Լիդա Արմենակյանի բոլոր հրապարակումները

lida armenakyan

Տուն-մարդ

Ես քեզ սպասող նավակ դառնամ

Ու թափառեմ ծովերում

Դառնամ հերոս, որ հանուն քեզ

Պատրաստ ա միշտ զոհվելու…

                                                3.33

… Բայց դու էդպես էլ ամբողջովին չպատկերացնես քո կարևորությունն իմ կյանքում:

Սիրտդ ճենապակե բաժակ է, իսկ ես անզգույշ երեխա, ամեն անգամ, երբ փորձում եմ ավելի զգույշ վերաբերվել, ավելի կոպիտ է ստացվում կարծես: Փաստորեն ամեն անգամ վնասում եմ: Նուրբ կտոր է, իսկ ես` անփույթ դերձակ: Ասեղներով ծակում եմ ու անցքերը բաց թողնում: Բայց դու թույլ տուր ինձ՝ հաշվեմ ողերդ, ստեղծվեմ կողիցդ ու լինեմ մոտիկ: Ինձ սիրուն խոսքեր ասա, բայց զգույշ, որ սիրտս չկանգնի: Ուրախությունից միայն:

Ես ուզում եմ քեզ համբուրել մինչև երկինքը մթնի, մինչև ծովը դադարի անհանգիստ լինել, մինչև Սիրիուսը փայլի, մինչև աշնան վերջին տերևը գլորվի ներքև, մինչև ձյուն թափվի, մինչև կոպերդ փակվեն ու բացվեն ինձ տեսնելու համար կրկին:

Ես Ներուդայի պես քեզ խնդրում եմ, որ չգնաս, չգնաս այդքան հեռու թեկուզ մի օրով, որովհետև չգիտեմ ինչպես ասել՝ օրը ձգվելու է երկար: Երկար ու սիրտ կանգնեցնելու չափ ահավոր, որովհետև օրն առանց քեզ կլինի: Ուզում եմ ուրախ լինենք այնքան, որքան ես եմ քո լուսանկարած նկարներում: Միասին բարձրանանք Պիզայի թեք աշտարակը, մինչև գլխապտույտ ունենանք, գինի խմենք Ֆրանսիայի ռեստորաններից մեկում ու աշխարհի արևոտ կտուրներից մեկի վրա պիցցա ուտենք: Լսենք մեր սիրած երգերից ու լիքը գրքեր կարդանք ու քննարկենք: Նայենք հին ու նոր սերիալներ ու նեղվենք սիրելի հերոսների մահվան պատճառով: Վազենք փողոցներով ու թրջվենք վարար անձրևից։

Ես սիրում եմ քունը, սիրում եմ կարդալը, բայց «քո» լինելու միտքը սիրում եմ ամենաշատը։ Դու այն ես, ինչից կազմված են իմ երազները։ Ես ուզում եմ սողալ քո հոգու ներսն ու լսել քո սրտի մեղմ զարկերը ու նայել արյանը, որը հոսում է երակներովդ։ Լինել քո համար մեկ երկրպագուն կյանքի լավագույն որոշումներից ու դեպքերի պատահականության արդյունքներից է։ Լինել քեզ համար, երբ անհրաժեշտ է, գրկել քեզ ուժեղ ու լսել միշտ։ Ունենալ արկածներ, որոնցից շատերը երբեք չես մոռանա դու։

Երբ ես քեզ հետ եմ, ես ուրիշ եմ, բայց լավ տարբերակով։ Ես ժպտում ու ծիծաղում եմ ավելի շատ։ Ես ստիպված չեմ ձևացնել, որ ամեն ինչ լավ է, երբ այդպես չէ։ Քեզ հետ ես կարող եմ հանել կեղծ ժպիտն ու կրել իրականը։ Ես ինձ չեմ զգում միայնակ, երբ քեզ հետ եմ։ Փոխարենը ես զգում եմ պաշտպանված ու սիրված (բարեբախտաբար)։ Ես չեմ զգում ինձ անպաշտպան կամ տխուր, որովհետև ցույց ես տալիս, որ դու իսկապես մտածում ու հոգ ես տանում իմ մասին, ու դա չես ձևացնում։ Օրվա վերջում դու այն մարդն ես, ում մոտ ես ուզում եմ վերադառնալ միշտ, ում ուզում եմ պատմել՝ ինչպես անցավ օրս, ում հետ ուզում եմ կիսել ուրախությունս, տխրությունս, հաջողություններս ու ձախողումներս։

gevorgtergbr

Անաստված կինո թատրոն

Լուսանկարը` Լիդա Արմենակյանի

«Մանանա» կենտրոնը և Հայաստանի պատանի թղթակիցների 17.am կայքը հայտարարել էին Գևորգ Տեր-Գաբրիելյանի «Անաստված կինո թատրոն» գրքի վերաբերյալ անդրադարձների մրցույթ: Մենք ստացել ենք բազմաթիվ անդրադարձներ, և մինչ ժյուրին կհայտարարի հաղթողներին, դուք նույնպես կարող եք կարդալ և ընտրել լավագույններին:

«Ինչու է մարդն ապրում աշխարհում կամ նապաստակի կարծիքը» էսսե

Մեր օրերում բազմաթիվ գրքեր են գրվում, բայց շատերի մասին չենք էլ իմանում, որովհետև գրաքննադատություն չկա: Կամ կա, բայց շատ քիչ, ոչ էնքան, որ դրա շնորհիվ որոշ գրքեր ի հայտ գան ու հայտնաբերենք: Փաստորեն նոր հեղինակներ ու գրքեր գտնելը մարդկանց ինչ-որ զանգվածի համար բարդ է դարձել էնքանով, որ գրաքննադատություն լավ չի արվում: Բայց իրականում էդ ամենը հեշտ է էնքանով, որ հիմա գրական ակումբներ կան, կայքեր ու ծրագրեր կան, որտեղ մարդիկ իրենց կարծիքն են գրում ինչ-որ իքս գրքի մասին, մյուսներն էլ կարդում են ու հետաքրքրվում են կամ ոչ, սա արդեն ուրիշ հարց է: Ես էս բոլոր տարբերակներով եմ ինչ-որ նոր գիրք կամ հեղինակ գտնում, + գրքերի շնորհանդեսների իվենթները:

Այ, Գևորգ Տեր-Գաբրիելյանին էլ  բացահայտեցի 2018-ի ամռանը` գրքի շնորհանդեսից մի քանի օր առաջ, երբ արդեն որոշել էի գնալ շնորհանդեսին, ու պետք էր ուսումնասիրել հեղինակին ու մինչ այդ գրված գործերը: Գրքերի մի մասը հասանելի է ՅԱՎՐՈՒՀՐԱՏ հրատարակչությունում, որոշ բաներ նաև Գրանիշում: Ինչևէ, ամռանը գնացի շնորհանդեսին ու գիրքը հենց նույն օրն էլ ձեռք բերեցի: Օգոստոսի 31-ն էր կարծեմ, եթե չեմ սխալվում, էդպես էդ օրվանից դրեցի գրապահարանումս, որ մյուս ամառ կարդամ: Գիրքը, որ հաստափոր է լինում, առաջին փորձից չես տրամադրվում կարդալ: Հետո, փաստորեն ձմռանը առիթը ստեղծվեց ու որոշեցի ռիսկի գնալ: Պատկերացրածիս նման դժվար չի կարդացվում, բայց դեռ չեմ էլ ավարտել: Սեղանիս դրված է, գնում գալիս մի վերնագիր ընտրում ու կարդում եմ: Գիրքը գրված է արձակ, բաղկացած է տասը արձակ ստեղծագործություններից և չորս էսսեներից: Դե այո, էսսեներն էլ իրենցից արձակ ստեղծագործություններ են ներկայացնում, սակայն նման բաժանումն արվել է հեղինակի, և ոչ իմ կողմից, ի դեպ, թե նկարագրության բաժնում, և թե բովանդակությունում: Գրքի հետաքրքրությունն էլ երևի սկսվում է հենց այդ բաժանումից:

Գիրքը լի է նոր բառերով, բառաստեղծումներով, ինչը երևի պայմանավորված է գրողի անգլերեն և ռուսերեն լեզվամտածողությամբ: Ու դա մեղմ ասած ուրախալի է: Չգիտեմ ինչից է, բայց մեր սերնդին դուր են գալիս փոխառությունները, օտարաբանությունները գուցե, ու նաև լրիվ նոր ստեղծված բառերը, որոնք մի տեսակ խորթ են հնչում, բայց միաժամանակ հաճելի: Գիրքը ընտիր տարբերակ է լիքը բան սովորելու ու փնտրելու: Փնտրելու բաներ, որոնց մասին շատ ես մտածել կամ երբեք մտքովդ չի անցել: Գրքի վերնագրերը ևս ընտրված են այս բոլորը իրենց մեջ ներառելով: Օրինակ, «Ինչու է մարդն ապրում աշխարհում» էսսեն կարդալուց հետո միանշանակ ճիշտ ընտրություն ես համարում: Երկարաշունչ էսսե չէ, բայց առաջին տողից մինչև վերջ պարզաբանում է հարցը: Էսսեն վերնագրված է «Ինչու է մարդն ապրում աշխարհում կամ նապաստակի կարծիքը»: Վերնագրի վերջին հատվածը առաջին մասի խիստ լրջությունը մի քիչ կոտրում է ու դրանով էլ հետաքրքրացնում: Իսկ թե ինչու նապաստակի կարծիքը, միայն հայտնի է դառնում էսսեի վերջում:
Էսսեն սկսվում է հետևյալ մտքով՝ մարդն ապրում է աշխարհում ստեղծագործական աշխատանք անելու համար: Հետո հերթով բացատրվում է, թե ինչու աշխատանք, ինչու ստեղծագործական: Էսսեի առաջին հատվածում քեզ թվում է, որ ահա, դու գտար պատասխանը, ի վերջո, ինչու է մարդն ապրում աշխարհում, բայց քիչ հետո հասկանում ես, որ դա ընդամենը վարկած էր: Ըստ հեղինակի, գուցե երջանկության համար է ապրում: Բայց հեղինակն ինքն էլ չգիտի, թե երջանկությունն ինչ է: Երջանկության ու ստեղծագործական աշխատանքի արանքում մի հետաքրքիր բան կա: Հաճույքը: Օրինակ այն, որ աշխատանքը հաճույք է պատճառում: Ինչու է հաճույքն այդքան կարևոր: Գրքից այս միտքը ընդգծել եմ, որովհետև շատ մերօրյա բան է: Ասում է. «Մարդ հաստատ չի ապրում տառապելու համար: Նա համաձայն է տառապել մի քիչ, չափավոր՝ ասենք չարքաշ աշխատելով կամ պարտքից դրդված՝ որպեսզի հետո հաճույք ստանա»: Եվ սա իրականություն է: Մենք՝ մարդիկս, հաճույքի համար ենք անում գրեթե ամեն ինչ: Բայց հաճույքն էլ չէ: Հեղինակը բազում տարբերակներ է ստեղծել ու իր ընթերցողի հետ քննարկում: Օրինակ, հնարավոր է՝ մարդը գոյատևելու համար է ապրում: Սակայն ինչպես էսսեում է ասվում՝ սա ցածր նպատակ է: Հետո առաջ է գալիս մեկ այլ հարց: Ուրեմն, ի՞նչ է մարդը: Մարդը բնության շոշափուկն է: Այս մտքին դեռ էլի կգանք: Հազիվ փորձում ենք հասկանալ` ինչ է մարդը, որն է լավ և որն է վատ մարդը, երբ մի ուրիշ կարևոր միտք է առաջ քաշվում: Այս միտքը յուրահատուկ է նրանով, որ բացարձակ ճշմարտություն է հատկապես ներկա պահի համար, հատկապես Հայաստանի համար: Միտքը, որ գրողի սերունդը ապրում է ավելի լավ պայմաններում, քան բոլոր սերունդները մինչ նրա սերնդի, միանշանակ ճիշտ է: Իսկ այն, որ գրողի սերնդից հետո եկող սերունդները էլ ավելի լավ են ապրում, չհաշված, իհարկե, զոռով պատերազմ ուղարկվողներին, այ սա ստիպում է մի պահ կանգ առնել, մտածել սրա մասին, և միայն մտածելուց հետո շարունակել կարդալ: Այն, որ ամեն հաջորդ սերունդ ավելի լավ է ապրում, աքսիոմա է, ուրեմն ինչպես են ապրում  «զոռով պատերազմ ուղարկվողները»: Պատերազմ բառի շուրջ էս բառակապացությունը չեմ ուզում շատ քննարկել, բայց ցավոք, չափազանց ճիշտ են շարված այդ երեք բառերը:
Հեղինակն ասում է, որ հաճախ այս ամենը շփոթում են մարդու էգոիզմի հետ, ոմանց կարծիքով մարդ ամեն ինչ անում է իր էգոիզմի պատճառով: Սակայն սա ճիշտ չէ, քանի որ մարդը բնության շոշափուկն է, այսինքն մասնիկը, և մարդկությունը պարզապես հաճախ սխալվում է, հիմքում դնելով կա՛մ միայն անհատին, կա՛մ միայն ոչ անհատին՝ հանրությունը, բնությունը: Մարդն ազատ է ու շատ իրավունքներ ունի, սակայն բնությունն անհատից մեծ է ու գերիշխող: Ստացվում է, որ մարդը անկախ և միաժամանակ կախյալ օղակ է:

Էսսեից շատ հավանել եմ այն միտքը, որ այս ամենը մեծ շանսեր է տալիս մարդուն՝ և՛ ազատ գործելու, և՛ մխիթարվելու, եթե չկարողացավ: Եվ էլ ավելի մեծ շանսեր է տալիս՝ հասկանալու, թե բնությունը մարդուց ինչ է ուզում, և աշխատելու այդ ուղղությամբ: Չէ որ մխիթարանքը հաճախ միակ միջոցն է ինքդ քեզ հանգստացնելու և մեկ այլ նոր բան սկսելու: Եվ չէ որ մեզ պետք է հասկանալ, թե ինչպես անել ու որտեղից սկսել, ինչն առավել դժվար է դառնում, երբ չգիտես, թե քեզնից ինչ է ուզում բնությունը: Սա տարբերվում է մարքսիզմից, ըստ որի բնությանը պետք է հաղթել ու ոչնչացնել կամ կարևորը պետությունն է, և ոչ թե մարդը: Մխիթարանքի հետ կապված մի բան էլ, ասում է՝ եթե ապրում ես ու ստեղծագործում, ու գիտես դա՝ լավ է, ու մխիթարված ես, եթե ոչ երջանիկ: Եթե ապրում ես ու չի ստացվում՝ եթե գիտես, որ դու մեծի մաս ես՝ էլի մխիթարանք է: Իրականում տխուր է լինել մխիթարված, այլ ոչ երջանիկ, բայց դա հաճախ ևս ընտրություն է, որ մարդն է կատարում ու որոշում լինել երջանիկ, թե մխիթարված: Ու մարդիկ առավել հաճախ ընտրում են մխիթարված լինելը՝ կարծելով, որ երջանկությունը մի քիչ այլ բան է:
Էսսեն 2014 թվականին է գրվել, այսինքն, ուղիղ 5 տարի առաջ: Հետևյալ միտքը, որ առանձնացրել եմ, ներկայացնում եմ առանց մեկնաբանության՝ հուսալով, որ գլխի կընկնեք: «Երբ ու եթե փոքրամասնությունն իրեն կրկին ուժեղ զգաց, իր միասնական ուժը կառուցեց՝ նա կփոխի իրադրությունը»:

Կորուստներից ու անհետացումից է խոսվում, ասվում է՝ ճիշտն այն է, որ անհետանում է մի բան, տեղ տալով նորին, որն իր մեջ կրում է հինը, քանի որ հինն անհետանալ չի կարող, այն փոխակերպվում է: Եվ փաստորեն մեր հիմնական նպատակն այն է, որ երբ հինն անհետանալու է՝ այնպես անել՝ որ չանհետանա, այլ փոխակերպվի: Դա մեզ հաջողվել է ու հաջողվում է:
«Այսօր մարդն ավելի շատ ինֆոմացիա ունի չարի մասին, ու իրեն թվում է, թե չարն ավելացել է»: Հեղինակն ասում է, որ իրականում երկու բան է եղել. նախ ինֆորմացիան է հասանելի դարձել, և մարդկանց քանակն է ավելացել, այս երկուսը համադրելով մեզ թվում է, թե չարն ավելացել է: Բայց ոչ թե ավելացել է, այլ չարի մասին մեր գիտելիքն է ավելացել: Ինֆորմացիայի դարում մեզ երբեմն դժվար է ընտրել, թե որ ինֆորմացիան է մեզ պետք, հաճախ մենք փորձում ենք կանգ առնել ու պարզապես գլուխ հանել այդ ամենից: Սակայն հեղինակն ասում է, որ կանգ առնելու կարիք չկա, քանի որ ոչ ոք չի պատրաստվում կանգնեցնել բնության զարգացման ընթացքը, և մարդը երբեք չի հանդիպել իրադրության, որը չկարողանար հաղթահարել: Ուրեմն սա էլ է հաղթահարելի:
Լավ, իսկ ինչ են բնությունը, կենդանին և ֆլորան: Ըստ էսսեի՝ նրանք բոլորը թերմարդ են: Ու սրա մեջ ճշմարտություն կա: Եթե նրանք ավելի քիչ հնարավորություն ունեն իրենց արտահայտել, ապա դա նրանից է, որ այդ հնարավորության ավելի մեծ չափը տրված է մեզ, և մենք պետք է նրանց խոսեցնենք, խնամենք:
Այն, որ Հայաստանը դատարկվել է կենդանիներից և որ Հայաստանը կեղտոտ է, մեզ շատ է մտահոգում: Ճիշտ է, ուրիշ տեղեր էլ նույն վիճակն է, «բայց սա քո տունն է: Հայաստանի բնությունն ափսոս է»:
Բայց ամեն բան պարզ ու միանշանակ չէ իհարկե, ու մարդ կարող է սխալվել ցանկացած հարցում, ցանկացած ընտրության մեջ: Վերջաբանում ասվում է՝ սխալի հավանականությունը փոքրացնելու համար՝ խորհրդակցիր ու նաև լսիր ուրիշների կարծիքը, նաև՝ նապաստակի: Եվ դրա համար նրան մի ոչնչացրու… Ահա ինչու է էսսեն վերնագրված «Ինչու է մարդն ապրում աշխարհում կամ նապաստակի կարծիքը»:
Չեմ ասի, որ կարդացածս լավագույն էսսեներից է, բայց խորհուրդ եմ տալիս կարդալ ու լիքը բան սովորել: Բարի ընթերցում:

Խառը օրագիր

Շնորհավորում եմ բոլորիդ Ամանորը ու ցանկանում, որ երբեք հարազատներից հեռու չանցկացնեք էս հրաշքներով լի տոնը: Ձեզ անկեղծ լավագույնն եմ մաղթում: Հիմա ուզում եմ Ամանորի, հունվարի մեկի ու չափազանց կարևորի մասին խոսել:
Հեռու-հեռավոր 2010թ – ցայսօր

Միլուշին վաղուց գիտեի, որովհետև մեր ու իրենց տունը բավականին մոտ էին ու փողոցներում, խանութներում տեսել էի, էդպես գիտեինք իրար, բայց պաշտոնապես ծանոթացա 6-րդ դասարանում, երբ դպրոցս փոխեցի ու տեղափոխվեցի նոր միջավայր: Սկզբում էդպես մտերիմ չէինք, հետո ժամանակի հետ գտանք իրար ու որոշեցինք երբեք չթողնել: Արագ ընկերացանք, որովհետև շատ բան էր կապում. երաժշտական ճաշակ, նախասիրություններ, առհասարակ ճաշակ, երազանքներ ու մտքներովդ էլ ինչ անցնի: Տարիների ընթացքում շատ բաների միջով ենք անցել, անկումներ ենք ունեցել, բայց ավելի շատ վերելքներ ենք ունեցել: Ես օգնության կարիքի դեպքում առաջինը Միլուշին եմ դիմել՝ վստահ լինելով, որ օգնելու է ու ինձ մոտ ստացվելու է: Ուրախ առիթներս սիրով կիսել եմ հետը: Տխուրների ժամանակ զանգել, լացելով վազել իրենց տուն, որ գրկի ու ասի մեր ամենասիրելի արտահայտությունը. «Ավելի վատ կարող էր լինել»: Երկար-բարակ չպատմեմ, բայց Միլուշն ինձ համար միայն ընկերուհի չի, քույր ա, հոգի ա, հարազատ ա:

 

2010թ. – 2018թ. գարուն
7-8 տարի կլինի, ինչ գիտենք, որ հնարավոր է մի օր գա, որ Միլուշենք ընտանիքով մեկնեն Ֆրանսիա: Մի էդքան տարի ամեն անգամ ուրախանում էինք՝ մտածելով՝ ջան, էս տարի էլ չգնացին: Ու ամեն անգամ, երբ մի առիթով հիշեցնում էր էդ գնալու հնարավորությունը, ինձ անասելի հեռու էր թվում էդ ամենը ու էնքան անիրական: Ու երանի էդպես էլ մնար…

 

2018թ. ամառ
-Լիդ, դեսպանատնից կանչել են:

2018թ. ամառ

Մի օր Միլուշը պատմեց, որ Երևանում պիտի գնան ֆրանսերեն պարապելու: Հետո ամեն օր գալիս ու պատմում էր՝ ինչ սովորեց, ոնց անցավ պարապմունքը: Իմացա, թե ինչքան դժվար են բայերի ժամանակաձևերը ու թվականները, մի երկու բառ սովորեցի: Ուրախացանք, տխրեցինք, էլի ուրախացանք, որովհետև գիտեինք, որ հետո դեռ տխրելու առիթ ու ժամանակ կլինի:

2018թ. օգոստոս
- Լիդ, անձնագիր ենք ստացել:

2018թ. սեպտեմբեր

-Գնամ Ժող, թղթերս կարգավորեմ, մի քանի բան ա մնացել գնելու, մտնեմ տատիկենց տանից բան կա վերցնելու, խառն ենք, բայց հա, կգամ ձեր տուն էդ օրը:

2018թ. սեպտեմբերի 30

Կիրակի օր: Ոչ աշխատանքային:
Գնացի Միլուշենց տուն:
- Ի՞նչ կա օգնելու, անելու:
- Արի գնանք պատշգամբ, հեսա մի բան կխմենք:
Պատշգամբում նստած խոսում էինք խառը ամեն ինչից: Անընդհատ ասելով՝ գնամ, տեսնեմ՝ ներսում ինչ են անում, իմանամ ինչ կա օգնելու, բա էլ ինչ մնաց ,ու սենց խառը արտահայտություններով մեզ զբաղեցնելով:
- Համալսարանում դասս 2:30 ա սկսվում, առաջին ժամ չեմ գնա, հետո արաբերեն ա, կգնամ, կհասնեմ:
- Բա նորմա՞լ ա, որ առաջին ժամ չգնաս:
- Խելա՞ռ ես, հարմարը որն ա:

….
- Լավ դե, Միլ, ուշ ա արդեն, գնամ, վաղը կհանդիպենք, անպայման,- պինդ գրկում ենք իրար:

2018թ. հոկտեմբերի 1
Երկուշաբթի: Աշխատանքային: Շաբաթվա ամենաչստացված ու չսիրված օրը:
Ցերեկը դասի եմ, որովհետև 2-րդ հերթ եմ: Առաջին ժամը չգնացի, որովհետև Միլուշենց թռիչքը դրանից առաջ էր: Ու Միլուշենց ընտանիքից շուտ էի հասել օդանավակայան: Հիշում եմ, որ օդանավակայանում քննարկում էինք ու մտածում, թե, գրողը տանի, տեսնես ով ու ինչի ա մտածել էսքան տխուր բաժանումների օդանավակայանի անունը «Զվարթնոց» դնել, թե ինչն ա զվարթ, ինչը, ինչը, գրողը տանի: Հետո բոլորիս, բայց առաջինը ինձ հանգստացնելու համար ասացի՝ հա, գուցե ուրախ վերադարձների համար: Միլուշին երկար գրկում ենք, երկար, շատ երկար: Գնում եմ ընտանիքին գրկելու` հաջող անելու: Ու էդտեղ, Միլուշի մամայի՝ Լիդա ջան, իմ աղջիկ, բառերի վրա էլ չեմ դիմանում: Զգում եմ, թե աչքերս ու կոկորդս ոնց են լցվում շատ արագ: Էլ չեմ էլ կարողանում ինձ զսպել, ու տանը տատիս ասած խոսքերը էն մասին, որ «քիչ կլացեք, էդ երեխեն շատ չնեղվի գոնե», մոռանում եմ արդեն: Ցավոք, մոռանում եմ: Գնացին: Գնում եմ դասի, որովհետև գիտեմ, եթե հետ գամ տուն, ավելի վատ եմ լինելու: Եթե հետ գամ տուն, ավելի շատ եմ նեղվելու: Եթե հետ գամ տուն, չէ, որոշում եմ հետ չգնալ տուն անմիջապես: Գնացին, ախր, իրոք գնացին:

2018թ. հոկտեմբերի 1 – ցայսօր

Էնպես դժվար է արթնանալ ու գիտակցել, որ էստեղ չեն: Դժվար է ՀՊՏՀ-ի կողքով քայլել ու չզանգել Միլուշին, դժվար է Եղվարդի գազելից իջնել ու օրվա բոցի մասին չպատմել Միլուշին հեռախոսով, դժվար է առավոտյան չսպասել, որ գա` միասին գնաք մի տեղ, դժվար է, անկեղծ դժվար է: Երեք ամիս անցել է արդեն, բայց ես դեռ չեմ համակերպվել:

2019թ. հունվարի 1

Երեքշաբթի: Տոն: Ամանոր: Երևի ամենատխուր հունվարի 1-ը: Առաջին հունվարի 1-ն է առանց Միլուշի: Էդպիսի չգրված օրենք ունեինք, որ ամեն տարի հունվարի 1-ին կամ իրենց տանն ենք հավաքվում, կամ՝ մեր: Իսկ էս տարի դատարկ է: Դատարկ, ինչպես բոլոր օրերը առանց Միլուշի:
Էս տարվա Ամանորի հրաշքը պակասել է ինձ մոտ, ու ես մի քիչ այսահարվել եմ: Կարոտել եմ Միլուշին, իր մամային, պապային, երկու քույրերին:

Շնորհավորում եմ բոլորիս Նոր տարին:

Դիլեմա ուրիշ անկյունից

Լուսանկարը` Լիդա Արմենակյանի

Լուսանկարը` Լիդա Արմենակյանի

Ուզում եմ մի քիչ դիլեմայից պատմել, այսինքն, ուղղակի դիլեմայից չէ, թեև, ոնց Անահիտն է ասում. «Անընդհատ դիլեմա է, ու ինձ թվում է՝ բացատրելու ոչ մի բան չկա», այնուամենայնիվ մի սիրուն գրքի մասին, բայց էդ ամենի մասին պատմել ոչ էնքան լրագրողի, որքան ավելի շատ ընկերոջ աչքերով:

Ես երկրորդ հերթի ուսանող եմ, ինչը նշանակում է, որ մինչև 7-ը համալսարանում եմ լինում: Փիլիսոփայության վերջին դասն էր, առաջին 40-ը նստեցի, երկրորդին արդեն խնդրեցի, դուրս եկա: Իրիկնային Երևանի նեղ ու լայն, մեծ ու փոքր, հարազատ ու չէ փողոցներով գնացի, որ հասնեմ գրատուն, որովհետև նույն օրը թանկագիններից մեկի համար շատ կարևոր օր էր:

Մի խոսքով, ուզում եմ ձեզ մի յուրահատուկ ծնունդի մասին պատմել՝ Անահիտ Ղազախեցյանի «Դիլեմա» բանաստեղծությունների առաջին ժողովածուի շնորհանդեսի մասին: Դեկտեմբերի տաք երեկոներից մեկին՝ 19-ին ժամը 19-ին «Զանգակ» գրատանը տեղի ունեցավ շնորհանդեսը: Ամսաթվի ընտրությունը բացարձակ պատահական չէր, եթե Անահիտի հետ խոսել ես ամեն ինչից, ապա դժվար թե չիմանաս, որ 9 թիվը կարևոր նշանակություն ունի իր համար: Գիրքը բաղկացած է ծովերից, ընդ որում 9+1 ծովերից: Յուրաքանչյուր ծով ունի իր գույնն ու երաժշտությունը, բացի վերջին ծովից, որն Անահիտի խոսքերով, ամենահասարակ ու ամենաչպարտադրող ծովն է: Փաստորեն վերջին ծովը ոչ գույն ունի, ոչ երաժշտություն, գույնի ու երաժշտության մեջ ընտրությունը մերն է, վերջին ծովն ունի մեկ բանաստեղծություն, որով էլ ավարտվում է գիրքը:
Անահիտն ինքն իրենով առանձնահատուկ է ու հենց էդպես առանձնահատուկ էլ անցկացրեց իր շնորհանդեսը: Հաղորդավարի փոխարեն ինքն ու իր ընկերները ներկայացրին գիրքը, գրքի պատմությունը, բանաստեղծություններ ընթերցեցին, զրուցեցին, խոսեցին ժամանակակից պոեզիայի պարզապես լինելու ու լավը լինելու մասին: Անահիտը իր խոսքը սկսեց «Մեռած պոետների ընկերակցություն» ֆիլմի մեջբերումով. «Պոեզիան, գեղեցկությունը, ռոմանտիկան ու սերը, այն բաներն են, որոնց համար մենք ապրում ենք»: Ի դեպ, գրքի շապիկի նկարը ևս Անահիտինն է, ինչը ավելի իսկական է դարձնում ամենը: Գրքի խմբագիրը «Գարուն» ամսագրի գլխավոր խմբագիր Աշոտ Գաբրիելյանն է, ով ուրախությամբ նկատեց միջոցառման բազմամարդ լինելը ու նշեց դրա մասին ասելով. «Ուրախալի է, որ միջոցառումն այսքան բազմամարդ է, և ներկաները եկել են հարգելու Անահիտի գիրը»,-ծիծաղով ու ժպիտով ավելացրեց,- Դժվար է աշխատել բոլոր տաղանդավոր գրողների հետ, այդպիսի մարդիկ հնարավոր չէ՝ կամակորություններ չունենան:

Լուսանկարը` Լիդա Արմենակյանի

Լուսանկարը` Լիդա Արմենակյանի

«Գրանիշ» կայքի գլխավոր խմբագիր Հասմիկ Հակոբյանը խոսեց գրքից, բայց նախ և առաջ իր ու հեղինակի ծանոթության մասին պատմեց: Անահիտը «Գրանիշ»-ին ամբողջական բանաստեղծական շարք էր ուղարկել և անցյալ տարի տարվա հայտնությունն էր ճանաչվել:
Շնորհանդեսի ընթացքում Անահիտն ընթերցեց գրքի իր ամենասիրելի բանաստեղծություններից, իր բանաստեղծություններից ընթերցեցին նաև ժամանակակից գրողներ Արմեն Սարգսյանը, Համլետ Առաքելյանը: Ներկաների շարքում էին նաև հեղինակ-կատարող Լիլիթ Բլեյանը և հայ ժամանակակից գրող Արամ Պաչյանը:
Երեկոն իրականում շատ հետաքրքիր անցավ, արվեստից ու պոեզիայից խոսելով, իրար ճանաչելով ու սիրունագույն բանաստեղծություններ լսելով:
Ասելիք շատ կա, բայց լավագույնների հետ զրույցներից պետք չէ ամեն բան պատմել, ուստի, գուցե դա պետք է մնա միայն իմ ու հեղինակի միջև:

lida armenakyan

Տոտալ հոգնածություն

Ես հոգնել եմ:

Արդեն տարեվերջ է, ու ես հոգնել եմ ամեն ինչից:

Հոգնել եմ իմ մտքերից, որ ինձ կուլ են տալիս: Հոգնել եմ նույն ձայներից, նույն դեմքերից ու նույն շարժումներից: Հոգնել եմ վեճերից: Հա, լուրջ: Ես հոգնել եմ անիմաստ ու զզվելի վեճերից, ներսն ավիրող ու հոգի կրծող վեճերից:

Հոգնել եմ անընդհատ բացատրելուց, որ հեռախոսազանգեր չեմ սիրում: Հոգնել եմ հին երգերն անընդհատ լսելուց ու նոր երգեր փնտրելուց: Հոգնել եմ կինոներ խորհուրդ տալուց: Հոգնել եմ վրձիններով խզբզելուց ու բացիկներ սարքելուց: Հոգնել եմ առանց պիցցա խնջույքներից: Հոգնել եմ ծանոթ փողոցներով քայլելուց: Հոգնել եմ ավտոբուսներ նստելուց: Հոգնել եմ դրսում իրենց անձրևանոցի տակ կանչող մարդկանցից: Հոգնել եմ հեքիաթներ կարդալուց: Հոգնել եմ օծանելիքներիս բույրերից ու շրթներկերիս գույներից: Հոգնել եմ ամեն օր արթնանալ դասի գնալուց: Հոգնել եմ համալսարանում ժամեր սպանելուց: Հոգնել եմ համակուրսեցիներիս դատարկ հայացքներից: Հոգնել եմ դասախոսիս բացատրելուց, որ գրողը տանի, ես ճիշտ եմ արտասանում բառերը, էդ դուք եք, որ իմ ամերիկյան անգլերենին սխալ անունն եք տալիս ու ձեր բրիտանական վատ ակցենտով ուղղում եք:

Հոգնել եմ ճանապարհներին 3 ժամ անցկացնելուց: Հոգնել եմ կանգնած երթևեկելուց: Հոգնել եմ անընդհատ չաթվելուց: Հոգնել եմ խոհանոցում թեյ պատրաստելուց: Հոգնել եմ լավ սերիալ ընտրելուց: Հոգնել եմ շատերիդ կարոտելուց: Հոգնել եմ նույն քաղաքում ապրելուց: Հոգնել եմ միշտ կարմիր կիսաքաղցր ընտրելուց: Հոգնել եմ, լուրջ:

Լավ, դուք ո՞նց չեք հոգնել: Հոգնել եմ մասնագիտական նյութեր կարդալուց ու նեղվելուց, որ չեմ հասցնում շատ գեղարվեստական գրքեր կարդալ: Հոգնել եմ իվենթներին «հետաքրքրված եմ» տալուց ու էդպես էլ չգնալուց: Հոգնել եմ երեկոյան 8-ին տուն մտնելուց: Հոգնել եմ սոցիալական կայքերում անուշադիր վեր ու վար անելուց: Հոգնել եմ երգելուց, նվագելուց ու պարելուց: Հոգնել եմ մայրամուտներ նայել չհասցնելուց: Հոգնել եմ արևի շողերից, որ էլ չեն տաքացնում: Հոգնել եմ սպասելուց ու սպասումից: Հոգնել եմ ցուրտ բակերից: Հոգնել եմ թափառական շներին «ֆու» ասողներից:

Հոգնել եմ քաղաքականությունից ու ձեր քաղաքական տափակ վերլուծություններից: Հոգնել եմ ձեր բալիկների նկարները նայելուց: Հոգնել եմ ստուգարքներից, միջանկյալներից ու քննություներից: Հոգնել եմ պասիվ կյանք վարելուց: Հոգնել եմ հավես չունենալուց: Հոգնել եմ ձեր նեգատիվ կարծիքներից: Հոգնել եմ տառերի համար սիրուն ֆոնտ ու տառաչափ ընտրելուց: Հոգնել եմ թաց մազերս չորացնելուց: Հոգնել եմ սենյակիս պատերի նույնությունից: Հոգնել եմ հանդիպումները հետաձգելուց: Հոգնել եմ ջերմելուց ու հիվանդանալուց: Հոգնել եմ «մազերդ ինչի՞ կարմիր չես ներկել» հարցից: Հոգնել եմ ձեր անհանդուրժող վերաբերմունքից:  Հոգնել եմ ամեն տեսակ նույնությունից:
Մի օր ես ամեն ինչ կփոխեմ, ամեն ինչ իմ սրտով կլինի ու ամեն ինչ լավ կլինի, բայց մինչ էդ, էսօր, ես հոգնել եմ:

lida armenakyan

#դարձիրարևելագետ

Լուսանկարը` Լիդա Արմենակյանի

Լուսանկարը` Լիդա Արմենակյանի

«Սալամ ալեյքոմ»:

Եկել եմ՝ մի քիչ կարևորի մասին խոսենք: Ֆակուլտետս նշում է 50-ամյակը, արդեն կես դարեկան է:

Երևանի պետական համալսարանում նոյեմբերի 9-ին ԵՊՀ արևելագիտության ֆակուլտետը նշեց հիմնադրման 50-ամյակը: Մեկնարկեց նաև Հայկական արևելագիտական առաջին միջազգային կոնգրեսը (ACOS’18):

Գիտական խորհրդի նիստերի դահլիճում տեղի ունեցավ բացման պաշտոնական արարողությունը, որին ներկա էին ՀՀ նախագահ Արմեն Սարգսյանը, ՀՀ ԿԳ նախարարի պաշտոնակատար Արայիկ Հարությունյանը, ՀՀ Պաշտպանության փոխնախարար Գաբրիել Բալայանը, ՀՀ Սփյուռքի նախարարի պաշտոնակատար Մխիթար Հայրապետյանը, ՀՀ Արտաքին գործերի աշխատակազմի ղեկավար Վահագն Մելիքյանը, ԵՊՀ ռեկտոր, պրոֆեսոր Արամ Սիմոնյանը, հյուրեր հայաստանյան և միջազգային կառույցներից:

Լուսանկարը` Լիդա Արմենակյանի

Լուսանկարը` Լիդա Արմենակյանի

Բացման պաշտոնական արարողությունը իր ողջույնի խոսքով սկսեց ԵՊՀ ռեկտոր Արամ Սիմոնյանը: Ապա Հանրապետության նախագահ Արմեն Սարգսյանը ողջունեց և շնորհավորեց ներկաներին՝ ասելով․

-Փայլուն 50 տարիներ, հոյակապ արդյունք և կարծում եմ՝ փայլուն ապագա: Հույս ունեմ, որ արևելագիտության ֆակուլտետի հիման վրա մի շարք հզոր կառույցներ կստեղծվեն, որոնք կկրեն այն կարևոր և նշանակալից ազգային պահանջը, որը մենք ունենք: Հայաստանը կրկին կենտրոնն է Մետաքսի ճանապարհի, Հայաստանը խաչմերուկն է տարբեր քաղաքակրթությունների, կենտրոնն է քաղաքական հսկայական իրադարձությունների, և այդ կենտրոնը լինելով՝ Հայաստանը պետք է ստանձնի իր դերը, որտեղ հսկայական նշանակություն ունի արևելագիտությունը։

ՀՀ Կրթության և գիտության նախարարի պաշտոնակատար Արայիկ Հարությունյանը ներկաներին շնորհավորեց՝ իրականում չիմանալով՝ հանդես գալ որպես նախկին ուսանող, ներկա դասախոս, թե նախարար: Ապա ավելացրեց․

-Ֆակուլտետի անցած ուղին դիտարկելիս՝ ուզում եմ նշել մի առանձնահատկություն, որը մշտապես տարբերել է ֆակուլտետի՝ ակադեմիական ազատ մշակույթի, նվազագույն վարչարարության, իրական ուսանողակենտրոնության մթնոլորտը: 21-րդ դարում այլևս չպետք է լինեն այնպիսի իրավիճակներ, երբ ճնշվում են ակադեմիական ազատությունները, երբ ճնշվում է բուհի ինքնավարությունը: Ես վստահ եմ, որ հավաքագրելով առողջ ուժերը՝ ԿԳՆ անմիջական գործընկերային հարաբերությունների համատեքստում մենք կարող ենք հասնել այս հաջողություններին:

Արևելագիտության ֆակուլտետի դեկան, պրոֆեսոր Ռուբեն Մելքոնյանը հանդես եկավ ֆակուլտետի անցած ուղու, ներկա ձեռքբերումների, հայտնի շրջանավարտների և գործունեության հիմնական ոլորտների մասին զեկուցմամբ: Ռուբեն Մելքոնյանը ներկայացրեց 1921-1922 թվականների արխիվային փաստաթղթեր, որտեղ նշված է, որ համալսարանի առաջին հինգ ֆակուլտետներից մեկը եղել է արևելագիտականը, որը հետագայում միացվել է պատմաբանասիրական ֆակուլտետին: Նաև կարևոր մի փաստ արձանագրեց՝ ըստ վիճակագրական տվյալների ՀՀ դիվանագետների առնվազն 1/3-ն արևելագիտության ֆակուլտետի շրջանավարտներ են:

Լուսանկարը` Լիդա Արմենակյանի

Լուսանկարը` Լիդա Արմենակյանի

Հնչեցին նաև պրոֆեսոր Գուրգեն Մելիքյանի, Մ. Մաշտոցի անվան հին ձեռագրերի գիտահետազոտական ինստիտուտի տնօրեն, դոկտոր Վահան Տեր-Ղևոնդյանի, ԳԱԱ արևելագիտության ինստիտուտի տնօրեն, դոկտոր, պրոֆեսոր Ռուբեն Սաֆրաստյանի, ՌԳԱ արևելագիտության ինստիտուտի նախագահ, պրոֆեսոր Վիտալի Նաումկինի ողջույնի ուղերձները:

ԵՊՀ ոսկե մեդալով պարգևատրվեցին արևելագիտության ֆակուլտետի դեկան, պրոֆեսոր Ռուբեն Մելքոնյանը և իրանագիտության ամբիոնի վարիչ, բանասիրական գիտությունների թեկնածու, դոցենտ Վարդան Ոսկանյանը, ԵՊՀ պատվոգրի արժանացավ ՀՀ ԱԳՆ աշխատակից Լևոն Պետրոսյանը, ապա պատվոգրեր և շնորհակալագրեր ստացան ՀՀ արտակարգ և լիազոր մի շարք դեսպաններ, ինչպես նաև թյուրքագիտության, իրանագիտության և արաբագիտության ամբիոնների ասիստենտներ, դոցենտներ և դասախոսներ:

Հանդիսավոր բացման և պարգևատրման արարողությունից հետո մեկնարկեց Հայկական արևելագիտական առաջին միջազգային կոնգրեսը (նոյեմբերի 9-10): Կոնգրեսի ընթացքում ընթերցվեցին մոտ 70 գիտական զեկուցումներ Մերձավոր Արևելքի պատմության, արևելյան լեզուների, գրականության, մշակույթի, իսլամի վերաբերյալ: Կոնգրեսին մասնակցում էին 30 գիտնականներ ԱՄՆ-ից, ՌԴ-ից, Եվրոպայի և Մերձավոր Արևելքի երկրներից:

Լինելով ֆակուլտետի ուսանող՝ շնորհավորում եմ ընկերներիս և դասախոսներիս, շնորհավորում եմ համալսարանին նման ֆակուլտետ ունենալու համար:

Կեցցե սիրո և համերաշխության հեղափոխությունը

Լուսանկարը՝ Դիանա Հովսեփյանի

Լուսանկարը՝ Դիանա Հովսեփյանի

Խելացի կամքի տեր և անուշիկ երիտասարդներ, ողջույն:

Էս երկու օրը հաճախ եմ կարդում «ես սրա համար չեմ պայքարել, չեմ պայքարել, որ ավտոներով գան սենց ճռիկներ անեն, նըվ-նըվ… Ամեն ինչ սկզբում ուրիշ էր, հիմա աթոռակռիվ ա, և այլն, և այլն» նմանատիպ տողեր, նվնվոցներ, բողոքներ, քննադատություններ, կամ չգիտեմ էլ ինչ, ոնց կուզեք՝ որակավորեք:

Բայց չէ, սիրելիներ, դուք մի բան շփոթել եք, որովհետև ամեն ինչ նույնն ա, ուղղակի հեղափոխությունից առաջ էլ, հետո էլ էնքան աշխատելիք կա ինքներս մեզ վրա, մենթալիտետի հարց կա, բան կա, ամեն ինչ հո մի օրում չի՞ լինում:

Եթե ինչ-որ բան սրտներովդ չի, դուր չի գալիս, փորձեք փոխել, խոսեք, բացատրեք, արտահայտվեք, այլ կերպ ասած՝ քայլ արեք: Մի երկու անգամ կասեք, երրորդ անգամ էլ չի լինի: Համագործակցություն, փոխըմբռնում, ինչ-որ սենց սիրուն բառեր կան:
Մոռացա ասել, որ ավտոների ճռռիկներից ամենաշատը ես եմ վախենում, որովհետև մեքենաների տակ ընկնելու ինչ-որ անհասկանալի հակում ունեմ: Բայց մեր ուզածը տեսնելու ու վատը լավի փոխելու համար հիասթափության ալիք առաջացնող գրառումներ անելը, արի համաձայնիր՝ մի քիչ էն չի:

Լուսանկարը՝ Դիանա Հովսեփյանի

Լուսանկարը՝ Դիանա Հովսեփյանի

Արի ավելի խելամիտ քայլեր անենք: Ուրեմն ՃՈ-ին խնդրենք վերադառնալ աշխատանքին ու կանխել նման «ինքնահաստատումները», Սանիտեկին խնդրենք աղբամանները փողոց վերադարձնել, Երևանի քաղաքապետարանին խնդրենք, որ նստարանները, որոնք հաղթանակի ճանապարհի ընթացքում մասսայաբար հեռացվեցին բեռնատարներով, հետ տեղադրվեն:

Լուսանկարը՝ Դիանա Հովսեփյանի

Լուսանկարը՝ Դիանա Հովսեփյանի

Լուսանկարը՝ Դիանա Հովսեփյանի

Լուսանկարը՝ Դիանա Հովսեփյանի

Հա, մոռացա, է, ոստիկանությունից էլ պահանջենք (էս մեկն էլ չխնդրենք, պահանջենք, ի՞նչ կլինի որ), որ ուժայիններ տեղափոխող ավտոբուսների պետհամարանիշները հետ փակցվեն: Ու եթե հանրահավաքների ժամանակ արևածաղիկ կեղևազրկելն ու գետնին թափելը ձեզ դուր չի գալիս, խնդրում եմ, մի շտապեք տուն ու ասեք՝ ես սրա համար չէի պայքարել, ուղղորդեք, թե որտեղ թափեն, ոնց անեն: Դժվար չի, մի երկու բառ փոխանակեք: Թե չէ, ինչ խոսք, մեզնից ոչ մեկն էլ արևածաղիկ կեղևազրկելու ու գետնին թափելու համար չի պայքարել: Բայց հեղափոխությունը միայն ապրիլի 23-ի հաղթանակը չի, հեղափոխությունը գիտակից քաղաքացի ձևավորելն է:

Հեղափոխությունը մենակ Նիկոլը չի, հեղափոխությունը ես եմ, դու ես ու մեր ընկերները:

Հեղափոխությունը սիրային սիրուն նկարները չեն, հեղափոխությունը հենց սերն է օդում, ջերմությունը, անհանգստությունն ու տագնապը:

Հեղափոխությունը տանը նստել ու ճանապարհ ուղղորդելը չի, հեղափոխությունը ճիշտ ժամերին խաղաղ անհնազանդություն դրսևորելն է:

Լուսանկարը՝ Դիանա Հովսեփյանի

Լուսանկարը՝ Դիանա Հովսեփյանի

Հեղափոխությունը փողոցները կեղտոտելը չի, հակառակը, փողոցները կարգի բերելն ու մաքուր պահելն է:

Հեղափոխությունը նոր գտնված սերերն են, նոր ընկերներն ու ծանոթները:

Հեղափոխությունը հրապարակի մարդաշատ լուսանկարներն են թռչնի բարձրությունից:

Հեղափոխությունը երաժշտական տարբեր ճաշակ ունեցողներին մի երկնքի տակ համախմբելն ու իրար հանդեպ հանդուրժող դարձնելն է:

Հեղափոխությունը մեդիագրագիտությունն է:

Հեղափոխությունը անծանոթի մասին մտածելն ու հոգալն է:

Հեղափոխությունը 88-ին հնչած շեփորի ձայնը նորից հնչեցնելն է:

Հեղափոխությունը երիտասարդության ոտքի կանգնելն ու իրավունքների համար պայքարելն է:

Հեղափոխությունը հարգանքն է, կամքը ու դրանց դրսևորումը:

Հեղափոխությունը մաքրությունն է, պարզությունն ու խիզախությունը:

Հեղափոխությունը առաջ գնալու մոտիվացիան է ու գործը գլուխ բերելու ունակությունը:

Եվ ուրեմն, կեցցե սիրո և համերաշխության հեղափոխությունը:

#իմերազած Հայաստանում

Լուսանկարը՝ Միլենա Խաչիկյանի

Լուսանկարը՝ Միլենա Խաչիկյանի

 

Ես հենց ուզում եմ Հայաստանի մասին խոսել անկախ ինձնից Համասյան եմ միացնում, որովհետև դրանից տխուր բան չգիտեմ: Բայց էս օրերի Հայաստանի մասին խոսելիս պետք ա միացնել «Որդան Կարմիր», «Լավ Էլի», ի վերջո Սերժ, բայց միանշանակ Թանկյան: Էնպես որ, ընտրությունը քոնն է, որովհետև չնայած ավտորիտարիզմին, մենք «ազատ ու անկախ» Հայաստանում ենք ապրում:

Հիմա աջ ու ձախ գոյատևում ենք, բայց մի օր, երբ էլ չլինենք, (երևի) ափսոսելու ենք, որ ժամանակին չենք ապրել: Բայց ոնց ապրել մի երկրում, որտեղ 400 000 արտագաղթող կա ու ներգաղթի ոչ մի տվյալ, որտեղի արտաքին պարտքը 7 միլիարդն անցնում է, որտեղ ամեն օր զինվոր է մահանում: Հայաստանում բանակը մի տեղ է դարձել, որտեղ տղերքին ուղարկում ենք կորցնելու վախով, բայց և հետ գալու հույսով-սպասումով: Բայց լավագույն տղերքն էլ հեռանում են, ու արդեն չգիտեմ օտար ափերում բախտ որոնելու, թե…  Սիրելի կանանց մասին լռում եմ:

Չասացիր է՝ ոնց ապրել մի վայրում, որտեղ երազանքներդ փշրվում են: Ապակու կտորների պես շրխկոցով թափվում: Ինձ էս Հայաստանում օդը չի հերիքում: Դժվար է: Իմ երազած Հայաստանում իմ երազանքները երազանք չեն մնում, կատարվում են ու նորերը ծնվում: Իմ երազած Հայաստանում ես ամեն օր վախի սինդրոմով չեմ ապրում: Իմ երազած Հայաստանում հերոսները մեր կողքին են, ոչ թե Եռաբլուրում, ու սահմանին ավելի շատ ու հզոր զինտեխնիկա ու անհրաժեշտ պարագաներ ունենք, քան մայրաքաղաք Երևանում:

Լուսանկարը՝ Սոսե Զաքարյանի

Լուսանկարը՝ Սոսե Զաքարյանի

Իմ երազած Հայաստանում մենք ազատ խոսքի իրավունք ունենք գործնականում, ոչ թե միայն տեսականում: Գրողը տանի, իմ երազած Հայաստանում դպրոցում սովորեցնում են իրավունքների համար պայքարել, ոչ թե լռել ու անցնել, սովորեցնում են հայրենիք սիրել ու գնահատել, ոչ թե պաթոսախեղդ արտահայտություններ անգիր անել:

Իմ երազած Հայաստանում դասախոսը համալսարանում ինձ չի ասում, որ ես ոչինչ չեմ անում իմ երկրի համար, օգնում է, որ անեմ, համալսարանի ռեկտորը խելացի երիտասարդ է: Իմ երազած Հայաստանում համալսարաններում բոլորը մտավորական ու գիտակից մարդիկ են, ու ի վերջո, համալսարաններն էնքան լավն են, որ ես կարիք չունեմ արտերկրում ուսում ստանալու:

Լուսանկարը՝ Սոսե Զաքարյանի

Լուսանկարը՝ Սոսե Զաքարյանի

Իմ երազած Հայաստանում աղջիկներն ու տղաները նույն իրավունքներն ունեն: Իմ երազած Հայաստանում ես կարող եմ անել այն, ինչ ուզում եմ, ոչ թե այն, ինչ ուզում են: Իմ երազած Հայաստանում երիտհանրապետականը իրեն ու ինձ չի խաբում, որ ամեն ինչ ընտիր է լինելու, որ էլի բարեկեցիկ, հզոր ու կայուն երկիր ենք ունենալու, էլի, հաա, էլի՞, էն որ երբեք չենք ունեցե՞լ:

Իմ երազած Հայաստանում ինչ-որ լուրջ ձյաձյաներ չեն որոշում, թե ես ինչ երկրում ապրեմ, ես եմ որոշում, ես: Իմ երազած Հայաստանում, երբ ողջ ժողովուրդը հեռանալ ա պահանջում, ինչ-որ մեկը Բաղրամյան 26-ում հանգիստ չի նստում ու ասում՝ քիչ եք: Իմ երազած Հայաստանում պաշտպանության նախարարը չի ասում՝ բոշան դու ես: Իմ երազած Հայաստանում ոչ ոք ոչ ոքի չի վառում, սիրելիներս:

Իմ երազած Հայաստանում քաղբանտարկյալները ազատ են: Չէ, չէ, կներեք, իմ երազած Հայաստանում քաղբանտարկյալներ չկան, որ մի հատ էլ ազատ լինեն: Իմ երազած Հայաստանում ոստիկանները հղիի փոր ու հավի կերած ուղեղ չունեն:

Լուսանկարը՝ Սոսե Զաքարյանի

Լուսանկարը՝ Սոսե Զաքարյանի

Իմ երազած Հայաստանում վարչապետ ընտրելու օրը մարզերում լույսերը չեն տանում: Իմ երազած Հայաստանում տրանսպորտը շահագործումից չեն հանում, որ չկարողանանք ցույցերի հասնել: Իմ երազած Հայաստանում դպրոցներում երեխաներին չեն փակում: Իմ երազած Հայաստանում հեռուստատեսությամբ ցույց են տալիս իրականությունը, ոչ թե այն, ինչ իրենց է պետք:

Իմ երազած Հայաստանում լրագրողներին իրենց աշխատանքը կատարելիս չեն հրում: Իմ երազած Հայաստանում ոչ ոք իր Mercedes-Benz G-դասից չի իջնում ու հարվածում երիտասարդներին: Իմ երազած Հայաստանում ոստիկանը ձեռքի մահակով խաղաղ ցուցարարի չի խփում, խաղաղ ժողովրդի վրա պայթուցիկներ չի նետում:

Իմ երազած Հայաստանում մարդիկ չեն ասում՝ «Բան էլ չի փոխվելու, ոչ մի բան էլ չի լինի, մեկ ա, մեր տեղը արդեն սաղ որոշած ա, էդ ջահելներն ինչ են անում յանի, անիմաստ հելե ընկել են փողոցները»: Կներեք, բայց իմ երազած Հայաստանում սենց ոչ գիտակից մարդիկ առհասարակ չկան:

Իմ երազած Հայաստանում նախկին նախագահին, ներկայիս վարչապետին չեն մերժում, ինքը սուս-փուս քայլ է անում, թողնում-գնում Ուգանդա: Տենց մի նայիր. Ուգանդա, որովհետև ինչքան հեռու, էդքան լավ:

Լուսանկարը՝ Միլենա Խաչիկյանի

Լուսանկարը՝ Միլենա Խաչիկյանի

Իմ երազած Հայաստանում…
Ու ամենավերջում, իմ երազած Հայաստանում ոչ ոք չի օգտագործում #իմերազածհայաստանում արտահայտությունը, որովհետև սա հենց մեր երազանքի Հայաստանն է: