Լուսանկարը՝ Արփինե Հակոբյանի

Մեր գյուղը ծվարել է Ծաղկունյաց և Փամբակ լեռնաշղթաների միջև: Գյուղում ամենաառաջին բնակչությունը, այսպես ասած գյուղի հիմնադիրները, եղել են մի խումբ գաղթականներ, ովքեր եկել են Բայազետ նահանգի Կոգովիտ գավառի Արծափ գյուղաքաղաքից, 1829 թվականին:

Նշեմ, որ գյուղս կոչվում է Մեղրաձոր, իսկ ավելի վաղ ժամանակներում այն կոչվել է Թայչարուխ: Նախկին անվանումն ունի մի քանի բացատրություն: Առաջինը՝ քանի որ գյուղը գտնվում է երկու՝ Մարմարիկ և Փամբակ գետերի հատման կետում: Մյուս բացատրության համաձայն, իբր մի անցորդ կամրջի վրայով անցնելիս կորցրել է չարոխի մեկը, իսկ «թայ» նշանակում է հենց զույգի մեկը:

Մեր գյուղը շատ նշանավոր է հատկապես իր տաղանդներով: Գյուղում ունեինք չորս-հինգ պատմաբաններ, գիտնականներ: Գյուղը հատկապես վերջերս սկսել է ծաղկել: Արդեն մի քանի տարի է, ինչ գյուղում գործում է Սբ. Աստվածածին եկեղեցին, որը ևս հանդիսանում է գյուղի բնակչությանը համախմբող կենտրոն: Եկեղեցու շնորհիվ գյուղի բնակչության մեջ կրկին արթնացել է հոգևոր կյանքի գիտակցությունը, ավելի մոտեցել են եկեղեցուն:

Գյուղի անմիջապես գլխավերևում անխավար ու անսասան կանգնած է ևս մեկ եկեղեցի, որը, ճիշտ է, չի գործում, բայց մեծ համբավ ունի և գյուղի բնակչությունը բարձրանում է այդ եկեղեցին, մոմ վառում, աղոթում: Գյուղն ունի իր ուխտի օրը, այդ տոնը նշում է ողջ գյուղը:

Գյուղի մշակութային կենտրոնի ջանքերով և դպրոցի աջակցությամբ կազմակերպվում են մի շարք միջոցառումներ, հավաքույթներ: Հատկապես գյուղի համար կարևոր նշանակություն ունեն կազմակերպվող շաբաթօրյակները, որի ընթացքում գյուղի բնակչությունը համախմբվում և մաքրում է գյուղը աղտոտումից:

Գյուղի երիտասարդությունը ևս շատ ակտիվ մասնակցություն ունի գյուղում ընթացող բոլոր արարողություններին: Երիտասարդները մասնակցում են հավաքների, խմբակների:

Գյուղացիների ապրուստի հիմնական միջոցը հողագործությունն ու անասնապահությունն է, ինչպես նաև գյուղում գործող «Մեղրաձոր Գոլդ» ոսկու հանքը, որը մեծ համբավ է ձեռք բերել ողջ աշխարհում: Չնայած՝ գյուղում դրությունը բավականին լավ է, այնուամենայնիվ, գյուղում կան այնպիսի ընտանիքներ, որոնք ապրում են սոցիալական ծանր պայմաններում:

Գյուղում ակտիվ գործունեություն են ծավալում և ժամանակին գործել են մի շարք հասարակական կազմակերպություններ, խմբակներ:

Ինչպես ցանկացած բնակավայրում, այնպես էլ մեր գյուղում անպակաս են վեճերն ու կռիվները, որոնք վերջում հիմնականում բավականին ծիծաղելի ավարտ են ունենում:

Գյուղի ակտիվ կյանքն ապահովում են դպրոցը, մանկապարտեզը, մշակութային կենտրոնը և մասնավոր այլ շինություններ:

Մեղրաձոր գյուղում, Փամբակի լեռնաշղթայում, վաղուց ի վեր հայտնաբերվել են ոսկու հարուստ պաշարներ: Դեռևս 19-րդ դարից կառուցվել և շահագործման է հանձնվել ոսկու փակ հանք: Մինչև այսօր այն որոշ խափանումներով աշխատում է և մեծ քանակությամբ ոսկի ապահովում ողջ Հայաստանին: Այն իր չափերով և ծավալած գործունեությամբ գերազանցում է Սոթքի ոսկու հանքին:

Չնայած հանքավայրը գյուղի բնակչության հիմնական մասի համար ապրուստի միջոց է, բայց այնուամենայնիվ, շատ վտանգավոր աշխատանք է: Հանքահորերը գտնվում են ոչ այնքան լավ պայմաններում, և շատ հաճախ հնարավոր չի լինում խուսափել փլուզումներից ու ցավալի պատահարներից: Դրանցից երկուսը ինքս եմ մտաբերում՝ 2008 և 2013 թվականներին: Բացի փլուզումներից, էլի շատ վտանգներով է լի հանքափորի աշխատանքը: Հանքերում արտանետվում են թունավոր, կյանքի համար վտանգավոր նյութեր: Դրանք վնասաբեր են ոչ միայն հանքում աշխատողների կյանքի համար, այլև ողջ գյուղի բնակչության, և նպաստում են շրջակա միջավայրի աղտոտմանը:

Դուրս բերված ոսկու հանքաքարը գնացքներով տեղափոխվում է Արարատ, ենթարկվում քիմիական և մեխանիկական մշակման և կորզվում ոսկին:

2012 թվականի դեկտեմբերից գյուղում սկսեցին լուրեր շրջանառվել, որ ցանկանում են ոսկու հանքին կից ոսկու կորզման գործարան բացել: Մեր գյուղի անդորրը խախտվեց: Ամենուրեք, անկախ տարիքից և սեռից, խոսում էին այդ մասին, անգամ երբեմն վեճեր էին ծագում դրա շուրջ: Գյուղի բնակչությունը բաժանվել էր երկու մասի՝ մի մասը կողմ էր գործարանի բացմանը, մյուս մասը, ընդհակառակը, կտրականապես դեմ էր դրան: Ավելի ուշ խոսակցությունները փոխվեցին գործնական քայլերի: Նախ, դեմ արտահայտվողները հանրահավաք կազմակերպեցին գյուղպետարանի դիմաց, իրենց բողոքի մասին տեղեկացրին գյուղապետին և ավագանուն: Նշեմ, որ դեմ արտահայտվողները դեմ էին գործարանի աշխատելուն, քանի որ, ըստ նրանց, գործարանն աշխատելիս կարտանետեր ցիանաթթու, ինչը շատ վտանգավոր է շրջապատի համար: Մյուս կողմը չէր ժխտում ցիանաթթվի արտանետման հանգամանքը, բայց և պնդում էր, որ այդ քանակությամբ վտանգավոր չէ:

Ի վերջո, վեճերը թեժացան: Շուտով գյուղ եկան բնապահպաններ, քիմիկոսներ, գիտնականներ, ովքեր ևս տարբեր կարծիքներ ունեին: Անց էին կացվում բուռն քննարկումներ, ուսումնասիրություններ: Ողջ համացանցը հեղեղված էր այդ լուրերով, «Մեղրոձոր-գոլդ» ՓԲԸ-ի տնօրենը ևս լուրջ քննարկումների մեջ էր: Շուտով վիճակն էլ ավելի թեժացավ, և հարցը հասավ ՀՀ նախագահին:

Ամեն դեպքում, գործարանի բացումը գյուղին  աշխատատեղեր կապահովեր, գյուղի սոցիալական դրությունը կբարելավվեր:

Այնուամենայնիվ, այս պատմությունը չի հանգել իր վերջնակետին: