Այս անգամ արդեն փորձեմ հակադարձել Սարգսի հոդվածին:

Նախ սկսեմ այնտեղից, որ համամիտ չեմ, որ Հանրային հեռուստաալիքն անդրադառնում է բոլոր խավերին: Փոքրամասնությունները մղված են հետին պլան: Ի դեպ, փոքրամասնությունը միայն ազգայինների մասին չէ: Նրանց մասին գրեթե չի խոսվում: Բացի այդ, կարծում եմ, որ ծրագրերը բովանդակաշատ չեն: Իհարկե, մի քանի տարվա ընթացքում փոքր առաջընթաց կա (բարեբախտաբար), բայց դա չի քողարկում թերությունները:

Հիմա ռաբիսի մասին: Դու նշում ես, որ նորելուկ երգիչներին հարթակ է անհրաժեշտ՝ իրենց ձայնը ռեստորանից դուրս ցույց տալու համար: Բայց սա նաև ինքնագովազդ է, որպեսզի նույն ռեստորաններից ավելի մեծ պահանջարկ ունենան:

Եթե անդրադարձ կա ռաբիսին, ապա պիտի լինի նաև երաժշտության մյուս ժանրերին, եթե կա ծրագիր կանանց համար, ապա պիտի լինի նաև տղամարդկանց համար նախատեսվածը: Իսկ «Մայրիկների ակումբ»-ի մասին, թույլ տուր ասել, որ անկախ նրանից, թե ինչ է խոսվում հաղորդման ընթացքում, վերնագիրն ամենակարևորն է: Եթե «մայրիկ» բառը կա, ապա քիչ հայրիկների կգրավի ծրագիրը:

ՀԳ. Ինչպես Սարգիսն է նշում, «Բողոք-առաջարկությունների դեպքում անպայման դիմե՛ք Հանրային հեռուստաալիքին». ի վերջո, մենք վճարում ենք, գոնե նորմալ բան հեռարձակեն:

Երեկ, ինչպես միշտ, եկա դպրոցից տուն։ Ճաշեցի ու սկսեցի դասերս անել։ Բնականաբար դասերս անելուց առաջ անցա 17-ի էջերով ու կարդացի հոդվածներ, այդ թվում նաև իմը։ Յուրաքանչյուր հոդված կարդալով ինքս համեմատում եմ, թե ես, օրինակ, ինչպես եմ վերաբերվում տվյալ խնդրին կամ երևույթին։ Դրա համար էլ երբեմն հակասություն է առաջանում իմ և հոդվածագրի տեսակետների միջև, որն էլ բանավեճի առիթ է։ Իսկ հիմա, եթե թույլ կտաք, անցնեմ բուն նյութիս։

Հոդվածս, որը էկրանի մյուս ծայրից գուցե չուզենալով կարդում եք դուք, իրականում ծնվեց հենց մեր ցանցի անդամ Հայարփի Բաղդասարյանի նյութը կարդալուց հետո (եթե չեք կարդացել, անպայման կարդացեք)։

Նախ, ես համաձայն չեմ Հայարփիի տեսակետի հետ, թե Հանրային հեռուստաընկերությունը չպետք է եթեր հեռարձակեր «Ամենակարող երգիչ» նախագիծը։ Վստահ եմ, որ որոշ հեռուստադիտողների, որոնք մեր երկրում այնքան էլ քիչ չեն, կհետաքրքրեն նման նախագծերը։ Իսկ ո՞վ է ասել, որ Հանրայինը պիտի եթեր հեռարձակի միայն ազգայինը։ Ինչքանով որ տեղյակ եմ, Հանրային հեռուստաընկերությունը պետք է բավարարի բոլոր հեռուստադիտողների պահանջները։ Օրինակ, եթե դու չես կողմնորոշվում, թե որ սննդամթերքն է որակյալ, կարող ես դիտել «Համի որակ» հաղորդումը, եթե հետաքրքրված ես նորություններով, դիտիր լուրերը։ Իսկ եթե մեզ նման պատանի լրագրող ես, ուշադրություն․ հատուկ առաջարկ,  դիտիր «Մասնագիտությունը՝ լրագրող» հաղորդումը։ Չէ, չէ, սխալ հասկացաք։ Ես ամենևին էլ չեմ գովազդում Հանրային հեռուստաընկերությունը, ուղղակի ուզում եմ ասել, որ Հանրայինը եթեր է հեռարձակում այնպիսի հաղորդումներ, որոնք պետք է բավարարեն ցանկացած հեռուստադիտողի պահանջը։

Հ.Գ.  «Ամենակարող երգիչ» նախագծի նպատակը նոր անուններ հայտնաբերելն է։ Հայտնաբերել մարդկանց, ովքեր տաղանդավոր են, սակայն ինչ-ինչ պատճառներով շոու-բիզնեսում լինելու փոխարեն հայտնվել են ռեստորաններում։

Այ, շատ հաճախ ես հանդիպում եմ այս արտահայտությանը. «Էս երգը երգիչը գողացել է էս մեկից, կամ մյուսից»:

Ես ուզում եմ այդ մասին մի քիչ ավելի շատ գրել, քան կարելի է: Նախ, կարող եմ սկսել այն բանից, թե ինչ եմ ես մտածում այդ ամենի մասին: Կուզեմ երկու կողմից նայել այդ երևույթին: Եկեք սկսենք առաջին կողմից: Պատկերացրեք, թե դուք ինչ-որ հեղինակ եք, որը գրել է մի գիրք, որը շատ արագ մեծ համբավ է բերել ձեզ: Դուք շուտ ձեռք եք բերում հռչակ և համբավ, ու արդեն լողում եք փառքի դափնիների մեջ, ու հանկարծ… Մի օր նստած եք ու հետևելով նորություններին, նկատում եք, որ ինչ-որ մեկը իր գրքով ընդօրինակել է ձեզ ու բարձրացել է փառքի նույն պատվանդանին և խլում է ձեր դափնիները: Համաձայն եմ, ծանր դեպք է, քանզի դուք ողջ օրը քրտնել, չարչարվել եք, գրել եք այդ ամենը, շարժել եք ձեր ուղեղի գալարները, ով գիտի, միգուցե անցկացրել եք մի քանի տասնյակ անքուն գիշերներ, և հանկարծ ինչ-որ մեկը գալիս է և ձեր գաղափարներով փորձում է իշխել գրական Օլիմպին:

Անարդա՞ր է, իհարկե անարդար է, քանզի դա բացի ձեր ինքնասիրությանը կպնելուց, կպնում է նաև ընդհանուր արվեստի մակարդակին, քանի որ նման գաղափարները ընկնում են շտամպի տակ, և ոլորտը բերում է լճացման, ու մենք ստանում ենք միօրինակ ֆիլմեր, գրքեր ու երգեր:

Բայց մի րոպե: Եկեք մի ուրիշ կողմից նայենք այդ ամենին: Ենթադրենք դուք ունեք գաղափար, որը հանձնում եք հանրությանը, բայց այն իհարկե ունի որոշակի հում էլեմենտներ, որոնք անկասկած ավելի հետաքրքիր կլինեն այլ մարդկանց կատարմամբ: Եվ հետո, ոչ մեկի մոտ չի ստացվի բացարձակ կրկնօրինակել գաղափարը, քանզի ընկալումը ամեն մեկի մոտ տարբեր է: Շատ հաճախ ճոխ գաղափարները դառնում են ժանրերի օրենսդիրներ կամ կերտում են նորը և կատարելագործվելով վերածվում գլուխգործոցի:

Դրա համար, ժողովուրդ, ունեցեք ձերը, բայց բաց եղեք նաև հետաքրքիր մտքերի համար, որոնք կարող են գլուխգործոց դառնալ, իսկ դուք էլ դառնաք որևէ ժանրի օրենսդիրներից մեկը:

Խմբագրության կողմից. Հիմա ի՞նչ, քո այս նյութի տակ դնենք մեկ այլ ազգանուն, գուցե ավելի բարեհունչ, ճի՞շտ կլինի: Իսկ գուցե ամեն մեկը, ինչպես դու ես ասում, շարժի իր ուղեղի գալարները, ոչ թե վերցնի պատրաստի գաղափարներ: 

Ամեն դեպքում, պատանիներ և աղջիկներ, հրավիրում ենք բանավեճի: Ի՞նչ է հեղինակային իրավունքը, մտավոր սեփականությունը, արդյո՞ք կարելի է խախտել և որ դեպքում ենք համարում գրագողություն: Սպասում ենք:

Համլետը մենախոսում էր. «Ռոք լսե՞լ, թե՞ չլսել. այս է խնդիրը: Ո՞րն է հոգեպես ավելի ազնիվ»: Պարզից էլ պարզ է, որ չհավատացիք: Հանճարեղ անգլիացու հերոսի խոսքերին բոլորդ էլ ծանոթ եք, իսկ սրանք ուղղակի իմ մտորումներն են: Հարցադրմանս դեռ կանդրադառնամ, բայց մի՛ շտապեք: Հիմա ուզում եմ մի քիչ հետ գնալ:

Ժամանակին barca.am կայք կար (գուցե հիմա էլ կա, չգիտեմ), այստեղ հավաքվում էինք Բարսելոնայի ֆաներով ու բնական է՝ միայն ֆուտբոլից չէ, որ զրուցում էինք: Մի օր էլ կայքի տղաներից մի երկուսը Բարսելոնայի ֆանին բնորոշ տակտիկական գրոհ սկսեցին ու փորձում էին ինձ համոզել, որ այն, ինչ ես լսում էի այդ ժամանակ, աղբ է, ոչ թե երաժշտություն:

-Արի` սկզբի համար «Նիրվանա» լսի: Ցենտր խումբ ա, հաստատ կհավանես:

-Գոհ եմ, ձեզ պահեք ձեր սատանիստական երգերը: Ու մտածում էի. «Գիտեն անխելք երեխա եմ, որ իրանց ջրերն ընկնեմ: Երբե՛ք»:

-Ախր, ի՞նչ սատանիզմ, է: Հա՛, վոկալիստը՝ Կուրտ Քոբեյնը, աթեիստ ա եղել ու նառկոշ, բայց լի՜քը հավես երգեր ունեն, սատանիզմի հետ ոչ մի կապ չունեցող երգեր:

«Աթեի՞ստ, թմրամո՞լ: Ձեռ են առնում ինձ էս տղերքը»:

-Ամեն դեպքում ես երբեք ռոք չեմ լսի: Ես հավատում եմ Աստծուն:

-Դե գնա գործիդ, հա՜, մենք էլ՝ սատանիստներով, քեզ դժոխքից Էնրիկե Իգլեսիասիդ դիսկերը կուղարկենք, երեխա՛:

Ես իհարկե խոսքիս տերը չեղա ու, մի որոշ ժամանակ «լսե՞լ, թե՞ չլսել»-ով ինձ տանջելուց հետո, ի վերջո լսեցի: Կամաց-կամաց ծանոթանում էի ռոքին ու բացահայտում, որ նախկինում էլ եմ շատ ռոք երգեր սիրել, միայն թե չեմ իմացել դրանց ժանրը:

Տարիներ հետո տղաները երևի դժոխքում Էնրիկեի դիսկերը կփնտրեն՝ չիմանալով, որ դրանք ինձ այլևս պետք չեն:

Մինչ դուք անտարբեր դեմքով, թեթև ժպիտով կամ մտովի խաչակնքվելով ու «մեղա Աստծու» ասելով կարդում եք նոստալգիաս, ուզում եմ ձեզ մի հարց տալ: Ինչո՞ւ եք ռոքը սատանիզմ համարում: Որովհետև լսե՞լ եք, ուսումնասիրել ու հասկացե՞լ դա, թե՞ որովհետև հորքուրի հարևանի բաջանաղն է «լուսավորել» ձեր մտքերը: Մտածե՛ք սրա մասին: «Ռոքից զզվում եմ» ասելուց առաջ նախ լսեք այդ «զզվելի» ռոքը:

Միտք չունեմ որևէ մեկի ճաշակը վիրավորելու, բայց փոփը՝ այդ popular music-ը, որ լսում, ավելի ճիշտ՝ սպառում ենք մենք, մի նպատակ ունի միայն՝ բոլորիս դարձնել նույնատիպ, հարթ քառակուսիներ: Մինչդեռ ռոքը մաքրազարդում է ներսդ ամեն տեսակ աղբից, մտածելու, գործելու անկախություն է տալիս: Ոչ թե անհատականություն է դարձնում, այլ բացահայտում է ներսիդ անհատին, յուրահատուկին: Եվ խոսքն ամենևին էլ գունավոր մազերի, վանդակավոր վերնաշապիկների կամ փիրսինգների մասին չէ: Ռոքը շատ ավելին է: Այն նախ ազնվություն է, հետո ազատություն, այն դու ես…

Այս թեմայով շատ կարելի էր ծավալվել, բայց առայժմ ուղղակի լսի՛ր: Գուցե համաձայնես հետս, գուցե ոչ: Թերևս արժե փորձել (ի դեպ, մի փոքր նախնական երաշխիք. Հայ առաքելական եկեղեցին ամենևին էլ դեմ չէ ռոք երաժշտությանը), համ էլ գուցե մի օր հասնենք նրան, որ մեր Vordan Karmir-ը կամ Nemra-ն ավելի շատ դիտումներ կունենան, քան Լիլիթ Հովհաննիսյանը: Հաճելի կլիներ: Վերջիվերջո աշխարհում շատ ավելի կարևոր խնդրներ կան, քան հեռացող-մոռացող սերերը: Դե օրինակ, առանց հացի ու հույսի ապրող մարդիկ: Nemra-ի ջահելները հենց նրանց (մեր) մասին են երգում, խնդրում.

Արա այն ամենը, ինչ կարող ես,
Տուր ամբողջ լավը, որ կա ներսումդ,
Տուր այն, ինչի կարիքը կարծում ես՝ նրանք ունեն,
Բայց մի արա դա, որ ուղղակի ասես՝ ես արել եմ:
Եկեք հիմար չլինենք,
Անենք ամեն ինչ՝ օգնելու մարդկանց,
Ովքեր իսկապես ունեն դրա կարիքը:
Մի՛ վատնիր ժամանակդ,
Թող, որ նրանց արևը փայլի,
Եվ կիսիր քո սերը բոլորի հետ:

Ինչևէ, «Ռոք լսե՞լ, թե՞ չլսել» հարցին ես պատասխանում եմ՝ որոշողը դուք եք, կարևորը իսկապես գտնեք ձեզ հոգեհարազատ, ոչ թե «պարտադրված» երաժշտությունը: Իսկ գտնելու համար փնտրել է պետք: You’re Never Too Old To Rock’n'Roll!

Միշտ զարմացել եմ այն մարդկանց վրա, որոնք, ապրելով գյուղում, երազել են քաղաք գնալ: Անկեղծ եմ ասում` ես նախանձում եմ գյուղում ապրող մարդկանց: Թվում է` նրանց կյանքը չի կարող ձանձրալի լինել: Ամեն օր արտերում, միշտ ընկերների հետ, շատ քիչ համացանց: Ինձ համար դա է կատարյալ աշխարհը, որտեղ ես կուզեի ապրել: Չեմ հասկանում ու դժվար թե երբևէ հասկանամ մարդկանց, որոնք ասում են, թե գյուղում ապրող մարդիկ, ներողություն եմ խնդրում նրանց անունից, հետամնաց են, հնաոճ ու այդպիսի հիմարություններ: Նրանք պարզ են, միամիտ ու սրտաբաց. դե, համենայն դեպս այնքանով, ինչքանով ես եմ նրանց ճանաչում:

Իսկ քաղաքում… Քաղաքում էլ է լավ: Այստեղ էլ են մարդիկ լավը: Ես սիրում եմ իմ քաղաքը, բայց քաղաքի թոհուբոհը չի կարելի համեմատել գյուղի անդորրի հետ. դրանք տարբեր բաներ են, տարբեր գեղեցկություններ: Ճիշտ է, գյուղում չկան սրճարաններ, բրենդային խանութներ ու զվարճալի կարուսելներ: Այնտեղ կան միայն կանաչ արտեր, ծառեր ու թարմ մրգեր:

Գուցե շատերը ինձ հետ չհամաձայնեն ու ասեն, որ ես չեմ ապրել գյուղում ու չգիտեմ, թե ինչ դժվար է այնտեղ: Այո՛, չգիտեմ, բայց որտե՞ղ չկա դժվարություն: Հարցն այն չէ, թե ինչպիսին է դժվարությունը, այլ այն, թե մենք դա ինչպես ենք ընդունում: Եթե մենք մտածենք, որ այն միայն մեզ կոփելու համար է, ապա այն պատվով կհաղթահարենք ու պատրաստ կլինենք առաջ գնալու:

Սիրում եմ գյուղը ու ուզում եմ, որ դուք էլ սիրեք:

Գյուղացի՞, թե՞ քաղաքացի: Տարբերությունը  այդքան մեծ չէ, որքան այն փաստը, որ քաղաքացին միշտ ավելին է սպասում, իսկ գյուղացին իր եղած փոքրիկ բանով էլ բավարարվում է: Կարող է մարդիկ չհամաձայնվեն իմ այս կարծիքի հետ, բայց ես շատ դեպքեր գիտեմ:

Ես ինքս արդեն 16 տարի է, ինչ ծնվել և ապրում եմ գյուղում և չեմ փորձել թաքցնել այն փաստը, որ ես գյուղացի եմ: Բազմիցս հանդիպել եմ այս խնդրին և նկատել եմ, որ մարդիկ փորձում են տարբերություն դնել:

Ինչո՞ւ են մարդիկ «գյուղացի» ասելով անպայման հասկանում` հնաոճ, կեղտոտ, անխնամ հագնված անասնապահությամբ զբաղվող:

Իհարկե, այս ամենի մեջ խնդիր չեմ տեսնում: Չէ՞ որ ամեն մարդ զբաղվում է այն գործով, ինչն իրեն հաճելի է, կամ դրանից իրեն բավարարված է զգում, կամ ուղղակի ընտանիքը պահելու միակ միջոց է:

Պետք չէ ծաղրուծանակի վերածել այդ ամենը:  Խոսելով «գյուղացի-քաղաքացի» տարբերության մասին, հիշեցի ծանոթներիցս մեկի հետ զրույցս, որը նույնպես ապրում էր գյուղում, բայց ավելի քիչ էր զբաղվում գյուղի անցուդարձով: Նա պատմեց մի օր, որ համալսարան ընդունվելուց հետո իրենց կուրսում նույնպես լինում է գյուղացի մի աղջիկ: Հավաքվում են մյուս աղջիկները: Նա նույնպես ներկա է լինում խոսակցությանը: Սկսում են քննարկել գյուղացի աղջկա հագուկապը, խոսքը, շարժումները: Ծիծաղում են, ուզում են այնպես անել, որ ինքն էլ ծիծաղի: ԲԱյց իմ համագյուղացի ընկերուհին լուրջ նայում է  և ուղղակի ասում, որ ինքը նույնպես գյուղացի է, ու պետք չէ ծաղրել: Եթե գյուղացի աղջիկը մի բան այնպես չի անում, կամ այնպես չի հագնվել,  և այդ ամենը տեսնելով փորձեն ուղղություն ցույց տալ , ոչ թե քննադատել:

Բոլորը զարմացած նայում են, մի պահ լրջանում են և զղջում են իրենց արարքի համար: Իրոք, պետք չէ տարբերություն դնել: Բոլորն էլ հավասար են, և մեկը մյուսից առավել չի, ինչ է թե` մի շոր  կամ կոշիկ ավել ունի, կամ նորաձև չէ: Ինչո՞ւ վիրավորել այն մարդուն, ում մշակած ցորենի հացն ենք ուտում կամ կթած կաթը խմում:

Երևի շատ կոպիտ կամ անկեղծ եղա, բայց դե` «դառը կտով դեղձն ավելի լավ է»:

Խմբագրություն. – Մեր թղթակիցը հետաքրքիր հարց է բարձրացնում, իսկ դուք ինչ կարծիք ունեք այս հարցի շուրջ։

Ինչո՞ւ է բոլոր աշակերտների մոտ «դպրոց» բառը հոգնածություն առաջացնում, ինչպես են աշակերտները վերաբերվում կրթությանը, և ինչպիսին պետք է լինի իսկական աշակերտը:

Այս հարցերը ծագեցին այն ժամանակ,երբ ես սկսեցի մտածել,  թե ինչու բոլոր աշակերտները չեն սովորում ամենօր և գերազանց: Ես ինքս գերազանցիկ եմ, բայց հաճախ ինձ հետ էլ պատահել էայնպես, որ հավես չունենամ դաս անելու:

Պատճառներից մեկը կարծես թե ես գիտեմ:

-Աշակերտների մեծ մասը չի պատկերացնում,  թե ինչքան վատ կլինի իր ապագան առանց կրթության, չի պատկերացնում, որ հավերժ չեն անհոգ ժամանակները,-նշում են մեծահասակները:

Իսկ ի՞նչ անել, որ երեխաները պատկերացնեն իրենց ապագան: Ինձ շատ դուր եկավ այն գաղափարը, որ զարգացած երկրներում ուղարկում են աշակերտներին,այսպես կոչված, մեկ շաբաթյա պրակտիկաների, որոնց շնորհիվ աշակերտները ծանոթանում են իրենց նախընտրած մասնագիտությանը և կողմնորոշվում, այլ ոչ թե ավարտում դպրոցը, ընդունվում  համալսարան և կեսից զգում, որ իրենց  համապատասխան մասնագիտություն չեն ընտրել:

Խնդիրը ավելի հիմնավոր պատկերացնելու համար անցկացրեցի փոքրիկ հարցում:

Հարց  աշկերտներին` ինչու չեք սովորում:

-Ոմնանք պատասխանեցին, որ սովորում են այնքան ինչքան հարկավոր է, կամ սովուրում են իրենց ուժերի ներածին չափով:

Հարց ուսուցիչներին` ինչու երեխաները չեն սովորում, ինչ պետք է անել նրանց շահագրգռելու համար, ինչպիսին պետք է լինի իսկական աշակերտը:

-Այդ հարցի մասին երկար մտածել ենք, բայց կոնկրետ պատասխան չենք կարողացել գտնել:  Բայց կա մի բան, որը հաստատ է նրանց մեծամասնությանը խանգարում են հերախոսները, սոցցանցերը և  այն ինչ կա համացանցում: Այդ ամենը ստեղծված են, որպեսզի օգտակար լինեն  նրանց և նրանք օգտվեն օգուտ քաղելու համար, իսկ նրանց մեծ մասը ամբողջ ժամանակը ծախսում են դրանցով զբաղվելով: Հաճախ փորձում ենք համեմատել մեր սերնդի հետ, մեր ժամանակ այդպես չէր: Կարող է մեկ օր շահագրգռվեն, բայց դա երկար չի տևում: Մենք ուսուցիչներս ամեն բան անում ենք ձեզ շահագրգռելու համար: Իսկական աշակերտը այն աշակերտն է, որ բացի դասի նյութից կարդում և գտնում է նոր տեղեկություններ դարձնելով  իր գիտելիքները հիմնարար: Աշակերտներին նաև խանգարում է գնահատման համակարգը, շատերը սովորում են այնպես, որպեսզի ստանան իրենց ստաբիլ նույն գնահատականը չձգտելով ավելիին:

Նույն հարցով դիմեցի նաև ուսանողներին և շրջանավարտներին:

-Սովորելու համար մոտիվացիա չկա: Սովուրում ենք և հետո զգում, որ ընդհանրապես ոչ մի տեղ հարկավոր չի լինում այդ գիտելիքները, նյութերը ծավալուն են և անիմաստ: Համալսարանում ոչ մի հիմնարար կրթություն չենք սովորում ինչ սովորում ենք դպրոցում ենք սովորում:Դրա համար դպրոցական տարիները ամենակարևորներից են հիմնարար և բազմակողմանիորեն կրթություն ստանալու համար:

Իմ կարծիքով մարդը գնահատում է այն աշխատանքը, որին հասել է դժվարությամբ: Իսկ մենք հեշտությամբ ընդունվում ենք դպրոց և ավարտում դպոցը: Շատերը սովորում են միայն  քննությունից քննություն:  Եթե մենք դպրոց ընդունվեինք դժվարությամբ, և մեր առաջ խնդիր դրված լիներ, որ ամեն տարի  պետք է սովորենք մեր ուժերի ներածին չափով,թե չէ, չենք փոխադրվի մյուս դասարան,  այ այդպես, իմ կարծիքով կբարձրանար երեխաների կրթական մակարդակը:

Ես հասկանում եմ, որ ոչ բոլոր երեխաները կարող են լինել գերազանցիկ, բայց այդպես ավելի արդյունավետ կլիներ:

Մինչ դուք կզգաք, թե ինչքան սխալ եք արել, որ չեք սովորել, գնացեք և հենց հիմա սկսեք պատրաստել ձեր դասերը:

Հ.Գ. Միգուցե դուք ա՞յլ բան ունեք առաջարկելու: Ինչպե՞ս անել, որ աշակերտները սովորեն և սովորեն հաճույքով: Խնդրում ենք մեզ ուղարկեք ձեր տեսակետը: Միգուցե միասին գտնենք այս կարևոր հարցի պատասխանը:

Նյութերիցս մեկում նշել էի, որ չեմ սիրում գյուղում մնալ, ձանձրանում եմ: Իսկ արձագանքը անհանգստացրեց ինձ: Կամ ես էի սխալ ձևակերպել միտքս, կամ ընթերցողն էր ինձ սխալ հասկացել: 

Ինչևէ, հիմա կփորձեմ բացատրել, թե իրականում ինչ եմ ուզեցել ասել: Չուզենալ գյուղում մնալ, չի նշանակում` գյուղը և այնտեղ բնակվողներին ատել, ինչի մեջ ինձ մեղադրել էին 17-ի ընթերցողներից ոմանք: Նման բան չկա: Ընդհակառակը, գյուղի մարդիկ, երեխաները ավելի հասարակ, պարզ, անկեղծ, միամիտ անձնավորություններ են, որոնցով կուզեի միշտ շրջապատված լինել: Ես նույնպես գյուղում բնակվող բարեկամներ, ընկերներ ունեմ, որոնց համեմատելով քաղաքի բարեկամների, ընկերների հետ, հասկանում եմ, թե ինչքան հետ են քաղաքի մարդիկ, այդ թվում և ես, գյուղի մարդկանցից: Խոսքը նաև տեխնիկապես կամ նորաձևությամբ հետ լինելու մասին չէ, այլ բնավորությամբ, էությամբ, հոգով և սրտով:

Շատ հարցերում ես նույնպես փորձել և փորձում եմ նմանվել նրանց: Բայց բնական է, ամեն մարդ իր ապրելակերպին, իր կյանքին է սովոր:
Հիմա էլ ասեմ գյուղում ձանձրանալու պատճառները: Այնտեղ չկան լավ խանութներ, կարուսելներ, սրճարաններ, wi-fi, շատ դժվարությամբ է ճարվում անհրաժեշտը, երեկոյան գյուղի փողոցները մութ են, անձրևի ժամանակ` ցեխոտ, և այլն, և այլն: Դրա համար էլ գյուղում շուտ եմ ձանձրանում: Սակայն չեմ մոռանում գնահատել և վայելել գյուղի հանգստությունը, մաքուր օդը, ջինջ երկինքը, մարդկանց տանջված, հոգնած, բայց միևնույն ժամանակ մեղմ, անկեղծ ժպտացող դեմքերը:

Բայց ավելացնեմ նաև, որ քաղաքում ապրող մարդիկ բոլորովին էլ հղփացած չեն, ինչպես որ շատերն են մտածում, ու դրա մեջ ինձ էլ մեղադրեցին: Ուղղակի արդեն սովորել են իրենց քաղաքային կյանքին, պայմաններին: Երբ գյուղից գալիս են քաղաքում սովորելու և ապրելու, իրենք էլ են վայելում քաղաքի բարիքները: Հաճախ, շատ հաճախ չեն էլ ուզում վերադառնալ: Ես կարծում եմ, մեղավոր չեն ոչ գյուղացիները, ոչ էլ քաղաքացիները այս ամենի համար: Պարզապես պետք է այնպես անել, որ գյուղի ու քաղաքի միջև եղած տարբերությունները հնարավորինս քչանան: Այն ժամանակ մարդն ամեն տեղ իրեն տանը կզգար: Համաձայն չե՞ք:

Երեկ երբ մտա 17.am , տեսա, որ նոր հոդվածներ են տեղադրվել: Անհամբերությամբ կարդացի հասակակիցներիս մտքերը և ասեմ, որ Հռիփսիմե Բալոյանի «Ո՞ւր են նրանք» հոդվածում շարադրված մտքերի հետ համաձայն չեմ:

Մեր գյուղում ևս կար այս խնդիրը: Դասամիջոցներին բոլորը խոսում էին «ջիթյաների, մայնքրաֆթների, սթրանդիդ դիփերի, քալ օֆ դյութիների, մեդալ օֆ հոներների, պեսերի»  ու այլ խաղերի մասին: Աղջիկներն էլ՝ «Վա՜յ, Սիայի վերջին երգը լսե՞լ ես…», «Էն Նոնան հարսանիքի  ժամանակ տեսա՞ր ինչ շոր էր հագել…»: Մի խոսքով, շատ ահավոր իրավիճակ էր ստեղծվել:  Համակարգչի դիմացից այն կողմ չէի կարողանում գնալ, որովհետև բակում մարդ չկար: Ու միայն հիշում էի, թե փոքր ժամանակ ինչպես էինք վազվզում փողոցով մեկ, գոռում թաղից թաղ: Թե ձմռանը սահնակներով ինչպես էինք մրցույթներ կազմակերպում, ու ինչպես էին մեզնից մեծերը թթվասերի ամանների մեջ պայթուցիկներ գցում ու դնում առուն… Էնքա՜ն լավ ժամանակներ էին: Ու այդ ամենը կազմակերպում էին մեր տարիքի երեխաները` 14-15 տարեկան:  Հիմա էդ երեխեքը՝ տղերքը, բանակում են, աղջիկները՝ համալսարանում, մնացինք մենք: Մենք՝ այստեղ ենք…

Մեզ մոտ խնդիրը որոշ չափով արդեն լուծում է գտել: Օրինակ, անցած տարի ամռանը թաղի երեխեքով ճամբար էինք կազմակերպել: Թելերի վրա կոնֆետի թղթեր էինք անցկացրել, կապել էինք ծառերից: Բանաստեղծություններ էինք սովորել: Հրավիրել էինք մեծերին, որ գան, լսեն մեզ: Նաև բեմադրել էինք Հովհաննես Թումանյանի  «Թագավորն ու չարչին»: Շատ լավ անցավ, մեծերն էլ շատ գոհ էին: Ասեմ, որ երեխեքն էլ հաճույքով մասնակցում էին:

Մի օր դասարանում դասի ժամանակ բարձր ձայնով ասացի.

-Էրեխե՛ք, էսօր ո՞վ ա գալիս` գնանք ֆուտբոլի դաշտ ֆուտբոլ խաղանք…

Պատկերացնո՞ւմ եք, բոլորը համաձայն էին ու եկան մի մարդու պես: Ու խաղալիս էլ անկեղծացան, որ ուզեցել են գան, առաջարկեն, բայց մտածել են, որ ոչ մեկը չի ուզենա կտրվել իր խաղից…

Խնդիրն ունի լուծում:  Առաջ երեխաները իրենք էին կազմակերպում, իսկ հիմա հույսը դնում են ուրիշի վրա: Անհրաժեշտ է կազմակերպել խաղեր, իրազեկել բոլորին դրա մասին, ու խնդիրն իրոք  լուծում կգտնի… Իսկ միգուցե հենց ի՞նքդ անես առաջին քայլը, ի՞նքդ մի բան կազմակերպես: