“Artificial love” երգն եմ լսում, ու դա քո մասին չէ:

Քո մասին չէ Վանաձորի, Երևանի, Նյու Յորքի, Ամստերդամի կամ Էդինբուրգի աշունը:

Արևածագերն ու  մայրամուտները քո մասին չեն:

Քո մասին չի պատմում Դորեմուսի և ոչ մի ֆիլմ:

Լիմոնի թթու համի մեջ դու բացակա ես:

Դու չկաս որևէ թեյի բաժակում:

Քո մասին չեն թերթերի հոդվածներն ու հայտարարությունները:

Այ, երբ գրվում են «Մենք հավատում ենք սիրուն» ֆիլմի վերջին տառերը, դու նույնիսկ էնտեղ չկաս:

Անձրևի ամենասովորական կտկտոցը` ապակիներին ու միհոգանոց անձրևանոցներին, դարձյալ ոչինչ չի պատմում քո մասին:

Երկնքի գույնը քո մասին չէ:

Շենքերի ու ասֆալտների տառային սերը քոնը չէ: Չէ, հաստատ քոնը չէ:

Տետրերում գրված ու թանաքով մգացված անունը քոնը չէ:

Այս հինգշաբթի երեկոյում դու փորձում ես չլինել:

Կամ ձուլվել ես կամ գոյություն չունես գիշերվա 4-ի ծայրից ծայր մթության մեջ:

Մի քանի օր առաջ դու չկայիր:

Դու միշտ բացակա ես եղել իմ բանաստեղծություններից:

Քո մասին երբեք բարձր չեմ խոսում:

Դու չկաս կարևոր ու անկարևոր բախումներում:

Քո լինելը անհնարին է օծանելիքի բույրի մեջ:

Մատդ խառը չէ 39,3 աստիճան ջերմության մեջ:

Դու չկաս ընդհանրապես, առհասարակ, սովորաբար, մեկ-մեկ, միգուցե ու միշտ: Միշտ:

Քո մասին ես ստում եմ առհասարակ, սովորաբար, մեկ-մեկ, միգուցե ու միշտ:

Միշտ:

Հաստատ գիտեմ, որ յուրաքանչյուրիս շրջապատում էլ կա մեկը, ով միշտ ուրախ է ու անդադար ծիծաղում է՝ չնայած նրան, որ երբեմն կարող է բոլորիցս ավելի լուրջ լինել: Ես բացառություն չեմ, ու իմ այդ ծանոթի անունը Սոնա է: Մեկ-մեկ նայում եմ նրան ու մտածում. «Այ մարդ, էս աջղիկը ոնց ա սենց ուրախ: Հեչ ոչ մի բանի մասին չի՞ մտածում: Չէ, հաստատ մտածում է, բայց դե, ինքն էլ իր ձևով»:

Ես, Անին ու Սոնան պիտի գնայինք հանրահաշվի պարապմունքի: Մինչև Սոնայենց տանը հասնելը հանգստություն էր տիրում իմ ու Անիի միջև: Աչքներս չհասցրինք թարթել, Սոնան հայտնվեց խաչմերուկում, իհարկե՝ ժպիտը դեմքին:

-Վայ, վայ, վայ, ի՞նչ հոգնած եք քայլում,- ասաց Սոնան:

-Սոն, մենք քո էներգիան չունենք,-պատասխանեցի ես:

Սոնան եկավ, ու «սփռելով» իր էներգիան մեզ վրա՝ ստիպեց բոլորիս շատախոսել:

Համարյա դուրս էինք եկել Սոնայենց թաղից, երբ բացականչեց.
-Վա՜յ, Հաս, տեսար, չէ՞, Քնար տոտային չբարևեցի:

-Քնար տոտան ո՞վ ա,-հարցական հայացքով մեզ նայեց Անին:

-էս վերևի տան տերը: Ան, լսի` բան եմ ասում: Էս Սոնան, ում կողքից անցնում ա` բարև ա տալիս. ու կապ չունի` էդ մարդն իրան տենում ա, թե չէ, կամ ճանաչում ա, թե չէ:

-Սոն, բայց իմաստը ո՞րն ա,- հարցրեց Անին:

-Խոսում ա էլի, որ չճանաչեմ` ո՞նց կբարևեմ,- ասաց Սոնան, ու խոսքը դեռ չավարտած, դիմեց ճանապարհի եզրին կանգնած պապիկին,- բարև, Արգամ պապի:

Ես ու Անին նայեցինք իրար ու սկսեցինք ծիծաղել:

Պարապմունքից վերադառնալիս Սոնան ասաց.

-Հաս, հենց հասնենք մեր թաղ` հիշեցրու Քնար տոտային բարևեմ:

-Լավ, լավ, հասկացանք:

Էլ չեմ հիշում, որտեղից էր գալիս խոսակցությունը, բայց հանկարծ հիշեցինք Սևակին:

-Էն ո՞նց էր, է, որ ասում էր` աչքերս սառում են, թե ինչ:

-Գիտե՞ս որն ա, որ ասում ա.

«Մենակություն բառից դողդողում է օդը իմ սենյակի,

Ու ես հասկանում եմ,

Որ աչքերն են մարդու ամենաթաց տեղը…»

Բառերը դուրս են թռչում իմ բերանից անկախ իմ կամքի, և ես հաճույք էի ստանում առաջացած մթնոլորտից: Մի պահ բոլորս՝ անգամ շատախոս Սոնան, լռել էինք, բայց երբ Սոնան նկատեց, որ Քնար տոտայենց տունն անցել ենք, սկսեց իր «խրատներով» ու շատախոսությամբ ևս մեկ անգամ ստուգել մեր ականջերի ընկալունակությունը:

Մի անգամ տատս ասաց, որ բարևն Աստծունն է, բայց երբ մեզ հետ Սոնան է, երբեմն ուզում եմ ուղղակի կապել նրա բերանը:

Էլի տանը մենակ… Հաճելի և երկարատև լռություն, ամփոփված ժամացույցի խլացող «տիկ-տակ»-ներով, Գյոթեի հանճարեղ տողեր, մի գավաթ թեյ և դուրեկան սառնություն` պատված աշնանային սառը շնչով: Գիրքս մի կողմ դրեցի ու պատուհանից դուրս նայեցի` ձյան փաթիլներ, դեռ տերևաթափ չեղած, կանաչ սաղարթներով ծառերի արանքում սպիտակ արահետ, իսկ ձյան կույտի տակ, խեղճացած ու գլուխը կախած` փոքրիկ ու անօգնական խատուտիկ… Ինքս ինձ մտածեցի. «Որքա՜ն զորեղ է բնությունը, որքա՜ն զարմանալի: Իսկ մերոնք դեռ չեկան, ժամանակն էլ չի անցնում»: 

«Որքան երկար են թվում մեզ այն արագընթաց, կարճ ժամանակները, երբ սպասում ենք, – կրկին մտածեցի ես,- օրինակ, այն ժամանակահատվածը, երբ լցված անհամբերությամբ` սպասում ենք մայրամուտի վերջին շողերին, որոնք այնքան ուշանում են: Բայց բավական է խեղդել քո մեջ անհամբերությունը և սևեռված ուղղակի հետևել արևի թեքվելուն, նկատելու համար, թե որքան արագ մայր մտավ երկրի լուսատուն, ու որքան երկար էր թվում այնժամ, երբ սպասում էինք:

Այդպիսի զարմանք առաջացնում է նաև տարածությունը: Նայի՛ր հորիզոնին փռված հսկա սարերի ձյունապատ կատարներին: Թվում է, թե այնքա՜ն մոտ են, չէ՞, ուր որ է` կարող ես դիպչել, բայց բավական է մտածել այնտեղ հասնելու մասին, և քո առջև կծառանա այն հսկա քաղաքն ու ճանապարհները, որոնք ահռելի տարածությամբ բաժանում են նախկինում մոտ թվացող լեռնագագաթները:

Ասում եք, մարդիկ նո՞ւյնպես զարմանալի են: Իհարկե՛, ամենազարմանալին հենց մարդն է: Նա խորհրդավոր ու վեհ է իրեն շրջապատող աշխարհում: Անկախ ամեն տեսակետներից, ես գտնում եմ, որ մարդը կանխատեսելի առեղծված է: Չէ որ նա ունի բազում դրսևորումներ` բարի, չար, արդար, խելացի… Հենց դրանում էլ կայանում է նրա առեղծվածային էությունը:

Կյանքը… Գուցե, անվանենք այն փորձությո՞ւն: Ի վերուստ տրված փորձություն, հասկանալու համար աստվածայինի արժեքը, նախքան աստվածայինը ճաշակելը: Փորձություն` մտածելու, տառապելու, արարելու, սխալվելու, ուղղվելու, գործելու, բազմանալու, հասկանալու համար:

Այո, բնությունը զորեղ է, բայց ինչպես ասում է Գյոթեն. մարդ պետք է բնությունից ճիշտ լինի, որպեսզի լավ մտքերը իրենք իրենց հայտնվեն, ինչպես Աստծո ազատածին զավակներ և բացականչեն` ահա մենք»:

Դուռը թակեցին, խախտվեց լռությունը, ծնողներս վերադարձան և տուն ներխուժեց աղմկոտ ընտանիքիս հաճելի մթնոլորտը:

Այսօր ֆեյսբուքում կարդացի մի հոդված, որն այնքան ոգեշնչեց ինձ։ Հոդվածի հեղինակը Վահագն Դիլբարյանն էր։ Նա «100 բիզնես գաղտնիքներ» գրքի հեղինակն է։

Հոդվածում նա գրել էր, թե ինչքան է ափսոսում, որ շատ բաներ չի արել մինչև իր քսաներկու տարեկանը, և դրանց կարևորությունը հասկացել է միայն վեց տարի հետո։ Դրանցից մեկը այն էր, որ գրքեր կարդալու փոխարեն հեռուստացույց է դիտել, որից շատ քիչ բան է սովորել։ Երբեք չի մտածել, որ կարելի է աշխատել մինչև բուհն ավարտելը։ Նա շատ քիչ է շփվել հարուստ և հաջողակ մարդկանց հետ, և լսել է այն մարդկանց, ովքեր ասել են, որ հարուստ մարդիկ վատն են, պետք է նրանցից հեռու մնալ։ Երբեք չի մտածել բիզնես հիմնելու մասին։ Բայց նա այդ ամենը հիմա գիտակցում է և ահա գրել է մի գիրք, որը շատ հայտնի է Հայաստանում, և բացի այդ, շատ անհրաժեշտ է հայ հասարակությանը։

Հիմա ամեն ինչ այլ է։ Երիտասարդները, թեկուզ միայն համացանցի շնորհիվ, ավելի շուտ են գիտակցում բաներ, որոնք հասկանալու համար առաջ պահանջվում էր կյանքի փորձ։ Հայաստանը ունի շատ խելացի երիտասարդներ, ովքեր համոզված եմ, կդառնան լավ մասնագետներ և կփոխեն Հայաստանը դեպի լավը։ Երիտասարդները, ցավոք ոչ բոլորը, գիտակցում են, որ կարող են շատ բան փոխել Հայաստանում, նրանք չեն վախենում սխալվելուց կամ անհաջողություններից։ Նրանցից շատերի մտքում կա Հայաստանում բիզնես հիմնելու գաղափարը։ Շատ մեծ հույս ունեմ, որ այս հիանալի սերնդի շնորհիվ Հայաստանի վիճակը կբարելավվի։ Հայ երիտասարդները ունեն մեծ ներուժ, որը նրանց առաջնորդելու է իրենց ողջ կյանքի ընթացքում։

Ինձ ոգեշնչում են շատ մարդիկ, որոնցից են` Ցուքերբերգը, Կալանիկը, Սթիվ Ջոբսը, ինչպես նաև` Վահագն Դիլբարյանը, Վահրամ Միրաքյանը… Շատ են նրանք։ Նրանք հասել են հաջողության։ Կիսվելով իրենց հաջողություններով, նրանք ոգեշնչում են շատերին։ Ես նույնպես հաջողության հասնելուց հետո, անելու եմ հնարավորը, որ մեր երիտասարդներին հայտնի դարձնեմ իմ հաջողության պատմությունը, կկիսվեմ իմ փորձով, կպատմեմ նրանց իմ գործած սխալների մասին, որ նրանք դասեր քաղեն դրանցից։

Միշտ պետք է հիշենք, որ Հայաստանի ապագան մեր ձեռքերում է։ Չպետք է թողնել հայրենիքը, հեռանալ այլ երկրներ` լավ կյանքի ակնկալիքներով։ Պետք է մնանք այստեղ և նպաստենք մեր երկրի զարգացմանը։ Չպետք է առաջնորդվենք շրջապատի այն մարդկանցով, որոնցից շատերը անվերջ բողոքում են կյանքի անարդար լինելուց և ոչինչ չեն ձեռնարկում։ Փոխենք ինքներս մեզ, հավատանք մեր ուժերին, թեկուզ մեզ հանդիպի անհաջողություն, պարզապես մոռանանք դրա մասին և առաջ գնանք։ Միշտ հիշենք, որ բոլոր հաջողակ մարդիկ շատ անհաջողություններ են ունեցել մինչև հաջողակ դառնալը։

Մենք կփոխենք Հայաստանը։

Այնպիսի հաճույք է, երբ զգում ես, որ վերջապես հանգստանալու ես ամենօրյա ծանր դասերից:

Բայց իհարկե, ոչինչ անվերջ չէ, և այս օրերն էլ ունեն վերջ: Եվ ինչպե՞ս են վերջանում այս օրերը:

Երբ գալիս է կիրակի օրվա երեկոն, սկսում ես սովորել այնքան դաս, որ չէիր կարողանա վերջացնել անգամ մեկ շաբաթում: Իսկ ուսուցիչներին հազիվ ենք կարողանում կանգնեցնել:

Ախր, մտածում են, թե մենք ռոբոտ ենք կամ պիտի չհանգստանանք: Չէ-որ մենք էլ ունենք հանգստանալու իրավունք: Լավ, վերջ բողոքներին: Մեկ է, ինչքան էլ բողոքենք, ոչինչ չի փոխվի, նրանք միշտ էլ տնային առաջադրանքների մի մեծ կույտ են հանձնարարելու: Ի դեպ, ինչ նախանձով եմ կարդում, որ շատ երկրներում տնային առաջադրանքներ չեն տալիս…

Երանի՜ մի օր մեր երկրում էլ այդպես լինի. Շաբաթ, կիրակի` միայն հանգստանալ: Ու քանի որ վաղը դասի ենք, ես կիրակին սկսում եմ տնայիններով…