլ ես խորովածի հացը խորովածից շատ սիրում (էն, որ փռում են խորովածի վրա ու խորովածի համը տալիս է հացին)։

17. Դու էլ ես դաս կարդալու ժամանակ ձևացրել, թե դասին չես հետևում, որ ուսուցիչդ հարցնի կարդալ, ու դու քեզնից գոհ կարդաս։

18. Քեզ էլ է թվացել, որ հետևում են քեզ, կամ դու ֆիլմի մեջ ես, բայց էդ մասին չգիտես։

19. Դու էլ ես սպասում էն օրվան, թե երբ քիմիայի էլեկտրոլիզի դիսոցումը կամ երկրաչափության տանգենս-կոտանգենսը քեզ կյանքում շա՜տ պետք են գալու։

20. Դու էլ ունես եզակի տաղանդ. ունենալով անչափ շատ ժամանակ, ամեն ինչ անում ես վերջին վայրկյանին՝ գլուխդ կորցրած այս ու այն կողմ վազելով և ուշանալով։

21. Քեզ մոտ էլ է եղել կյանքի մի փուլ, երբ որոշել ես «You Tube»-ով ֆեյսբուք ջարդելու ձևը սովորել, իսկ հետո հասկացել, որ չէ, դա քո խելքի բանը չի։

22. Դու էլ ունես բարեկամ կամ ծանոթ, որ ծնունդներից կամ հարսանիքներից առաջ «You Tube»-ով լեզգինկա պարել ա սովորում, որ պարի ու բոլորին ցույց տա, թե բա՝ գիտի։

23. Դու էլ չես հասկանում բեսարաբերեն։

24. Դու էլ ես աշնան կեսից սկսում ձմեռային վերմակի տակ քնել, ու փոխում միայն ամռան կեսին։

Երևի վերջ, հնարավոր է, նյութն ուղարկեմ ու հետո միայն ավելի էպիկական բաներ հիշեմ, միշտ էդպես է։

Հ. Գ. Հումորով կընդունեք, ժողովո՛ւրդ ջան:

Չկա ավելի ինքնավստահ մարդ, քան այն թղթակիցը, որը ծուլության հետ թեժ պայքարում հաղթող դուրս գալուց հետո՝ գրում ու իր մտքերն ու ապրումները շալակդ է տալիս։ Դե, էն մամա-պապաների նման, էլի, որ իրենց երեխային բառիս բուն իմաստով փաթաթում են քեռու վզին, որովհետև քեռին քեռի է, որովհետև քեռին պարտավոր է, ու որովհետև քանի քեռին կա՝ երեխեքը պիտի հարսանիքներին խեղճի վզին նստած պարեն, ծնունդներին՝ խեղճի վզին նստած մոմ փչեն, կամ խեղճի վզին նստած նկարվեն։ Լավ, ոնց որ շեղվեցի, խեղճ քեռիների տանջալից պարտականությունների մասին չեմ եկել խոսեմ։

Ուրեմն, ամեն տարի դպրոց մտնելիս քեզ հանձնարարում են նույն հիմար շարադրությունը գրել, ինչ անցյալ տարի, կամ նախանցյալ, կամ երեք տարի առաջ: Երևի հասկացաք՝ խոսքն ինչի մասին է՝ ամառային արձակուրդների մասին շարադրությունների։ Ու ամեն տարի դու պիտի օրինակելի աշակերտի ամռան մասին մի անհեթեթ շարադարություն գրես, ավելի ճիշտ՝ ստես։ Օրինակ՝ «Ես շատ եմ սիրում գրքեր կարդալ ու, ամբողջ ամառ առանց մի օր հանգստանալու՝ կարդացել եմ շատ ու շատ գրքեր, գրել եմ հազարավոր թելադրություններ, ու ես չեմ սիրում ժամանակս անտեղի վատնել»: Իսկ դրանից հետո մի քանի գրքերի վերնագրեր պիտի գրես, որ «ժուկով ժամանակով» ես կարդացել ու մի քանիսն էլ պիտի ասես, թե չես հիշում վերնագրերը, որովհետև եթե քեզ անծանոթ գրքերի վերնագրեր գրես, ու հանկարծ ուսուցիչդ դրանից հարցեր տա, դու էլ չկարողանաս պատասխանել, քեզ կմատնես։ Բայց աշակերտների մի տեսակ էլ կա, որ անընդհատ ձգձգում է շարադրություն գրելը, մինչև չեն սպառնում «2» նշանակել, ու ինքն էլ՝ մյուսների նման, ստիպված մի երկու էջ սևացնում է, ու վերջ։

Սակայն այս տարի, ի զարմանս ինձ, ոչ մի այդպիսի շարադրություն էլ գրել չհանձնարարեցին, ինչն, իհարկե, բավականին տխրեցնող էր: Հասկանում ես, որ իսկապես մեծացել ես և ուրիշ տաղտկալի սովորություններից էլ պիտի հրաժարվես։ Բայց չէ, չկարծեք՝ մեծանալու մասին եմ եկել խոսելու, էլի մի քիչ շեղվեցի։ Իրականում ողջ ամառ սպասել էի սեպտեմբերին, որ ութ տարվա ընթացքում առաջին անգամ ճիշտը գրեի այդ անիծյալ շարադրության մեջ։ Էն ծույլ աշակերտի նման (մի ամիս ուշացումով) եկել եմ պատմելու ամառային արձակուրդիս մասին, հո դեմ չե՞ք։

Դե, իհարկե գիտեք, որ 9-րդ դասարանցու արձակուրդները ոչ թե երեք ամիս են տևում, այլ երկու, ու դու պիտի երկու ամսում, 60 օրում, 1440 ժամում ու եսիմ քանի վայրկյանում (իրականում հավես չարեցի հաշվեմ վայրկյանները) հասցնես և՛ լիարժեք հանգստանալ քննություններից, պարապմունքներից ու դասերից, և՛ մի քանի գեղարվեստական գիրք կարդալ՝ հասարակագիտությանդ ուսուցչի հանդիմանությանը չարժանանալու համար։ Ես, իհարկե, ոչ մեկը հասցրեցի, ոչ էլ՝ մյուսը։

Ամսվա սկզբից կարդացի «Նոթեր Շերլոկ Հոլմսի մասին», «Աստղային կարուսել», «Մեղավոր են աստղերը» գրքերը։ Բնականաբար, Շերլոկի հետ ծանոթանալուց հետո չէի կարող սերիալն էլ չնայել, ու գրքերի հետ ջերմ շփումը կիսատ թողնելով՝ անցա սերիալին։ Պետք է ասեմ, որ ես ուղղակի տարվեցի Շերլոկով ու ամեն-ամեն ինչով, ինչը նրան էր վերաբերվում, բայց հիասթափությունն էլ սպասեցնել չտվեց։ Երբ հասա «Բասկերվիլների շանը», հասկացա, որ գրքի այդ պատմության համեմատ՝ ֆիլմը ոչինչ է։ Արմատապես փոխված էր ամբողջ պատմությունը, սկիզբը, ընթացքը, ավարտն էլ հետը: Ախր, գրքում ամեն ինչն այնքան փառահեղ է նկարագրված, այնքան փառահեղ զարգացում ու հանգուցալուծում ունի էդ հասարակ պատմությունը, որ ամեն նախադասության հետ չես կարողանում հետաքրքրությունից չայրվել։ Հետո ես իմացա «Teen Wolf» սերիալի մասին։ Եթե դու կարծում ես, որ այդ մարդագայլերի մասին սերիալը հիմարություն է կամ էժանագին կրկնօրինակ, ուրեմն մենք իսկապես խոսելու բան չունենք։ Գիտեմ, առաջին սեզոնում էկրանիզացիան այնքան էլ լավը չէ, բայց սցենարն իսկապես փառահեղ է (նայողները հերքել չեն կարող)։ Ամեն-ամեն ինչ այնքան մանրակրկիտ է մտածված, այնքան հետաքրքիր, որ դու էլ ավտոմատաբար նրանց կյանքի մեջ ես ներգրավվում, դե, կամ էլ քեզ այդպես ես զգում։ Գիտե՞ք՝ այդ սերիալն ինչն է յուրահատուկ դարձնում. գլխավոր հերոսներն անչափ համախմբված են, իրարից գաղտնիքներ չեն թաքցում, տեղեկացված են լինում ամեն մեկի զգացածի ու տեսածի մասին, հավատում են միմյանց:

Մյուս սերիալը, որ նայեցի՝ «Ռիվերդեյլ»-ն էր՝ հրաշալի դետեկտիվ ու թրիլլեր, մինչև վերջին սերիան չեք կարող կռահել, թե ով է մարդասպանը, ու ինքը՝ սերիալը, շա՜տ հետաքրքիր ընթացք ունի։ Նայեք, չեք փոշմանի։

Ֆիլմեր էլ եմ շատ նայել, բայց դժվար թե բոլորի անուններն էլ հիշեմ։ Կառանձնացնեմ «Սթիվեն Հոքինգի տիեզերքը», «Երկրաշարժ» ֆիլմերը, որոնք մեկը մյուսից լավն են, ու ի դեպ՝ իրական պատմությունների վրա հիմնված։ Երկրորդը մեր Սպիտակի երկրաշարժի մասին է, եթե չեք նայել, նայեք անպայման, դրանից հզոր ֆիլմ երևի չկարողանամ առաջարկել: «Տիտանիկը» նայեցի այս տարի առաջին անգամ ու խոստովանում եմ՝ մի կուշտ լացել եմ։ Գիտե՞ք՝ ինչի են մարդիկ լացում դրամատիկ ֆիլմ նայելիս, երբ ինչ-որ մի հերոս մահանում է, որովհետև նրանք կապվում են դերասանների, կերպարների հետ, ունենում նույն հոգեվիճակը, ինչ ֆիլմի հերոսները, այլ ոչ թե՝ որովհետև «ղզիկ» են։ Լավ, դրա մասին, որ սկսեմ խոսել, չեմ կարողանա վերջացնել, մի օր կանդրադառնամ։ «Տիտանիկը» նայելուց հետո սկսեցի նայել Լեոնարդո Դի Կապրիոյի բոլոր ֆիլմերը՝ սկսած 1991թ.-ի ֆիլմերից, երբ նա դեռ երեխա էր, բայց, դե նույնքան գրավիչ, որքան 1995 թ.-ին էր, և որքան հիմա է։ Գրքերը մնացին հետևում։

Միայն մի բանի համար եմ ափսոսում. մի քանի սերիալ էլ էի պլանավորել նայել, բայց չհասցրի, մի քանիսն էլ ուղղակի կիսատ եմ թողել։ Մյուս տարի անպայման կավարտեմ ու կկիսվեմ տպավորություններով։

Հ. Գ. Ասում են՝ ամենաարագ սերիալ նայողն եմ. մի օրում՝ 2 սեզոն, հա ի՞նչ է եղել, որ։

Ասում են՝ ամենաաննորմալ մտքերը հենց գիշերն են ծնվում, դրա համար էլ մտքերիս խառը կույտն ուզում եմ հիմա թղթին ու քեզ հանձնել՝ հուսալով, որ մի քիչ գոնե կհասկանաս ինձ։ Ասում եմ՝ ի՞նչ ես կարծում, աստղե՞րն են մեղավոր, թե՞ էն լուսինը, որ երբեք չի պատասխանել հարցերիդ, թե՞ քաղաքիդ կամ գյուղիդ գիշերային դատարկությունը, երբ չկան կյանքիդ խառնվող ու մտքերդ կառավարող մարդիկ, չկան իրար խաբող ու վատ արարքներ գործողները, բայց դե ոչ ընդմիշտ՝ քնել են մի 8 ժամով, ու էդպես ամեն օր…

Գրում եմ տանիքից, է՜, ոնց երևում է՝ երկնքում լուսին էլ չկա, երևի ուրիշ կողմում է ինձ նման տան կտուրին նստած մեկին երազանքների գիրկը գցում: Ամեն դեպքում, էստեղ միայն աստղերն են, ու կապ չունի՝ հեռու են ինձնից, թե մոտ, մեծ են, թե փոքր, պայծառ են լուսավորում, թե չէ. հիմա բոլորն իրար հավասար են, ու չկան արևն ու լուսինը, որ ուշադրությունս գրավեն։ Լսիր, արի մի պահ աստղերին որպես հասարակ հրե գնդերի չնայենք։ Երբևէ մտածե՞լ ես, որ աստղերն ընկնում են ոչ թե նրա համար, որ ինչ-որ սիրահարված հիմար տեսնի ու երազանք պահի, այլ այն ժամանակ, երբ մի ուրիշ հիմար չի նստում ու սպասում աստղի ընկնելուն՝ ինքն է հասնում իր սիրած էակին, կամ ինչ-որ մեկը առնում է իր երազանքների յուղամատիտները, մյուսը շոկոլադի գործարան է բացում, մեկն էլ հասնում է այն բանին, որ բոլորը ենթարկվեն իրեն: Դե, այսինքն՝ աստղ ընկնում է այն ժամանակ, երբ ինչ-որ մեկի երազանքը կատարվում է (չեմ կարծում, որ ալքիմիկոսների աստղերը երբևէ կընկնեն)։ Եթե անկեղծ լինենք՝ ես էլ եմ սպասում այդ գրողի տարած աստղերից մեկի ընկնելուն, երևի, որի պիտանելիության ժամկետը վաղուց արդեն սպառվել է, ու միայն գիշերը թռչող ինքնաթիռի թրթռացող լույսն է ինչ-որ շարժ կատարում։ Ոնց էլ չեն վախենում գիշերը ինքնաթիռով թռչելուց, ես կվախենայի, չնայած՝ գիտե՞ք՝ ոնց, ես ամեն ինչից եմ վախենում, դրա համար համարձակ քայլերս բավականին քիչ են։

Որ ընկնի, ես էլ կհասցնեմ երազանք պահել ու վերջ, բոլոր խնդիրներս կլուծվեն։ Հա, գիտե՜մ, հիմա դու մտածում ես՝ կյանքը դժվարություններով ա հետաքրքիր, բայց այ դու, որ էդպես ես մտածում, հիմա քեզ հարց եմ տալիս. անհետաքրքիր կլինե՞ր կյանքն առանց ջրհեղեղների ու տորնադոների, առանց երկրաշարժերի ու հրաբուխների, որոնք միլիոնավոր քաղաքներ են ոչնչացնում, միլիոնավոր մարդկանց, միլիոնավոր երազանքներ, անհետաքրքիր կլինե՞ր կյանքն առանց անբուժելի հիվանդությունների, առանց զենքերի ու պատերազմների. չեմ կարծում։ Լավ, է, երազանքին հասնելն էլ հո խաղ ու պար չի՞, հատկապես, որ ավելի շատ մարդիկ կլինեն, որ կկոտրեն քեզ, քան որ կաջակցեն։

Հենց մի պարզ օրինակ՝ մարդիկ համարվում են քո բարեկամներն ու հարազատները, բայց մինչև համալսարան ընդունվելդ քեզ ասում են, որ գործ չես գտնի էստեղ, իզուր մի սովորիր, անվճար տեղերն արդեն գնված են, անվճարի մասին մոռացիր ու վերջ: Պայքարելու ցանկությունդ մի քանի վայրկյանում մարում գնում է։ Ինչի՞ են մարդիկ էդպիսին ստեղծվել։ Էն որ ասում են է՝ քո մեջ ոչ մի մարդկային բան չկա, կամ էս աշխարհում «մարդ» չի մնացել, դու մարդ չես, դու կենդանի ես, ու ինչի՞ են լավ հատկանիշները որպես մարդկայնություն որակավորում, ախր, մարդիկ հենց ամենասկզբից էլ գիշատիչներ են եղել՝ ամենամեծ գիշատիչները, սպանել են իրար, սպանել կենդանիներին, իրենց հաճույքների համար անգամ բնությանն են մասամբ իրենց ենթարկել ու ոչնչացրել, ու դեռ մտածում ես, որ մարդկայնությունը լա՞վ հատկանիշ է: Ես շատ էլ ուրախ եմ, որ երբեմն ինձ կենդանի են ասում: Համենայնդեպս, եթե գայլի զուգընկերը մահանում է, այդ գայլը երբեք նորին չի փնտրում ու մինչև կյանքի վերջն էլ մենակ է մնում, իսկ մարդն անգամ իր ողջ զուգընկերոջն է փոխարինում մեկ ուրիշով։ Ու, ի դեպ, գայլերը մոդայի համար չի, որ սիրում են լուսինը, որ լիալուսնի ժամանակ բարձրանում են մի չնաշխարհիկ ժայռի վրա ու ոռնում՝ ինչքան լավ ու վատ էներգիա կա՝ էդ անտեր լուսնի վրա թափելով։

Աշուն է, բայց ոչ խորը աշուն, էն սիրուն ֆոտոներ անելու համար ստեղծված տերևներն էլ չեն լցվել խոնավ ու ցեխոտ մայթերին, ու ոչ էլ սառը օդը կա, որ մարդկանց ստիպի գրկախառնվել. մի խոսքով։ Երևի հիմա ես էլ չեմ մրսում, կամ էլ մրսում եմ, ո՞վ գիտի, բայց մեկ է՝ պառկել եմ տան կտուրին, մեկ նայում եմ վերև, մեկ քեզ հետ եմ խոսում։ Էնպես չի, որ մեր տանիքը դրախտ է, ու բացի անվանումից ոչ մի ընդհանուր բան չունի ֆիլմերի տանիքների հետ, բայց էստեղ էլ կարելի է մտածել, չնայած՝ ինչ-որ բան խանգարում է մտքերիս հետ մենակ մնալուն. չեմ հասկանում՝ ինչ։ Գուցե հարևանուհուս ամուսինն է խմած տուն վերադարձել ու ձայնը գլուխը գցել, կամ էլ ծղրիդներն են վայրկյանը մեկ նույն ձայները հանում՝ համբերությանս բաժակը լցնելով։ Չգիտեմ, բայց դե հեչ էլ պարտադիր չի՝ իմանամ, իսկ մարդիկ դա չեն հասկանում։

Ի՞նչ պետք է լիներ, եթե մենք չիմանայինք, որ Երկիրը պտտվում է իր առանցքի ու Արևի շուրջը, իսկ Լուսինը՝ երկրագնդի, որ կեղծ պատկերը ճառագայթների շարունակությունների հատումից է առաջանում, կամ որ մի երեք հազար տարի հետո ոչ երկրագունդը կլինի, ոչ մենք ու ոչ էլ էն հետքը, որ կյանքի նպատակ դարձրած ջանում ենք թողնել մեր հետևից. ոչինչ, առանց դեպրեսիայի կապրեինք, էլի։

Եսիմ, դուք գիտեք, ուզում եք անընդհատ պրպտել, ի՞նչ կփոխվի իբր, եթե իմանանք՝ կապիկից ենք առաջացել, թե կավից, որը հետո շունչ է առել ու սկսել ավիրել աշխարհը։ Ու այստեղ էլ բեմ են բարձրանում կրոններն ու դրանց համար տեղի ունեցած հազարավոր պատերազմները։

Նստած եմ տանիքի էն մասում, որտեղ սենյակս է, ու քամին էնպես է ցնցում վարագույները, որ մինչև այստեղ էլ լսվում է ձայնը։ Մարդիկ կարողանում են վարագույրներ կարել, տունն ու իրենց արևից պաշտպանելու համար, չէ՞, ասում եմ՝ ի՞նչ վատ կլիներ, եթե կարողանայինք մի էդպիսի վարագույր էլ կարել՝ մեզ վատ ու խաբող մարդկանցից պաշտպանելու համար, կամ գուցե ինչ-որ մեկին պաշտպանեինք մեզնից. շա՜տ հավես կլիներ։

Չարի ու բարու սահմաններն էլ մարդու հորինածն է (թե ասա՝ ի՞նչը մարդու հորինածը չի)։ Չկան չար ու բարի մարդիկ, մենք մարդկանց մեջ տեսնում ենք այն, ինչ իրենք են մեզ ցույց տալիս, և այն, ինչ մենք ենք ուզում տեսնել (հա, սրանք իմ բառերը չեն, ուղղակի տեղին են, ասացի՝ օգտագործեմ)։ Գայլերն էլ հո էդպիսին չե՞ն, իրենց համար խելոք ապրում են, էլի։ Բայց դե ոնց էլ ման գաս, էն առաջնորդ լինելու ձգտումը էդ խեղճերի մոտ էլ կա, և ո՞վ է այդպես սխալ կառուցել աշխարհը։ Մենք, հաստատ մենք, մեզ տրված էր առանց պատերազմների կյանք, բայց չէ, պետք է հողի համար կռվեինք, կրոնի համար կռվեինք, մեր կամ մեր թշնամու անկուշտության պատճառով կռվեինք, կռվեինք, կռվեինք… Ուրիշի ոսկյա շղթայի համար կռվեինք, ուրիշի հավի, ճտի համար, ուրիշի ոռոգման ջրի համար: Պիտի ստեղծեինք ատոմային, միջուկային ու ջրածնային զենքերը, ինչը հետո մեր ու մեր սերունդների դեմ պիտի օգտագործվի, գինու ու շամպայնի շշերը, որոնցով պատահաբար կամ լավ էլ գիտակցաբար ինչ-որ մեկի գլուխն ենք ցրիվ տալու, սպանելու մեզ նման մեկին։

Գիտե՞ք՝ ասում են՝ չկա մարդ, որ նայի աստղերին՝ առանց սեփական ճղճիմությունն զգալու, մի էդպիսի խղճուկ վիճակ էլ հիմա ինձ մոտ է։ Ասում եք՝ ո՞վ եմ ես, մեկի համար կյանքի իմաստ, մյուսի համար՝ կյանքի «տորմուզ», մեկն էլ ընդհանրապես չգիտի, որ ես կամ։ Շատերն ասում են՝ եսասերի մեկն եմ, շատերն էլ՝ միայն այդպես եմ ձևացնում։ Ես էլ չգիտեմ, ազնիվ խոսք, ու գայլերն էլ չգիտեն, իրենք հաստատ չեն իմանա, հո պարա՞պ չեն՝ ինչ-որ տեղից անընդհատ ինձ հետևեն ու հաշվետվություն ներկայացնեն իրենց առաջնորդին՝ թե բա մեզնով այդքան հետաքրքրված աղջիկը հարևանից խոտի դեզ է վերցրել, դրել տանիքին ու հենվել վրան՝ ինչ-որ բաներ է արագ-արագ գրում։

Եսիմ, ես կախարդությանն էլ եմ հավատում, հո միանգամից մարդիկ չե՞ն հորինել ինչ-որ բան ու վերջ, ուրեմն ինչ-որ մեկը տեսել է, պատմել մյուսներին, նրանք էլ ձեռք առնելով տարածել են ու սկսել ֆիլմեր նկարել, գրքեր գրել, անգամ կարծում եմ՝ երբ Ջոան Ռոուլինգը գնացքով ուղևորվելիս է եղել ու տեսել է կլորիկ ակնոցներով կապուտաչյա մի տղայի, մտքում ինչ-որ կերպար է ստեղծել, հետո էլ մի ամբողջ մոգական աշխարհ՝ դպրոցով ու 4 տներով, բանկով, մոգական նախարարությամբ ու նզովքներով, կարծում եմ՝ դա այնքան էլ հորինված բան չի, ես լռեմ՝ դուք մտածեք։ Ես ինքս սիրում եմ այդպես անել։

Լավ, է, երևում է իրոք գլուխներդ տարա մտքերովս։ Եթե ասածներիցս բան չհասկացաք՝ ինքներդ կեսգիշերին նստեք տանիքի վրա, նայեք երկնքին ու չմոռանաք չընկնել, ես քիչ էր մնում նոր ընկնեի երկրորդ անգամ: