Երբ ավարտական քննությունները վերջացան, ու սկսեցին ամառային արձակուրդները, ես կարող էի հանգիստ զբաղվել իմ սիրած գործերով, որոնցից մեկն էլ հենց սա է: Ամառը ես շատ սխալներ վերլուծելու ժամանակ ունեցա: Ոչինչ հենց այնպես չի ավարտվում, և ամեն ինչ իր ավարտն ունի: Քննությունները հեշտ չէին և շատ էին անհրաժեշտ գիտելիքները ստուգելու համար: Ես հիմա արդեն գիտեմ, թե, որ առարկայից եմ թերացել և ինչքան պետք է աշխատեմ դրանք ուղղելու համար: Հասկացա` ովքեր են իմ «լավ» ընկերուհիները: Հասկացա, թե ինչի վրա պետք է ուշադրությունս դարձնեմ` հետևում թողնելով մանր-մունր պատմությունները:

Մի խոսք կա. «Եթե դու երբեք չես սխալվել, ապա չգիտես, թե, որն է ճիշտը»: Եղան փոքրիկ սայթաքումներ, որոնք ես այլևս չեմ կրկնի: Եվ իմ կատարած սխալների հիման վրա կստեղծեմ նորը: Կյանքում կատարված ամեն մի դեպք չի կարելի որպես աղետ ընդունել:

Կարծում եմ, քննությունները ոչ միայն ինձ օգնեցին, այլ նաև դպրոցի անձնակազմին՝ վերլուծելու իրենց հետագա աշխատանքը: Պարզելու համար, թե ինչքանով ենք սովորել դասերը և այլն:

Հիշեցնեմ իմ սիրած հեղինակներից մեկի՝ Թեոդոր Դրայզերի խոսքը, որը ես նշել եմ նաև իմ նախորդ հոդվածում. «Աշխարհում շատ բան կա, որին մենք կուզեինք հասնել: Սակայն չի կարելի միանգամից ամեն ինչի ձգտել: Եվ ի՞նչ միտք ունի հուսահատվել ամեն մի չիրականացած ցանկության պատճառով»:

Դե, ուրեմն, սեպտեմբերից նոր էջից սկսենք վաղվա օրը: Լավատեսորեն նայենք ամեն ինչին: Եվ ինձնից ձեզ խորհուրդ. կենտրոնացեք միայն ու միայն ձե՛ր նպատակների վրա:

Ամեն մարդ ունի իր արժանիքները: Ուրեմն, եկեք չնմանվենք ուրիշներին, լինենք տարբեր: Ստեղծենք մերը, քանի որ մյուսն այդ ճանապարհով արդեն անցել է…

Առավոտ էր: Արթնացա հեռախոսիս ձայնից.

-Ալո՜:

-Ալո, Նա՞ր, ու՞ր ես, քեզ ենք սպասում, արագացրու:

-Մար,  լավ էլի, ժամին նայե՞լ ես: Առավոտվա 6-նա, ու՞մ ես կորցրել էս ժամին:

- Յա՜՜, մոռացա՞ր, գնում ենք վազելու արագացրու:

-Լավ էլի, էսօր առանց ինձ գնացեք, չեմ գալիս:

-Վախենում ես նիհարե՞ս: Արագ-արագ: 2 րոպեից բակում լինես:

Հասկացա, որ «պրծում չունեմ»: Գնացինք, վազեցինք, ու ի՞նչ: Ոնց որ միշտ, եկա ու քնեցի:

Արթնացա արդեն ցերեկ էր, սովորության համաձայն առաջին գործս դուրս իջնելն էր: Էրեխեքը դուրսն են, ջա՜ն: Նորից աղմուկ, աղաղակ:

-Մենակ չասեք` նորից սկսել էր:

-Հա, էս անգամ էլ խնձորների կռիվն էր: Տեսնես` էս կինը չի՞ հասկանում, որ իրա խնձորներից մեր տանն էլ կա:

-Լավ, հանգիստ, մեկ ա` մենակ խոսելն ա:

Նստեցի ու նայեցի շուրջս: Նույն փողոցը, նույն հոգսերով նույն մարդիկ: Ամեն ինչ նույնն է, չի՞ լինի` մի օր մի բան ուրիշ լինի: Արդեն երեկո էր, խաղացինք մեր թաղի հայտնի պահմտոցին, հետո կիթառի ու երգ ու պարի ժամանակն էր: Արդեն մի կերպ ոտքիս վրա կանգնելով տուն բարձրացա:

-Մամ, ուժասպառ եմ: Գնում եմ քնելու:

Հաջորդ առավոտ նորից… Զընգ… Զընգ…

Հիմա, երբ դասերն սկսել են, կարոտով եմ հիշում ամռան խաղերով լեցուն այս օրերը:

Փոքր ժամանակ, երբ ես լացում էի, մայրս քրոջս ասում էր.

-Էլըչկա, մի հանգստացրու Նարոշին,- մայրս միշտ ինձ այդպես էր դիմում:

Քույրս ինձ հանգստացնելու հետաքրքիր մեթոդ էր մշակել: Ես ունեի  խաղալիք` Բարև ձեզ անունով:  Հիմա մտածում եք, թե ինչո՞ւ Բարև ձեզ: Բացատրեմ: Երբ ես լացում էի, քույրս վերցնելով այդ խաղալիքը, տինիկային թատրոն էր ցույց տվել, և այդ տիկնիկային թատրոնի պիեսը միշտ սկսվում էր «Բարև ձեզ» նախադասությամբ:

Հիմա հիշելով այդ պահերը, ծիծաղում եմ, բայց միևնույն ժամանակ, տխրում, քանի որ այդ պահերը երբեք հետ չես բերի:

Իսկ հիմա ծանոթացեք` մարդ, ում շատ եմ սիրում, քույրս`  Էլլա Դավթյանը, իմ ամենա-ամենան: Մանկուց շատ եմ սիրել քույրիկիս և հիմա կարոտում եմ, որովհետև նա հիմա բնակվում է Ռուսաստանում: Շատ եմ  ափսոսում, որ չեմ գնահատել նրա հետ անցկացրած պահերը, իսկ հիմա, հնարավոր է,  նրան տեսնեմ տարին մեկ-երկու անգամ:

Քույրս պատանեկության տարիներին զբաղվել է ֆուտբոլով, անգամ ընդգրկվել է Հայաստանի կանանց ֆուտբոլի հավաքականում: Հետո հիասթափվել է ֆուտբոլից` պատճառաբանելով, որ Հայաստանում ֆուտբոլը ապագա չունի, քանի որ թիմերը համախմբված չեն խաղում: Քույրս մանկավարժ է, համալսարանը ավարտելուց հետո աշխատանքի պատճառով  մեկնել է Ռուսաստան: Նա շատ է կարոտում  Հայաստանը և փորձում է շուտ վերադառնալ: Նա կարծում է, որ հայրենիքը լինի հզոր թե թույլ, մնում է հայրենիք և չի կորցնում իր քաղցրությունը:

Կարոտով սպասում եմ, որ մի օր առավոտյան իմ տիկնիկը քրոջս ձայնով առավոտ վաղ կարթնացնի ինձ.

Բարև ձեզ…

Փոքր ժամանակ սիրում էի բոլոր եղանակները՝ հատկապես ամառը, որովհետև ամառային օրերին մեր տունը միշտ բազմամարդ էր լինում. գալիս էին հորաքույրներիս երեխաներն, ու սկսում էինք անհոգ վազվզել, խաղալ, թռչկոտել, լողալ, կռիվ-կռիվ խաղալ…

Հիշում եմ, թե մի անգամ ինչպես էինք կռիվ-կռիվ խաղում. երկար փայտեր էինք կտրում, թրեր պատրաստում ու կռվում էինք: Մի անգամ էլ փայտե արկղերից մեծ տնակ էինք սարքել ու կռվից հետո գերիներին այդտեղ էին պահում:

Մի օր էլ՝ երբ գնացել էինք մորեղբորս տուն, նրա որդու փոքր երկաթե մեքենաներով ցուցահանդես էինք կազմակերպել:

Կամ, որ մարտի մեկին քույրիկներիս հետ գնացինք ձնծաղիկներ հավաքելու: Բերեցինք ու նվիրեցինք մայրիկին: Ի՞նչ օրեր էին…

Մոտենում էր սեպտեմբերի մեկը: Էլի գերազանցիկ եմ: Ի՞նչ ուրախությամբ էի վերցնում գովասանագիրն առաջին անգամ…

Մի օր էլ հայրիկս մտավ տուն` կիթառը ձեռքին: Վերցրեցի ու խաղացի:  Իսկ որ հետո էլ ես ու եղբայրս գնացինք կիթառի, ինչ ուրախ էի: Բայց հետո հոգնեցի, ու հիմա էլ չենք գնում:

Մի տարի էլ հունիսի մեկին գնացինք կարուսել: Միշտ սար էինք գնում, բայց այդ տարի գնացինք կարուսել: Էլ սարն չենք գնում: Իսկ երբ անձրև եկավ…

Իսկ երբ մի քանի նկար լուսանկարչական ապարատից գցեցի համակարգչի մեջ, մատս միամիտ կպավ ու ֆոտոապարատի ողջ պարունակությունը ջնջվեց… Ես ջնջեցի իմ մանկությունը, իմ հիշողություններն ու տպավորությունները: Օրեր անց ֆոտոապարատն էլ փչացավ…

Եթերում «Մանկություն TV-ն» էր, առողջ եղեք…

Դեռ մեկ տարին չի բոլորել այն օրից, երբ գնացինք  Բյուրականի աստղադիտարան, բայց հիշողություններն իմ մեջ վառ են այնպես, ինչպես այդ օրն էր:

Ստույգ չեմ հիշում օրը, բայց սեպտեմբեր ամիսն էր: Դպրոցում ասացին, որ պիտի գնանք Բյուրականի աստղադիտարան, և ցանկացողները կարող են  դիմել դպրոցի փոխտնօրենին: Դե, մեր դասարանում բոլորս ենք հետաքրքրասեր և  բոլորս միաբերան ասացինք, որ ցանկանում ենք մասնակցել:

Պատկերացնո՞ւմ եք իմ ուրախությունը` մի աղջկա, ով աստղերին դիտելիս մոռանում է ամեն ինչ…Ու հանկարծ, հնարավորություն է ընձեռվում գնալ և ավելի մոտիկից տեսնել բնության այդ հրաշալի պարգևը:

Եկավ բոլորիս կողմից  սպասված երազանքի` աստղերը մոտիկից դիտելու, նրանց հիասքանչ փայլն ու գեղեցկությունը տեսնելու օրը: Շուտ ավարտեցինք դասերը, և պատրաստվեցինք ճանապարհորդելու: Դպրոցի  բակում կանգնած էին  երկու մեծ ավտոբուսներ: Հանկարծ լսվեց.

-Երեխե՛ք, դե արագ բարձրացեք մեքենաները:

Մինչև  Բյուրական հասնելը, նախ պիտի այցելեինք  «Բրաբիոն» ծաղկի սրահ` դիտելու այնտեղի զարմանալի բույսերն ու հրաշալի ծաղիկները: Անծանոթ ու զարմանալի բույսեր տեսնելուց և նրանց մասին տեղեկություններ ստանալուց հետո, շարժվեցինք դեպի Բյուրական:

Ժամը հինգի մոտերքն էր, երբ հասանք աստղադիտարան` մի հրաշալի վայր:  Մինչև մութն  ընկնելը, երբ կկարողանայինք դիտել աստղերը, ժամանակ կար: Գնացինք  Վիկտոր Համբարձումյանի  արձանի մոտ, ցանկացանք մտնել թանգարան, բայց, ցավոք, ուշացել էինք` դռները փակ էին:

Ծանոթացանք տեղանքին, իմացանք շատ և շատ տեղեկություններ, գնացինք ամենամեծ աստղադիտակի մոտ, բարձրացանք  և տեսանք այն դիտակը, որով կատարվել են փորձեր, և որով դիտել է անձամբ ինքը` Վիկտոր Համբարձումյանը:

Երբ մթնեց, մեր ուրախությունն ավելի ու ավելի  կրկնապատկվեց: Դուրս էր եկել նաև լուսինն, ու մենք ոգևորված բացականչում էինք.

-Վա~յ, երեխե~ք, ինչ լավ ա, լուսինն էլ կտեսնենք:

-Շա~տ լավ ա, մեր բախտից էր, հաստա՛տ, երեխեք:

Հետո չհասկացանք` ինչ կատարվեց: Մի քանի րոպեում դուրս եկան գորշ ամպերը, պատեցին ամբողջ աստղազարդ երկինքն ու լուսինը: Բոլորիս տրամադրությունն ընկավ, ու սկսեցինք  դժգոհել:  Այնքան ոգևորված էինք սպասել այդ օրվան:

Հասնել աստղադիտարան և չդիտել աստղերը, անհավատալի էր, ոչ-ոք չէր ցանկանում համակերպվել այդ մտքի հետ: Վերադարձանք դեպի ավտոբուսները, տխուր և անտրամադիր, բայց եկավ մեր տնօրենն ու ասաց.

-Երեխաներ, շատ եք տխրել, չէ՞, հիմա մի բան կասեմ կուրախանաք: Այստեղ մեզ ասացին, որ շուտով ամպերը կցրվեն: Ուղղակի պետք է կես ժամ սպասենք:

Ի~նչ ուրախություն: Կես ժամն այնքան արագ անցավ: Մենք երգում էինք, կատակում, մինչև կանցնեին րոպեները:

Ահա արդեն պատրաստվում էինք դիտելու աստղերը: Քանի որ շատ էինք, բաժանվել էինք երկու խմբի և ներս մտանք խումբ-խումբ: Այնքան հաճելի էր դիտել մի փայլող երկնային մարմնի, որը քեզ հանգստացնում է, և ինչպես բոլորն էին ասում, դիտել մի մեծ «պանրի»`լուսնին: Դիտելու ընթացքում մոռացել էինք  ամեն ինչ:

Շատ լավ օր էր: Երբ վերադարձանք տուն, ամբողջ գիշեր, աչքիս առաջ, միայն այդ երկու հիասքանչ տեսարանն էր:

Ես 1999 թվականի սերնդից եմ՝ Սոնա Մկրտչյանը, լեննականցի եմ, սիրում եմ աշխարհը, հայրենիքս, մայր բարբառս։ Ես այն մարդն եմ, ով փոքր ժամանակ երազում էր դառնալ տրոյլեբուսի վարորդ՝ կարմիր շրթներկ ունենալու համար, բայց դա ուղղակի 3-9 տարեկան երեխայի երազանք էր։ Հետո  ես Հայոց լեզվի և գրականության ուսուցչուհի էի, ով շատ բարի էր, տնային հանձնարարություններ չէր տալիս, դաս չէր հարցնում և շատ բարձր էր գնահատում։ Բայց սա էլ դարձավ անկատար երազանք, քանի որ ես արդեն ուզում էի դառնալ ֆիզիկոս, ուսումնասիրել աստղերը, մոլորակները, բնության երևույթները․․․Այս «մասնագիտական» փոփոխությունները կշարունակվեին այնքան ժամանակ, քանի դեռ․․․

Վերջապես ես ընտրեցի աշխարհի ամենահետաքրքիր և չբացահայտված մասնագիտությունը՝ լրագրությունը։ Ընտանիքումս լրագրողներ չկան, ոչ էլ հրապարակախոներ։ Բայց ես, ինչպես կասեր գյումրեցին, «մեջների ծաղիկն եմ»: Ես ընտրեցի այս մասնագիտությունը առանց երկմտելու, քանի որ  զգում էի. այն իմ մեջ է, իմ մի մասնիկն է․․․

Այժմ 17 տարեկան եմ, լրագրության ֆակուլտետի առաջին կուրսի ուսանողուհի։ Ցանկանում եմ դառնալ հայտնի, սիրված ու ճանաչված լրագրող, հաղորդավար, շոումեն։ Երազանքներ  շատ-շատ ունեմ, որոնց մի մասը կատարվելու ճանապարհին է, իսկ մյուսներն անպայման դառնալու են իրականություն։ Նպատակասլաց եմ, իրատես․․․

Ես անասելի հետաքրքրասեր եմ, այդ իսկ պատճառով էլ շատ հարցեր եմ տալիս։ Ինչպես ասում է Օնորե դը Բալզակը․ «Բոլոր գիտոությունների բանալին հարցական նշանն է»: Ինձ հետաքրքրում է այն ամենը, ինչ կապված է  երկիր մոլորակի, մարդ էակի հետ։ Ինձ հուզում է անարդարությունը, կաշառակերությունը,արտագաղթը, Հայաստանի տնտեսական ծանր վիճակը, թռչնի թռիչքը, մանուշակի գույնը, հնչյունի արտաբերումը, շնաձկան վարքը, համակարգչի աշխատելու սկզբունքը, մարդու ֆիզիկական կառուցվածքը, հոգեկան աշխարհը․․․Մի խոսքով, ամեն-ամեն ինչ։

Իմ ընտրած մասնագիտությունը՝ լրագրությունը, հնարավորություն է ընձեռում գտնել ինձ հուզող յուրաքաչյուր հարցի պատասխանը։

Լրագրությունը մասնագիտություն չէ, այն անբացատրելի երևույթ է, լրագրությունն արվեստ է․․․