Ձնառատ Ծաղկազարդ Ազատանում

 

-Մարիա՛մ, էս դու դեռ քնած ե՞ս,- վերմակը երեսիցս քաշելով՝ ասաց մայրս ու ավելացրեց,- բա չե՞ս ուզում տեսնես` դրսում ի՞նչ կա:

-Հա՛, քնած եմ:  Ի՞նչ կա որ,- քնատ պատասխանեցի ես:

-Տեղիցդ հել, կտեսնես,- ժպտաց մայրս ու սենյակիցս դուրս եկավ:

-Աաաաաա՜, մեկ է, չեմ հելնելու, ինչ ուզում է լինի,-ասացի ու վերմակս հետ քաշեցի երեսիս, որ քնեմ: Բայց ճիշտն ասեմ՝ շատ հետաքրքրեց, թե դուրսն ինչ կա, ու երևի դրանից էր, որ էլ չկարողացա քնել: Վեր կացա, պատուհանից դուրս նայեցի ու ի՞նչ տեսնեմ. ձյուն:

-Հա, ձյուն է, էլի, վաաա՜,-ասացի ինքս ինձ:

Հագնվեցի, դուրս եկա, որպեսզի աչքովս մի անգամ էլ տեսնեմ:

-Այ քեզ բան, ձմեռը հե՞տ եկավ, չեմ հասկանում:

-Հա՛, հա՛, հետ եկավ, այն էլ ինչպե՜ս հետ եկավ,-ասաց հորեղբայրս, որ իր կոտրած փայտերը արագ-արագ տանում էր փայտանոց:

Սկզբում տխրեցի. չէ՞ որ մարտի 20-նն է ու ձյուն է գալիս. էլ ի՞նչ գարուն, որ պիտի արև չլինի: Դարձա տուն, նայեցի ժամին. 2-ն էր: Մորս հարցրի.

-Մա՛մ, շուտվանի՞ց է ձյուն գալիս:

-Մի կես ժամ է, ինչ սկսվել է,- պատասխանեց ու նաև ասաց, որ գնամ հաց ուտելու:

-Ու՛ֆ, ի՞նչ հաց, հաց ուտելու ախորժա՞կ մնաց: Հազիվ տաքերն ընկել էին, հիմա նորից ձյուն, հա՞:

Դժգոհելով դուրս եկա տանից:

Մի երկու րոպե նայում էի, թե ինչքան ուժեղ էր ձյունը գալիս: Տեսա շանս, որ խաղում էր դրսում՝ թավալվելով ձյան մեջ: Միակ բանն էր, որի վրա այսօր ուրախացա: Կանչեցի մոտս, սիրեցի ու մի ցանկություն առաջացավ մոտս,  որ նրան ձյան հետ խաղալիս նկարեմ: Ու սկսվեցին մեր արկածները: Սկզբում նկարում էի նրան, հետո որոշեցի ծառերը նկարեմ, իսկ նա ձյունը հոտոտելով գալիս էր իմ հետևից: Երբ աշխուժությունս մի քիչ անցավ, նկատեցի, որ թրջվել եմ,  ու մազերիս վրայի ձյունը ջրի կաթիլների է վերածվել և երեսիցս թափվում է ներքև: Գնացինք տուն, տանը մայրս թեյ տվեց, խմեցի ու մտածեցի այսքանը գրելու մասին: Առանց ժամանակ կորցնելու՝ վերցրի թուղթ ու գրիչ և սկսեցի գրել:

Այսօր, ճիշտ է, ձյուն եկավ, բայց գարունը դեռ շարունակվում է, ու սա ընդամենը փոքրիկ խոչընդոտ է նրա համար: Ես գիտեմ՝ գարունը, որ իր հետ բերեց «գիժ» մարտ ամիսը, ավելի ուժեղ կգտնվի այս պայքարում:

«Պառվի ուլերը» Հրազդանում

Լուսանկարը՝ Սուրեն Կարապետյանի

Լուսանկարը՝ Սուրեն Կարապետյանի

Առավոտ էր: Հրազդանյան սովորական առավոտներից մեկը, սակայն հետո կպարզենք, որ ամենևին էլ սովորական չէր: 

Այսօր ընկերոջս զանգից արթնանում եմ և սկսում առօրյա զրույցը, սակայն զգում եմ, որ ինչ որ խորհրդավոր ձևով է խոսում: Անընդհատ հարցնում է` դուրս նայել եմ, իսկ ես ամեն անգամ պատասխանում եմ. «Ի՞նչ պիտի լինի, գարուն ա էլի…»:

Այդպես էլ չասաց, թե ինչ է պատահել և ավարտեց զրույցը: Հագնվեցի և պատուհանից նայեցի դուրս, իսկ դրսում…

Լուսանկարը՝ Սուրեն Կարապետյանի

Լուսանկարը՝ Սուրեն Կարապետյանի

Դրսում իսկական ձմեռ է`իր ամենակարևոր բաղադրիչով. ձյուն է գալիս: Ծառերն անընդհատ օրորվում են` իրենց ճյուղերը ծանր ձնից «ազատելով»: Ակնթարթորեն հիշեցի տատիս պատմությունը, որն ամեն գարնանը պատմում էր ինձ և քույրերիս: Այն մի պառավի մասին էր (տատիս խոսքերով), ով գարնան մի այսպիսի օր իր ուլերին տարել էր դաշտ, բայց եղանակը միանգամից փոխվել էր` վերածվելով փոթորկի ու ձյան: Ու և’ պառավը, և’ ուլերը կորել էին:

Պատուհանից դուրս նայելիս մտածեցի, որ այս օրվա դեպքն ինձ ևս մեկ անգամ ապացուցեց` ինչքան էլ գիտությունը զարգանա, մեկ է,  ժողովուրդն ու ժողովրդականը միշտ էլ կունենան իրենց յուրահատկությունն ու խորհրդավորությունը…

Անփոփոխ գարուններ

Լուսանկարը՝ Արտյոմ Մամյանի

Լուսանկարը՝ Արտյոմ Մամյանի

Կալավանում կրկին  գարուն  է: Սկսվել են  գյուղատնտեսական աշխատանքները: Առավոտյան դպրոց գնալիս տեսնում  եմ, թե ինչպես  են  մարդիկ   բահերն  ուսներին  գնում  այգին  փորելու: Իսկ  վերադառնալիս՝  ինչպես  են  քրտինքը սրբելով  աշխատում: Ու  ցավով  եմ  նկատում, որ  այգում  աշխատողները  մեծահասակներ  են: Երիտասարդները ընտանիք  են  կազմում  ու  հեռանում  գյուղից աշխատատեղ  չլինելու  պատճառով: Շատերը  մենակ  են  մնացել:  

Այս  գարուն  էլի  մի քանի  հոգի  բռնեցին  արտերկրի  ճանապարհը:  Ու  մեզ  համար  երազանք  կլիներ, որ  աշխատատեղեր  բացվեին: Գյուղացիները շատ  կուրախանային, երիտասարդները  չէին  լքի  գյուղը: Եվ   վերջապես  մեր երազանքը  կկատարվեր. կսարքեին  ճանապարհը, գյուղը  կզարգանար: Այդ  ժամանակ  մեծահասակները  այդքան  չէին  չարչարվի այգներում իրենց  մի  կտոր  կացը  վաստակելու  համար:

Ու  այդպես  բացվում  են  շատ  գարուններ, բայց  մեր  գյուղում  ոչինչ  դեպի դրականը չի  փոխվում …

Մեր ամեն օրը

inga ghazaryanԵրբեք չեմ մոռանա անցյալ տարվա սեպտեմբերի 24-ը: Ես պատրաստվում էի գնալ պարապմունքի. ժամը մոտավորապես 5-ն էր: Հանկարծ սկսվեցին կրակոցները: Մայրիկիս հետ պատսպարվեցինք մորաքրոջս տան ապաստարանում: Տասը րոպե չանցած իմացանք, որ գյուղից երկու զոհ ունենք: Ամբողջ գյուղը միանգամից սկսվեց դատարկվել: Մայրիկս ասաց, որ պատրաստվենք գնալ մորաքրոջս տուն: Այնտեղ ամբողջ օրը խոսում էին կրակոցների մասին: Մայրիկս չէր ուզում, որ մենք լսենք իրենց խոսակցությունը: Ասում էր` երեխեքը կվախենան: Դպրոցը փակել էին: Երբ մենք վերադարձանք գյուղ, ուզում էինք գնալ դպրոց, իմացանք, որ այնտեղ 360 աշակերտից գնացել էին ընդամենը 50 աշակերտ: Դա մեզ համար արդեն սովորական  է դարձել. Կրակոցների պատճառով լարված օրերին դասերը դադարեցվում են:

Ես ուզում եմ, որ մենք ապրենք խաղաղ պայմաններում, այլ ոչ թե թշնամու կրակոցների տակ:

Ինգա Ղազարյան, գ. Բերդավան

***

andranik manesyan portretԱղբահանությունը աշխարհում տարածված հիմնախնդիրներից է: Ինձ հուզում է շրջապատիս աղտոտվածությունը: Ես չեմ թաքցնում, որ սա նաև իմ սխալներից ամենագլխավորն է. թեև ես բողոքում եմ, բայց ինքս էլ երբեմն աղբ եմ թափում ճանապարհի եզրերին, բնության գրկում: Պատճառներից մեկն այն է, որ աղբամաններ չկան, աղբահանություն չի կատարվում:

Մի անգամ Նոյեմբերյանից վերադառնալիս նկատեցինք մի ցուցանակ, որի վրա գրված էր.  «Բնությունը աղբաման չէ»: Եվ ես այդ ցուցանակներից մի քանի տեղ տեսա ու նաև նկատեցի, որ հենց այդ ցուցանակների տակ էր թափված աղբը: Ինձ թվաց, թե մարդիկ դիտավորյալ են այդպես արել: Այդ օրվանից ես որոշեցի այլևս աղբ չթափել ճանապարհին կամ բնության գրկում, քանի որ հասկանում եմ, որ այդպես աղտոտում եմ իմ շրջակա միջավայրը: Շատ եմ զղջում իմ սխալների համար…

Անդրանիկ Մանեսյան, գ. Կոթի

***

ahanit abovyan-2Պատմությունից գիտենք, որ հայ ազգն իր հավատքը պահպանելու համար  միշտ հալածանքների է ենթարկվել այն ազգերի կողմից, ովքեր ցանկացել են իրենց ենթարկել հայերին և տարածել մահմեդականություն կամ այլ կրոն: Բայց ցավոք, ժամանակի ընթանցքում մենք հեռացել ենք մեր հավատքից: Վառ օրինակ  է իմ հայրենի գյուղը՝ Կողբը: Այնտեղ կան մի քանի եկեղեցիներ, որոնցից մեկը՝ Սբ. Հովհաննեսը գործող է: Այնտեղ՝ ինչպես և մյուս բոլոր եկեղեցիներում ամեն կիրակի և տոն օրերին մատուցվում է Ս.Պատարագ, բայց գյուղից շատ քչերն են  մասնակցում, կամ լինում է նաև, որ ոչ մեկը չի գնում, և ստիպված են լինում Պատարագը չեղարկել: Այս հարցը ինձ շա՜տ – շատ է հուզում, որովհետև չեմ ուզում համագյուղացիներս կորցնեն իրենց հավատքը:

Ես և ընկերներս, օրինակ ծառայելու համար հաճախ ենք այցելում մեր  նորակառույց եկեղեցին, մոմ վառում և աղոթում բոլորի խաղաղ կյանքի և առողջության համար:

Անահիտ Աբովյան, գ. Կողբ

***

davit avagyanԵս Դավիթն եմ: Ապրում եմ Բաղանիս գյուղում: Ես ուզում եմ դառնալ քանդակագործ: Ես երջանիկ մարդ եմ, որովհետև իմ ծնողները խրախուսում են իմ ընտրած մասնագիտությունը: Ես ընտրել եմ այդ մասնագիտությունը, որովհետև ինձ շատ է դուր գալիս: Ես ցանկանում էի հաճախել քանդակագործության դասընթացի, բայց գյուղում չկա այդպիսի խմբակ: Այդ պատճառով հաճախում եմ հարևան գյուղ: Ցավոք այնտեղ շենքային պայմանները շատ վատն են: Այնտեղի սենյակները խոնավ են և ցուրտ, այդ պատճառով մենք սպասում ենք օրերի տաքանալուն, որպեսզի սկսենք քանդակագործության դասերը:

Ես հիմա քանդակագործության փոխարեն զբաղվում եմ նկարչությամբ: Դպրոցը ավարտելուց հետո որոշել եմ  սովորել Երևանում:

Դավիթ Ավագյան, գ. Բաղանիս

Պատուհաններ

Գարնան նորածիլ օրերը ինչ-որ անսովոր թեթևությամբ քեզ կանչում են դուրս՝ ապրելու, քայլում ես փողոցով, անցնում աղմկոտ հոսանքի միջով, նայում շուրջդ, նայում մարդկանց, քայլում ես մտացիր, մտածում, էլի մտածում և երբեմն մոռանում ես շրջվել՝ պարզապես պատուհանին նայելու…

Լուսանկարը` Միլենա Խաչիկյանի

Լուսանկարը` Միլենա Խաչիկյանի

Կիսաբաց, կիսափակ… Սրանք մարդիկ են, որոնց մենք, թվում է, ճանաչում ենք՝ մի քանի անգամ հանդիպելով, նրանց մասին կարդալով, լսելով: Իրականում ոչ մեկը և ոչինչ չի պատմում մեր մասին այնպես, ինչպես մեր պատուհանը, որովհետև նրա ներսում է սկսվում և նրանից դուրս շարունակվում մեր ամենաիրական կյանքը:

Պատուհաններ կան, որոնց դժվար է չնայել: Դրանք մարդիկ են, ում կարոտում ես երբեմն և փորձում գտնել նրանց ստվերը, որ առաջ քայլում էր քեզ հավասար, տեսնել իրերը, որոնք կհուշեն նրանց կյանքը արդեն առանց քեզ: Պատուհաններ կան, որոնք տխրեցնում են: Դա տունն է, որտեղ անցել են քո գիտակից և անգիտակից կյանքի՝ քամու պես թեթև օրերը: Բայց և կան պատուհաններ, որոնք անմտածել ժպիտ են բերում, և դու հիշում ես, հիշում, էլի հիշում…

Կան ու չկան՝ մարդկանց նման ուրախ կամ անուրախ, մեկը՝ գարուն, մյուսը՝ ձմեռ, բոլորը՝ ժամանակավոր…

Քայլում եմ ու անկախ ինձնից շրջվում: Մի անծանոթ ծեր մարդ նայում է պատուհանից և ինչ-որ բան մտմտում: Չգիտեմ՝ ինչ է ասում, թերևս կարևոր էլ չէ: Գարնան թարմությունը կարծես նրան էլ է վարակել, անհասկանալի ժպտում է, թե՞ ինձ է թվում, չգիտեմ:

Ասում են՝ մարդ չի կարող ապրել թաքուն, ինքն իր մեջ փակված, մարդ միշտ կարիք ունի ուրիշներին իր կյանքը պատմելու, դրա համար էլ կռվել է պատերի հետ և լուսամուտներ բացել: Իսկ այ, շենքերը չեն պատմում, շենքերը լուռ են: Մենք ինքներս ենք հյուսում մեր պատմություններն ու լռությունները, ընտրում բացն ու փակը, լույսեր գտնում ու կորցնում մեր կամ գուցե ուրիշի լուսամուտից:

Իսկ դու երբևէ մտածե՞լ ես՝ ինչպիսին է քո պատուհանը անծանոթի աչքերին…

Գարուն է Մալիշկայում

Մի քանի օր առաջ դպրոցից տուն եկա և տեսա, որ պապիկս այգում աշխատում է:

-Պապի, ո՞նց ես էսքան գործ անում:

-Էհ՜, բալա ջան, ես քո տարիքին ինչեր էի անում… ,-պատասխանեց պապիկս,- կոլխոզի վախտերն էր: Ամեն ինչից բոլ-բոլ կար, ինչ տարիներ էին… 14 տարեկանից ավտո եմ քշել, հորս եմ օգնել: Աշխատել եմ, ոչ թե ձեր պես սաղ օրը կամպյուտրի մոտ նստած խաղում էիմ:

Ես լուռ մտա տուն:

Դե, գարուն է, պապիկս էլ աշխատում է այգում:

GaruneMalishkaTeAniSH (7 of 8)

Շուտ ուրախացանք

Լուսանկարը՝ Շուշան Վահանյանի

Լուսանկարը՝ Շուշան Վահանյանի

Ինչպես արդեն երևի գիտեք, Հայաստանի ամենացուրտ վայրը Շիրակն է՝ Ամասիայի և Աշոցքի տարածաշրջանները: Ու մի քանի օր առաջ մենք հանկարծակիի եկանք, երբ ժամը 17:30-ից 18:00 ընկած ժամանակում սկսեց Բանդիվանում ձյուն տեղալ:

Ես և՛ ուրախացա և՛ ինձնով հպարտացա, որ հետս գլխարկ էի վերցրել, ու այդքան չէի մրսի. ես ու  ընկերուհիս գնացել էինք մեր մյուս ընկերուհու տուն, որ մի քանի բաներ գրեինք մեր Վերջին դասի հետ կապված: Նստած զրուցում էինք, երբ ընկերուհուս մայրիկը եկավ և ասաց.

-Վա՜յ, ձմեռը հետ էկավ:

Չհավատացինք: Պատուհանից դուրս նայեցինք ու տեսանք, որ իսկականից ձյուն էր գալիս:  Իբր ձյունը քիչ էր, ճանապարհին ընկերուհուս ձեռքի տոպրակը պատռվեց, ու մեր թղթերը թափվեցին ձյան մեջ. բնական է՝ թրջվեցին, բայց բախտներս բերեց. շատ բան չեղավ:

Ու գիտեք՝ մարտ ամսի տաք եղանակը մեր տարածքի համար անսովոր է, քանի որ մեզ մոտ 12 ամիսներից 5-ը ձմեռ է: Շատ ուրախացանք, բայց ինչպես ասում են, ուրախանալու համար շուտ էր: Էս էլ մեր Սիբիրն է: Բայց դե Շիրակի մարզից ու մեր տարածաշրջանից լավ տեղ չկա:

Առաջին թարգմանությունը

Ընկերուհիներիցս մեկը իր լավագույն ընկերուհու համար գիրք էր թարգմանել ռուսերենից հայերեն, և այդ գիրքը հետաքրքրություն էր առաջացրել ոչ միայն մեր գյուղի` Մալիշկայի, այլև այլ տարածաշրջանների երիտասարդների շրջանում: Սվետլանան թարգմանել էր գիրքը, քանի որ Արփինեն՝ իր ընկերուհին, այնքան էլ լավ չէր տիրապետում ռուսերենին, բայց շատ էր ցանկանում կարդալ գիրքը: Արփինեն ստացավ գիրքը իր ծննդյան օրը, կարծում եմ լավ անակնկալ է եղել: 

Ստորև ներկայացնում եմ հարցազրույցները Սվետլանա Ստեփանյանի՝ գրքի թարգմանչուհու և նրա ընկերուհու՝ Արփինե Մնացականյանի հետ:

-Ես ընդհանրապես շատ եմ սիրում կարդալ: Սիրում եմ ժամանակակից գրականություն, բայց քանի որ հայերեն թարգմանած քիչ գրքեր կան, կարդում եմ ռուսերենով,- մեր զրույցի ընթացքում ասաց Սվետլանա Ստեփանյանը,- սակայն կան բոլորը չէ, որ բավականաչափ տիրապետում են օտար լեզուներին:

Մի անգամ իմ մտերիմ ընկերուհու հետ կիսվեցի կարդացածս վերջին գրքի տպավորություններով: Գիրքը կարդալուց հետո երկար ժամանակ չէի կարողանում մոռանալ նրա մասին, և Արփինեն նույնպես ցանկություն հայտնեց կարդալ այն: Բայց նա ռուսերենին այդքան լավ չէր տիրապետում: Հենց դա էլ դարձավ գրքի թարգմանության գլխավոր պատճառը:

-Արդյո՞ք գիտելիքներդ բավարա՞ր էին գիրքն ինքնուրույն թարգմանելու համար,- հարցրեցինք մենք:

-Քանի որ սա առաջին մեծածավալ ստեղծագործությունն էր, որ ես թարգմանում էի, օգնության կարիք ունենալու մտավախություն կար, բայց երբ սկսեցի թարգմանել, ամեն ինչ սահուն ու հարթ ընթացավ: Այնպես որ օգնության կարիք չունեցա: Ես գիրքը թարգմանել եմ ինքնուրույն, ինչքան էլ որ շատերի համար այդ փաստը անհավատալի է:

-Ե՞րբ Արփինեն ստացավ իր նվերը:

-Իր ծննդյան օրը:

-Ի՞նչ կարծիք ունես գրքի մասին:

-Ինչպես ցանկացած գիրք, այս գիրքը ևս ունի իր թե՛ լավ, թե՛ վատ կողմերը: Ես չեմ կարող ասել, որ այս գիրքը գրականության գլուխգործոցներից մեկն է: Նախ, քանի որ գրքի մեջ կան շատ անհամապատասխանություններ, որոնք ես նկատել եմ միայն թարգմանության ժամանակ: Կա անհարգալից բառապաշար, որը թարգմանելու ժամանակ բավականին մեծ խնդիր էր դառնում, սակայն ես ինչքան հնարավոր է, այդ հատվածները մեղմ եմ թարգմանել, կան բռնության տեսարաններ, որոնք կարող են շատ մեծ ազդեցություն ունենալ այն մարդկանց վրա, ում ներաշխարհը լիովին ձևավորված չէ: Չնայած գիրքը նախատեսված է 16 տարեկանից բարձր անձանց համար, պետք է հաշվի առնել այն փաստը, որ ընթերցողների մեծ մասը 12 տարեկանից բարձր անձինք են: Բայց այս ամենից զատ գիրքը շատ ուսուցողական է, այն չի քարոզում ինքնասպանության գաղափարը, այլ հակառակը, սովորեցնում է ապրել և գնահատել կյանքը՝  հաճույք ստանալով մանրուքներից:

-Միայն Արփինե՞ն կարող է կարդալ գիրքը:

-Սկզբում կար գրքի միայն մեկ՝ ձեռագիր տարբերակ: Ես չէի ցանկանում գիրքը որևէ տեղ հրապարակել, քանի որ մտածում էի, որ ոչ ոք չի կարդա, և որ թարգմանությունը որակյալ չէ: Սակայն երբ շատ մարդիկ իմացան գրքի մասին և ցանկացան կարդալ, բացվեց ֆեյսբուքյան էջ, որտեղ տեղադրվեց գիրքը: Այն կարճ ժամանակահատվածում հայտնի դարձավ և սիրվեց շատերի կողմից: Այժմ գիրքը հասանելի է online և offline տիրույթներում: Ես նաև ցանկանում եմ տպագրել գիրքը, և այժմ զբաղվում եմ տպագրման հարցերով:

Այս և նմանատիպ գրքերը օգնում են, որ անհատի աշխարհայացքը զարգանա, որ կյանքի այս կամ այն իրավիճակներում գտնի ճիշտ ելք և չհուսահատվի: Սակայն այնուամենայտիվ, միևնույն գիրքը կարող է կարդալ 10 հոգի, և յուրաքանչյուրը կհասկանա այն յուրովի:

-Պատրաստվո՞ւմ ես էլի գրքեր թարգմանել, ե՞րբ դրանք պատրաստ կլինեն կամ ե՞րբ կսկսես թարգմանության աշխատանքները:

-Այո, պատրաստվում եմ, շատ շուտով սկսելու եմ թարգմանել Ֆորման Գեյլի «Եթե ես մնամ» գիրքը: Ամռանը թարգմանությունը լիովին ավարտված կլինի:

-Ի՞նչ տվեց քեզ գրքի թարգմանությունը:

-Գրքի թարգմանությունը ինձ տվեց շատ մեծ փորձ: Մարդիկ, ովքեր քննադական մեկնաբանություններ էին թողում գրքի վերաբերյալ, օգնեցին ինձ ավելի կատարելագործել թարգմանությունը: Հիմնականում ինձ շատ քննադատեցին, որ թարգմանության մեջ շատ էին 18+ բառերի քանակը, բայց ես շատ լավ գիտեի, որ եթե նրանք կարդային բնօրինակը, կտեսնեին, որ իմ թարգմանության մեջ այդ բառերի ամենաչնչին քանակն է:

-Ինչպիսի՞ գրականություն խորհուրդ կտաս ընթերցել քո հասակակիցներին:

-Խորհուրդ կտամ կարդալ անդադար, ամենուրեք և միշտ: Կապ չունի, թե ինչ ոճի, ժանրի կամ տարիքի համար է գիրքը, կարդացեք այն, ինչ հոգեհարազատ է, և գրքերից միայն ու միայն լավ դասեր քաղեք:

Մենք նաև զրուցեցինք Սվետլանայի ընկերուհու` Արփինեի հետ, ում համար Սվետլանան թարգմանել էր գիրքը:

-Դուք Սվետլանայի հետ սովորում ես արդեն 11 տարի, բայց մտերմացել ես վերջին երեք տարում: Ի՞նչն էր պատճառը:

-Կոնկրետ պատճառ չեմ կարող նշել, քանի որ մենք մտերմացել ենք ժամանակի ընթացքում և մինչ օրս էլ շատ մտերիմ ենք, ինչպես հարազատ քույրեր:

Սվետլանան ունի հրաշալի բնավորություն և բարի հոգի: Չի սիրում կեղծավոր մարդկանց, խելացի է և միշտ դրական էներգիայով է լցված: Նպատակասլաց է, եթե իր առջև նպատակ է դնում՝ ապա անպայման հասնում է դրան: Սիրում է կարդալ գրքեր, երգել և դիտել ֆիլմեր: Կարող եմ ասել, որ մեր ճաշակները համընկնում են գրեթե բոլոր առումներով:

-Ամեն մարդ չէ որ իր ընկերոջ կամ ընկերուհու համար գիրք կթարգմաներ: Որքանո՞վ ես գնահատում այն, որ նա հենց քեզ համար է թարգմանել գիրքը:

-Ես շատ եմ գնահատում նրա աշխատանքը և հպարտանում եմ նրանով, քանի որ ինչպես դուք ասացիք, ամեն մարդ չէ, որ իր ընկերոջ կամ ընկերուհու համար գիրք կթարգմաներ: Դա ինձ համար շատ մեծ անակնկալ էր, քանի որ ես չգիտեի, որ նա թարգմանում է այդ գիրքը, որպեսզի նվիրի ինձ իմ ծննդյան օրվա առթիվ: Ես ուղղակի հիացած էի: Ամեն ինչ խառնվել էր իրար, և չհասկացա, թե այդ պահին ինչ կատարվեց ինձ հետ: Ես ուղղակի կարող եմ ասել, որ անչափ երջանիկ էի:

Զրույցը վարեցին Հասմիկ Գիվարգիզյանը և Գոհար Զաքարյանը

Ընկեր Ալավերդյանը

Սամվել Ալավերդյանը մեր դպրոցի` Բաղանիսի տնօրենն էր և պատմության ուսուցիչը: Ճշգրիտ չեմ հիշում, մոտավորապես 58-ից  63 տարեկան կլիներ: Շատ խելացի մարդ էր նա: Ընկեր Ալավերդյանը նաև պատմաբան էր և առաջ էր քաշել մեր գյուղի անվան վերաբերյալ հետաքրքիր վարկած: Ըստ վարկածի, մեր գյուղը հիմնել են Արևմտյան Հայաստանի Անի քաղաքից տեղափոխված գաղթականներ: Փորձելով ստեղծել հարազատ միջավայր, գյուղը սկզբնական շրջանում սկսել են կոչել Անիի բակ: Հետագայում անունը փոփոխվելէ և դարձել Բաղանիս:

Լուսանկարը՝ Դավիթ Ալեքսանյանի

Լուսանկարը՝ Դավիթ Ալեքսանյանի

Ընկեր Ալավերդյանը շատ լավ գիտեր նաև աշխարհագրություն, ռուսերեն խոսում էր վարժ և գլուխ էր հանում նաև մյուս առարկաներից: Նրա դասաժամերը միշտ ուրախ էին անցնում: Տեսնելով երեխաների հոգնած վիճակը, սկսում էր կատակել, այսպես ասած, ծիծաղի դադար էր անում, հետո բոլորին կարգի էր հրավիրում ու շարունակում դասը:

Նա հաճախ էր շեղվում դասից և սկսում էր պատմել իր կյանքից, դպրոցական և բանակային տարիներից: Պատմում էր, թե ինչպես է դարձել տանկային անձնակազմի անդամ և հմտանալով դարձել տանկի վարորդ: Նրա` այս դասից շեղվելու թերության մասին գիտեին և դա հմտորեն «օգտագործում էին» աշակերտները: Որպեսզի դասը չպատասխանենք, մենք նրան հարցերով շեղում էինք դասապրոցեսից: Դրա համար, իհարկե, մենք էինք մեղավոր, ոչ թե մեր ուսուցիչը:

Ընկեր Ալավերդյանի հետ աշակերտները կարողանում էին մտերմանալ: Նրա տնօրինության շրջանում դպրոցը բարձր առաջադիմություն էր գրանցում: Նա աշխատասեր, արագաշարժ ու անհամբեր մարդ էր: Մի անգամ պատահմամբ փակված դասասենյակից դուրս է եկել պատուհանով, չէր համբերել, որ գային, դրսից բացեին: Հումորի զգացում էլ ուներ: Մի անգամ, երբ նրան հարցրել են, թե մի ժամում որքան տարածքի խոտ կարող է հնձել, նա պատասխանել է. «Տղա ջան, ես երկու հեկտարի համար դաշտ չեմ հասնի»:

Տնօրենի ընտրության ժամանակ նա չվերընտրվեց իր պաշտոնում և թողեց աշխատանքը: Չհաշտվելով գործազուրկ վիճակի հետ, մեկնեց Ռուսաստան:

Մենք հաճախ ենք հիշում ու կարոտում ընկեր Ալավերդյանին ու նրա հումորով ու ոգևորությամբ հարուստ դասերը:

elina

Գուցե ավելիին ենք արժանի

Ինձ հուզող հարցերը շատ են, դրանցից մեկը իմ գյուղի` Կոթիի, փողոցների լուսավորության խնդիրն է: Փողոցներում տիրող խավարի պատճառով մարդիկ չեն կարողանում գիշերները տանից դուրս գալ: Ցանկանում եմ գյուղի փողոցներում, ինչպես նաև իմ փողոցում լինի լուսավորություն, սակայն նաև վախենում եմ իմ ցանկության համար, քանի որ լուսավորված գյուղը հակառակորդի ռմբակոծության համար շատ լավ թիրախ է:

Երբ գյուղը ռմբակոծում են, այդ ժամանակ նոր սկսում են մտածել հասարակ գյուղացու մասին:

Վերջին ժամանակներս ռմբակոծությունների և կրակոցների պատճառով գյուղի շատ արոտավայրեր գյուղացիները՝ ինչպես նաև իմ ընտանիքը, չկարողացան հնձել: Կառավարությունը խոստացավ, որ կփոխհատուցի մեր կրած վնասները, սակայն մինչ օրս ոչ մեկը այդ փոխհատուցումը  չտեսավ: Այդ պատճառով հայրս որոշեց վաճառել անասուններին, քանի որ այդ արոտավայրերից հնձած խոտով պետք է կենդանիներին կերակրեինք ձմռանը: Շատ էինք տխրել, բայց հայրս չէր ցանկանում, որ կենդանիները սովից սատկեն, իսկ կեր գնելու հնարավորություն չկար:

Գյուղում առաջին տարին է, որ կառավարությունը ուշադրություն է դարձնում ուսանողների ուսման վարձին, և որոշ չափով փորձեցին օգնել սահմամերձ գյուղում բնակվող ուսանողներին` կրճատելով ուսանողների ուսման վարձի մի մասը: Գուցե ավելիի՞ն ենք արժանի, չգիտեմ: Ինչևէ, չեմ բողոքում, շարունակում եմ մնալ իմ հայրենի գյուղում` մտածելով գյուղի խնդիրների և առօրյայի մասին: