Լուսանկարը` Սերյոժա Առաքելյանի
Երևի թե նկատած կլինեք վերջերս ֆեյսբուքում և հեռուստատեսությունում հայտնի Հաղարծնի շաբաթի մասին: Արդեն երկրորդ տարին է, ինչ մասնակցում եմ որպես լուսանկարիչ-լրագրող: Հաղարծնի շաբաթը տևում է բնականաբար յոթ օր, և այդ օրերը լի են հյուրերով՝ թե ներսից, թե դրսից եկածներով: Շփվում ես տարբեր մարդանց հետ՝ տեսնում մի շարք դրսից եկածների և նրանց անասելի կարոտը բնության նկատմամբ և, վերջ ի վերջո, իրենց մեծ դժվարությամբ կտրվելը կանաչ շապիկավորներից:
Ամեն տարի այդ յոթ օրը ես երբեք չեմ մոռանում, որովհետև ձեռք եմ բերում իսկապես լավ ընկերներ, ավելի ամրապնդում իմ կապը հին ընկերների հետ և, ինչու չէ, նաև սովորում շատ բաներ: Ամեն մեկս մի գծով ենք այնտեղ խորացած՝ կա խոհանոցի պատասխանատ ու իր օգնականներով, էքսկուրսավար, հյուերին դիմավորող, տեխնիկայի պատասխանատու և ես՝ Հաղարծնի շաբաթը լուսաբանող ֆոտոներով և հոդվածներով: Յոթ օրվա մեջ հանդիպում եմ ամեն տեսակ մարդկանց՝ հիմա կներկայացնեմ: Կա այսպիսի տեսակ, երբ իջնում են ավտոբուսից և ստանում այնպիսի հիացմունք և դիմային միմիկա բնությունից, որ մինչև ավտոբուս նստելը չի փոխվում: Կան նաև հայրենիքը կարոտած, իսկապես հայրենասերներ, ովքեր մեքենայից իջնելուն պես նայում են վանական համալիրին, անտառներին և լցված աչքերով համբուրում խաչքարերը: Հա, կա նաև բնականաբար, այս տեսակը, ովքեր հատուկ գալիս են ուղիղ եթեր մտնելու, սելֆիներ անելու և ֆեյսբուքում նշելու, որ եկել են Հաղարծին: Բայց ես համոզված եմ, որ այդ տեսակը ոչինչ էլ չի հասկացել Հաղարծնից, բնությունից, ազգագրական պարերից, ջերմ դիմավորությունից, որովհետև պատկանում են վիրտուալ կյանքով ապրող դասին: Այդպես էլ տանել չկարողաց նաև այս տեսակին.
-Պահ, ձեզ ի՞նչ կա… Կյանքը ձերն ա, աբրում եք էլի: Մաքուր օդը կա, ջուրը կա, բնությունը կա, էլ ի՞նչ եք բողոքում՝ գյուղ ա, էս ա, էն ա… Դզվել եք, էլի…
Լուսանկարը` Սերյոժա Առաքելյանի
Չեմ սիրում ինձնից մեծերի հետ բանավիճել, բայց էսպես ասած, ջանիս հասավ ու ասացի հետևյալը.
-Կներեք, բայց կողքից նայելը շատ գեղեցիկ է: Ինչո՞ւ է Ձեզ թվում, որ եթե բնություն կա, ուրեմն էստեղ ամեն ինչ թափված է: Կներեք պարոն, բայց անգամ այն գեղեցիկ տնակը, որ կտրված է բլուրի վրա և պատված է գեղեցիկ գույնզգույն փեթակներով, ինչքան գեղեցիկ է, երկու այդքան դժվար դրանց պահելը: Օրինակ, մեկը՝ անընդհատ մաքրել մոլախոտերից, որպեսզի տնակն իր շջակայքով այսպես գեղեցիկ լինի: Հերթով բացել-փակել փեթակները, ստուգել, հետևել, որպեսզի մեղուները չլքեն: Ամեն ինչ կողքից հեշտ է, բայց եկեք գնաք սիրուն տնակի գերհոգնած դեմքերով տատի պապիին նայենք, ովքեր օրվա մեջ տասնհինգ րոպե հանգիստ են ունենում ու էլի աշխատում: Ասե՞մ՝ ինչու: Ձեզ նման քաղաքում չեն աշխատում: Եթե Դուք ուղղակի սպասում եք, որ ձմեռ գա, և քայլեք սպիտակ այգիներով և հարկ եղած դեպքում պտտեք գազօջախի փականը, որպեսզի ջերմանա տունը, ապա այս պապիկը տատիկի հետ միասին արևի տակ աշխատելուց հետո սպասում են հովն ընկնի, որ գնան ցախ բերեն, երկուսով կոտրեն, որպեսզի վառարանով ջերմանան: Կամ ինչո՞ւ եք մեդալի մի կողմը կարդում՝ հա, սիրուն ա, հաճելի ա արթնանալ և մառախուղով պատված սարեր, կանաչ և շուտով դեղին անտառ տեսնել, բայց չե՞ք մտածում, որ կա նաև լիքը բաների պակաս. խմբակների, աշխատատեղերի և մի շարք շատ բաների: Ու կներեք, բայց էստեղ շատ քիչ երեխաներ են, ովքեր կարողանում են գոհ ապրել կյանքից և, ի տարբերություն Ձեզ, ֆոտոներ անել ամենավերջին սերնդի այֆոնով: Հավատացեք, որ անգամ այն տատին ու պապին են հոգնել և ուզում են քաղաքային պայմաններում ապրել և ջերմանալ գազօջախով, ոչ թե մեծ տարիքին ձեռքով փայտ բերեն, ձեռքով կոտրեն և տասը րոպեն մեկ ձեռքով գցեն վառարանը, որպեսզի չկորի ջերմությունը: Բայց հանուն գոյատևելու, բոլորից կտրված մեղուներ են պահում բլուրի վրա, ու կապ չունի, որ գեղեցիկ տեսարանում են տանջվելով աշխատում:
…Ես ոչինչ չասացի, ուղղակի բարի ժամանց մաղթեցի և հետ եկա իմ գործին՝ ֆոտո անելու: Ճաշի ճամին ես իմ բաժինը վերցնում էի, և նստում անտառին ամենամոտ գտնվող նստարանին: Նայում եմ, էլի նույնը. ծնվածս օրվանից նույն ծառերը, նույն անտառները: Բայց երբ ինձ համոզում էի, որ իբր առաջին անգամ եմ տեսել, հասկանում էի, որ իրոք սա է հարստությունը, որի ֆոտոները նայելուց ուղղակի հպարտանում ես, որ դու ես ֆոտոյի հեղինակը և որ ապրում ես այդտեղ ու այն, ինչը թանկ է, բայց չես գնատահում: Ամեն ինչ չի գումարով որոշվում: Գումարով կարող ես գնել մեքենա, տուն, էլեկտրոնիկա, հագուստ, բայց ոչ բնությունը, ոչ էլ այդ ընկերական շրջապատը, որը ես ձեռք եմ բերել այդ յոթ օրվա մեջ:
Սիրում ենք, չէ՞, երազել, մտածել կամ շատ ժամանակ ամեն ինչ անել, որ դեպի լավին ձգտենք կամ էլ համակերպվենք չփոխվող իրականության հետ: Թե ինչի եմ այսօր նյութս սկսում այս ձևով, հիմա կասեմ:
