Ես ապրում եմ Արագածոտնի մարզի Կարբի գյուղում: Կարբի գյուղաքաղաքը պատմության մեջ հիշատակվում է 17-րդ դարից: Կարբիի բնակչության նախնիները գաղթել են Բայազետի գյուղերից: Կարբին հարուստ է եկեղեցիներով և մատուռներով: Այստեղ են գտնվում Սուրբ Աստվածածին, Սուրբ Գևորգ, Սուրբ Գրիգոր, «Սողոյենց ժամ», Թուխ մանուկ, Ծիրանավոր եկեղեցիները: Սուրբ Աստվածածին եկեղեցին եռանավ բազիլիկա է: Սուրբ Աստվածածին եկեղեցու հարևանությամբ է գտնվում երկրորդ աշխարհամարտում զոհվածներին նվիրված հուշարձանը, որի ճարտարապետը Արեգ Իսրայելյանն է: Կարբիում է ծնվել Ամենայն Հայոց կաթողիկոս Հովհաննես Ը Կարբեցին: Լենկթեմուրի արշավանքների պատճառով Կարբին կրել է կորուստներ, բայց շուտով ոտքի է կանգնել: Ըստ պատմիչ Զաքարիա Քանաքեռցու, հարուստ վաճառական Այվազ Հակոբջանը Կարբիից դուրս փորել է արհեստական լճակ և հարևան Որդկան գյուղից ջուր է բերել: Ներկայումս գյուղի բնակչությունը զբաղվում է այգեգործությամբ, հացահատիկի և կերային կուլտուրաների մշակությամբ:

Կարբին տարբերվում է իր շատ ջերմ և հյուրընկալ ընդունելությամբ, այստեղ մարդիկ շատ հյուրասեր և մարդամոտ են: Ամեն տարի գյուղում տեղի է ունենում բերքի փառատոն, որի ժամանակ Կարբի են գալիս բազմաթիվ հյուրեր: Միակ խնդիրը Կարբիում, որ նկատվում է, բնակչության համեմատ աշխատատեղերի պակասն է: Բայց այստեղ բոլոր մարդիկ ունեն ուժեղ կամք, հաստատակամ բնավորություն և չեն մտածում արտագաղթելու, Հայաստանից դուրս աշխատանք փնտրելու մասին, և համոզված եմ, որ մոտ ապագայում այս խնդիրը նույնպես կդադարի խնդիր լինելուց:

Ես իրավունք չունեմ դժգոհել իմ մանկությունից: Այն անցել է հիանալի: Մանկություն ասելով ես նկատի ունեմ մինչև այն տարիքը, երբ խաղում ենք մանկական խաղեր: Իսկ եթե ասեմ, որ մանկական խաղեր խաղացել եմ մինչև 11-12 տարեկա՞նը: Իսկ հիմա, եթե 11 տարեկան աղջկան հարցնեմ, թե խաղո՞ւմ է «Տուն- տունիկ», «բժիշկ-բժիշկ», «խոհանոց», կարծում եմ նա ինձ վրա կծիծաղի:

Իմ մանկության և ոչ միայն մանկության, այլ մինչև այսօր իմ կողքին է ընկերուհիս՝ Նաիրան: Մենք ծնված օրվանից միասին ենք: Մենք տարբերվել ենք մնացած բոլոր ընկերուհիներից: Մենք ժամերով նամակներ էինք գրում, նկարում, զարդարում և փոխանցում իրար:

Ուզում եմ մի երկու բան պատմել ձեզ մեր մանկությունից:

Եթե ասեմ, որ մենք գնում էինք, մտնում մեր տան հարևանությամբ գտնվող առվակի մեջ և… Եվ ուզում էինք դառնալ ջրահարս: Հավատում էինք, որ կդառնանք:  Տարիներ անց, երբ քույրս էր արդեն այդ նույն տարիքի, հիշեցի սա և ասացի.

-Սյուզ, գիտե՞ս, որ մտնես առվակի մեջ, կդառնաս ջրահարս:

-Հա, հա, հա,- ծիծաղեց նա,-Ցնդե՞լ ես: Ի՞նչ ջրահարս:

Տխրեցի:

Մանկությունը մի ժամանակաշրջան է, երբ չես նախանձում: Մենք անկեղծ ուրախանում էինք, որ մեր ընկերոջը նոր «մեքենա» կամ «տիկնիկ»  են նվիրել: Չէ՞ որ միասին էինք դրանցով խաղալու:

Մանկությունը մի շրջան է, երբ մայրիկի բարձրակրունկ կոշիկները հագնելը մեզ երջանիկ էր դարձնում: Մեզ երջանիկ էր դարձնում «մեծ» լինելու միտքը, իսկ այսօր մենք առավոտից երեկո այդքան երազած բարձրակրունկ կոշիկներով ենք, բայց թաքուն երազում ենք ջրափոսերի մեջ ոտաբոբիկ վազվզելու մասին:

Շատ մարդկանց հուզում է այն հարցը, թե ինչու եմ ես միշտ ժպտում: Հաճախ մարդիկ ասում են, թե ես երբեք տխուր չեմ լինում, որովհետև ինձ չեն տեսել տխուր: Դասընկերս էլ ասում է, որ ես ունեմ քար սիրտ, միշտ ժպտում եմ:

Մի անգամ գրականությունից դաս էի պատմում, պատմեցի վերջացրեցի, ընկերներս նախորդ դասերից ինձ հարցեր տվեցին, և ես իրենց հարցերին պատասխանեցի ժպիտը դեմքիս: Ուսուցչուհիս հարցրեց, թե ինչն է ժպիտիս պատճառը, անգամ ժպտում եմ այն ժամանակ, երբ իր տված հարցերին չեմ պատասխանել: Ես չկարողացա պատասխանել ուսուցչուհուս հարցին, որովհետև չէի ուզում ասել բոլորի ներկայությամբ:

Այսօր 17.am-ի շնորհիվ որոշեցի պատասխանել այդ հարցին, որ հուզում է բոլորին:
Ասում են, թե ով միշտ ժպտում է, հոգին միշտ տխուր է լինում: Ես ժպտում եմ, որ ցույց չտամ իմ տխրությունը: Ժպիտս միշտ ծածկում է տխրությունս, ու ես շատ ուրախ եմ, որ ժպիտս միշտ ինձ հետ է և թույլ չի տալիս, որ մարդիկ նկատեն տխրությունս:

Գիտեմ, ոչ բոլորն են ուզում ինձ ժպտալուց տեսնել, գիտեմ նաև, որ մարդիկ էլ կան, ասում են, որ շատ գեղեցիկ ժպիտ ունեմ, և այն ինձ շատ է գեղեցկացնում:
Ուզում եմ մարդկանց ասել, որ միշտ ժպտան, ժպտան նաև այն ժամանակ, երբ ամենից շատ ուզում են լաց լինել: Ցույց մի տվեք ձեր տխրությունը,թող նրանք կարծեն, որ դուք ուրախ և կատարյալ մարդ եք: Հաճախ ժպտացեք, ժպիտը ամենամեծ զենքն է այս աշխարհում: Հաղթեք ժպիտով:

Ազատ ժամանակ էի գտել: Դե, անելու շատ բան ունեի, բայց անձրևոտ եղանակը մի տեսակ տրամադրությունս գցել էր, ու որոշեցի Վարդգես Պետրոսյանի գրքերից ընդգծված մտքերը  կարդալ: Կարդում էի բարձրաձայն ու կանգ առա հատկապես այս մեկի վրա.

«Մարդը կենդանիներից տարբերվում է ոչ թե մտածելու, այլ զգալու ընդունակությամբ: Չզգալ, այսինքն, չսիրել, չսպասել, չատել, չտխրել, չհուսահատվել, չափսոսել: Սարսափելի կլիներ: Ով գիտե, շատ կենդանիներ գուցեև մտածում են: Օրինակ, դելֆինները, բայց իսկապես զգալ միայն մարդն է ընդունակ»:

-Բայց, գուցե, կենդանինե՞րն էլ զգում են, օրինակ, հենց դելֆինները: Նրանք էլ են սիրում, տխրում, ուրախանում,- առանձնակի հանգստությամբ ասաց հայրս:

Չէի նկատել, որ սենյակ է մտել և լսում է:

-Պապ, բայց իրոք, օրինակ, դելֆինների ընկերասիրության մասին շատ պատմություններ եմ լսել, այսինքն…Պապ, լավ, դուրս է գալիս մարդիկ ու կենդանիները չե՞ն տարբերվում,- ծիծաղելով ասացի ես, բայց չսպասեցի պատասխանին: Վազեցի համակարգչի մոտ, որովհետեւ մտքովս անել էր հարցս ուղղել 17-ի ընթերցողներին:

Արդյո՞ք տարբերվում են մարդիկ ու կենդանիները, և ինչո՞վ: Իհարկե, կառուցվածքային տարբերություններից բացի:

Կյանքը լի է անակնկալներով։ Մեկ ամիս առաջ  աշխարհի ամենաաշխույժ  պատանիներից մեկն էի և գիտեի, թե լիովին առողջ եմ։ Բայց այդ երանելի պահերը միայն թվացյալ էին։

Պատահաբար սկսվեցին սուր ցավեր՝ ծակոցներ, ինձ տեղափոխեցին հիվանդանոց։ Միանգամից մի  քանի բժիշկ  հրավիրվեց  ընդունարանին կից  սենյակ։ Ամեն մասնագետ  իր եզրակացությունն էր  տալիս։ Սկզբից խոսեց վիրաբույժը.
-Աղջկա կույրաղիքն է  շտապ վիրահատության պատրաստեք:
Հետո խոսեց քիթ-կոկորդի մասնագետը.
-Վիրահատությունից հետո անպայման ռենտգեն հետազոտություն է պետք։
Ես շփոթված էի և վախեցած, չգիտեի՝ ինչ է ինձ սպասվում…
Ահա եկավ վիրահատության ժամանակը։  Բուժքույրն ինձ վիրահատարան ուղեկցեց, ես իմ  ոտքով գնացի։ Շատ վախեցած էի, սակայն  պատկերացում չունեի, թե այդքան  բարի  մթնոլորտ կտիրեր։ Բոլոր բժիշկները սիրալիր էին, քաջալերում էին ինձ։

Երբ արթնացա, արդեն  հիվանդասենյակում էի։ Ճիշտ է, ցավեր ունեի, բայց  ուրախ էի, որ ողջ եմ։ Անցավ մի քանի ժամ: Արդեն պետք է տանեին  ռենտգեն հետազոտության։
Հետազոտությունը տևեց վայրկյաններ։ Գլխացավերիս  պատճառը հայմորիտյան խոռոչների բորբոքումն էր: Չդիմացա մինչև բժշկին հանդիպելն ու նրա բացատրությունը լսելը, դիմեցի համացանցի օգնությանը։ Կարդացի, որ բուժելի հիվանդություն է և բուժվում է դեղերի միջոցով։
Մի պահ հոգոց հանեցի և ասացի՝ ինչ լավ է, ես անպայման կբուժվեմ։ Երբ արդեն բժիշկն իր նշանակումները արեց,  վերադարձա հիվանդասենյակ:

Հիմա դեռ հիվանդանոցում եմ, բուժումները դեռ չեն ավարտվել:

Ես այս ընթացքում շատ բան հասկացա:  Երբ հասկանում ես, թե ինչքան փխրուն է կյանքը, ինչքան հեշտ կարող ես կորցնել առողջությունդ, սկսում ես ավելի շատ գնահատել կյանքիդ ամեն վայրկյանը։

Շնորհակալություն աշխարհի բոլոր բժիշկներին։