Ազատ տարածք խորագրի արխիվներ

Փախուստ քաղաքից դեպի չքնաղ Դիլիջան

Ինչպես բոլոր երևանցիները, այդպես էլ ես, սիրում եմ հարազատ քաղաքս, իր վարդագույն շենքերով, փողոցում ծաղիկ վաճառող տատիկներով, թունդ սիրահարված զույգերով, զանազան ավտոմեքենաներով և անմոռանալի հիշողություններով:

Ճիշտ է, Երևանում շարժը լիքն է, մարդիկ բարի և կամեցող, բայց սկսեցի մի պահ ինձ հանգիստ և ներդաշնակ չզգալ:

Բայց շատ հաճախ առօրյա հոգեկան անհանգստությունը երբեմն ուզում ես փոխարինել այլ գործողություններով, որոնք ամեն օր կրկնվող կյանքիցդ ծայրահեղ տարբերվում են։

Միգուցե խնդիրը նաև այն էր, որ երբ ինչ-որ բան շատ երկար է տևում, սկսում եմ դրանից էներգիա չստանալ, միայն իմ էներգիան սպառել։ Փոփոխության կարիք կար, որպեսզի ես թարմանայի: Ու այդ ժամանակ հասկացա, որ միակ լուծումը դա փախուստն է քաղաքից, առօրյայից: Իսկ թե դեպի ուր` դժվար էր մտածել, քանի որ Հայաստանում փախուստի վայրերը բազմաթիվ են, բայց մեկը սիրտս գրավել է ու միշտ կանչում էր իր գիրկը՝ Տավուշի մարզը, որը բնության սիրահարների համար ճամփորդության իդեալական վայր է:

Դիլիջանը Հայաստանի ամենագեղատեսիլ քաղաքներից է, որտեղ կարելի է պարզապես քայլել գեղեցիկ փողոցներով, վայելել Դիլիջանի գեղեցկությունը, շնչել մաքուր օդ՝ անցկացնելով անմոռանալի հանգիստ։ Այստեղ կարող ես մի քանի օր անցկացնել՝ վայելելով քաղաքի և անտառների գեղեցկությունը, մի քաղաք, որն ի վիճակի է կրկին ու կրկին զարմացնել, գունեղ քաղաք, որը գրավում է ճանապարհորդների սրտերը և ստիպում է վերադառնալ:

Դիլիջանում մարդն ու բնությունը մեկ ընդհանրություն են դառնում: Ինչպես մարդիկ են կախված բնությունից, այնպես էլ բնությունը՝ մարդկանցից։ Կարևոր է այդ հարաբերություններում ներդաշնակության հասնելը ու պահելը:

Ինչպես ասում են. «Ամեն բան, առավել ևս ամեն լավ բան, ունի իր ավարտը…» կամ` «ամեն ավարտ ինչ-որ նոր բանի սկիզբ է»:

Ինչևէ, Դիլիջանը մեզ հրաժեշտ տվեց, բայց մենք խոստացանք վերադառնալ, որովհետև այստեղ ենք թողել բազմաթիվ խենթ և անմոռանալի հիշողություններ, անավարտ պատմություններ, որոնք պարտադիր պետք է հասցնել իր տրամաբանական ավարտին:

Հ.Գ. Իսկ մի ուրիշ անգամ, երբ Դիլիջանին ու ընկերներիս չխանդեմ ձեզ հետ, պարտադիր կպատմեմ, թե ինչպես մութն ընկնելուն պես բարձրանալ Դիլիջանի ամենաբարձր կետը և վայելել գիշերային տեսարանը, որը բացվում է այնտեղից…

Gohar Dodoryan

Միշտ հավատալ և պայքարել հաղթանակի համար

Յուրա  Անդրանիկի Դավթյանը ծնվել է 2002թ.-ի հունիսի 4-ին, Վանաձորում։ Ավարտել է Վանաձորի N5 դպրոցը։ Դպրոցն ավարտելուց հետո զորակոչվել է բանակ։ Չէր կարող չզորակոչվել, քանզի հայրենիքը կանչում էր նրան: Յուրան զորակոչվել է 2020թ.-ի ամռանը։ Ծառայել է Ստեփանակերտում։

24 ամիս` 730 օր, անհանգստություն, սպասում, աղոթքներ… Ամեն օր հայացքդ առ Աստված` հուզումներ, արցունքներ, անքու  գիշերներ…

Յուրան ծառայել է պատվով։ Որպես կրտսեր սերժանտ արժանացել է «Հանուն Հայրենիքի» շնորհակալական Նամակի։

Անցյալը պատմություն է, անցյալը փոխել չենք կարող, բայց ներկան հնարավորություն է` ապագան  փոխելու յուրաքանչյուրս մեր չափով։ Հերոսը չի մոռանում նահատակված իր հերոս ընկերներին:

-Յուրաքանչյուր մարդու պարտքն է իր երկիրը պաշտպանելը, հատկապես, երբ նա ծառայության մեջ է, դա իր աշխատանքն է։ Այդ երկու տարին մենք ծառայում ենք այն բանի համար, որ եթե հանկարծ պետք  լինի՝ կարողանանք պաշտպանել մեր երկիրը, մեր հողն ու ջուրը, մեր ընտանիքները:

Պետք չէ խուճապի մատնվել, թե` վայ, կրակեցին: Պարզապես պետք է թաքնվել։ Պիտի ավելի իրատեսորեն նայել, պիտի մտածել, որ դիմացինդ քեզնից վախենում է, փախչում է, և ավելի խելացի գործել։ Ու այդ ժամանակ ավելի քիչ է հավանական, որ թշնամին կխոցի քեզ, ամենակարևորն այն է, որ կարողանաս հոգեբանորեն պատրաստ լինել այդ իրավիճակին:

-Դեմ դիմաց կանգած էիր մահվան առջև, առաջինն ի՞նչ եկավ մտքիդ, ո՞ւմ կամ ինչի՞ մասին մտածեցիր առաջինը, ի՞նչն ուժ տվեց` հաղթահարելու այդ դժվար ճանապարհը։

-Մտքումս տունս էր միայն:

-Հիմա կա՞ առաջնագիծթե  դա  միայն սոսկ լղոզված բառ է։

-Այո, կա: Պահում են կյանքի գնով։

-Ասում են` ներելու շնորհը տրված է հատկապես այն մարդկանցովքեր ուժեղ են։  Կկարողանա՞ս մի օր ներել բոլոր նրանցովքեր հանդիսացան պատերազմի գլխավոր պատճառը։ Կներե՞ն արդյոք այն հազարավոր հոգիները, որ կռվում էին հանուն և համար։

-Չեմ ների։

-Տուն վերադաձի ճանապարհին ի՞նչ զգացումներ

 ունեիր։

-Այն, որ վերջնական չեմ տուն գալիս, դեռ հետ եմ գնալու: Ինչ-որ բան կիսատ է մնացել…

-Ամեն միլիմետրն այս հողի սրբություն էամեն մի նահատակ սրբացած հոգի, կգա՞ այն օրը, որ կլռեն բոլոր զենքերն ու պատերազմները, որ խաղաղությունը կլինի կապույտոչ թե արյունոտկարմիր։

-Խաղաղություն կլինի միայն այն ժամանակ, երբ հաղթենք ՄԵՆՔ…
Ոչ մի վեհ զգացմունք չկա աշխարհում, քան հաղթանակի բերկրանքը: Մենք հաղթող ազգ ենք, իսկ իմ ժողովուրդը պարտվել չգիտի:

-Եթե քո կյանքի մասին նկարահանվեր որևէ ժանրի ֆիլմ, ի՞նչ վերնագիր կունենար այն։

-Միշտ հավատալ և պայքարել հաղթանակի համար։

Ինչո՞վ էիր զբաղվում հանգստի ժամին:

-Հանգստի ժամին զենքս էի մաքրում, հաճախ էլ գրքեր էի կարդում:

- Ի՞նչ կփոխեիր բանակում:

-Կփոխեի կարևորը, որ պաշտպանվող բանակից անցնեինք հարձակվող բանակի:

-Զորամասից դուրս գալուց ինչ-որ բան ասե՞լ ես քո ընկերներին:

-Այո, ասել եմ իրար հետ կլինեք, էստեղ մենակ դուք իրար ունեք, կյանքի գնով կպահեք պոստերը, ոչ մի բան չտաք, չկոտրվեք ամենակարևորը, չընկճվեք, միշտ իրար հետ եղեք, իրար բռնած ու միշտ պատրաստ եղեք ամեն ինչին, զարգացրեք ձեզ, հասունացեք ինչքան կարող եք, կայացած մարդիկ հետ գնացեք…

-Ի՞նչ է Հայրենասիրությունը քեզ համար։

-Քո կյանքի գնով ապրեցնես ազգդ, երկիրդ, նրա բարեկեցության համար չխնայես ոչինչ: Ցավալի է, որ այսքան եղբայրներ այսօր չկան, զոհվեցին, նկար դարձան: Իսկ ընդհանրապես, թե՛ տանկ խփողները, թե՛ ուղղաթիռ խփողները, թե՛ ավտոմատով կռվողները, բոլորը հերոսներ են:

Ոչինչ այնքան թանկ չէ, որքան հերոսների կյանքը: Նրանք ոսկի են` իրենց փառք ու պատվով:
ՈՍԿԻՆ մեր տղերքն են` պատերազմը հաղթանակած: