Սերյոժա Առաքելյանի բոլոր հրապարակումները

Հաղարծնի շաբաթ

Օգոստոսի 6-12-ը ընթանում է  Հաղարծնի շաբաթը: Հաղարծինը սպասում է ձեզ  կանաչ շապիկավոր կամավորների  հետ։

Ենոքավան

Նույն դրամի տարբեր արժեքները

Փող, փող, փող… Տեսնես՝ ի՞նչ է այս թուղթը, որը պատճառ է հանդիսանում մեկի երջանկության, իսկ մյուսի դժբախտության համար: Միշտ չէ որ փողը ամենակարողն է, անգամ արտահայտություն կա՝ մարդ կա էնքան աղքատ է, որ միայն փող ունի:

Այո, շատ ենք լսել այսպիսի մի բան, երբ ասել են՝ վաղը չէ մյուս օրը, որ աշխատես, այնպիսի գործ ճարի, որ սիրով անես, ոչ թե փողի բարձր արժեքին խաբվես ու աշխատես չսիրելով: Դե, ամեն դեպքում, ճիշտ է ասված, բայց մի՞թե պետք է աշխատել ու էլի աշխատել ցածր գնի դիմաց՝ հոգնելով, տանջվելով, բայց հետո գրոշներ ստանալիս ասել՝ ոչինչ, կարևորը՝ սիրով եմ տանջվել:
Ես դեռ ինձ մասնագետ չեմ համարում իմ մասնագիտության մեջ, բայց չեմ էլ ասում՝ եթե մասնագետ չեմ, չեմ կարող ոչինչ անել։ Մոտ մեկ շաբաթ առաջ ես աշխատանքի հրավեր ստացա շուտով բացվող հացատան պարիսպների դիզայնը ապահովելու համար: Բնականաբար, ես ընդունեցի, և մեկ նկարը սկսեցի նկարել համեմատաբար էժան գնով, որովհետև քիչ առաջ նշեցի՝ դեռ ես ընտիր մասնագետ չեմ: Լավ, ինչ որ է, ես անցա աշխատանքի: Դե, քանի որ աշխատանքս կատարվում է միջպետական ավտոճանապարհին կից, շատ է լինում, երբ մարդիկ մեքենայով ազդանշան են տալիս կամ բութ մատով ասում, որ լավ է, ընտիր է։ Մեքենայից բարձր լսվող «ընտի՜ր» արտահայտությունը կամ բեռնատարերի բարձր ազդանշանները բավական էին ոգևորելու համար, որ էլ ավելի լավ աշխատեմ, որովհետև հաճելի է, երբ գնահատում են գործդ, մանավանդ, երբ անգամ ուսուցիչս է կանգնում և գովում աշխատանքս:

Բոլորի մասին ասացի, բացի էն մարդուց, ում համար ես գործ էի անում: Դե, քանի որ ես տեղափոխվել եմ երկրորդ կուրս, արդեն այս ժամանակահատվածում սովորել եմ գույների համադրումը գունատեսություն առարկայից, ու չափագրում, թե ինչ բարձրության համար ինչ լայնության նկար է պետք: Բայց քանի որ ինձ վճարելու էին, անընդհատ իմ գործը քննարկվում էր, որ էլ ավելի լավ լինի, խորհուրդներ էին տալիս, թե էսպես լավ չի, էսպես ա պետք, իսկ ես կատարում էի այնպես, ինչպես ասվում էր՝ իմ պլանավորածին հակառակ: Այո, ես հասկանում էի, որ հացատան պարիսպին խորոված պետք է լիներ, ու ունեի իմ մտածած տարբերակը, որը գծել էի մի ամբողջ գիշեր: Սակայն տարբերակներ կային, որ դուր չէին գալիս, որովհետև ամեն մարդ ուզում է իրեն պատկանող ամեն ինչ ճոխ լինի՝ մեքենան, հագուստը, տունը և ինչու չէ, նաև խորովածը: Եվ ես լսում եմ այս արտահայտությունը.

-Չէ, չէ, խորովածը տենց չէ։ Լինի ափսեի մեջ, լավաշում փաթաթված, սոխ-կանաչին վրան ու գոլորշին գնալուց:

Ես հաճախ համաձայնում, բայց միաժամանակ հակաճառում էի, որ դա կտավ չէ, որ մանրազնին նկարեմ, այլ գրաֆիկական դիզայն՝ լոգո, որը պետք է վայրկյանների ընթացքում հասկանալի լինի մարդուն, մեքենա վարելիս նա առաջին հայացքից պետք է հասկանա, որ դա խորոված է, ոչ թե վարելու ժամանակ նայի սոխին, լավաշին ու գոլորշուն, որոնց ուսումնասիրման ժամանակ էլ ինչ-որ մեկին վրաերթի ենթարկի: Այ, դրա համար եմ ասում՝ պետք է լինի պարզ ու հասկանալի: Քանի որ նկարում եմ, նկարելու համար պետք է նաև գույնը, իսկ գույնը արտահայտելու և ինչ-որ բան ցույց տալու համար հարկավոր է հակադրություն, բացի ու մուգի միաձուլում: Երևի չհասկացաք, օրինակ կբերեմ: Օրինակ՝ անցումների գծերը: Ինչո՞ւ է սև ասֆալտին դեղին անցումի գծերը, որպեսզի ավելի ընկալելի լինի անցորդին, կամ էսպես ասած՝ աչք ծակի: Եվ այս բանաձևով ես առաջնորդվեցի և ընտրեցի սև գույնը գրաֆիկայի համար: Այո, այո, ճիշտ եք, պատը սպիտակ է, դրա համար՝ սև, էլի հակադիր գույներ արտահայտելու ու ցույց տալու համար: Բայց ինչպես ցանկացած քայլ, այդպես էլ գույն ընտրելը, քննարկման թեմա դարձավ:

-Բա ինչո՞ւ պետք ա խոզի բուդը սև լինի, այն կարմրեցված է, կամ մատուցողի նկարը ինչի՞ ա ամբողջությամբ սև, բա խի՞ քիթ, աչքեր, ունքեր չկան:

Հաճախ վրձինը տալիս էի այդ ամենն ասողներին ու խնդրում, որ գան իրենք էլ նկարեն, կամ նորից զրոյից բացատրում էի, թե ինչու սև, և քսան րոպե հետո համակարծիք ենք:
Այնպես էր ստացվել, որ պետք է տասնչորս նկարը երկու օրում ավարտեի: Ես հասցրեցի: Հուլիսի քսանին սկսեցի նկարել, իսկ քսաներկուսին պետք էր հանձնել: Քսաներկուսին Տավուշում Վարդավառ էր, այստեղ Վարդավառը հուլիսի քսանից հետո ընկած առաջին կիրակին է նշվում, և պետք է ավարտեի, որպեսզի հյուրերին դիմավորելիս պատրաստ լիներ: Լավ, շատ չձգձգեմ: Ավարտեցի, և հաջորդ օրը բոլորը հարցնում էին, թե ոնց եմ էդպես նկարել, անպակաս հարց էր, թե ինչքան վաստակեցի: Երբ ասում էի գինը, լսում էի․

-Պահ, լավ էլ աշխատել ես, մարդիկ մի ամսում են վերցնում էդքան, իսկ դու՝ երկու օրում:

-Բայց արի չմոռանանք, որ այդ մարդիկ ամեն ամիս են ստանում, իսկ ես կարող է էսօր պատվեր ունենամ, բայց մեկ ամիս չաշխատեմ:

-Հա, ճիշտ ես։

Ասում էին նաև, որ առանց տանջվելու եմ փող աշխատել: Այդ ժամանակ բացում էի արևից այրված ոտքերս, ձեռքերս և օձիքի տակից ցույց տալիս այրված վզիս գույնը, կամ եղունգներիս արանքում մնացած ներկն ու ձգված ձեռքս, որի մկանները ձգվել էին պատին ամուր սեղմած ներկ քսելուց և մեծ քանոնը մեկ ձեռքով պահելուց, երբ առավոտ վեցն անց երեսունից մինչև երեկոյան քսաներկուսը նկարում էի, որպեսզի կարողանամ ավարտել երկու օրվա մեջ: Մի խոսքով՝ կողքից նայողների համար հեշտ, բայց ինձ համար հաճելի ու դժվար աշխատանքը ես ավարտեցի: Ստացա գումարս:

Այ հիմա կանդրադառնամ վերնագրիս: Երբ քեզ տալիս են գումար, ինչու չէ, թեկուզ հազար դրամ, սկսում ես ծախսել՝ առանց ափսոսելու, մինչև վերջին տասը դրամը: Իսկ երբ դու ես աշխատում և ծախսում քո աշխատածից վերցրած հազար դրամը, չես ուզում անգամ այն մանրել, որովհետև եթե մանրես, կվերածվի մետաղադրամների, որոնք հիշեցնում են աշխատանքի հետքերը՝ արևից այրված մաշկից մինչև ներկոտ եղունգներ, իսկ դրանք էլ ավարտելուց հետո կանցնես մյուս հազարանոցին: Կամ գերադասում ես անգամ ժետոն չգնել, ոտքով գնալ տուն, բայց պահպանել թղթադրամը և լավ զգալ քո աշխատած գումարով: Բայց սա ինչո՞ւ չենք գիտակցում մեզ առանց ինչ-որ բանի տրված գումարը ծախսելու ժամանակ, այդպես էլ չգիտեմ: Հա, ու կան, չէ՞, մարդիկ, որ աշխատում են, աշխատում ու ոչ մեկին չեն ասում, և անգամ իրենց ոչինչ չեն գնում, ագահորեն հավաքում-հավաքում են։ Հա լավ, սպասեք ես էլ ասեմ, թե ինչ եմ անելու: Մի քիչ թեմայից շեղվեմ, անկեղծանամ, բայց կասեմ: Որոշել եմ սիրածս աղջկան նվեր առնել, որպեսզի նա ժպտա, իսկ ես էլի սկսեմ աշխատել հանուն նրա ժպիտի: Լավ, լավ, շատ չխորանամ: Մի բան էլ պատմեմ ու ավարտենք: Այսօր իմացա, որ ավտովթարի հետևանքով մեքենան դուրս է եկել ճանապարհից և հարվածել այն պատին, որի դիմաց ես պետք է կանգնած լինեի, եթե հիմա շարունակեի նկարել։

Հ.Գ. Ինչ լավ է՝ խորովածը լավաշով ու սոխով չեմ նկարել, այլ գրաֆիկ տարբերակով, թե չէ կասեին՝ ուշադրությունը նկարին են գցել և խփել պատին: Այո այո, էն բացատրածիս նման:

Seroj araqelyan

«Ես Թերլեմեզյանն եմ ավարտել, իսկ դո՞ւ»

Ոքան էլ արվեստից հեռու մարդ լինեք, գոնե Թերլեմեզյանի մասին լսած կլինեք:

Բարև ձեզ, հիմա կասեք՝ վերջապես հայտնվեց նյութը, անհետացել էր 17-ի Սերյոժան կամ շրջապատի Սերոժը և, ի վերջո, համալսարանի Սերգեյը: Անգամ գրել են՝ կարո՞ղ ա 17-ից դուրս ես եկել, բայց բարկացած պատասխանել եմ՝ ոչ, նման բան հնարավոր չի:

Երկու բառով նկարագրեմ բացակայությունս, քանի որ իմ քննությունները տարբերվում են մնացած քննություններից՝ ես մոտ մեկ ամիս է՝ չեմ կարողանամ վերադառնալ շրջակա միջավայր կամ նյութ գրել և ուղարկել: Ինչո՞ւ է տարբերվում, որովհետև ես չեմ կարող մնացած ուսանողների նման վերցնել մի ծածկոց, և այգում ծառի տակ այն փռելուց հետո, պառկած, սուրճ խմելով կարդալ, պարապել: Եթե ես փորձեմ ուրիշների նման զբոսայգում պարապել, ապա ինձ զարմացած կհարցնեն, թե ինչ եմ անում քաղաքի զբոսայգում 50 սմ լայնությամբ և 70 սմ երկարությամբ տախտակով ու գծագրական պարագաներով:

Դե, քանի որ որոշակի պատկերացում կազմեցիք, ուզում եմ նաև ասել, որ քննությունից 5 օր առաջ ես սկսում եմ գծել, որպեսզի քննության օրը այն հանձնեմ, և այդպես մնացած քննությունները՝ ահա իմ բացակայության պատճառը: Բայց քանի որ ինձ մնացել է մեկ քննություն, որը կապ չունի կարկին-քանոնի հետ, ես կարող եմ նստել և հանգիստ գրել: Հա, մոռացա, հիմա կասեք՝ Թերլեմեզյանը ի՞նչ կապ ունի: Ուզում եմ հունիսի մեկից հետո կատարվածի մասին խոսել, որի մասին չեմ գրել:

Շատ է լինում, երբ համալսարանում նստած ազատ ժամանակ քննարկումներ ենք անում, թե ով որտեղ է սովորել, ինչ է արել: Մեկը ասում է՝ ես Թերլեմեզյանից եմ, մյուսը՝ Կոջոյանից: Թերլեմեզյանից պատմում է, թե իրենք ինչ եղանակով են աշխատել, ինչպես են ներկ ցրել: Եվ երբ հեթը հասավ ինձ, ես էլ պատմեցի: Ես ոչ Թերլեմեզյանից եմ, ոչ էլ Կոջոյանից: Ես Ոսկևան գյուղի Գեղարվեստի դպրոցից եմ:
- Էդ որտե՞ղ ա:
-Տավուշի մարզում, սահմանամերձ գյուղ է:
- Բա դու Բաղանիսից չե՞ս:
-Բաղանիսից եմ, բայց գյուղից գյուղ 20 րոպե է ոտքով, իսկ մեքենայով 5 կամ 10:
Ես էլ դե որոշեցի մի քիչ էլ իմ անցյալից պատմել: Քանի որ դուք գնում էիք, սպասում, որ երեխաների մի խումբը դուրս գա, ու նոր սկսեք, ես գնում էի, նստում, նկարում էի միայնակ, մինչև որ մյուս երեք երեխաները գան ու դասն սկսենք:
- Մի րոպե, մի րոպե, չորս հոգո՞վ:
-Հա, դե գյուղ ա, ոչ բոլորն են արվեստը սիրում, ու երբ այդ երեքը գալիս էին, հավեսով անցնում էր դասաժամը:

Բայց քանի ու քանի անգամ ես միայնակ եմ անգամ դասի գնացել, միայնակ նստել նկարել, միայնակ դուրս եկել ու հետ եկել տուն: Էլ չեմ ուզում ասել նաև, երբ սահմանում լարված էր իրավիճակը, ուրիշի այգիներով կաճ ու ոլոր ճանապարհներով էի գնում, որպեսզի դիրքերից չերևամ: Բայց շատ ժամանակ, երբ սկսում էին գյուղի վրա կրակել, չէի գնում, իսկ հանձնելու գործերը մնում էին ձեռքիս:

- Ինչքա՞ն էր բա վարձը:

-2000 դրամ:

- Ուխ, ինչ էժան ա եղել: Բա չէ, ստեղի նման՝ տասը կամ տասնհինգ հազար:

-Հա, բայց դու ավարտել ես բարձրակարգ տեղ, չէ՞: Դու ավելի շատ բան գիտես նկարչությունից, քան ես, ու որի շնորհիվ դու կարող ես բարձր ստանալ, ու ամենակարևորը, որ ապահով երթուղային ես նստել գնացել, նույն կերպ հետ եկել: Ոչ թե ինձ նման՝ անընդհատ հետ ու առաջ նայելով ու զանգեր ստանալով, որ կրակում են, հետո կնկարես, թող՝ արի: Ու էլի այդ այգիների ու ոլոր ճանապարհների միջով հետ դարձ: Հարցը էստեղ գումարը չի, երեխեք, հարցը էն է, որ մենք սիրել ենք, պայքարել ենք, որ մի բան սովորենք: Դու գնացել ես խիստ տեղ, շատ վարձ տվել, տանջվել, ավելի հմտացել, իսկ ես գնացել եմ կրակոցներից փախչելով, դասին ներկա չլինելով ու շատ ժամանակ YouTube-ից նայել սովորելով: Բայց, ամենակարևորն այն է, որ հիմա մենք ընդունվել ենք և արել մեկ քայլ. ավարտել առաջին կուրսը:

- Լսիր, բայց ճիշտ ես ասում, գիտե՞ս:

Քննություններից անմիջապես հետո շատ ժամանակ այցելում եմ մեկ այլ կազմակերպություն, որի անունն է Միացյալ առաջնորդների պալատ, որտեղ ես մամուլի հանձնաժողովի պատասխանատուն եմ և կատարած ծրագրերի, բարեգործությունների մասին հավաքագրում եմ նյութեր և ֆոտոներ, որպեսզի տեղադրվի կայքում: Դրան զուգահեռ մասնակցում եմ նիստերի, որտեղ հաճախ քաղաքական բանավեճեր են արվում, թե ինչ անել՝ ավելի բարեկարգ և լավ երկիր դառնալու համար, հուզող խնդիրներ ենք առաջ քաշում, ներկայացնում և լուծման ուղիներ ներկայացում:

Հունիսի 25-ի նիստին որոշել եմ խոսել մի խնդրի մասին օրը այսօր իրոք մեծ խնդիր է և ունի վատ հետևանքներ: Դա ուսման վարձի պատճառով ուսանողի համալսարանը լքելն է, որին ավելի խորը անդրադարձա այն ժամանակ, երբ ծանոթներիցս մեկը նույնպես ստիպված գնաց այդ քայլին: Իսկ թե ինչպիսի ծրագիր և լուծման ձևեր կներկայացնեմ, դեռ չեմ կազմել, բայց երբ կազմեմ և ավարտեմ, դրա մասին նույնպես կխոսեմ և ամեն ինչ կանեմ, որպեսզի այդ խնդիրը վերանա, և շատ ընդունակ ուսանողներ չլքեն վարձի պատճառով, երբ իրենցից յուրաքանչյուրը կարող է մեծ ներդրում ունենալ երկրի զարգացման գործում:

Կհանդիպենք հաջորդ անգամ, արդեն ամբողջական ծրագրով և իր լուծվան եղանակներով, որպեսզի ոչ մի ուսանող լարված չմտածի, թե ինչպես է վարձը տալու, և գիշերային ռեժիմով աշխատանք փնտրի:

Հ.Գ. Հա, Թերլեմեզյանն էնքան էլ կապ չուներ, երևի:

Հեղափոխված լինելով

Գիտեք, էս հեղափոխության վերաբերյալ այնքան բան ունեմ պատմելու, որ այդ մեծածավալ ինֆորմացիայի չգիտեմ որ հատվածից սկսել ու որ դրվագով ավարտել:

Լուսանկարը` Սերյոժա Առաքելյանի

Լուսանկարը` Սերյոժա Առաքելյանի

Ամեն ինչ սկսեց համալսարանի իմ տիպոգրաֆիկա և շրիֆտ առարկայից: Հիմա կասեք՝ ինչ կապ ունեն տառատեսակները ցույցերի և թավշյա հեղափոխության հետ, հիմա կասեմ: Այդ օրը, հիշում եմ, հանձնարարվեց գրել թղթի վրա մի ողջ այբուբեն մեծատառերով և փոքրատառերով: Արդեն մեջս պատկերացնելով կարկինի ու իմ կռիվը, դժգոհ դեմքով սկսեցի համալսարանից քայլել դեպի մետրո: Շարժասանդուղքներից իջնելուն պես տեսա դեպի ինձ քայլող աղջկան, ով ձեռքը պարզեց և առաջարկեց բուկլետ: Սովորաբար երբեք չեմ վերցրել, բայց մտածեցի՝ կարող է համերգի է ՝ վերցնեմ, արժե մեկ-մեկ ցրվել դասերից: Վերցրեցի բուկլետը և արագ վազեցի դեպի գնացքը: Նստելուց մի քանի կայարան հետո տեսա կողքիս նստած մարդկանց, ովքեր կարդում են և ուսումնասիրում այն դեղին թուղթը, որը նաև ինձ են տվել: Այն, որն առանց նայելու գցել էի պայուսակի մեջ: Մի քանի վայրկյան ուսումնասիրելուց հետո տեսա #մերժիրսերժին կարգախոսը: Դուրս եկա իմ կայարանում, բուկլետը ձեռքիս քայլեցի մինչև ծառի տակ դրված նստարանը և սկսեցի ուսումնասիրել: Ամեն ինչ պարզ է: Բողոքի ակցիաներ, որոնք իրականացվելու են Սերժ Սարգսյանի վարչապետ լինելու դեմ:

Առաջին օրը չկարողացա մասնակցել: Այսինքն, չգիտեի, որ արդեն սկսվել է, տեղեկացա լրատվական կայքերից մեկի ուղիղ եթերի միջոցով, երբ տեսա «Ես մենակ չեմ, մենակ չեմ, մենակ չեմ» երգի տակ, եռագույնը ուսերին պարող աղջկան: Եթե ուղիղ եթերը մեկնաբանողը չասեր՝ «Այսօրվանից սկսել են բողոքի ակցիաներ» արտահայտությունը, հնարավոր է, հաջորդ օրն էլ չգնայի:

Լուսանկարը` Սերյոժա Առաքելյանի

Լուսանկարը` Սերյոժա Առաքելյանի

Հաջորդ օրը գնացի Ֆրանսիայի հրապարակ: Քայլում եմ ու տեսնում, կա և լռություն և պայքարող աղմուկ: Նկատեցի, որ նստարանը, որին նստում էի չկա: Այն գտնվում էր Բաղրամյան փողոց գնացող անցումի վրա: Իսկ անցումի ամեն մի գծի վրա գրված էր «ՍԵՐԺԻԿ, ԼԱ ԴԵՆԸ », «ՄԵՐԺԻՐսԵՐԺԻՆ» կամ՝ «Մենք ենք տերը մեր երկրի արտահայտությունները»: Ես էլ դե սովորությանս համաձայն, հանում եմ հեռախոսս՝ սկսում լուսանկարել անցումից մինչև կենտրոնական հատվածում դրված վառարաններ: Համ նկարում եմ, համ հպարտանում հայ ժողովրդովս, համ էլ նքս ինձ ծիծաղում: Ով կպատկերացներ, որ այս հատվածը, որտեղով վազելով էի անցնում, հիմա կարող եմ նստել փողոցի կենտրոնում, լսել այնպիսի զրույցներ, որոնք անկախ քեզնից ժպտալու, հպարտանալու առիթ են դառնում, որ շրջապատված ես նման մարդկանցով, ու բացառում «երկիրը երկիր չի» ասվածը: Չէ, ժողովուրդ, երկիրը երկիր ա, ղեկավարությունը ղեկավարություն չի: Հիմա կասեն 18 տարեկան տղան ի՞նչ գիտի ղեկավարությունից կամ ինչ ա հասկանում, բայց հո մենակ ես չե՞մ՝ կա երկու հարյուր հազար մարդ, ովքեր դժգոհ են, կամ այսպես ասած, դանակը հասել է ոսկորին: Ովքեր հոգնել են մի կերպ մեծ գումարներով կոմունալներ մուծել և գրոշներով քսանչորս ժամ աշխատել: Ինչպես հայկական ժողովրդական ասացվածքն է ասում՝ «Առանց կրակ ծուխ չի լինում», և հենց այնպես այսքան մարդ չէր հավաքվի քաղաքում:

Գիտե՞ք ինչն եմ շատ գնահատում, որ համախմբվածության ժամանակ չկա տարբերություն ոչ մեկի միջև, և տիրում է միայն ջերմ մթնոլորտ: Երբեք չեմ մոռանա տատիկների և պապիկների ժպիտները, երբ տեսնում էին ուսանողությանը: Մանավանդ Սասուն պապի հայրենասիրական և լիքը ապրումներ տեսած հայացքը: Հա, ի դեպ, եթե անծանոթ թվաց Սասուն պապի անունը՝ հիշեցնեմ: Զինվորական համազգեստով՝ եռագույն գլխարկով և սպիտակ մորուքով հայ պապիկը: Սասուն Պապին տեսնելուց ես անընդհատ հիշում էի իմ պապիկին: Ես իրենից թույլտվություն խնդրեցի ֆոտո անել իրեն և իր ձեռքի զույգ ժամացույցները:
- Բալա, էս ժամացույցները չեն աշխատում, ժամս հեռախոսով եմ նայում, ես ուղղակի կապել եմ, որովհետև մեկում մեր Մոթեն ա, իսկ մյուսում՝ Տիգրան Մեծի Ծովից-Ծով Հայաստանը:
Հետո գնացի էլի վառարանների մոտ, որովհետև գեղեցիկ պահ կար նկարելու, երբ մեկ վերմակով փաթաթված մի քանի հոգի էին ջերմ-ջերմ նստած: Գիտե՞ք, ինչն է իմ մեջ նաև տպավորվել: Երբ վառարանից հավաքում էին կարտոֆիլը՝ ձեռքներս վառելով տանում տալիս առավոտից անցումի վրա նստած ուսանողուհիներին, որ ուտեն, իսկ ուսանողուհիներն էլ տանում տալիս էին իրենցից մի կես մետր հետ նստած տարեցներին:

Այսքան գրեցի, բայց այնքան շատ բան կա, որ դեռ չեմ կարողանում հավաքել և ընդհանրացնել: Ուզում եմ նկարագրել ճանապարհներ փակելու, պայթուցիկներին ընդառաջ գնալու և շարժումը չկորցնելու ուժի մասին: Ես երբեք չեմ մոռանա, թե ինչպես թաքնված մեքենաներով արագ հարձակվեցին մեզ վրա: Ոստիկանական ամենավերջին մոդելներից դուրս էին գալիս տասնյակ ոստիկաններ ռետինե մահակներով: Երբ փախչում էինք, զարմանում էինք մեր արագության վրա: Ես ինքս ինձ ասում էի՝ դե, ոստիկանն էլ մեղավոր չի՝ անում են աշխատանքը չկորցնելու համար, բայց կարծիքս փոխվեց, երբ փախչող ուսանողների հետևից ոստիկանը արեց նման հայտարարություն:

- Սարգսյան, տեսա՞ր էս ոնց փախան:

Այդ պահին մի երիտասարդ շրջվեց և ասաց.

- Բա կարո՞ղ ա գիտեիք՝ կանգնելու են, նայեն, թե ոնց եք ձեռքները ոլորում ու ծեծելով գցում մեքենան:

Հա, հասկացանք, որ այդ ամենը անում էին աշխատանքը չկորցնելու համար, բայց հաստատ չէին պարտադրել ձեռքեր ոլորելուց հետո խփել, ցավեցնել, նոր տանել դեպի մեքենան: Գիտե՞ք ինչում եմ ասում էսպես վստահ, որովհետև երբ քայլում էի Հյուսիսային պողոտայով դեպի Օպերա, ինձ ընդառաջ եկավ մի տղա, որն ամբողջությամբ փոշու մեջ կորած էր: Մի կերպ քայլելով մոտեցավ և խնդրեց 300 դրամ, որպեսզի հասնի Աբովյան քաղաք: Իսկ երբ հարցրեցի, ինչ է եղել, ոչինչ չասաց, լուռ բարձրացրեց շորը և ցույց տվեց սև նեղ ու երկար կապտուկները: Նա անգամ ասաց, թե ինչ են ասել, որ իր վրա վերցնի, բայց չվերցնելու հետևանքով ստացել էր այդ սև ու նեղ կապտուկները:

Այդ օրերին ուղղակի ուրախ էի, որ փոքր ժամանակվա երազանքս իրականություն չի դարձել, և ես ոստիկան չեմ: Միգուցե մեր այս նոր Հայաստանում ափսոսեմ, որ ոստիկան չեմ դարձել: Չգիտեմ:

…Բացում եմ հեռախոսս: Դեռ չբացված էկրանին զգուշացում է չբավականացնող հիշողության մասին: Ափսոսում եմ ջնջել, ամեն կադրի հետ պատմություն կա: Օրինակ, փշալարերի մոտ բղավող տղամարդու ֆոտոն ես արել եմ լսողությունս որոշ չափով կորցրած, որովհետև մի քանի մետր հեռու պայթեց պայթուցիկը, որի ձայնային հզորությունը հասնում է 160 դեցիբելի, իսկ մարդու ամենաբարձր ձայնը չի գերազանցում 8 դեցիբելը: Արդեն երևի պատկերացրեցիք: Հանդիպել եմ նաև կարմիր բերետավորների, բայց չեմ ուզում ասել ամեն բախման ժամանակ ինչ է կատարվել, որովհետև այս նյութը չեմ գրում ինչ-որ մեկին ինչ-որ բան ապացուցելու համար:

Ես կուզենայի անդրադառնալ նաև պարոն Նիկոլ Փաշինյանի գործողություններին, որոնք այնքան նուրբ ու գրագետ էին, որ իսկապես թավշյա էր և ոչ մի բացասական կողմ չուներ: Չկային ջարդվող ապակիներ, չկար թունավոր գազ, կամ բարձր ձայնային պայթուցիկներ: Կային միայն հայրենասիրական խոսքեր, պահանջներ, վանկարկումներ, որոնք չարժե այստեղ գրել, բոլորը գիտեն ու ոգեշնչող ծափեր, կամ դանդաղ ծափից մինչև արագացող ծափահարություններ:

Ես չեմ մոռանա այն պահը, թե ինչպես նա ընկավ փշալարերի վրա և խորը վնասվածք ստացավ, բայց կարճ ժամանակ հետո էլի եկավ՝ մեզ մենակ չթողնելով: Դա նույնպես չեմ մոռանա: Այդ պահին տանել չէի կարողանում, երբ դժգոհողները սկսեցին նորից.
«Նիկոլը ուրիշի մարդն ա, սաղ հանուն շահի ա», «Անիմաստ արևի տակ խանձվում եք». «Հհկ-ի դեմ խաղ չկա, ինչ ուզում եք՝ արեք», «Անիմաստ ա, ժողովուրդ», ու ծիծաղի սմայլիկներ…

Այս արտահայտությունների համար ներողություն խնդրեցին Սերժի հրաժարականից անմիջապես րոպեներ հետո, երբ հասկացան որ այդ տրամադրություն գցող արտահայտությունների փոխարեն կարելի էր գալ և օգտակար լինել:

Ցավոք սրտի, վերջին երկու օրը Երևանում չէի, բայց էլի ցույցերի մասնակցեցի Տավուշի մարզում, Նոյեմբերյան քաղաքում, որտեղից էլ շարժվում էինք հայ-վրացական անցակետ:

Զարմանում էի պարոն Փաշինյանի խոսքի հզորության վրա, թե ինչպես էր միայնակ ղեկավարում երկու հարյուր հազար քաղաքացու:

Ուզում եմ էլի գրել, էլի կան շատ մտքեր ու հուշեր, բայց երևի սահմանափակվեմ:

Խնդրում եմ, երբ ազգս որոշում է ոտքի կանգնել, կողքից մի խանգարեք, թևաթափ անող խոսքեր մի ասեք: Ավելի լավ է լռել, չմասնակցել, քան ասել, որ անիմաստ է:

Վաղը դարձյալ ԱԺ-ում կկայանա վարչապետի ընտրություն, և հուսանք կհաղթենք: Սպասենք մեր նոր վարչապետին, այսքան ժամանակ երկար սպասված ժողովրդի թկնածուին: Վերջապես պետք է, չէ՞, հայ ժողովուրդը ժպտա: Որպեսզի մարդիկ ստիպված չլինեն լքել առանց այդ էլ դատարկված գյուղերը, և տները վաճառելու փոխարեն, մտածեն այն մեծացնելու, ավելի ամուրը կառուցելու մասին:

Եթե հանկարծ մի բան էլ էն չլինի՝ հիշեք, որ մեկ մարդու քայլը այսօր հավասար է երեք միլիոնի քայլին:

Այսօր աշխատավորների օրն է

Լույսը բացվում է. շուտ արտը գընամ.
Պատռեմ սուր խոփով ես կուրծքը հողի.
Իմ սիրո՛ւն հատիկ, քեզ նորան պահ տամ
Մինչև օրերը ամռան արևի։

Թաղեմ քեզ, հատի՛կ, և դարդըս քեզ հետ.
Թե աստված ուզեց, դու կանաչեցիր,
Թող դարդըս մեռնի գետնի տակ անհետ,
Դու ինձ մխիթար կրկին տուն դարձի՛ր։

Եվ ջերմ աղոթքով տիրամոր առջև
Ես մոմ կըվառեմ, ես խունկ կըծըխեմ,
Որ քեզ պարգևե մի առատ անձրև,
Որ քեզ միշտ սիրով նայե խնդադեմ։

Բայց թե այդ շնորհին մեղքերիս համար
Արժանի չլինիմ, ծով կըդարձնեմ
Ես տաք քրտինքը ճակտիս արևառ,
Որ քեզ, իմ հատի՛կ, ծարավ չըթողնեմ։

Ծըլի՛ր, կանաչի՛ր, ոսկե սավանով
Ծածկի՛ր իմ արտը ողջ ալեծածան,
Նոր այն ժամանակ անուշ շրշյունով
Տո՛ւր ջարդված սրտիս մի քուն հանգստյան։

Հովհաննես Հովհաննիսյան

Երեւանյան օրեր. ապրիլի 18

Լուսանկարը՝ Սերյոժա Առաքելյանի

Լուսանկարը՝ Սերյոժա Առաքելյանի

Լուսանկարը՝ Սերյոժա Առաքելյանի

Լուսանկարը՝ Սերյոժա Առաքելյանի

Լուսանկարը՝ Սերյոժա Առաքելյանի

Լուսանկարը՝ Սերյոժա Առաքելյանի

Լուսանկարը՝ Սերյոժա Առաքելյանի

Լուսանկարը՝ Սերյոժա Առաքելյանի

Լուսանկարը՝ Սերյոժա Առաքելյանի

Լուսանկարը՝ Սերյոժա Առաքելյանի

Լուսանկարը՝ Սերյոժա Առաքելյանի

Լուսանկարը՝ Սերյոժա Առաքելյանի

Լուսանկարը՝ Սերյոժա Առաքելյանի

Լուսանկարը՝ Սերյոժա Առաքելյանի

Լուսանկարը՝ Սերյոժա Առաքելյանի

Լուսանկարը՝ Սերյոժա Առաքելյանի

Լուսանկարը՝ Սերյոժա Առաքելյանի

Լուսանկարը՝ Սերյոժա Առաքելյանի

Լուսանկարը՝ Սերյոժա Առաքելյանի

Լուսանկարը՝ Սերյոժա Առաքելյանի

Լուսանկարը՝ Սերյոժա Առաքելյանի

Լուսանկարը՝ Սերյոժա Առաքելյանի

Երևանյան օրեր. ապրիլ 16

Նկարչության աշխարհը

Հետաքրքրվո՞ւմ եք արվեստով: Չգիտեմ, ճիշտ եմ, թե՝ չէ, բայց ինձ թվում է, որ յուրաքանչյուր մարդ պետք է տիրապետի արվեստի ինչ-որ մի ճյուղի, կապ չունի՝ նկարչություն, քանդակագործություն, գորգագործություն կամ արվեստի մեկ այլ ճյուղ: Արվեստը, իմ կարծիքով, օգնում է մարդուն ավելի խորը տեսնել շրջակա միջավայրը: Գնահատել այն, ինչը շատերը չեն գնահատում, և վերջիվերջո, ստեղծագործել և պահպանել տվյալ արվեստի ճյուղը, որպես փոքրիկ ժառանգորդ:

Ես տարիներ շարունակ սովորել և ներկայումս էլ սովորում եմ նկարչություն: Ի՞նչ է ինձ տվել նկարչությունը՝ հիմա կասեմ: Նկարչությունն ինձ օգնում է աշխարհին նայել ուրիշ հայացքով, տեսնել բաներ, որոնք, սովորական դիտողը չի տեսնում, զգալ գույնը, ձևը, զարմանալ, թե տեսադաշտը փոխելիս ինչպես են փոխվում իրերն ու աշխարհը: Նկարչությունն ինձ օգնում է լուսանկարելիս. ճիշտ է, այստեղ չկան մատիտներ, վրձիններ, յուղաներկ, բայց կա կարևոր մի բան՝ «սուր աչք », առանց որի, այսպես ասած, լուսանկարչությունը զրո է: Կամ երբ համալսարանում սովորում ենք սենյակի կահավորում և նախագծում, էլի ինձ օգնում է նկարչությունը: Եվ ի վերջո, պիտի չէ՞, այն թղթի վրա էսքիզով պատկերեմ: Նկարչությունը հիմնասյուն է: Եթե ուզում ես գորգագործությամբ զբաղվել, կամ ապագայում դառնալ հագուստի մոդելավորող, համոզված եմ, նախ, պետք է նկարես, պատկերացնես: Դե, էլ չխոսեմ քանդակագործության և ճարտարապետության մասին:

Հա, քանի որ խոսք գնաց նկարչությունից և սուր աչքից, ուզում եմ ներկայացնել մեր համալսարանի արվեստանոցում գծանկարի դասաժամին տեսածս գեղեցիկ կադրերը: