Անետա Բաղդասարյանի բոլոր հրապարակումները

Լուսանկարը՝ Միլենա Խաչիկյանի

Վիեննայից՝ սիրով

 

Լուսանկարը՝ Աիդա Շահբազյանի

Լուսանկարը՝ Աիդա Շահբազյանի

Ծրագրի վերջին օրն է, այդ իսկ պատճառով այսօրվա համար ոչ մի զեկույց և թիմային աշխատանք չէր նախատեսվել: Առավոտյան բոլոր մասնակիցներով վերջին անգամ հավաքվեցինք, որպեսզի ներկա լինենք փակման արարողությանը ու լսենք ծրագրի կազմակերպիչների խոսքը: Այս ամենն ավարտելուց և միմյանց հրաժեշտ տալուց հետո մեր թիմով նստեցինք գնացք ու ճանապարհ ընկանք դեպի Վիեննա, որտեղից էլ փոխելով երկու ինքնաթիռ, կժամանեինք Հայաստան:

Լուսանկարը՝ Միլենա Խաչիկյանի

Լուսանկարը՝ Միլենա Խաչիկյանի

Վիեննա ժամանելուն պես առաջինը, որից ամենաշատն ես տպավորվում, շենքերն են, որոնք դրսից զարդարված են քանդակներով ու բարձր դռներով և հիշեցնում են թանգարաններ: Վիեննան տեսնելու համար ընդամենը մի քանի ժամ ունեինք և բարեբախտաբար ծրագրի կազմակերպիչ Մարտինը մեզ համար փոքրիկ տուր էր գծել Վիեննայի ամենահայտնի տեսարժան վայրերով:

Լուսանկարը՝ Աիդա Շահբազյանի

Լուսանկարը՝ Աիդա Շահբազյանի

Լուսանկարը՝ Աիդա Շահբազյանի

Լուսանկարը՝ Աիդա Շահբազյանի

Մեր տուրի առաջին կետն էր Վիեննայի խորհրդանիշ Սուրբ Ստեփանոսի Մայր տաճարը, որը դեռ դրսից գրավում է բոլորի ուշադրությունն իր յուրօրինակ գեղեցկությամբ ու մեծությամբ: Կարծես թե էլ ոչինչ չէր կարող մեզ զարմացնել, մինչև չմտանք տաճարի ներսը. բարձր առաստաղ, արձաններ, սրբապատկերներ ու վիտրաժներ: Անհնար է պատկերացնել, թե ինչ ահռելի աշխատանք է կատարվել տաճարը կառուցելիս:

Լուսանկարը՝ Աիդա Շահբազյանի

Լուսանկարը՝ Աիդա Շահբազյանի

Մոտենում էր ֆուտբոլի ժամը` Խորվաթիա-Ֆրանսիա, եզրափակիչ, իսկ մենք դեռ չգիտեինք, թե որտեղ ենք այն նայելու: Բացօթյա նստարանները բոլորը զբաղված էին, ու մեծ էկրանին նայելու հնարավորություն չկար, ու մենք որոշեցինք ուղղակի սրճարան գտնել: Լարված ու գոլառատ խաղ էր, ու չնայած Խորվաթիայի պարտությանը, նրանք իսկապես գեղեցիկ ու խաղ ցուցադրեցին:

Լուսանկարը՝ Միլենա Խաչիկյանի

Լուսանկարը՝ Միլենա Խաչիկյանի

Մեր տուրի հաջորդ կանգառն էր աննկարագրելի գեղեցիկ Բելվեդեր պալատական համալիրը, որը ժամանակին ծառայել է որպես ամառանոց Ավստրիայի մեծագույն գեներալներից մեկի համար: Մեր բախտը բերեց, և մենք շուտ հասանք այնտեղ ու հասցրեցինք տեսնել պալատն ու այգին մինչև նրա փակվելը:

Լուսանկարը՝ Միլենա Խաչիկյանի

Լուսանկարը՝ Միլենա Խաչիկյանի

Շարժվեցինք առաջ` դեպի Կարլսկիրխե` հսկայական գմբեթ ունեցող կաթոլիկ եկեղեցի, ինչից հետո շարունակեցինք քաղաքում մեր զբոսանքը, տեսանք Օպերայի շենքը, ազգային գրադարանը, Շտրաուսի, Մոցարտի և Գյոթեի հուշարձանները: Փողոցում շրջելիս լսեցինք եկեղեցու բակից եկող դասական երաժշտության հնչյուններ. պարզվեց` բացօթյա բալետ էր հենց եկեղեցու բակում:

Լուսանկարը՝ Միլենա Խաչիկյանի

Լուսանկարը՝ Միլենա Խաչիկյանի

Լուսանկարը՝ Միլենա Խաչիկյանի

Լուսանկարը՝ Միլենա Խաչիկյանի

Մեկշաբաթյա լարված դասընթացներից հետո Վիեննայում վայելեցինք հիասքանչ մի օր և վերադարձանք Երևան: Դեռ կհանդիպենք 17-ի էջերում, կներկայացնենք մեր անցկացրած հարցազրույցները:

Զալցբուրգ. MEDIA MOVING FORWARD. Օր 4

Լուսանկարը` Աիդա Շահբազյանի

Լուսանկարը` Աիդա Շահբազյանի

Այսօր սովորկանից շուտ արթնացանք, քանի որ ծրագրով նախատեսված էին մի քանի զեկույցներ տարբեր հետաքրքիր թեմաներով, որոնցից առաջինն էր՝ «European Youth Press»-ի անդամ Մարտին Մաշկայի պրեզենտացիան մեդիա գրագիտության և կեղծ լուրերի մասին: Մարտինը ներկայացրեց մեդիա գրագիտության կարևորությունը և լրագրողի, և ընթերցողի համար: Լրագրողը պետք է կարողանա ճիշտ կերպով փոխանցել ինֆորմացիան հոդվածի միջոցով, իսկ ընթերցողը իր հերթին պետք է գտնի և հասկանա այն թաքնված հաղորդագրությունը, որը փորձել է փոխանցել լրագրողը: Մեդիա գրագիտության լայն թեմայից հետո Մարտինը բարձրացրեց մեկ այլ` իմ կարծիքով կարևոր հարց` ինչպես բացահայտել կեղծ լուրերը, վիզուալ օրինակների վրա մեզ հետ քննարկեց նմանատիպ դեպքեր, որոնք ժամանակին հրատարակվել կամ ցուցադրվել են հեռուստացույցով: Նմանատիպ զեկույցները շատ հետաքրքիր և ուսուցողական են այն առումով, որ մենք ոչ միայն լսում ենք զեկուցողի պատրաստած խոսքը, այլև ինքներս այն վերլուծում և ուղղում ենք սխալները:

Լուսանկարը` Աիդա Շահբազյանի

Լուսանկարը` Աիդա Շահբազյանի

Հաջորդ զեկույցը վերաբերում էր հարցազրույց վարելուն, որը մեզ ներկայացրեց նույն կազմակերպության մեկ այլ անդամ՝ Մարիել Ռաիսման: Զեկույցը ներառում էր ինչպես տեսական, այնպես էլ գործնական օրինակներ: Մարիելը բացատրեց հարցազրույցին պատրաստվելու գործընթացը, թեմայի ընտրությունը, հարցեր կազմելը և այլն: Այս ամենը իհարկե, մասնակիցների մեծամասնության համար նոր բան չէր, սակայն սրանք այն հիմնական կետերն են, որ պետք է իմանա յուրաքանչյուր լրագրող:

Մարիելի ուսուցողական զեկույցից ստացած գիտելիքների հիման վրա նախորդ օրը կազմավորված խմբերը պետք է այսօր սկսեին պատրաստվել ծրագրավորողներից հարցազրույց վերցնելուն: Ամեն մեկս որոշեցինք հարցերը, հերթականությունը, թեման և հետո, երբ եկան ծրագրավորողները, ամեն խումբ սկսեց իր հարցազրույցը: Գործընթացը բավականին հետաքրքիր էր, քանի որ մենք`լրագրողներս,  կատարելագործեցինք մեր գործնական գիտելիքները, իսկ ծրագրավորողները ունեցան հնարավորություն՝ ընթերցողին տեղեկացնելու իրենց ստեղծած հավելվածների մասին:

Լուսանկարը` Աիդա Շահբազյանի

Լուսանկարը` Աիդա Շահբազյանի

Այս ամենը տևեց 45 րոպե, և աշխատանքն ավարտելուց հետո մեզ տարան «Salzburger nachrichten» («Զալցբուրգյան պատմություններ») թերթի տպարան: Սակայն մինչ տպարան գնալը մասնակիցների և ծրագրավորողների թիմերը հնարավորություն ունեցան իրենց հուզող հարցերը ուղղել թերթի լրագրող Անգելիկա Վյեննեռոյթերին (Angelika Wiennerroither), պրոֆեսոր Պիտեր Բրուկին, Ուեյս Ջանին և Մարիել Ռաիսմային:

Լուսանկարը` Աիդա Շահբազյանի

Լուսանկարը` Աիդա Շահբազյանի

Հնչեցին տարաբնույթ հարցեր` սկսած կեղծ լուրերից և վերջացրած լրագրողների դերով ժամանակակից մեդիա ոլորտում: Անգելիկան իր անձնական օրինակով պատմեց, որ «Պատմություն գրելիս պետք է ինքդ քեզ հարց տաս` իսկ ի՞նչ է այն նշանակում ինձ համար»:

Լուսանկարը` Աիդա Շահբազյանի

Լուսանկարը` Աիդա Շահբազյանի

Իսկ Ուեյսը, պատասխանելով մասնակիցներից մեկի հարցին, նշեց, որ իր հանդիպած «ամենալավ» կեղծ լուրը Ֆրանսիայում նախագահական ընտրությունների ժամանակահատվածում նախագահի թեկնածու Էմանուել Մակրոնի` բազմակնությունը պաշտոնապես թույլատրելու մասին սոցցանցերում տարածված  լուրն էր:

Հարց ու պատասխանի ավարտից հետո գնացինք տպարան` տեսնելու հաջորդ օրվա թերթի տպագրության գործընթացը, որն սկսվում էր յուրաքանչյուր էջի համար բարակ թիթեղյա ձևանմուշ պատրաստելով, որը այնուհետև տեղադրվում էր տպող մեքենայի մեջ, որից հետո հազարավոր տպված թերթեր ուղարկվում էին երկրի տարբեր քաղաքներ, ինչպես նաև Եվրոպայի որոշ երկրներ: Տեսանք նաև թերթի արխիվը, որտեղ պահպանված էր թերթի ստեղծման պահից տպագրված յուրաքանչյուր օրինակ, և անհավատալի էր կարդալ 1945 թվականի դեպքերը ներկայացնող հոդվածներն ու անհայտ կորածների անունները:

Լուսանկարը` Աիդա Շահբազյանի

Լուսանկարը` Աիդա Շահբազյանի

Օրը լի էր հետաքրքիր զեկույցներով, հարց ու պատասխանով, միջմշակութային շփումով և իհարկե տեղական թերթի տպագրատանը անմոռանալի շրջայցով:

Լուսանկարը` Աիդա Շահբազյանի

Զալցբուրգ. Media moving forward. օր 1

Լուսանկարը` Աիդա Շահբազյանի

Լուսանկարը` Աիդա Շահբազյանի

Փոխելով երկու ինքնաթիռ և երկու գնացք, քայլելով բոլորովին անծանոթ քաղաքի փողոցներով՝ հասանք հյուրանոց։ Մեր հինգ հոգանոց թիմով ժամանեցինք Ավստրիայի Զալցբուրգ քաղաք՝ մասնակցելու “Media moving forward” ծրագրին, որի հիմնական թեման է նոր տեխնոլոգիաների կիրառումը մեդիա ոլորտում։

Լուսանկարը` Միլենա Խաչիկյանի

Լուսանկարը` Միլենա Խաչիկյանի

Լուսանկարը` Միլենա Խաչիկյանի

Լուսանկարը` Միլենա Խաչիկյանի

Ասեմ, որ ծրագիրն իրագործում է European Youth Press կազմակերպությունը, որը ցանց է՝ բաղկացած երիտասարդ մեդիա-մեյքերների միավորող ավելի քան 30 կազմակերպություններից: Հպարտությամբ պետք է նշեմ, որ Հայաստանի «Մանանա» կենտրոնը ցանցի ակտիվ կազմակերպություններից է, և այս ծրագրի կազմակերպիչներից մեկը, և հուլիսի 9-16-ը կազմակերպության 5 ակտիվ թղթակիցներ մասնակցում են ծրագրին: Այս օրերի ընթացքում ձեզ էլ հաղորդակից կանենք ծրագրին՝ մեր լուսանկարներով ու նյութերով:

Լուսանկարը` Աիդա Շահբազյանի

Լուսանկարը` Աիդա Շահբազյանի

Ծրագրին մասնակցում է 8 երկիր՝ Ավստրիա, Գերմանիա, Իտալիա, Պորտուգալիա, Հայաստան, Բելառուս, Բոսնիա և Հերցեգովինա և Մոնտենեգրո: Ի դեպ, այսօր փոքրիկ խնջույք-ծանոթություն էր կազմակերպված, որի ընթացքում ամեն մեկս ներկայացրեցինք մեր երկրից բերած ազգային ուտեստները, ծանոթացանք միմյանց հետ և ուղղակի հանգստացանք երկար ճանապարհ անցնելուց հետո։

Լուսանկարը` Աիդա Շահբազյանի

Լուսանկարը` Աիդա Շահբազյանի

Կազմակերպիչները պատմեցին ծրագրից և հիմնական նպատակներից, որից հետո ամեն երկիր սկսեց ներկայացնել իր ազգային ուտեստները։ Մոնտենեգրոյի ներկայացուցիչները բերել էին ապխտած միս, որը բաստուրմա էր հիշեցնում, լոխում և ազգային խմիչք: Բելառուսի մասնակիցները՝ զեֆիր, շաքարապատ հատապտուղներ և ազգային հագուստների պատկերներով փաթեթավորած շոկոլադ:

Լուսանկարը` Աիդա Շահբազյանի

Լուսանկարը` Աիդա Շահբազյանի

Պորտուգալիան բերել էր պանիր, նրբերշիկ և վարդագույն գինի, որով իրենք հայտնի են, սակայն որը չեն խմում։ Դե, մենք էլ իրենց հյուրասիրեցինք հայկական մրգերից պատրաստված թթու լավաշ, ընկույզի սուջուխ և նռան գինի։ Շատ հաճելի ու զարմանալի էր, որ բոլորը շատ էին հավանել դրանք և ամեն անգամ փորձելիս մոտենում և հարցնում էին բաղադրիչների և պատրաստման եղանակի մասին:

Լուսանկարը` Աիդա Շահբազյանի

Լուսանկարը` Աիդա Շահբազյանի

Մասնակիցների հետ մի փոքր շփվելուց հետո մեր թիմով որոշեցինք շրջել քաղաքով։ Քայլեցինք Զալցբուրգի կենտրոնի փոքրիկ փողոցներով, այգիներով, որտեղ գերակշռում էին հեծանվորդները, և ավտոմեքենաներ հազվադեպ էին հանդիպում։

Լուսանկարը` Աիդա Շահբազյանի

Լուսանկարը` Աիդա Շահբազյանի

Լուսանկարը` Միլենա Խաչիկյանի

Լուսանկարը` Միլենա Խաչիկյանի

Երկար ճանապարհորդություն էր, շատ հոգնեցինք, բայց անհամբեր սպասում ենք վաղվա ծրագրին՝ ակնկալելով հետաքրքիր օր, նոր և օգտակար գիտելիքների ձեռքբերում, որոնք հետագայում կկարողանանք ինքներս կիրառել Հայաստանում։

«Հայաստանը երկիր է, որն ինձ հետ խոսում է»

Հունիսի 27-ին Ֆրանսիայից Հայաստան եկան 6 ուսանող-օսթեոպատ` Ռոման Բուղոն (Romain Bourreau), Քսավյե Խրիմյանը (Xavier Khrimian), Ժան-Գյաել Բղանելը (Jane-Glaё Branel), Գյաղանս Ժեղվեն (Garance Gervais), Թոմա Դելաժուն (Thomas Delajoux), Մաղի Դեբյուսին (Marie Debussy)` Աղնո Կղեպընին (Arnaud Crepin)՝ Սամուել Հաղիակյանի կողմից 2014 թվականին Փարիզում հիմնադրված օսթեոպատիայի ոլորտում մարդասիրական ծրագրեր իրականացնող «Էկոստեո» կազմակերպության ծրագրի շրջանակներում։ Օսթեոպատիան այլընտրանքային բուժման համակարգ է, որը առաջին հերթին փորձում է գտնել ցավի սկզբնաղբյուրը և մարմնի տարբեր մասերի ու օրգանների միջև հավասարակշռության խախտումը: Ֆրանսիացի օսթեոպատները այս ծրագրի շրջանակներում համագործակցում են Երևանի և Գյումրու տարբեր բժշկական հաստատությունների հետ և առաջարկում են անվճար խորհրդատվություններ և թերապիա հայ հիվանդներին:

Հարցազրույց օսթեոպատ Թոմա Դելաժուի հետ

-Ներկայացեք, ներկայացրեք Ձեր մասնավոր դպրոցը, ի՞նչ եք դուք այնտեղ սովորում:

-Ես Թոմա Դելաժուն եմ, Ֆրանսիայի Կաշան քաղաքում գտնվող «Օստեոբիո» դպրոցում օսթեոպատիայի ֆակուլտետի չորրորդ կուրսի ուսանող եմ։ Եվ հիմա Հայաստանում եմ «Էկոստեո» կազմակերպության շրջանակներում, որն էլ Հայաստանում իրականացնում է անվճար օսթեոպատիկ բուժումներ։

-Ներկայացրեք Ձեր փորձը Հայաստանում: Ինչո՞ւ եք եկել հենց Հայաստան:

a-Եկել եմ, որովհետև Հայաստանում օսթեոպատիան բավականին քիչ է զարգացած, ինչը մեզ, որպես ուսանողների, թույլ է տալիս հանդիպել մարդկանց, ովքեր ծանոթ չեն մեր մասնագիտության հետ, և ցանկանում են այն բացահայտել։ Այս ամենը մեզ թույլ է տալիս զննել շատ հիվանդների և թեթևացնել նրանց ցավերը, քանի որ օսթեոպատի աշխատանքը հետևյալն է՝ աշխատել հիվանդի ցավի և դիսկոմֆորտի վրա, լինի դա հոդային ցավ, մարսելու ունակության խնդիրներ, թե նույնիսկ կոնքոսկրային մակարդակի ցավեր։

-Ձեր թիմը Հայաստան է գալիս որպես կամավո՞ր, թե՞ սա Ձեզ համար կազմակերպված պրակտիկա է:

-Մենք ենք գնել մեր ինքնաթիռի տոմսերը, եկել ենք լրիվ կամավորության սկզբունքով: Մեր հիմադիրը ֆրանսահայ օսթեոպատ Սամուել Հաղիակյանն է, և հենց նա է մեզ առաջարկել գալ այստեղ։ Շատ եմ հավանում այս երկիրը, արդեն երկրորդ անգամն է, ինչ գալիս եմ Հայաստան, և չնայած անտանելի շոգին` սա շատ գեղեցիկ երկիր է, գեղեցիկ մշակույթով։

-Ինչպե՞ս է Ձեր կազմակերպությունն ընտրում այն երկրները, ուր գնում եք:

-Հայաստան եկել ենք մեր հիմնադրի որոշմամբ, քանի որ նա ցանկանում էր օսթեոպատիան բերել Հայաստան և այն այստեղ զարգացնել։ Որպես ասոցիացիա` մեր նպատակն է՝ զարգացնել օսթեոպատիայի պրակտիկան աշխարհում, քանի որ միայն Հյուսիսային Ամերիկայում, մի քիչ Ավստրալիայում և Եվրոպայի մի մասում կան օսթեոպատներ, և այսպիսով, մեր նպատակն է՝ քիչ-քիչ օսթեոպատներ ուղարկել աշխարհի մնացած երկրներ օգնելու և բուժելու նպատակով, և ավելի հասանելի դարձնել օսթեոպատիան բոլորի համար։

-Ինչպե՞ս եք համագործակցում և կապեր հաստատում Հայաստանի հիվանդանոցների հետ:

-Մենք նախապես կապվում ենք Հայաստանի որոշ հիվանդանոցների հետ` նրանց բացատրելով այն, ինչով զբաղվում ենք, ինչ առավելություններ իրենք կունենան մեզ հյուրընկալելով։ Այսպիսով, հիվանդանոցների մեծամասնությունում, որոնց հետ մենք համագործակցել ենք, բուժումը եղել է անվճար։ Մենք չենք վարձատրվում, և իրենք էլ կարիք չունեն վճարելու, և սա այն է, ինչ ամենակարևորն է մեզ համար։

-Ի՞նչ տվեց Ձեզ այս տիպի աշխատանքը:

- Արդեն հայերեն հինգ կամ վեց բառ գիտեմ, բազմաթիվ ծանոթություններ եմ հաստատել, ստացել եմ հնարավորություն՝ տեսնելու այն, ինչ մենք չունենք մեզ մոտ՝ Ֆրանսիայում։

Մի պատմություն եմ հիշում. ընկերներիցս մեկը հիվանդացել էր և որոշել էր «Դոլիպրան» դեղը օգտագործել, որը Ֆրանսիայում կա միայն դեղահաբի տեսքով։ Հայաստանում դոլիպրանը միայն սրսկումների համար են վաճառում։ Այսպիսով, սա մեզ զարմացնում է և թույլ է տալիս տեսնելու, որ ահա, կա Ֆրանսիա և կա Հայաստան, որտեղ կան տարբեր մտածելակերպեր: Մենք մեկս մյուսին կարող ենք գիտելիք փոխանցել և զարգացնել։ Հայաստանը իր քրիստոնեական կրոնին շատ մոտ մի մշակույթ է, որը դրա հետ մեկտեղ հաջողացնում է լինել, ըստ իս, շատ բաց մշակույթ, պատրաստ բացահայտելու նորը` պահպանելով իր ավանդույթները: Սա այն է, ինչ ես իսկապես հավանում եմ այս երկրում։

-Ի՞նչն է ամենակարևորը Ձեր աշխատանքում:

-Ամենակարևորը՝ ծիծաղեցնել հիվանդին, որ մեզ մոտ ցավերով եկող հիվանդը հեռանալիս իրեն ավելի լավ զգա, լրիվ ապաքինված լինի։

-Ի՞նչն է Ձեզ դուր գալիս Հայաստանում, իսկ ինչը` ոչ:

-Չեմ սիրում շոգը։ Շատ եմ սիրում մշակութային, ճարտարապետական մասը, բնությունը։ Համեմատելով Ֆրանսիան և Հայաստանը` կարող եմ ասել, որ երևի թե այն մեծ տարբերությունը, որ կա, ֆեմինիզմն է: Այն երևի թե ավելի շատ կա Ֆրանսիայում, քան Հայաստանում, սակայն դժվարանում եմ որևէ կերպ քննադատել, քանի որ դա ձեր մշակույթի մի մասն է:

-Ինչպե՞ս եք անցկացնում Ձեր ազատ ժամանակը Հայաստանում:

-Մեր շաբաթը բաժանված է 3 և 4 օրի: Չորս օր շարունակ մենք արթնանում ենք, տաքսի ենք նստում, գալիս հիվանդանոց, հետո էլի նստում տաքսի և քնում։ Այնուհետև մենք ունենք երեք օր հանգստանալու համար, չունենք հիվանդներ, չունենք պարտականություններ։ Ես այցելեցի Մատենադարան, որը շատ եմ հավանել, և հատկապես նրանք, ովքեր առաջին անգամն են գալիս Երևան, պետք է անպայման այցելեն այնտեղ։ Տուրիզմից բացի` նաև շատ ենք հավանել Ձեր խոհանոցը, քանի որ լինելով ուսանող և հաշվի առնելով այստեղի փոխարժեքը` մենք կարող ենք մեզ թույլ տալ օգտվել ձեր սրճարաններից և ռեստորաններից։ Այսպիսով, սա նաև մեզ համար փոքրիկ արձակուրդ է, երբ մենք բացահայտում ենք երկիրը, նրա մշակույթը և խոհանոցը։

-Եթե ևս մեկ այսպիսի հնարավորություն ունենայիք, կվերադառնայի՞ք արդյոք Հայաստան:

-Այո։ Ես գիտեմ, որ հաջորդ տարի էլ եմ գալու այստեղ «Էկոստեոյի» հետ, միանշանակ։ Կարծում եմ` Հայաստանը երկիր է, ուր ես կվերադառնամ նաև ուսումս ավարտելուց հետո, նույնիսկ «Էկոստեոյից» դուրս՝ երկիրն ավելի լավ բացահայտելու։ Հայաստանը ինձ համար շատ շոգ երկիր է, բայց սա այն երկիրն է, որն ինձ հետ խոսում է, որը հուզում է ինձ։

Քսավյե Խրիմյան

-Ներկայացեք և ներկայացրեք Ձեր փորձն այստեղ:

-Ես Քսավյե Խրիմյանն եմ։ Եկել եմ այստեղ մեր կազմակերպության հետ, որը հումանիտար օգնություն է առաջարկում։ Շատ մեծ փորձ էր ինձ համար, ես ծանոթացա հաճելի մարդկանց հետ, ինչպես նաև այցելեցի իմ հայրենիքը։

-Ի՞նչ տվեց Ձեզ այս տիպի փորձը Հայաստանում:

-Առաջին հերթին` ձեռք եմ բերում մեծ փորձ, կատարելագործվում եմ որպես մասնագետ, ինչպես նաև` հանդիպում հետաքրքիր մարդկանց։

-Ի՞նչն է ամենակարևորը Ձեր աշխատանքում:

-Հիվանդների հետ հարաբերությունները։

-Ի՞նչն է Ձեզ դուր գալիս Հայաստանում, իսկ ինչը` ոչ:

-Դժվարանում եմ ասել, քանի որ առաջին անգամ եմ Հայաստանում: Ընդամենը 4 օր է, ինչ այստեղ եմ և դեռ այդքան լավ չեմ ծանոթացել Հայաստանին։ Դեռևս ամեն ինչ ինձ դուր է գալիս։

-Եթե ևս մեկ այսպիսի հնարավորություն ունենայիք, կվերադառնայի՞ք արդյոք Հայաստան:

-Միանշանակ, նույնիսկ եթե հաջորդ անգամ կազմակերպության շրջանակներում չգամ, կցանկանայի գալ Հայաստան ծնողներիս հետ։

Գյաղանս Ժեղվե

-Ներկայացեք և ներկայացրեք Ձեր փորձն այստեղ:

-Ես Գյաղանս Ժեղվեն եմ, արդեն երրորդ ամառն է, որ ես գալիս եմ այստեղ։ Առաջին անգամ բոլոր ուսանողների նման շատ հարցեր ունեի, թե ինչպես է այս ամենն անցնում, ինչպես եմ անցկացնելու կոնսուլտացիան և նմանատիպ այլ խնդիրներ, բայց կամաց-կամաց մեզ հաջողվեց գտնել աշխատելու այս ռիթմը, մասնագիտանալ մեր աշխատանքի մեջ, դառնալ ավելի վստահ, ինչպես նաև կարողանալ շփվել թիմի անդամների հետ։

-Ի՞նչն է ամենակարևորը Ձեր աշխատանքում:

-Օսթեոպատի աշխատանքում ամենակարևորը, իր մասնագիտությանը լավ տիրապետելուց բացի, հիվանդին լսելու ունակությունն է, երկու կողմերի առողջ փոխհարաբերությունը, որն իր հերթին կբերի վերջնական արդյունքի և մեկի, և մյուսի համար։

-Ի՞նչն է Ձեզ դուր գալիս Հայաստանում, իսկ ինչը` ոչ:

-Իհարկե, հավանում եմ Հայաստանի մշակույթը, որը բավականին տարբերվում է մեր մշակույթից, մարդկանց մտածելակերպը, թե ինչքան շնորհակալ և երախտապարտ են նրանք, սա իսկապես հաճելի և միաժամանակ շոկային է ինձ համար։

-Եթե ևս մեկ այսպիսի հնարավորություն ունենայիք, կվերադառնայի՞ք արդյոք Հայաստան:

-Մի քիչ բարդ կլինի իմ վերադարձը, քանի որ մյուս տարի ես ավարտում եմ և այդ ժամանակ ցանկանում եմ ավելի կենտրոնանալ սեփական կենտրոնը բացելու վրա։ Ես, իհարկե, մյուս ուսանողներին խորհուրդ կտամ գալ այստեղ, մասնակցել, քանի որ այս ամենը միայն լավ ազդեցություն ունեցավ բոլորիս վրա։

aneta baghdasaryan

Ուսանողական շինջոկատներ մեզ պե՞տք չեն

Ամառային արձակուրդներին բոլորս ենք սպասում, և ուսանողների մեծ մասը փորձում է գտնել որևէ զբաղմունք՝ աշխատանք, ամառը առավելագույն օգուտով անցկացնելու համար։ Մենք կամավորական աշխատանքներ ենք փնտրում, դիմում ենք տարբեր հիմնադրամների՝ կրթաթոշակի համար, աշխատանքի հայտարարություններ կարդում, ռեզյումե ուղարկում ու գնում հարցազրույցի։ Ամռանը ուսանողներին աշխատանք առաջարկողները շատ են։

Հիմա կասեք՝ հա, լավ է, որ երիտասարդությունն ինքնուրույն է իր գլխի ճարը տեսնում, բայց ավելի լավ կլիներ, որ բոլորս էլ ամռան որոշ մասը զբաղված լինեինք ինչ-որ հանրօգուտ բանով։ Սակայն հարկ է հաշվի առնել այն փաստը, որ մենք ինքներս ենք փորձում զբաղմունք գտնել ամառվա համար, և ցավոք ոչ բոլորին է դա հաջողվում։ Եվ արդյունքում՝ երիտասարդության որոշակի մաս մնում է լրիվ պարապ և անիմաստ ու աննպատակ վատնում իր ազատ ժամանակը։ Ինչո՞ւ Սովետական Միության տարիներին երիտասարդների համար կազմակերպվում էին ճամբարներ ու կամավորական աշխատանքներ՝ բերքահավաք կամ աշխատանքներ շինարարական հրապարակներում, իսկ հիմա ոչ մի նմանատիպ քայլեր չեն ձեռնարկվում, ու ամեն մեկս իր գլխի ճարն է տեսնում կամ էլ չի տեսնում։

Հայրս պատմում է, որ իրենց ժամանակ ուսանողներին պարտադիր տանում էին կարտոֆիլ հավաքելու, մորս և տատիկիս տարել են խաղողի բերաքահավաքին մասնակցելու։

Ժամանակակից հեղափոխական հասարակությունը կողմնակից չէ սովետական կարգին, և երևի նրանցից քչերը կհամաձայնվեն ինձ հետ, սակայն պետք է մեզ հարց տանք՝ արդյոք սա՞ է այն կառուցողական Հայաստանը, որին մենք այսքան ձգտում ու կոչ ենք անում: Արդյո՞ք լավ է, որ մեր երիտասարդության մեծամասնությունը կատարյալ պարապությամբ է անցկացնում ամառային արձակուրդների երեք ամիսները, և ինչո՞ւ քայլեր չեն ձեռնարկվում երիտասարդությանը տեղից շարժելու համար։

Կարծում եմ կառուցողական ևս մի լավ քայլ կլիներ այսպիսի մի բան կազմակերպելը, ու կապ չունի՝ ապրում ենք մենք ԽՍՀՄ-ում թե ազատ անկախ Հայաստանում։ Լավ կլիներ մեզ էլ կամավորական խմբերով տանեին գյուղեր, մենք էլ օգնեինք գյուղացիներին՝ հավաքել խաղող ու կարտոֆիլ, մասնակցեինք գյուղական դպրոցների վերանորոգման աշխատանքներին ու մենք էլ զգայինք մեզ ինչ-որ չափով օգտակար մեր հայրենիքին։

aneta baghdasaryan

Քննություններն ավարտեցինք ֆրանսիականում

Հունիսի 9-ը այն օրն էր, երբ ես այլևս ստիպված չէի քննության պատրաստվել։ Ստիպված չէի արթուն մնալ մինչև գիշերվա 4-ը, հետո մի քիչ քնել ու արթնանալ 7-ին, որ սովորեմ մնացած հարցերը։ Վերջացավ ցույցերի արդյունքում բաց թողած դասերը լրացնելն ու չլրացնելը, լեկցիա տպելը, խնդիր լուծելն ու ձևաթուղթ հանձնելը։ Վերջացան ֆրանսիականի քննությունները, երբ պետական համալսարանի ուսանողների քննաշրջանը նոր է սկսվում։ Այո, պետական համալսարանի դասերը հետաձգվեցին, իսկ մերը՝ ոչ։ Եվ արդյունքում՝ որոշ առարկաներից լրացումներ այդպես էլ չեղան։

Վերջացավ նախաքննական շրջանը, երբ ամբողջ կուրսը որոշում էր քննությունների հերթականությունը, քանի որ այս կիսամյակ, ինչպես և նախորդին, մեզ հնարավորություն տրվեց ինքնուրույն այն ընտրելու։ Ընտրվեց իդեալական տարբերակ բոլորի համար։ Դե, համարյա բոլորի ու համարյա իդեալական։ Համարյաների պատճառով ևս մեկ անգամ քննարկվեց հերթականությունը, որպեսզի այն գոհացնի բոլորին։ Կուրսում սովորում է 87 ուսանող և իրականում անհնար կլիներ գտնել տարբերակ, որին բոլորը համաձայն կլինեին, հետևաբար, այս անգամ էլ չստացվեց։ Չեմ կարծում, որ համալսարանի նշանակած հերթականությունը ավելի լավը կլիներ, սակայն գոնե առանց պատճառի չէին մեղադրվի ավագները, որոնք ուղղակի առաջնորդվել են մեծամասնության կարծիքով։ Եվ արդյոք ճի՞շտ էր մեզ վրա դնել այդպիսի կարևոր որոշում, որից հետո կուրսում կսկսվեր խառնաշփոթ։ Ինչևէ, ամեն ինչ վերջացավ «Ընկերությունների իրավունք» առարկայով, որին պատրաստվելու ժամանակ ունեինք ընդամենը մեկ օր, ինչպես և նախորդ 5 քննությունների համար։ 105 էջ մեկ օրում։ Համաձայնեք՝ այդքան էլ շատ ժամանակ չէ։

Եվ դու ջղայնանում ես բոլորի վրա, նյարդայնանում ես ամեն մի ձայնից, չես կարողանում կենտրոնանալ, հավաքել քեզ, քանի որ քեզ տրված է մեկ օր, ու դու ստիպված ես լինում գիշերը չքնել և վերջացնել այդ անիծյալ հարցաշարը։ Երբ այնքան հոգնած ես, որ անջատվում և քնում ես հենց սեղանի մոտ՝ չսովորելով այն միակ հարցը, որը հաջորդ օրը կլինի քննական թեստի մեջ, կամ էլ երբ սովորում ես ընդամենը մեկ հարց և աղոթում, որ հենց դա լինի գրավորիդ մեջ, երբ ափսոսում ես, որ ընդհանրապես ժամանակ ես ծախսել մի առարկայի վրա, որի փոխարեն կարող էիր 5 կրեդիտանոց առարկան ավելի լավ պարապել, երբ քնելով ինչ-որ 3 ժամ, նստում ես համակարգչի առաջ, որ ապացուցես H0 վարկածը հերքելու հիմքերը և ամեն անգամ խնդիրը լուծելիս ստանում տարբեր պատասխաններ, կատաղում, նորից սկսում ու երբ վերջին քննության ձևաթուղթը հանձնում ու դուրս ես գալիս լսարանից, քեզ այլևս չի հետաքրքրում այդ խնդրի լուծման եղանակը, չես բացում տետրդ, որ տեսնես՝ ինչն ես հիշել կամ մոռացել գրել հարցի մեջ։ Ու դու գնում ես տուն՝ հուսալով, որ չես կտրվել ու անցել ես 3-րդ կուրս, հավաքում ես տարվա բոլոր նյութերը, կոնսպեկտներն ու տետրերը, որ սեպտեմբերին տաս երկրորդ կուրսեցիներից մեկին։

Վերջ, ամառ է…

Արարատ

Համալսարանի այս երկու տարիների ընթացքում մի սովորություն ձեռք բերեցի՝ ամեն օր նկարել Արարատը նույն լսարանից։ Առավոտյան, գալով լսարան, առաջինը գնում էի պատուհանի մոտ ՝ տեսնելու, թե այսօր ինչպիսինն են Սիսն ու Մասիսը՝ ամպամած, ձնապատ, թե պարզ ու հանգիստ։ Ու ոչ մի անգամ չունեին նախորդ օրվա տեսքը։

aneta baghdasaryan

Հետքննական

Ժամը մեկն անց կես տեղում էի: Ցուցակում գտա անունս ու հերթական համարս և գնացի դահլիճ՝ տեղավորվելու: Համալսարանի այս դահլիճում դեռ չէի եղել: «Ո՞նց կարող էի հաշվիչս մոռանալ, ախր, հավանականության քննության եմ, քարտս էլ թողել եմ պայուսակիս մեջ»: Ինչպես տեսնում ես՝ քննությունը շատ «լավ» է սկսվում:

Հսկիչները եկան ու սկսեցին բաժանել քսան էջանոց հարցաթերթիկները:

-Բա որտե՞ղ ենք գրելու պատասխանները, ձևաթուղթ չեք տվել,- հարցրեց հետևում նստածներից մեկը։

-Ձեր հետ բերած տետրերի մեջ կգրեք ու կհանձնեք։

-Ինչի՞ ա սենց մեծ հարցաթերթիկ, չենք հասցնի, ախր։

-Էս ի՞նչ ա գրած առաջին էջի վրա, լավ, բա էս ի՞նչ տառ ա։

Կարծես թե մենակ ես չէի, որ երկար ժամանակ չէի հասկանում թերթիկի վրայի գրածը: «Սիգմա տառին ա նման, բայց սիգման էս ա, էստեղի գրածը ուրիշ տառ ա լրիվ: Ինչի՞ ա խնդրի մեջ Սելինջերի մասին պատմում, ու որտե՞ղ ա գրված խնդրի պահանջը»: Լավ, գրեմ այն, ինչ գիտեմ, հետո կվերադառնամ սրան: Այսպես գրելով՝ լրացրի 96 թերթանոց տետրիս կեսը, երբ հսկիչներից մեկը մոտեցավ ինձ ու խնդրեց, որ տեղափոխվեմ հետևի շարք:

Պտտվեցի մյուս կողմ և բարձս գրկելով՝ նստեցի հետևի նստարանին: Թղթերի կույտի փոխարեն սեղանիս ոչինչ չկար, դահլիճն էլ փոքրացավ, հիմա ավելի շատ լսարան է հիշեցնում: Նստարանները անսովոր կերպով էին շարած, ու մենք նստած էինք ոչ թե մեկ-մեկ, այլ իրար կողքի: Նստարանի համարներն էլ չկային: Ներս մտան հսկիչներն ու բաժանեցին մեկ էջանոց հարցաթերթիկները։

«Ոնց, էլի հավանականության գրավո՞րն ա, նոր վերջացրի, ախր: Ու ինչի՞ ա քննության տևողությունը երեք ժամի փոխարեն գրված մեկ ժամ»: Վերջացրի գրավորը, արդեն պատրաստվում էի պատասխանները գրել թերթիկի վրա, մեկ էլ կողքիս նստած կուրսեցիս վերցրեց թերթիկս ու դրեց իր սեղանին:

-Ի՞նչ ես անում։

-Դու իրավունք չե՞ս անցել, չգիտե՞ս, որ ես շատ հանգիստ կարամ քո թերթիկը վերցնեմ ու արտագրեմ։

-Գոնե թող վերջացնեմ, հետո կտամ։

Բայց նա ոչ մի կերպ չէր պատրաստվում ինձ լսել և սկսեց նույնիսկ բղավել ինձ վրա: Խուճապի մատնվեցի. ժամանակը վերջանում էր, իսկ ես դեռ թերթիկը չէի լրացրել: Չհասկացա, թե ինչպես, բայց ես միանգամից վեր կացա տեղիցս ու դուրս եկա լսարանից:

-Բա գրավորդ, տենց կիսատ թողեցի՞ր:

-Հա, վաղը առավոտ շուտ կգամ համալսարան ու կշարունակեմ: Արի՝ գոնե էս հարցաշարը շուտ վերջացնենք, կես ժամից քննության ենք:

-Երեխեք, արագացրեք, տնտեսի ցուցակները կախել են: Անետ, դու ոնց որ էլի Բ դահլիճում ես:

Այո, «Բաղդասարյան Անետա- Salle B-33»:

Դահլիճում, բացի կուրսիցս, ով ասես չկար: Դեռ տասը րոպե կար տեղավորվելու համար, երբ ներս մտավ պարոն Աղազարյանը՝ տնտեսագիտության դասախոսը, ու սկսեց բողոքել, թե որքան վատ է պատրաստվել մարքեթինգի կուրսը: Հատ-հատ հանեց ինձ անծանոթ մարդկանց գրավորներն ու սկսեց սխալները ստուգել: Հետ շրջվեցի, որ գոնե մեկ ծանոթ դեմք գտնեմ, բայց դահլիճ մտավ Ալեքսանդրան՝ մեր նախկին գլխավոր քարտուղարը, ու մաքուր հայերենով ասաց, որ քնությունները վերջացան:

Մեսինջերում հաղորդագրություն ունեմ: Մակրոյի գնահատականներն են գցել, ու ինչպես հասկացար՝ առավոտը բարի չէր մարքեթինգի կուրսի համար: Էս ինչքան են խոսել չաթում: Ոնց տեսնում եմ՝ մենակ ես չեմ, որ հետքննական մղձավանջներ ունեմ:

aneta baghdasaryan

Ով ում է պատկանում

Արդեն երեք ժամ է, ինչ համացանցում նայում եմ շիզոֆրենիայով և անձի բազմակիությամբ տառապող մարդկանց հետ հարցազրույցները: Կմտածեք՝ այնքան պարապ եմ, որ էլ չգիտեմ ինչով զբաղվել: Իրականում անգլերենով պետք է ներկայացնեմ ինձ տրված ոլորտներից մի որևէ երևույթ, և ինչպես միշտ՝ ընտրեցի գիտական և բժշկական տերմիններով թեմա, որի տակից չգիտեմ, թե ոնց եմ դուրս գալու:

Ինչևէ, համացանցում նյութ չմնաց, որ նայած չլինեմ՝ սկսած կարճ հարցազրույցներից և վերջացրած փաստագրական ֆիլմերով: Հիվանդներն այնքան համոզիչ էին նկարագրում և այնպես էին հավատում իրենց աչքին երևացող հալյուցինացիաներին և լսվող ձայներին, որ ակամա սկսում էի կասկածել՝ գուցե իրականում հալյուցինացիա տեսնե՞լն է ճիշտ, և մե՞նք ենք հիվանդ, այլ ոչ թե նրանք: Գուցե նրանք տարբերվում են մեծամասնությունից, դրա համար էլ նրա՞նց են խելագար համարում, այլ ոչ թե մեզ:

Իսկ ամենից շատն ինձ զարմացրին անձի բազմակիությամբ տառապողները: Երևի լսել եք Բիլի Միլիգանի մասին, որի մեջ «ապրում» էին 24 «ալտեր էգո», այսինքն՝ այլընտրանքային անձ, որոնցից յուրաքանչյուրն ուներ իր առանձնահատուկ խոսելաձևը, պահվածքը, բարբառը և նույնիսկ հիվանդությունները: Ամեն մեկն ուներ իր դերը, և յուրաքանչյուրը կարող էր արթնանալ Բիլիի ուղեղում տարբեր ժամանակ: Նրանցից մեկը՝ Արթուրը, միակն էր, ով ծխում էր և հետևաբար ուներ թոքերի հիվանդություն: Մեկ ուրիշը` Ռեյջենը, դալտոնիկ էր: Այստեղ ես մի պահ քարացա: Այսինքն՝ հենց որ Բիլին դառնում էր Ռեյջեն, դառնում էր դալտոնիկ, հենց փոխվում էր և դառնում Արթուր, թոքերի վիճակը վատանում էր: Ինչպիսի հզորություն և իշխանություն ունի մեր ուղեղը մեզ վրա: Չէ՞ որ այս բոլոր դեպքերում հենց ուղեղն է ստեղծում այդ ուրիշ անձանց, ստիպում հավատալ տեսիլքներին: Ուրեմն ուղեղն է նաև հիվանդի մեջ ապրող անձանց հիվանդությունները կառավարում, հետևաբար այն կարող է մեզ արդեն ծանոթ Արթուրի ի հայտ գալու ժամանակ թոքերի աշխատանքը վատացնել, և հետո՝ առողջ կերպարի ժամանակ, այդ հիվանդությունը չեզոքացնել: Եվ իսկապես, մարդու ուղեղն այնքան քիչ է ուսումնասիրված, որ ոչ ոք վստահորեն չի կարող սահմանափակել նրա կարողությունները: Հիշեցի մի գիտնական կնոջ դասախոսություն, որտեղ նա ասում էր, որ դա դեռ հարց է՝ ուղեղն է մերը, թե մենք՝ նրանը:

Նկատեցի՞ք՝ արդեն ուղեղին «նա» եմ ասում, իբր թե մարդ է: Բոլորս լավ հասկանում ենք, որ այն չի կարող ուղղակի ինքնուրույն գոյություն ունենալ առանց մարդու: Օրինակ՝ ուղեղս իմ տեղը չի կարող դաշնամուրս բացել ու Ռախմանինով նվագել, կամ հաշվապահության բոլոր տոմսերը սովորել: Չնայած՝ շատ ուրախ կլինեի, որ այդպես լիներ:

aneta baghdasaryan

Ես, երկար հերթն ու Մանյունյան

Նոյեմբերի 11-ին կայացավ Նարինե Աբգարյանի «Մանյունյա» գրքի հայերեն թարգմանության շնորհանդեսը: Չէի կարող չգնալ, քան որ դեռ մանկուց շատ եմ սիրել այդ գիրքը: Անկեղծ ասած՝ զարմացա, երբ իմացա, որ միայն հիմա են այն թարգմանել հայերեն: Գիրքը կարդացել եմ դպրոցական տարիքում: Մեր հարևանուհին ինձ տվեց այդ ժամանակ դեռ ոչ այդքան հայտնի «Մանյունյա» գիրքը ռուսերենով: Գիրքը Նարինեի և Մանյունյայի, նրանց առօրյայի մասին էր Բերդ քաղաքում:

Լուսանկարը՝ Անետա Բաղդասարյանի

Լուսանկարը՝ Անետա Բաղդասարյանի

Շնորհանդեսը լինելու էր Կամերային թատրոնում:

Երբեք գրքի համար այդպիսի մեծ հերթ չէի տեսել: Եվ, անկեղծ ասած, չէի սպասում, որ այսքան շատ մարդ կգա շնորհանդեսին: Մուտքից աջ մեկ այլ հերթ էր. Նարինե Աբգարյանի՝ գիրքը ստորագրելու հերթը:

Քսան րոպե է, ինչ կանգնած ենք գիրք գնելու հերթում: Ասում են, չէ՞՝ եթե ուզում ես մարդուն լավ ճանաչել, նրա հետ ճամփա գնա: Այս դեպքում մարդուն ինչ-որ չափով ճանաչելու համար բավական է նրա հետ հերթ կանգնել: Ամենուրեք լսվում էին բողոքի ձայներ: Մեկը բողոքում էր կազմակերպիչներից, մյուսը պահանջում էի իրեն ավելի շուտ սպասարկել, քանի որ հետը երեխա կա:

Լուսանկարը՝ Անետա Բաղդասարյանի

Լուսանկարը՝ Անետա Բաղդասարյանի

Արդեն կանգնած ենք երկրորդ հերթում: Դեռ ամենավերջում ենք: Օդը գնալով պակասում է, և մարդկանց բողոքները շատանում են: Մեկ էլ մի կին ասում է.

-Երեխես վատանա, ձեն կհանեք:

Հսկիչները որոշեցին երեխաներին ավելի շուտ անցկացնել:

-Անետ, պիտի մենք էլ մի հատ երեխա բերեինք մեր հետ:

-Կնոջս զանգեմ, ասեմ՝ երեխային բերի ներս,- ասաց մեր կողքին կանգնած տղամարդը:

Քառասունհինգ րոպե անց հերթը մի քիչ կարգավորվեց, և մենք այլևս ամենավերջում չէինք: Եվս տասը րոպե անց Նարինե Աբգարյանն արդեն բարեմաղթանքներ էր գրում մեր գրքերի մեջ: Ուժասպառ, բայց հաղթական տրամադրությամբ դուրս եկանք թատրոնից: