Լուսանկարը` Աշոտ Հարությունյանի

Լուսանկարը` Աշոտ Հարությունյանի

7-րդ օրը, քանի որ շաբաթ էր, սեմինարը երկար չտևեց: Դե գերմանացիների դուրը չէր գա, եթե իմանային, որ իրենց երկրում կարգը խախտել ու շաբաթ օրով դասընթաց ենք անում: Մարտինը այս անգամ ավելի մանրամասն ցույց տվեց, թե ինչպես պետք է տվյալների հիման վրա գրաֆիկներ կազմել և սկսեց պատասխանել մեր հարցերին, որոնք առաջացել էին խմբային աշխատանքների ընթացքում:

Լուսանկարը` Աշոտ Հարությունյանի

Օրվա մնացած ժամանակը զբաղված էինք մեր խմբային աշխատանքներով: Եթե մոռացել եք, ապա հիշեցնեմ, որ թեման միգրանտների ինտեգրումն էր: Մեր խումբը կենտրոնացել է միգրանտ երեխաների խնդիրների վրա: Արդեն պատրաստի մի քանի հարցրազրույց ունեինք անցորդների հետ, պետք էր զբաղվել հայաստանցի միգրանտ ընտանիքի հետ հարցազրույցով: Ես, Դիանան և Մարիանան, ով Իտալիայից է, հանդիպեցինք Նատալիին, ով 21 տարեկան է, երեխա ունի և այժմ բնակվում է Գերմանիայում: Մինչ մենք հարցրազրույցն էինք անցկացնում, Իդան և Սպիրոն՝ մեր խմբի մյուս անդամները, զբաղված էին տվյալներ և վիճակագրություն փնտրելով:

Լուսանկարը` Աշոտ Հարությունյանի

Ավարտելուց հետո պետք էր զբաղվել վիդեոները մոնտաժելով և այլ տեխնիկական հարցերով: Մի մասը անելուց և մյուս մասը վաղվան թողնելուց հետո դուրս եկանք զբոսանքի: Պատահաբար ներկա գտնվեցինք մեծ էկրանների վրա փոքրիկ ֆիլմի ցուցադրության 1989թ.-ի դեպքերի մասին:

Լուսանկարը` Աշոտ Հարությունյանի

3D-ով տեսանք պատի քանդվելը, ամեն ինչ շատ սիրուն էր կազմակերպած: Հետո քայլեցինք արդեն լավ սովորած ճանապարհներով, հիշեցինք որ մեզ մի օր է մնացել կարմիր լույսի տակ պարտադիր կանգնելուն, հեծանիվի ճանապարհով քայլելուն ու պատասխան ջղային հայացքներ ստանալուն ու ամեն շենքի մոտով անցնելիս հիանալուն:

Լուսանկարը` Աշոտ Հարությունյանի

Ենթադրում եմ, որ չեք մոռացել, որ մենք Բեռլինում ենք, ու այսօր արդեն վեցերորդ օրն է այստեղ ենք: Անկեղծ ասած, այսքան  օրվա սեմինարներից ամենաշատն ինձ այսօրվանը դուր եկավ: Թեման ամբողջովին մարդու իրավունքների մասին էր, որը մեզ ներկայացնում էր պարոն Մարտինը՝ Եվրոպական երիտասարդական մամուլից:

Մի քանի կարևոր սահմանում տվեց ու նշեց իրավունքների մի քանի տեսակ՝ բնական իրավունքներ (natural) , իրավական իրավունքներ (legal) , մարդու իրավունքներ (human):

Բնական իրավունքը կախված չէ որևէ մշակույթի կամ երկրի օրենքներից ու սովորույթներից, ուստի ավելի համընդհանուր է: Իրավական իրավունքը շնորհված է մարդուն սահմանված համակարգի կողմից: Այն կարող է ձևափոխվել, չեղարկվել կամ սահմանափակվել մարդու իրավունքների կողմից: Իսկ արդեն մարդու իրավունքը վերաբերում է բոլոր մարդկանց՝ առանց հաշվի առնելու ռասսան, սեռը, ազգությունը, լեզուն, կրոնը կամ այլ կարգավիճակ: Մարդու իրավունքն ընդգրկում է կյանքի, ազատության իրավունքը, ազատություն ստրկությունից և բռնություններից, կարծիքների և արտահայտման ազատություն, աշխատելու և կրթվելու իրավունք և շատ այլ բաներ:

Մի քանի հոլովակ դիտեցինք, որտեղ հստակորեն նշվում էին մարդու իրավունքներն, ու ասվում էր, որ այն ամենը, ինչ մենք առօրյա կյանքում անում ենք անգամ չհասկանալով, որ դա որոշակի իրավունք է, դա նույնպես իրավունք է:

Լուսանկարը` Աշոտ Հարությունյանի

Իրավունքերի մասին խոսելուց հետո անցում կատարեցինք փախստականների ու ներգաղթյալների  թեմային, և մեզ հարց տրվեց, թե ով է ներգաղթյալը ըստ մեզ: Շատ կարծիքներ հնչեցին, բայց բոլորս էլ գրեթե նույն միտքն արտահայտեցինք՝ մարդ, ով տեղացի չէ, և տվյալ երկիր է եկել ավելի լավ կյանքի, որևէ նպատակի համար: Պարոն Մարտինը հստակեցրեց մեր պատկերացումները՝ տալով հետևյալ սահմանումները՝ ներգաղթյալը մեկն է, ով իր ծննդավայրից տեղափոխվում է մեկ այլ վայր, շրջան կամ երկիր աշխատելու կամ այլ նպատակներով: Բառը գալիս է լատիներեն migrare բառից, որ նշանակում է տեղափոխվել կամ բաժանվել: Նա նաև տվեց փախստական բառի ծագումը՝ ֆրանսերեն refugier բառից, որ նշանակում է` փնտրել տանիք, պաշտպանություն:

Սեմինարից հետո ընդմիջում ունեցանք, ու ես իմ խմբով գնացի հետազոտական աշխատանք անելու: Հենց առաջին օրվանից էլ մենք խմբերի էինք բաժանվել, որ տվյալների վրա հիմնված հետազոտություն անենք: Խմբումս երկու հոգի Մոնտենեգրոյից են, մեկն իտալացի է, մյուսն էլ Բոսնիա-Հերցեգովինիայից է: Առաջին օրից էլ արագ ընկերացանք, ու մի շատ հետաքրքիր թեմա ենք ընտրել՝ ինչպես են մարդիկ ընկալում ներգաղթը Բեռլինի տարբեր մասերում (արդյո՞ք հանդուրժող են,  համակերպվե՞լ են այդքան շատ ներգաղթյալ տեսնելուն, ապահո՞վ են իրենց զգում, թե ոչ):  Ընդհանուր առմամբ, բոլորը շատ հանդուրժողական վերաբերմունք ցուցաբերեցին, նշեցին, որ դեմ չեն նման միջավայրում ապրելուն:

Մենք դեռ աշխատում ենք այս թեմայի շուրջ ու վաղն արդեն պիտի վերջնական ներկայացնենք: Հուսամ, որ իսկապես լավ աշխատանք կանենք ու կգոհացնենք հանձնաժողովին:

Մի մեծ առաջխաղացման մասին էլ ասեմ՝ ես առանց Նելլիի, Դիանայի, Հովնանի ու Աշոտի նստել եմ տրամվայ, հետո գնացք, ու ինձ բնորոշ անհաջողակությամբ չեմ կորել, չեմ վախեցել, փոխարենը` ճիշտ կողմնորոշվել ու ճիշտ հետ եմ դարձել իրենց մոտ:

Դե իսկ արդեն երեկոյան, մենք նորից Բեռլինի գրկում էինք ու հիանում էինք գիշերվա հանգստությամբ  ու քաղաքի գեղեցկությամբ:

Լուսանկարը` Աշոտ Հարությունյանի

5-րդ օրը իհարկե սկսվեց նախաճաշով և շարունակվեց դասընթացով, ուղղակի այս անգամ վայրն էր փոխվել: Լրագրող ընկերուհիներ Սանդրան և Դեսիրեն, ովքեր երկուսն էլ Շվեդիայից են, խոսեցին  “shrinking space” ասվածի մասին, որը նկարագրում է, թե ինչքանով է քաղաքացիական հասարակության առաջ բաց տեղեկատվական դաշտը: Ուսումնասիրեցինք աշխարհի քարտեզը, որի վրա հենց գույներով նշված էր, թե երկիրը ինչքանով է «բաց կամ փակ»: Հետո նրանք մի այսպիսի խաղ առաջարկեցին:

Լուսանկարը` Դիանա Շահբազյանի

Մենք կանգնում ենք, նրանք կարդում են ինչ-որ հոդվածի բնութագիր, և մենք պետք է հասկանայինք, օրինակ, Շվեդիայում իրավունք ունե՞նք այդպիսի հոդված հրապարակել, թե՞ ոչ: Հասկացանք, որ օրինակ «Պայթուցիկ ստեղծելու 5 հեշտ եղանակ» հոդվածը միանգամայն արդարացիորեն կարող է տեղադրվել, քանի որ այն տեղեկատվական բնույթի է, իսկ այ, հայտարարել, որ մուսուլմանները գաղտնի կազմակերպություն ունեն՝ ոչ, դե որովհետև ոչ մի կոնկրետություն չպարունակելով, բոլոր մուսուլմաններին է վերագրվում հոդվածը:

Լուսանկարը` Աշոտ Հարությունյանի

Հետո խմբերի բաժանվեցինք և սկսեցինք քննարկել մեր երկրների լրատվական դաշտի տարբերություններն ու նմանությունները: Արդյունքները քննարկելուց հետո նորից մի փոքրիկ խաղ խաղացինք, որը ավելի շատ կապված էր մարդու իրավունքների հետ:

Լուսանկարը` Աշոտ Հարությունյանի

Մենք ստացանք դերեր, կանգնեցինք մի գծի վրա, Սանդրան և Դեսիրեն կարդում էին իրավիճակներ, և մենք ըստ մեր դերի, պետք է առաջ քայլ անեինք կամ մնայինք տեղում, ըստ այն բանի, թե ինչքանով մեր կերպարը հնարավորություն ուներ այսինչ բանը անելու: Խաղի վերջում արդյունքները բավականին տեսանելի էին. դու կամ առջևում ես, կամ` հետևում:

Լուսանկարը` Աշոտ Հարությունյանի

Լուսանկարը` Աշոտ Հարությունյանի

Դասընթացը շարունակեց Մարտինը, թեման տվյալների մշակումն էր: Դասընթացի սկիզբը մեծ խանդավառություն առաջացրեց, որովհետև երբ Մարտինը տվյալների մշակման հիմնադրի մասին էր պատմում, նրա անունը շատերի սիրելի ֆիլմի սիրելի հերոսի անունն էր նույնությամբ՝ Ջոն Սնոու:

Լուսանկարը` Աշոտ Հարությունյանի

Շարունակությունն էլ պակաս հետաքրքիր չէր: Ուսումնասիրեցինք տարբեր վիճակագրություններ, գրաֆիկներ, որն էլ հենց տվյալների վրա հիմնված պատմությունների հիմքն է: Բայց փաստերն ու թվերը ոսկորներն ու հյուսվածնքներն են, մաշկը ծածկելու համար էլ հենց պետք է լրագրողական հոտառությունը: Այսինքն, պետք է հավասարակշռության մեջ պահենք հետաքրքիր պատմությունն ու վիճակագրական փաստերը:

Լուսանկարը` Աշոտ Հարությունյանի

Դասընթացի վերջում թիմերով սկսեցինք ներկայացնել մեր ընտրած թեման. ինչ ենք արել և ինչ ենք պատրաստվում անել, որից հետո ամբողջ օրը մեր տրամադրության տակ էր: Օրվա շարունակության ամենակարևոր մասը այն էր, որ վերջապես գերմանական նրբերշիկ փորձեցինք:

Լուսանկարը` Աշոտ Հարությունյանի

Ուրեմն, նախորդ օրը Հովնանի ճամփորդական օրագրի մեջ գրել էինք, որ կյանքում ամենահավես բանը ճամփորդելն է, ու անուններս էինք գրել տակը: Այսօր քայլում ենք Բեռլինի պատի մոտով, ու ես մտածում եմ` դա աշխարհի ամենալավ բանն է, որ կարող էր գալ մտքիս: Պատկերացրեք, որ խելացի բաներ եմ գրում տարածության ու հեռավորության մասին, որ իրականում դրանք միայն բառեր են և ոչինչի վրա չեն կարող ազդել կամ ինչ-որ բան փոխել: Բայց հավատացեք, խնդիրներից, մտքերից, հանգամանքներից կամ ինքներդ ձեզանից փախչելու համար ուղղակի պետք է վերցնեք ձեզ ու գնաք հեռու, շատ հեռու:

Լուսանկարը` Աշոտ Հարությունյանի

Լավ, հիմա ավելի պարզ բաների մասին խոսեմ: Մենք արդեն երրորդ օրն է, ինչ մասնակցում ենք «Տվյալների վրա հիմնված պատմություններ մարդու իրավունքների մասին» դասընթացին: Այսօր լրագրության դասընթացն էր, որի ժամանակ տեսականորեն սովորեցինք կամ ուղղակի վերհիշեցինք ինչպես հարցազրույց անել: Պրակտիկայում դա պետք է կիրառենք մոտ օրերս` մեր խմբի թեմայի շուրջ աշխատելիս: Ես, Նելլին, Մարիանան, Իդան և Շպիրոն աշխատում ենք «Փախստականների (միգրանտների) երեխաների ինտեգրման խնդիրները» թեմայի շուրջ:

Լուսանկարը` Աշոտ Հարությունյանի

Այնպես ստացվեց, որ Նելլին ծանոթ հայ ընտանիք ունի Բեռլինում, կարող ենք և հարցազրույց վերցնել, և նրանց երեխայի ինտեգրման խնդիրների մասին խոսել` բինգո: Բացի այդ, պետք է դրսում հարցումներ անցկացնենք վիճակագրական տվյալներ հավաքելու համար: Հետո քարտեզի վրա նայում էինք, թե աշխարհի տարբեր երկրներում մամուլի և խոսքի ազատության ինչ խնդիրներ կան: Մենք էլ հպարտ-հպարտ պատմեցինք, որ մեր երկրի մասին գրված տվյալները թարմացված չեն, և մայիս ամսից հետո շատ բան է փոխվել Հայաստանում (կարծում եմ, դուք հասկանում եք` ինչ նկատի ունեմ):

Լուսանկարը` Աշոտ Հարությունյանի

Շուշանը արդեն հայոց հողը, հայոց միրգն ու միտքն է կարոտել, Նելլին որոշել է գալ Բեռլինում ծերանալ, քանի որ այստեղ տատիկ-պապիկները հեծանիվով են շրջում, Հովնանը գուրու է` Բեռլինը տասը մատի պես գիտի (արդեն մեկ անգամ եղել է այստեղ), Աշոտը մի ուսից ժապավենային խցիկ է կախել, մյուսից` թվային, ու կարծում եմ, շատ անգամ շփոթում է դրանք լուսանկարելուց, իսկ ես, ինչպես ասացի, Բեռլինի պատի մոտ եմ ու մտածում եմ` ինչ հանճարեղ բան էինք գրել երեկ Հոնի ճամփորդական օրագրի մեջ:

Լուսանկարը` Աշոտ Հարությունյանի

Ի դեպ, ես այսօր ֆոտոխցիկ չեմ վերցրել հետս, այնպես է ստացվել, որ ինչ-որ բան եմ տեսնում, որից թույն ֆոտո կարող էր ստացվել, բայց ուղղակի կանգնում և նայում եմ դրան, չգիտեմ ինչու է այդպես:

Լուսանկարը՝ Աշոտ Հարությունյանի

Հիշում եք, չէ՞, Բեռլինում ենք, «Տվյալների վրա հիմնված պատմություններ մարդու իրավունքների մասին» դասընթացներին: Ես, օրինակ, առավոտյան չէի հիշում ու երբ արթնացա, մի քանի րոպե պահանջվեց, որ հասկանամ, թե ինչի են մեր տանը երկհարկանի մահճակալներ, ու ովքեր են էս մարդիկ:

Լուսանկարը՝ Դիանա Շահբազյանի

Այսօր այցելեցինք Erlebnis Europa ցուցահանդեսին: Տեխնոլոգիաներով հագեցած այդ կենտրոնը հնարավորություն է տալիս  ծանոթանալ եվրոպական քաղաքականությանը, դեմքերին ու դեպքերին: Իհարկե, շատ անուններ դժվար էր մտապահել, բայց հենց դրա համար քվիզների ու խաղերի միջոցով էին դրանք ներկայացվում, ինչը գրավում ու հետաքրքիր էր դարձնում սովորելու պրոցեսը:

Լուսանկարը՝ Աշոտ Հարությունյանի

Եվրահանձնաժողովի նախաձեռնությամբ ստեղծված կենտրոնում ամեն ինչի մասին կարող ես տեղեկություններ ստանալ 24 տարբեր լեզուներով: Էնտեղ կարող ես նստել 360° կինոթատրոնում և քեզ զգալ Եվրախորհրդարանի լիագումար նիստին: Կարող ես նաև մասնակցել դերային խաղի, որի ընթացքում դու Եվրախորհրդարանի անդամ ես:

Լուսանկարը՝ Դիանա Շահբազյանի

Լուսանկարը՝ Դիանա Շահբազյանի

Վերջում փոքրիկ հարց ու պատասխանի միջոցով ամփոփեցինք մեր սովորածը: Շատ կուզենայի, որ նման կրթական մեթոդները Հայաստանում նույնպես կիրառվեին: Այդ դեպքում թե սովորելու ընթացքը հաճելի կլինի, թե  գիտելիքը հեշտությամբ կմտապահվի:

Լուսանկարը՝ Աշոտ Հարությունյանի

Լուսանկարը՝ Աշոտ Հարությունյանի

Իհարկե էստեղ մենք բոլոր ազատ ժամերը զբաղեցնում ենք մեր կոշիկներին պատիվ անելու մաշվել Բեռլինի փողոցներում: Միայն թե էստեղ քայլելիս տարվա բոլոր եղանակների միջով անցնում ես. անձրև, հետո արև, հետո քամոտ… Ամեն ինչ միանգամից է լինում:

Լուսանկարը՝ Աշոտ Հարությունյանի

Լուսանկարը՝ Աշոտ Հարությունյանի

Օրվա կեսին վերադարձանք մեր «Ուրախ հյուրատուն»: Մի քիչ ծանոթության խաղեր խաղացինք և սկսեցինք խմբերի բաժանվել:

Լուսանկարը՝ Աշոտ Հարությունյանի

Լուսանկարը՝ Աշոտ Հարությունյանի

Ամեն խմբում պետք է լինի ֆոտոների, վիդեոյի, ձայնի, տվյալների մշակման և տեքստի համար պատասխանատու: Հիմնական թեման միգրանտների ինտեգրումն է, իսկ վաղը կհասկանանք, թե ամեն խումբ ինչ պատմության վրա է աշխատելու:

Լուսանկարը՝ Դիանա Շահբազյանի

Մի քանի վայրկյան, ու մեր ինքնաթիռն արդեն վեր բարձրացավ: Փառք Աստծո, երկու բարեհաջող թռիչք ունեցանք ու հասանք Բեռլին: Այստեղ մեր հինգ հոգանոց թիմն այսօր շատ հագեցած օր ունեցավ:

Դե, մի քիչ պատմեմ: Նախ, hիշեցնեմ, որ այսքան երկար ճամփա կտրել-եկել ենք, որ մասնակցենք «Տվյալների վրա հիմնված պատմություններ մարդու իրավունքների մասին» դասընթացներին:

Լուսանկարը՝ Դիանա Շահբազյանի

Երբ հասանք Բեռլին, նստեցինք գնացք ու հեշտությամբ գտանք մեզ հյուրընկալող հոսթելը: Եղանակն այստեղ շատ ցուրտ ու մռայլ է, ու երբ քայլում էինք դեպի հոսթել, անձրևի կաթիլներ արդեն երևացին փողոցներում: Քանի որ աշխատանքը սկսելու էր երեկոյան, և մենք առաջինն էինք հասել Բեռլին, որոշեցինք շրջել քաղաքով: Քաղաքն անձամբ ինձ շատ դուր եկավ. ամեն մի շինություն յուրովի էր ճարտարապետական իր մոտեցմամբ ու լուծումներով: Ամեն երկու-երեք մետրը մեկ չափազանց սիրուն շենքեր են մեր առջև հառնում, մենք մեծ հիացմունքվ նայում ու առաջ ենք շարժվում: Կլիներ արդեն մի երեք ժամ, որ մենք քայլում էինք, երբ հասկացանք, որ չափազանց քաղցած ենք: Մի հարմար տեղ նստեցինք, սնվեցինք ու երբ ուզում էինք դուրս գալ այդտեղից, հորդ անձև սկսվեց, ու մենք հասկացանք, որ պիտի շուտ տուն հասնել: Ամբողջովին թրջվել, սառել էինք:

Լուսանկարը՝ Դիանա Շահբազյանի

Երբ արդեն հյուրատանն էինք, պարզվեց, որ շատերն արդեն ժամանել են: Սկսեցինք ծանոթանալ: Շատ ջերմ անցավ ծանոթության երեկոն: Բոլորն անկաշկանդ շփվում էին իրար հետ, ներկայացնում իրենց, իրենց կազմակերպությունը, երկիրն ու ազգայինը:

Լուսանկարը՝ Դիանա Շահբազյանի

Լուսանկարը՝ Դիանա Շահբազյանի

Մենք էլ ներկայացանք, հյուրասիրեցինք թթու լավաշ, սուջուխ, հայկական կարմիր և սպիտակ գինիներ: Ու ավելի հաճելի էր, երբ իրենք ուզում էին իմանալ մեր ուտելիքների հենց հայկական անվանումներն ու պատրաստման եղանակը: Մենք էլ, դե, գերմանրամասնությամբ ներկայացնում էինք ու փորձում մեր պատասխաններով առավելագույնս գոհացնել իրենց:

Լուսանկարը՝ Դիանա Շահբազյանի

Լուսանկարը՝ Աշոտ Հարությունյանի

Այսօր բոլորս հոգնած ենք: Չէինք քնել համարյա մի ամբողջ օր: Դե, իսկ վաղվանից արդեն կկիսվենք ձեզ հետ նոր գիտելիքներով, կներկայացնենք մյուս երկրների մեր հասակակիցներին, հարցազրույցներ կանենք մեդիա փորձագետների հետ, կներկայացնենք Բեռլինը մեր աչքերով:

Լուսանկարը` Սուրեն Կարապետյանի

Արևոտ, անուշ եղանակ, ոչ մի ամպ չկար երկնքում. իսկական զբոսնելու օր էր։ Այդ ձևով էր Բելգիան ճանապարհում մեզ վերջին օրը։ Սովորական դարձած անձրևից ու ցրտից հետո՝ արդեն տարօրինակ էին թվում տաք արևն ու պայծառ երկինքը։

Լուսանկարը` Սուրեն Կարապետյանի

Բայց զբոսնելու փոխարեն՝ մենք բոլորով վազում էինք։ Ամեն մեկը վազում էր իր գործերով։ Շատ խառն էինք։
Վերջին օրվա համար մենք հսկայական միջոցառում էինք պատրաստել, ուր ներկա էին գտնվելու Բելգիայի վարչապետը, տարբեր երկրների դեսպաններ և անգամ ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի ներկայացուցիչ։ Նրանք հաստատ չէին սպասում, որ մեր միջոցառումը կլիներ այդքան հետաքրքիր ու բովանդակալից։

Լուսանկարը` Սուրեն Կարապետյանի

Բաժանված էինք տարբեր խմբերի՝ ըստ մեր նախընտրության ու կարողությունների. թատրոն, կինո, պար, խոհանոց, ձևավորում, ընդունելություն, ձեռքի աշխատանք, լրագրություն։

Թատրոնի խումբը մի ամբողջ ներկայացում էր բեմադրել կռվի ու այդ ընթացքում զինվորների կյանքի մասին։ Վերջին հատվածում բոլոր դերասանները (մեր ծրագրի մասնակիցները) միաժամանակ սկսեցին կարդալ իրենց մայրենի լեզվով գրած նամակներ՝ զինվորին ուղղված։ Շատ տպավորիչ պահ էր։ Պարը ուղղակի պար էր։ Արտառոց որևէ բան չնկատեցի։ Կինոյի հարցը մի քիչ ավելի բարդ էր։ Նկարած դրվագների մի մասը կորցրին, հետո ինչ-որ ձևով վերականգնեցին։ Ու ամեն ինչ նկարելուց հետո միայն սկսեցին մտածել սցենարի մասին։ Բանաստեղծության պես մի բան էին գրել, որ համապատասխանի նկարածին։ Հետաքրքիր էր ստացվել, բոլորը հավանեցին։

Լուսանկարը` Սուրեն Կարապետյանի

Ձեռքի աշխատանքի թիմը բաժանվել էր զույգերի, ու ամեն զույգ մի նկար պատրաստեց, որը կխորհրդանշեր խաղաղությունը։ Երկու ազգերի ներկայացուցիչների մտքերի խառնուրդից ծնված գործերը հետո ցուցահանդեսի դրվեցին դրսում։ Դնողն էլ հենց մենք էինք՝ ձևավորողների թիմը։ Երկու հոգով էինք այդ թիմում, ես ու արգենտինացի մի աղջիկ։ Բոլորի օգնությամբ՝ ժամանակին հասցրինք ամեն ինչ, սիրուն ձևավորեցինք ու այդպես սիրուն էլ դիմավորեցինք հյուրերին։

Լուսանկարը` Սուրեն Կարապետյանի

Սուրենը մամուլի խմբում էր: Իրենց հանձնարարված էր ծրագրի ընթացքում ստեղծել ամսագիր, որը փակման արարողության ժամանակ կպատմեր հյուրերին մեր ծրագրի, արշավների, դասընթացների մասին: Նաև իրենց էր վստահված մեդիադաշտը (Facebook, Instagram, Twitter): Սուրոն զբաղվում էի Instagram-ի էջով: Հետո թիմի անդամներով որոշեցին մեկ այլ ամսագիր ստեղծել մասնակիցների համար և այնտեղ զետեղել հետաքրքրաշարժ, ծիծաղելի իրադրությունները, իսկ վերջում մասնակիցների դիմանկարներով ստեղծեցինք մեր ամսագրի տարբերանշանը:

Ճոխ միջոցառումից, բուռն ծափահարություններից հետո եկավ դեսպանների ու այլ ներկայացուցիչների հետ ծանոթանալու ժամանակը։ Ես ու Սուրոն կատակում էինք, որ հայերը փող չունեն, այդ պատճառով ոչ ոք չկա Հայաստանի դեսպանատնից։ Իսկ մնացած մասնակից երկրներից բոլորը եկել էին։ Տխուր էր մի քիչ, բայց մենք «տակ չմնացինք», աջ ու ձախ խոսում էինք բոլորի հետ։

Լուսանկարը` Սուրեն Կարապետյանի

Իսկ արդեն երեկոյան ու գիշերը լրիվ ուրիշ պատմություն էր, որի մանրամասները բաց կթողեմ երևի (եթե հասկանում եք՝ ինչ նկատի ունեմ):

Լուսանկարը` Սուրեն Կարապետյանի

Վերջին օրն էր, որ բոլորով միասին էինք։ Ահագին արցունքներ թափվեցին, շատ-շատ գրկախառնություններ տեսանք։ Ընդհանուր առմամբ՝ շատ լավ փորձ էր և՛ մշակութային տեսանկյունից, և՛ պատմական։ Մնում ենք «20 in 20» ծրագրին սպասելու ու նորից հանդիպելու հույսով։

Իսկ իրար հետ մենք կհանդիպենք: