Լուսանկարը` WWF-Armenia

Նոյեմբերի 1-ն էր, մտանք Հերմոն համայնք (Վայոց Ձորի մարզ, Հայաստան): Պատճառը «Ես ու բնության իմ սիրելի անկյունը» էկո-ճամբարն էր, որի մասին տեղեկացել էի WWF-Armenia ֆեյսբուքյան էջից, լուսանկարչության մրցույթ էր հայտարարվել: Որոշեցի ես էլ մասնակցել, նաև տեղեկացնել ընկերներիս: Մի քանի օր առաջ զանգեցին, ասացին, որ մրցույթի բոլոր մասնակիցները կարող են մասնակցել ճամբարին, որը կլինի նոյեմբերի 1-ից 2-ը: Դե, քանի որ արձակուրդ էր, իսկ ես ոչ մի բան չունեի անելու, որոշեցի մասնակցել:

Լուսանկարը` Իզա Ասծատրյանի

Իրավունք եմ վերապահում ինձ ասելու, որ Հերմոնը գյուղի կոլորիտը պահող համայնքների թոփ տասնյակում է: Հերմոնի բնությունը հրաշալի էր, գյուղի կողքով անցնելիս միայն հիանում էի:

Լուսանկարը` Իզա Ասծատրյանի

Օր 1. Ծանոթացանք օրակարգի, կանոնների հետ, ապա բաժանվեցինք ջոկատների և գնացինք ճաշարան: Ճաշարանում մեր դիմաց նստած աղջիկը՝ Արշալույսը, որը Տաթև համայնքից էր, հետաքրքրված աչքերով պատմում էր.

-Երեխեք, որ անունս Արշալույս ա, իմացել էին, թե տղա եմ, գցել էին Հայկոյենց ու Մհերիկենց սենյակ, հետո ասացին, որ Իզայի հետ եմ, բայց որ գնացի սենյակ, Իզան Տաթևի ու Լիլիթի հետ սենյակներով փոխվել էր:

Լուսանկարը` Իզա Ասծատրյանի

Մի լավ ծիծաղելուց ու ճաշելուց հետո գնացինք կոնֆերանսների դահլիճ, հետաքրքիր խաղի միջոցով ծանոթացանք բոլորի հետ: Ապա տեղեկություն ստացանք ՄԱԿ-ի գրասենյակի մասին, իսկ հետո ծանոթացանք «Կայուն զարգացման» նպատակներին: Տեղեկությունը ստանալուց հետո թիմերով խաղ խաղացինք և գնացինք արշավի: Այս անգամ՝ ուղղությունը դեպի Շատին գյուղ, որտեղ 2008թ.-ից բեզոարյան այծերին և արջերին դիտելու դիտարան է գործում: Պատեհ առիթը բաց չթողեցի, որոշեցի Մելիք Մաթևոսյանից՝ դիտարանի գաղափարի հեղինակից հարցազրույց վերցնել: Ի դեպ, դիտարանը իր տան ներքևի հատվածում է:

-Ե՞րբ է սկսել դիտակետը որպես էկոտուրիզմի գոտի ծառայել:

-2008թ.-ից, տուրիստները շատ են գալիս, այծերին են դիտում, եթե տեսաք՝ առանց հեռադիտակի էլ էին երևում, մի 200 մետր կլինի հեռավորությունը: Արդեն ժամն էլ գիտեմ, դուրս եմ գալիս, նայում: Այծերը բազմացել են, այ, էն մեկը, տեսնո՞ւմ ես, 2 ձագ կողքին…
Մեզ մոտ արջեր էլ են լինում, էն այգուս խաղողը իրենց համար է, էն ծիրանն էլ:

Լուսանկարը` Իզա Ասծատրյանի

-Իսկ չե՞ք վախենում արջին հյուրընկալելիս:

-Չէ, արդեն սովոր եմ: Գիտե՞ս՝ արջը մարդուն բան չի անում, խելոք ա, գալիս ա, ուտում, գնում: Հեսա մի ժամից գալու ա: Մի օր դմփդմփոց եկավ, դուրս եկա, տեսնեմ՝ արջը արդեն «բալկոնում» ա, բայց դե վնաս չի տալի, գյուղացիք էլ են սովոր: Դե, մեզ համար սովորական ա դարձել:

-Իսկ շա՞տ են լրագրողներ գալիս էստեղ, գրում:

-Հա, շատ են գալիս, գրում: Վաղն էլ, հեռուստատեսությունից զանգել են, պայմանավորվել, գալու են նկարեն:

Հետ վերադարձանք, գնացինք ընթրելու, որից հետո էլ անցանք կոնֆերանսների դահլիճ՝ խաղալու: Իսկ երեկոյան մի-մի բաժակ թեյ խմեցինք, ֆիլմ դիտեցինք ու քնեցինք:

Լուսանկարը` WWF-Armenia

Օր 2. Առավոտյան Գոհարի բնական զարթուցիչից արթնացանք: Դեռ աչքներս չբացած՝ դուռը թակեցին, մեր ընկերներն էին: Ճաշարանից հետո գնացինք կոնֆերանսների դահլիճ՝ «Ընձառյուծի և այլ խոշոր կաթնասունների պահպանությունը Հայաստանում» խորագրով դասընթացին, որը ներկայացրեց WWF Հայաստանյան ծրագրերի համակարգող Արսեն Գասպարյանը: Լուսանկարչության մրցույթի բոլոր մասնակիցներն ստացան շնորհակալագրեր, նաև կային 3 հաղթողներ՝ Լիլիթը, Իդան և Գևորգը, որոնք հատուկ նվերներ ստացան: Այնուհետև բոլոր ճամբարականները շնորհակալագրեր և նվերներ ստացան: «Arloopa» ծրագրի միջոցով ընձառյուծի հետ նկարվեցինք և ճանապարհվեցինք «Գնիշիկ» պահպանվող լանդշաֆտի այցելուների կենտրոն:

Լուսանկարը` WWF-Armenia

«Գնիշիկ» պահպանվող լանդշաֆտի այցելուների կենտրոնում մի շարք տեղեկություններ ստացանք, ծանոթացանք այնտեղի գիշերակացի պայմաններին, ապա ուղևորվեցինք Ամաղու, «Գնիշիկ» պահպանվող լանդշաֆտ, ֆոտոթակարդներ տեղադրեցինք, ծանոթացանք GPS սարքին, սովորեցինք դրանից օգտվել, հեռադիտակով նայեցինք բեզոարյան այծերին և վերադարձանք ճաշելու, որից հետո ճանապարհվեցինք մեր համայնքներ:
Այսպիսով, ճամբարն ավարտվեց:

Լուսանկարը` WWF-Armenia

Ճամբարի շրջանակներում մի շարք ընկերներ ձեռք բերեցինք, ֆեյսբուքով ընկերացանք, իսկ հիմա շարունակում ենք շփվել միմյանց հետ: Շնորհակալ ենք WWF-Armenia-ին նման հնարավորույթուն ընձեռելու համար:

Հոկտեմբերի 5-ին էր, ֆեյսբուքով շրջում էի, մեկ էլ մի միջոցառման հրավեր տեսա, ասացի՝ բացեմ, մանրամասն ծանոթանամ: Հոկտեմբերի 7-ին «Սպարապետի օր» խորագրով միջոցառում կար, որն անց էր կացվելու Խնձորեսկում, այն էլ առաջին անգամ: Մտածեցի. «Չպետք է ձեռքիցս բաց թողնեմ, ես անպայման պետք է գնամ»:

…Հասանք Գորիս, մնում էր նստել ավտոբուս, շարժվել Խնձորեսկ:
10 րոպե սպասեցինք ավտոբուսին, վերջապես եկավ, ու մենք մի կերպ խցկվեցինք:
Վերջապես հասանք Խնձորեսկ, այստեղից էլ պետք է ուրիշ ավտոբուս նստեինք, որ իջնեինք կամուրջի մոտ: Մի կերպ ավտոբուսներից մեկի մեջ տեղավորվեցինք, այնքան շատ մարդ կար, որ քույրս ասաց.
-Եկեք պայմանավորվենք, որ հանկարծ կորցնենք իրար, գնանք նույն տեղը: Ավտոբուսի մեջ մի պապիկ ուշադիր լսում էր մեր խոսակցությունը, մեկ էլ որոշեց կատակ անել, ասաց.
-Երեխեք ջան, բա ձեր հետ կծիկ չե՞ք վերցրել:
Մենք էլ ծիծաղեցինք: Մինչև հասանք կամրջի մոտ, այնտեղ նախատեսված միջոցառումը վերջացել էր: Չեմ կարող նկարագրել մեր տխրությունն ու ափոսանքը: Սակայն միջոցառումները շարունակվում էին, և մենք էլ բոլոր մասնակիցների հետ շարժվեցինք դեպի Մխիթար Սպարապետի գերեզմանը:

Վերադարձին մեզ հաճելի անակնկալ էր սպասվում՝ «Կարին» ավանդական երգի-պարի խումբը՝ Գագիկ Գինոսյանի ղեկավարությամբ:
Մի երկու անգամ էլ նրանց հետ պարեցինք, բարձրացանք վերև, որ գնանք դպրոցի բակում կազմակերպված միջոցառմանը մասնակցենք: Հասանք զորամասի մոտ, որտեղից մի խումբ զինվորներ դուրս եկան: Մենք էլ որոշեցինք նրանց հետևից գնալ: Հասանք դպրոցի բակ, որտեղ մեծ բազմություն էր հավաքվել: Լուսանկարիչները, ամեն մեկը իր չափին մի ուսապարկ էր գցել ուսին, էլ չասեմ՝ լուսանկարչական ապարատների չափսերը և անընդհատ լուսանկարում էին:
Մոռացա ասել, որ կազմակերպված էր նաև նետահարման մրցաշար: Հենց նույն տեղում էլ Սեդրակ Մամուլյանի ղեկավարությամբ պատրաստվում էին տեղական կերակրատեսակներ:
Միջոցառմանը ներկա էին ՀՀ նախագահ  Սերժ Սարգսյանը, ՊՆ նախարար Վիգեն Սարգսյանը և ԱԻ նախարար Դավիթ Տոնոյանը:
Վերջում կազմակերպվել էր մեծ համերգ, ելույթ ունեցան` Շուշան Պետրոսյանը, Պարի պետական անսամբլը, «Կարին» համույթը, Արսեն Գրիգորյանը (Մրո), ՀՀ ԶՈՒ ԳՇ հատուկ զինվորական նվագախումբը (Արմեն Պողոսյանի ղեկավարությամբ):
Ինչ ասեմ, միջոցառումը շատ հագեցած էր, անմոռանալի օր ունեցանք:

Հ.Գ. Եթե կարդացիք այս հոդվածը, ապա մյուս տարի եկեք և մասնակցեք միջոցառմանը: Հաստատ չեք փոշմանի:

Լուսանկարը՝ Իզա Ասծատրյանի

Գիտե՞ք, Հալիձորում մի հետաքրիր ընտանիք կա` Մկրտչյանների ընտանիքը, որն աչքի է ընկնում 91-ամյա Պայծառ տատիկի կյանքի հետաքրքիր պատմություններով, ինչու ոչ՝ նաև նրա պայծառությամբ: Ես էլ որոշեցի առիթը բաց չթողնել, գնալ և Պայծառ տատիկի պատմությանը ծանոթանալ: Պայմանավորվեցի դասընկերուհուս` Անուշի հետ, որը Պայծառ տատի ծոռնիկն է: Մտա տուն, բարևեցի, նստեցի Պայծառ տատի կողքին: Չէի հասցրել հարց տալ, երբ Պայծառ տատիկը սկսեց պատմել.

-Գերազնացիկ եմ իլալ, ոշ մինդ ներկա չեք իլալ, դասարանում հինգ հոգի էինք, վեր գերազանցիկ էինք, բայց վեր հայրս մահացավ, ուսումս կեսատ թուղացի, հինգ տարի սուվերալ էի, վեցերորդից տուս եկա դպրոցից, սկսեցի մայրիկիս հետ աշխատել, վեր տոնը պահենք: Էն վախտ ալ տարինին լավ չեն իլալ, կոլխոզ ա իլալ, կյանքը շատ բարդ ա իլալ, շատ տիժվար եմ ապրալ անցած տարիներն: Իմ կյանքում էդ դժվարությունը հանդիպալ ա ինձ, է՜, ալ հի՞նչ ասեմ, կթվոր եմ ըշխադալ, շտեղ ըշխադալ եմ, պարգևատրալ են, մեդալ են տուվալ,- տատիկը խնդրեց Անուշին մեդալը բերել, որպեսզի ինձ ցույց տա, և շարունակեց:- Աշխատանքի վետերան, դե էդ էն ժամանակ, մհեկ կոլխոզ չկա, սովխոզ չկա: Ջահիլ խոխա եմ իլալ, քիշերը սերմ եմ զտալ, ըռավոտը քինացալ հանդը հնձի, մերս հաց էր ղարկում, վեր սոված չմնամ: Կյանքս վատ էր, որովհետև հերս շուտ էր բացակայել մեզանից, մենք էլ իրեք աղջիկ էինք ու մայրս… Եթիմ խոխա եմ իլալ, ժամանակին չեմ ամուսնացալ, մնացալ եմ ըշխադալ, մորս քումագ ըրալ, փոքր ժամանակ շատ վատ եմ ապրալ: Մինակ ես չէ, բոլոր ժողովուրդը, ուղղակի, վեր իմ հայրը շուտ էր մահացալ, ինձ հետի ավելի տժվար էր, մեր տոնը ես եմ պահալ, ղոչաղ աղջիկ եմ իլալ, բայց հո՞ւմ էր պետք: Ափսուզ իմ հեր, վեր ժամանակից շուտ բացակայվեց մեզանից:
Ադրբեջանը խառնված ա իլալ Հայաստանին, իմ ժամանակներին, գիդում չեմ՝ քանի թվին ա իլալ, էդ երբայերնիդ, մի թորք ա իլալ, գյուղան օխտը ջահիլ ա տարալ: Օխտը, որից մեկը իմ հերն ա իլալ, ասալ ա` նախշուտնին տուվաք, գեղեցիկնին, խելունքնին տուվաք: Էդ ժամանակ հայը, թորքը խառնված են իլալ, մեր գրողնին ալ, մեր գիտնականին, համախմբվում են, կազմում մի մեծ բանակ, տապալում Ադրբեջանին, Հայաստանը ազատում թորքերի ծերքան: Եկալ են տները, թալան են ըրալ տանք, ալ հի՞նչ ասեմ, տրա հետի ես դժվարությունների մեջ եմ ինգալ, թաղվեն տանք:
Ներքի շենումը մի ղարադն տան ենք իլալ մնում, մինակ մեք վեչ, սաղ ժղովուրդը, հետո ես քամ ֆիրմայում ըշխադեմ, մի լավ փող թուփ անեմ, ըսենց մի գեղեցիկ սենյակ սարքիլ տամ, «ակուրատնի», նախշուտ: Մաշին առնեմ տինեմ քուվորս ըռջին, մինն ալ պիրալ եմ ըստեղ, կարի մաշին, առալ եմ մինը տուվալ քուվորս: Վաղո ա իլալ գործակատարին անունը, մաշինը կամ ա իլալ խանութը, նանք ծախում են իլալ, էդ օրին, վեր պիտի ես մաշինը յորնի, հանդումն եմ իլալ, իմ քուր լաց ա ինում, քունում են, վեր մաշինը յորնեն, էդ ապրածը տամ չի, ասում ա` ինքը հերթագրված ա, ես հունց տամ, հերթագրվալ ա, վեր մեքենա կա, առաջինը պիտի տանք ուրան: Տամ չեն, մաշինը պահում են, քուվորս լացը մհեկ ալ չի մտաս թռնում,- մի փոքր հուզվեց, ապա շարունակեց:- Պայծառը կալում ա, բա հինչ անենք, մաշինը տամ չեն, օզում են տան ուրիշի: Կամ ընդե, ըտանց մի լավ հոփ տամ, դե ղեկավարի միջոցավ, ես հիշ կարամ անեմ: Դե, ղեկավարներն ալ մեզ հարգում են իլալ, մեզ գեղեցիկ ընդունում են իլալ, աման ձև: Հմեկ ասում եմ` աստոծ պահի Ռոմիկին, Ռուդիկին, ուրանք ալ ինձ պահում են, լավ, հոյակապ, գեղեցիկ:

Լուսանկարը՝ Իզա Ասծատրյանի

Ամեն հինչում եմ է գերազանցիկ իլալ, էտ ա, վեր կյանքս վախտին չեմ դասավորալ: Իմ մերը լաց էր ինում միշտ, ասում էր՝ կնեկը հինգ տղի անա էվել կպիրի, հենգ տղա եմ պիրալ, մինը մնացալ չի, ասում էր, լաց ինում: Էհ, մտաս թռնում չի, մերունք հունց են համախմբվում, թուրքերին խռեկ տամ,- ասաց Պայծառ տատիկը:
-Բա ինչի՞ են քո անունը Պայծառ դրել,- հարցրի ես:
-Դե, պայծառ նշանակում ա լուսավոր աշխարհ, ալի, պայծառ արեգակ, պայծառ, լուսավոր երկինք: Պայծառը լավ անուն ա, չէ՞,- ասաց տատիկը:
-Հա, շատ,- տարբեր կողմերից ասացինք բոլորս:
-Ամեն հինչում պայծառ եմ իլալ, էս ընտանիքում ալ ես ապրում եմ ուրախ ուրանց անավ, ապրում եմ պատվավոր, հարգված, սիրված, դուզ եմ ասում, խոխերք, ըհն էդ ալ տենց, Ռոմիկն ալ ասում ա՝ եկ մհեկ ալ ես քեզ պահեմ: Իմ թոռներս` Ռուդիկը, Ռոմիկը ուրանց խոխորցավ ինձ հարգում են, ծնողին անգամ նենց հարգում չեն, հունց վեր ուրանք ինձ,- ասաց տատը:
-Բա գիրք կարդո՞ւմ ես,- հարցրի ես:
-Հա, բա հի՞նչ եմ անում, հին պատմություն եմ կարդում ամեն օր, էսօրի ալ եմ կրդացալ,- հետո Անուշը մի գիրք բերեց ու Պայծառ տատին սկսեց կարդալ,- կարդում եմ, հետո խոխորցս պատմում:

Հետո խնդրեցի մեդալը կախել, որ նկարեմ իրեն: Մեդալը կախեց, դուրս եկանք, նկարեցի, որոշեցի մի հատ էլ սելֆի անել: Երբ դիմացի տեսախցիկը միացրի, տատին, թե բա.
-Էս կողքինս հո՞վ ա:
-Ես եմ, դիմացի տեսախցիկով եմ նկարել,- ասացի ես:
-Հա՜, տենց ալ ա նկարում,- ասաց տատին:
Հետո մի հատ էլ ճշտեց, թե ով եմ, ասաց, որ իր բարեկամն եմ, ճակատս պաչեց, որ իրեն նկարեցի, հետո ասաց.
-Աղջի, «կոֆե» տիրաք, թող էս խոխան խմի:
-Ես «կոֆե» չեմ խմում:

Լուսանկարը՝ Իզա Ասծատրյանի

Գնացինք տուն, տատի հետ մի-մի բաժակ թեյ խմեցինք, շնորհակալություն հայտեցի ու գնացի տուն: Ի միջիայլոց, տատին անընդհատ ասում էր՝ կյանքս ուշ եմ դասավորալ, որովհետև 45 տարեկանում է ամուսնացել:
Մկրտչյանները հյուրընկալող ընտանիք են, եթե ուզենաք մոտիկից ծանոթանալ Պայծառ տատի և նրա հետաքրքիր ընտանիքի հետ, կարող եք այցելել Mkrtchyan family hosting ֆեյսբուքյան էջը:

Լուսանկարը` Իզա Ասծատրյանի

Մի օր քույրիկիս հետ տատիկիս տնից մեր տուն էինք գնում, հասանք մեր փողոց, տեսա մեր փողոցի վառ կերպարներին՝ Ավետին, Մանեին, Մհերին և Էլենին, որոնք պարապ-սարապ նստած, կողքներին մի հեծանիվ դրած, չգիտես՝ ինչ էին անում:

-Բարև, երեխե՛ք, ո՞նց եք, կիջնե՞ք մեր բակ, ես էլ եմ ուզում ձեզ հետ խաղալ,-ձայն տվեցի ես:

Նրանք մեծ հրճվանքով համաձայնեցին: Ավետը հեծանիվը գործի գցեց, ու շարժվեցինք: Երբ հասանք մեր բակ, ես նրանց խնդրեցի սպասել ինձ: Ասացի, որ պետք է խաղալիքներս վերցնեմ: Երբ լսեցին, որ պետք է խաղալիքներս վերցնեմ, մի լավ ծիծաղեցին վրաս: Մի՞թե այս տարիքում դեռ խաղալիքներով եմ խաղում: Մտա տուն, ի՞նչ խաղալիք, գրքերս վերցրի ու դուրս թռա: Հետո Մանեն, թե բա.

-Գրքեր ա բերել:

Ես էլ ասացի, որ գրքերն են իմ խաղալիքները:

Լուսանկարը` Իզա Ասծատրյանի

Մանեն, Մհերն ու Ավետը սեպտեմբերին 1-ին կգնան առաջին դասարան: Հիշում եմ, երբ նրանք ծնվեցին, անհամբեր սպասում էի, թե երբ են դպրոց գնալու: Երբ նրանք դպրոց գնային, իմ՝ դպրոցն ավարտելուն քիչ կմնար, իսկ այն ժամանակ ես երազում էի դպրոցն ավարտելու մասին: Նրանց հարցրի.

-Երեխեք, սպասո՞ւմ եք դպրոցին:

Ու երեք կողմից լսեցի՝ հա՜: Հետո նրանց հարցրի.

-Բա շորերն ու գրենականը առե՞լ եք:

-Ես սաղ առել եմ, մնում ա կոստյումս ու… Հա՜, հիշեցի, մեկ էլ քանոնս,- ասաց Ավետը:

-Ես էլ եմ սաղ առել, ինձ էլ ա մնում քանոնը,- ասաց Մանեն:

Դե, Մհերը հետ չմնալով ասաց, որ իրեն էլ է քանոն գնելը մնում, իսկ փոքրիկ Էլենը, որը երկու տարուց պետք է դպրոց գա, լուռ նստած լսում էր նրանց ճտճտացող խոսքերը:
Նրանցից յուրաքանչյուրը հեռախոս ուներ, իհարկե՝ խաղալիք: Ու Էլենը ձանձրույթից րոպեն մեկ ասում էր.

-Ես գնամ հեռախոսով խոսեմ ու գամ:

Չհարցրի էլ, թե ում հետ է այդպես հաճախ խոսում, այն էլ այդ հեռախոսով: Իսկ Մանեն, որն ուներ թիթիզության բոլոր չափանիշները, վայրկյանը մեկ սելֆի էր անում. երևի համեմատած մյուս հեռախոսների՝ իրենն էր լավ նկարում:
Հետո բացեցի հայերեն-անգլերեն զրուցարանը: Հիմա կմտածեք՝ առաջին դասարանցուն փոխանակ տառերը սովորեցնեմ՝ անգլերեն եմ սովորեցնում: Ես էլ էի այդպես մտածում, բայց նրանք անգիր գիտեին բոլոր տառերը, քիչ-միչ նաև գրել էին կարողանում: Սկսեցի պարապմունքս: Սկզբում սովորեցրի, թե ինչպես բարևեն անգլերեն: Դրանից հետո եկող-գնացողին ասում էին «Hello», հա «hello»: Քույրիկս որոշեց մեզ քաղցրավենիք հյուրասիրել: Երբ մոտեցավ մեզ, ասացին.

-Hello:

-Hello, how are you getting on?- ասաց քույրս:

Նրանք չգիտեին՝ ինչ պատասխանեն ու սառած ինձ էին նայում:

Հետո անցանք առաջ, արդեն թվերն էին սովորում: Մանեն անգլերեն մինչև տասը հաշվել գիտեր, որոշեցի մյուսներին էլ սովորեցնել, հիմա երեքն էլ կարողանում են հաշվել: Ապա որոշեցի հեքիաթ կարդալ, կարդացի: Արդեն մութն ընկել էր, տետրեր բաժանեցի նրանց ու ճանապարհեցի տուն այն պայմանով, որ վաղը պիտի շարունակենք պարապմունքը:
Հաջորդ օրն արթնացա, գնացի լվացվելու, չէի հասցրել անգամ աչքերս բացել ու ձայներ լսեցի.
-Իզա՜, Իզա՜…
Իջա ներքև, որ տեսնեմ՝ ինչ են ասում:
-Բարև, ո՞նց եք,- ասացի ես:
-Լավ ենք, ապրես, Իզա, էսօր Մհերը չի գալու, «մառոժնի» էր ուտում ու համակարգչով էր խաղում,- իրար լրացնելով ասացին Ավետն ու Մանեն:
-Լավ, բա ինչի՞ եք էս արևով վեր կացել, եկել,- ասացի ես:
-Եկել ենք պարապմունքի,- ասաց Մանեն:
-Լավ եք արել, բայց ուզում եք՝ գնացեք, մի քիչ հովը ընկնի՝ կգաք, գուցե էդ ժամանակ Մհերն էլ միանա,- մեծ հույսով ասացի ես:
-Ճիշտ ա ասում, է, դե լավ, հովը ընկնի՝ կգանք,- ասաց Ավետը:
Գնացի տուն, շարունակեցի առօրյա գործերս, մի ժամ չանցած՝ էլի գոռոցներ.
-Իզա՜, Իզա՜…
Մտածեցի՝ էս անգամ չլսելու տամ, թողնեն, գնան, հանգիստ գործերս ավարտեմ: Բայց չէ, սկսեցին ավելի ուժեղ ու նյարդայնացնող ձայներով գոռալ, ասացի՝ լավ, դուրս գամ:
-Հա, երեխեք:
-Իզա, բա ե՞րբ ենք սկսում:
-Երեխեք, ժամը 15:00-ին կգաք:
-Լավ, դե առայժմ:
Գնացին, ժամը 14:20 էր: Գնացի խանութ, իսկ երբ եկա տուն, քույրիկս ասաց.
-Իզա, բա գիտե՞ս՝ աշակերտներդ էին եկել, Մանեն էլ ասաց՝ ձեր տանը ժամը քանի՞սն է, ասացի՝ 14: 30, ասաց՝ հա, ուրեմն ձեր տան ժամը սխալ ա, ես էլ ասացի, որ գնան՝ իրենց ճիշտ ժամից էլ օգտվեն:

Լուսանկարը` Իզա Ասծատրյանի

Ըհն, արդեն ժամը 15-ն էր, եկան, մի րոպե էլ չէին ուշացել: Եկան, նստեցին, թվեր-տառեր տվեցի՝ գրեցին, հետո հեքիաթ կարդացի ու գնացին՝ հաջորդ օրը նույն ժամին գալու նպատակով:
Հաջորդն օրն էլ ժամը 15:00-ին առանց ուշանալու եկան: Էս անգամ ճաշի ժամանակ էին եկել, հրավիրեցի, միասին ճաշեցինք, վերջացրինք, անցանք դասին:
Ու էդպես ամեն օր գալիս-գնում են:
Մի օր մեջների պուճուրը՝ Էլենը, էնքան ինձ նյարդայնացրեց, որ դպրոցից հեռացրի: Բայց միևնույնն է՝ գալիս է: Մի օր էլ Մհերն ու Մանեն եկան, ասացին, որ Ավետը առաջիկա երկու օրը չի գալու, ծնունդին է պատրաստվում: Իսկ ծննդյան նախօրեին Ավետն ասաց.
-Իզա, կլինի՞ վաղը չգանք դասի, վաղը իմ ծնունդն ա, իրենց էլ եմ հրավիրել:

Դե, ես համաձայնեցի՝ չնայած, որ իր ուսուցչուհուն՝ ինձ չէր հրավիրել: Ասացի, որ երկու օր արձակուրդ եմ տալիս: Մինչ այս արձակուրդը մի անգամ էլ էի արձակուրդ տվել: Հարցրել էին, թե ինչու են արձակուրդ, ես էլ ասել էի, որ գարնանային արձակուրդ է: Հավատացել ու գնացել էին: