valentina

Ինքնամեկուսացում

Օր առաջին

Արթնանում եմ կոկորդի ցավից: Ու մտաբերում եմ էն բոլոր պատճառները, որոնք կարող էին հանգեցնել կոկորդի ցավին:

-Դե հա, միշտ սառը ջուր եմ խմում: Մի քանի օր առաջ շատ թեթև էի հագնված: Ոչինչ, էսօր հաստատ գլխարկ կդնեմ:

Ինքս ինձ արդարացնում էի, որ բոլոր հավանական պատճառներն ունեմ չվարակվելու, բայց գիշերվա հազարին, շատ պատահաբար որոշեցի, որ պետք է գնամ թեստավորվեմ: Գնացի թեստավորման, հիշելով թե ոնց եմ գրկել ընկերներիս: Բայց ախր, ես ջերմության կարիք ունեի, ո՞նց չգրկեի: Կարևորը էսօր համալսարան չգնացի, ու անծանոթ մարդկանց չեմ վարակել: Մենակ ընկերներիս եմ վարակել, դե, իրենք էլ ընկերներս են: Քանի որ գիշերվա 11-ին միայն Զվարթնոց օդանավակայանի թեստավորման կենտրոնն էր աշխատում Երևանում, ուղիղ գնացի Զվարթնոց: Մոտեցա, գրանցվեցի թեստի համար, ու հասավ հերթս:

-Բարև ձեզ: Անձնագիր կտա՞ք:

-Բարև Ձեզ: Անձնագիր ինչի՞ համար: Ես Վալենտինան եմ:

-Հա, ես ուրախ եմ, որ դուք Վալենտինան եք: Բայց գրանցման համար, պաշտոնական փաստաթուղթ է պետք:

-Լավ:

Ընթացքում մտածում էի` ինչ հիմար եմ ես ու ինչի՞ պիտի անձնագիրս չտամ: Հիմար իրավիճակ ստացվեց: Ու ես ընդհանուր բարկացած էի ինձ զգում, որ հենց գրանցող տղան ինքը դիմակ չի կրում, ու ուզում էի բարկությունս ամեն ձև արտահայտել, թեկուզ անձնագիրը պատճառ ստեղծելով:

-Շատ գեղեցիկ անուն ունեք, Վալենտինա: Ձեզ պես գեղեցիկ անուն:

Լավ, Վալուշ: Հենց հիմա ժամանակն է արտահայտելու բարկությունը: Պահը հասունացել է, «ֆշշցրու»:

-Իսկ դուք ինչի՞ դիմակ չեք կրում:

Արեցիր դու դա, Վալու’շ: Ես հպարտ եմ քեզնով: Կարծես դու չէիր, որ իմանալով ախտանշաններ ունես, ընկերներիդ էիր գրկում: Իրոք, շատ պատասխանատու վարք ես դրսևորում: Ազգը քո կարիքն ունի:

-Հիմա կդնեմ:

Թեստավորումից հետո հաջորդ քայլը ֆիզիկապես ինքնամեկուսացումն է: Ճանապարհին դասախոսներիս տեղեկացրի, որ թեստ եմ տվել, ինքնամեկուսանալու եմ և կաշխատեմ օնլայն եղանակով միանալ դասերին:

 

Օր երկրորդ

Օրը սկսվեց իմ ամենասիրելի դասով: Դասի ավարտից հետո ստուգեցի էլեկտրոնային նամակներս, ու շատ «դրական» լուր: Ես պաշտոնապես վարակվել եմ քովիդով: Ինչ ազդեցիկ է հնչում: Այս ընթացքում ես միշտ կարողացել եմ պաշտպանել ինձ, անգամ ամբողջովին պատվաստված եմ եղել, աշխատել եմ հնարավորինս պահել կանոնները ու հիմա այլ իրականություն: Շոկի մեջ էի: Գրեցի ընկերներիս, որոնց հետ կոնտակտի մեջ եմ եղել ու հորդորեցի թեստավորվել: Ամեն ինչ ծայրահեղ վատ էր թվում, բացի վիճակիցս: Ընդհանուր շատ թեթև էի տանում, բայց դասեր, վերջնաժամկետներ, ամեն ինչ բաց թողեցի: Ոչ պրոդուկտիվ Վալուշ: Ահա, թե ինչն է ավելի վախենալու քովիդից: Երեկոյան որոշեցի, որ ինձ պետք է ոչ միայն ֆիզիկապես ինքնամեկուսանալ, այլ նաև մտավոր: Ջնջեցի բոլոր սոցիալական հարթակները հեռախոսիցս ու ընկերներիս վերջին պահին բացատրեցի, թե ինչ անեն:

-Դե որ կարիք լինի կապ պահելու, մեյլ գրի:

-Ի՞նչ:

-Դե ասեցի: Ես պետք է ինքնամեկուսանամ ու կենտրոնանամ իմ ու մտքերիս վրա: Ու կապի մեջ չեմ լինելու, ուստի եթե կարիք լինի հաղորդկացվելու, մեյլ գրի՝ հասկանանք:

-Ի՞նչ մեյլ:

- Լավ հարց էր: Համալսարանի մեյլն է ակտիվ լինելու, մյուս մեյլն էլ եմ ապաակտիվացնելու:

-Գժվե՞լ ես:

-Երևի քովիդն է ազդում, ուֆ, չգիտեմ:

-Էս տիպիկ Վալուշական արարք է: Քովիդը մեղք չունի:

-Ես մեռնելու եմ:

-Իսկ եթե զանգելու կարիք լինի՞:

-Դե պարզ չի՞: Մեյլ կգրես, զանգի համար կպայմանավորվենք:

Սրան ուղեկցում է մի քանի րոպե լռություն, որի ընթացքում ընկերս կրկին իր մեջ հասկանում է, որ ցավոք, իմ հետ է շփվում ու ուրիշ ելք չունի:

Ընդհանուր վիճակիս մասին գրելու ոչինչ չկա: Բավականին թեթև եմ տանում ու կարծես սովորական մրսածություն: Իսկ հիմա, պիտի վերջին սոց.հարթակն էլ ջնջեմ ու քնեմ:

 

Օր Երրորդ

«Սիրելի Վալենտինա,

Այս էլեկտրոնային նամակը գրում եմ քեզ, որ տեղեկացնեմ, որ մեր թեստի պատասխանը բացասական է: Քեզ մաղթում ենք առողջություն:

Սպասում եմ պատասխան նամակիդ:

Սիրով,

.… »

Չնայած անպատասխանատու վարք էի դրսևորել ընկերներիս շրջանում, նրանց չէի վարակել: Շատ երջանկացա նամակից ու հիշեցի երեկ ինչքան լավ բաներ եմ արել ու անցա գործի:

Որոշեցի, որ սկզբից պետք է ծնողներիս անունները հեռախոսիս մեջ փոխեմ: Ես հեռախոսիս մեջ բոլորին գրանցել եմ անուն-ազգանուններով, անկախ նրանից` քույր, եղբայր, ծնողներ, տատիկ, պապիկ: Բայց հիմա մտածում եմ, որ ճիշտ կլինի հեռախոսիս մեջ մայրիկիս գրանցեմ` «Mom», իսկ հայրիկիս «Dad»: Հիմա կարծում եմ, որ ընդհանրապես ճիշտ է ծնողների հետ պահպանել այդ ընտանեկան ջերմ հարաբերությունները հեռախոսի անունների բաժնում: Հետո ստացա թոքերիս ախտորոշման պատասխանը: Հա, մոռացել էի գրել, որ չոր հազ ունեմ, ու դրանից ելնելով երկրորդ օրը գնացել էի հիվանդանոց: Քանի որ ցանկանում էի հանգիստ լինել, որ չեմ մեռնելու թոքերի ախտահարումից, որոշեցի ստուգվել: Պատասխանը կատարյալ լավ էր: Այսինքն, միակ խանգարող հանգամանքը հարբուխային վիճակն էր, որն էլ մի քանի օրվա ընթացքում կբարելավվի:

 

Օր չորրորդ

Շատ ուրախ եմ, որ քովիդի չորրորդ օրը պահում եմ պրոդուկտիվությունը` հնարավորինս կենտրոնանալով ինձ վրա: Ցավոք, էսօր առաջին անգամ զգում եմ, որ դժվարանում եմ հավասարակշռություն պահել արտաքին ու ներքին աշխարհների միջև:

Ուրիշ ոչինչ:

 

Oր հինգերորդ

Քաոս:

 

Օր վեցերորդ

Փոքր եղբայրս բացատրում է, թե ոնց է ստեղծվել «6-8»-ը: Հետո պատմում, թե ինչ լավ ժամանակ ենք մենք անցկացնում, չնայած որ մեզ բաժանում է իմ սենյակի դուռը, հետո, որ ես իր ամենասիրելի քույրն եմ:

Իսկ հետո՝

-Վալ, ինձ 1980 դրամ կտաս: Պիտի խաղալիք մեքենա առնեմ, հետո ջարդեմ, միջից հանեմ շարժիչը, հետո դա օգտագործեմ իմ թռչող ապարատի վրա:

Չի փոխվել:

Խոստանում եմ, որ կտամ՝ իբր չեմ հիշում, թե ոնց էր սենյակի դուռը բացել ու բանան շպրտել սենյակ, վրան ալկոգել փչելով կամ ոնց է իմ սիրած չիփսերը ալկոգելով մաքրել:

-Մամ, ես ամեն ինչ անում եմ Երկիր մոլորակի առողջության համար:

Էս ընթացքում մտքերս շատ խառն են: Էմոցիոնալ տարբեր ագրեգատային վիճակներում եմ հաճախ հայտնվում:

 

Օր յոթերորդ

Այսօր վերջին օրն է, լրիվ չեմ ապաքինվել, բայց դուրս եմ գալու ինքնամեկուսացումից:

- Բարև ձեզ, թեստերի վերահսկման կենտրոնից է: Վալենտինա Չիլինգարյանի հետ եմ խոսու՞մ:

-Այո, ես եմ:

-Ուրեմն դուք երեկ թեստ եք հանձնել, ու դրական է եկել, ու դուք պետք է 7 օր ինքնամեկուսանաք:

-Ըը: Ես մի շաբաթ առաջ եմ թեստ տվել, ու այսօր վերջին օրն է ինքնամեկուսացմանս, վաղվանից արդեն կարող եմ դուրս գալ ըստ ձեր օրենքների:

-Վալենտինա ջան, ուրեմն համակարգը բերել է երեկվա համար, կապ չունի` երբ եք թեստ հանձնել:

- Կներեք, բայց ես մեղք չունեմ, որ ձեր համակարգը սխալ է բերում, ու պետք է դրա հիման վրա որոշումներ կայացնել:

-Վալենտինա ջան:

-Կներեք, բայց չեմ հասկանում:

-Գիտե՞ս` ինչ, Վալենտինա ջան: Ինչ ուզում ես՝ արա:

-Մերսի շատ: Հենց դա էլ ուզում էի:

Մի քիչ բարկանում եմ  կատարվածի համար: Բայց, հետո մտածում եմ, որ ուղղակի համատարած բարդակ է ամենուր, ինչպես իմ մտքերում, որն էլ գերազանցորեն նորմալ է:

 

***

trust the process (հայերեն` վստահել ընթացքին)

Mariam Harutyunyan new

Սենտիմենտալ ապուշություն

Օրագիր, 6  տարի անց, էջ 354

Բառերս, առանձ ինձ հարցնելու, անշտապ, բայց լարված դուրս են գալիս։ Ուզում եմ մեկին ենթարկվել. այնպիսի մեկին, ով կօգնի հաղթել ինքս ինձ։ Պարտված եմ։ Ամաչում եմ։

Մեկ-մեկ մոտենում եմ հայելուն, որ հասկանամ՝ հայացքս էլ է պարտվա՞ծ, թե՞ միայն ներսս, ու ոչինչ չեմ հասկանում, որովհետև այդ հայացքը իմը չէ։

Դու  հաղթեցիր։ Երբեք չէի մտածի, որ հպարտությունս, որով այդքան հպարտանում էի, կթուլանա, կնվաղի ու… Կպարտվի քեզ։ Թվում է՝ պարտվելը ամենածանր բանն է, բայց ավելի ծանր է պարտությունն ընդունելը։ Ես ընդունում եմ։ Ու սա սենտիմենտալ ապուշություն չի, սա ես եմ: Դու իմ մանկությունն ես, իմ ընթացքն ու կանգ առած ներկան։

Դու իմ դեռ չսկսած ու չգրված պատմությունն ես։

Ուզում եմ հաղթել այս անիմաստ ու միակողմանի պատերազմում, բայց միայն պարտվում եմ։ Ուզում եմ ոչինչ չզգալ, ու սա սենտիմենտալ ապուշություն չի, սա ես եմ։ Սա ես եմ, ով քեզ կարգել է որպես չմոռացվող ու ամեն կերպ փորձում է մոռանալ, սա ես եմ, ով  աշխարհի բոլոր գույները քո մեջ է տեսնում։

Երանի կարդաս… Կարդաս ու հասկանաս, որ հենց ՔԵԶ եմ գրում։

Բառերս դեռ հոսում են ու կհոսեն այնքան ժամանակ, մինչև վերջնականապես ուժասպառ լինեմ, իսկ հետո ամեն ինչ կսկսվի նորից՝ նույն սցենարով, նույն պատկերներով ու նույն մտատանջություններով, ես էլ կփորձեմ հարմարվել ու նորից կդժգոհեմ ինքս ինձնից, ու սա սենտիմենտալ ապուշություն չի, սա ես եմ…

Շարունակելի…

Նարեկը իր բոլոր գույներով

Ամեն մարդ հոգով և սրտով կապված է իր գյուղի հետ։ Գյուղի օդը, արևը, ջուրը, ամեն ինչ ուրիշ է։ Ամեն առավոտ, երբ արթնանում եմ, նայում եմ այս ձեռակերտ հրաշքին ու մտածում, թե որքան հեռու կարող է գնալ մտքի թռիչքը, ինչքան մեծ են մարդկային երևակայության սահմանները։

Հայրենի ծննդավայր, Արարատի մարզի Նարեկ գյուղ,  ծննդավայր, որտեղ ամեն ժայռ​ ​ ու սար, քար ու ծառ ունեն իրենց գույները: Գույներ, որոնք բնորոշ են միայն մեր երկրին։ Կարծես բնությունը ոչ մի ներկ չի խնայել` ստեղծելով  մի հոյակերտ «կղզի» լեռների  մեջտեղում։ Հիմա լավ եմ հասկանում, թե ինչու իմ նախնիները չեն ցանկացել պոկվել այս հողից, ինչու են մնացել ու արմատ նետել նրա հովիտներում, ուր տաք է, հիասքանչ, նրա լեռներում, որտեղ ցուրտ է, բայց էլի հիասքանչ…
Երեկոները ավելի գեղեցիկ են դառնում գյուղում, երբ​ վառվում են փողոցների լույսերը, որոնք ձգվում են ողջ գյուղի երկայնքով և լուսավորում խոր քնի մեջ ընկած իմ գյուղը։
Հայրենիքը սկսվում է ընտանիքից, իմ հարազատներից, իմ սիրելիներից,  մտերիմներից և իհարկե, հայրենի ծննդավայրից` մեր սիրելի գյուղից, իսկ հետո շարունակվում է իմ հոգով, իմ շնչով, մեր հինավուրց ճարտարապետությամբ։
Նարեկ գյուղը ունի իմ թվարկած բոլոր  հատկանիշները։ Գյուղը, ճիշտ է, այդքան մեծ չէ, բայց երբ բարձրանում եմ բարձունքին, իմ դիմաց բացվում է մի հրաշք տեսարան: Սկզբում զարմանում եմ: Այնպիսի տպավորություն է, կարծես առաջին անգամ եմ տեսնում այդ դրախտային տեսարանը` գյուղը իր հարազատ գույներով։ Այնպիսի տեսարան է բացվում, որ եթե  նկարիչը տեսներ, ձեռքը կառներ վրձիններն ու ներկերը և թղթին կհանձներ այդ հրաշք տեսարանը։
Նարեկի ամեն կոթող ունի իր պատմությունը, պատմություն, որ քայլում է մեզ հետ կողք կողքի` Նարեկացու մատյանից մինչև  Նահատակաց մատուռ։

ՁԵԶ ԲԱՑԱԿԱ ՉԵՆՔ ԴՆԻ

Սեպտեմբերի 27. այդ օրը ամեն բան լռեց, կարծես աշխարհը գլխիվայր շուռ եկավ։ Սա այն բացառիկ դեպքերից է, երբ խոսքերն ավելորդ են: Այո’, այս պատերազմը մեզնից խլեց ամենակարևորը, յուրաքանչյուրիս հոգին լցրեց արցունքով  և խորը  թախիծով։ Այս կյանքը  շատ դաժան վարվեց մեզ  հետ։ Հիմա չկա ոչ երկինք, ոչ տիեզերք, ոչ աշխարհ առանց տղերքի։ Ցավը մեծ է, վիշտը` խոր։ Ամեն բացվող օրվա հետ  հույս ունեինք, որ պատերազմի վերջին օրը կլինի, ու բոլոր զինվորները փառքով ու հաղթանակով հետ կգան։

Ախ, աշու’ն, ինչպե՞ս դատարկեցիր քո ներկապնակը` թողնելով միայն կարմիրը, ի նշան այն զինվորների արյան, որ ընկան հանուն ուրիշ աշունների։ Ու այս ամենի մեջ պատերազմն ամենասարսափելին է, որ խլում է հազարավոր կյանքեր, արցունքով լցրել հարյուրավոր աչքեր։
Հայ մայրերի աչքերին սառեց արցունքը. սիրտը  քարացավ, բայց այդ ամենի հետ մեկտեղ, հոգու մի անկյունում միշտ պահելով որդու պատկերը, այն պատկերը, որի դիմագծերը երբեք չի մոռանա։ Շատ կուզեի, որ չգար այդ սառը և անշունչ աշունը, այն աշունը, որը սևազգեստ դարձրեց հազարավոր մայրերի, զրկեց զավակներին իրենց հայրերից, քույրերին` եղբայրներից։ Ոչ ոք չէր մտածում, որ այս ամենը  այսպիսի ընթացք կստանա: Ամեն զինվոր ապրում է մեզանից յուրաքանչյուրի հոգում, մեր հուշերում։

Մուշ Մհերի Հակոբյան։ Ծնված 1999 թվականի հուլիսի 23-ին  Գեղարքունիքի մարզի Ծակքար գյուղում։  Մուշն ընկերասեր էր, նվիրված շրջապատին, հարազատ մարդկանց։ 2018թ.  հունվարի 28-ին զորակոչվել է բանակ, ծառայել Հադրութում։ Աչքի է ընկել զենքերին տիրապետելու  բարձր կարողությամբ։ Եղել է  ավագին փոխարինող։  Երկու անգամ  արժանացել է  կրծքանշանի` դիվերսիա հետ մղելու համար։
Սեպտեմբերի 27-ին  եղել է դիրքում, և կատաղի մարտ են տվել ընկերներով։ Երկու անգամ չի ենթարկվել նահանջ հրամանին, նռնականետով խոցել է  տանկ և այլ  զրահատեխնիկա։ Հերոսի մահով ընկել է սեպտեմբերի 30-ին։

ՁԵԶ ԲԱՑԱԿԱ ՉԵՆՔ ԴՆԻ, ՏՂԵ’ՐՔ…

Ի հիշատակ մեր նահատակների

Արարատի մարզի Նարեկ համայնքում տեղի ունեցավ 8 մետր բարձրություն ունեցող խաչի և երկու խաչքարերի տեղադրումը։ Խաչքարերը տեղադրվել են ի հիշատակ Արցախյան 44-օրյա պատերազմում զոհված Մուշ Մհերի Հակոբյանի (Մուշը  զոհվել է  Հադրութում  սեպտեմբերի 30-ին)։ Իսկ մյուս խաչքարը նվիրվում է Շոթա Քաջիկի Բալեյանին, ով անհետ կորել է հոկտեմբերի 17-ից։

Խաչի և խաչքարերի օրհնության սրբազան  արարողությունը կատարեց Մասյացոտնի թեմի Շահումյանի Սուրբ Աստվածածին  եկեղեցու հոգևոր հովիվ  Տեր Դերենիկ քահանա Միքայելյանը։ Սրբազան խաչն օրհնելուց հետո արժանապատիվ քահանան պատգամեց, որպեսզի այն ծառայի  ոչ միայն համայնքի բնակիչներին, այլ նաև ողջ հայությանը։ Խաչի կառուցումը նախաձեռնել էր Նարեկ համայնքի բնակիչ Սարգիս Բալեյանը:

Mariam Harutyunyan new

Թույլ տուր նկարեմ քեզ

Թույլ տուր նկարեմ քեզ իմ գունատ վրձնով,

Որ երանգոտվի հոգիս քեզանով,

Որ քո պատկերով մութս լուսացնեմ,

Ու քո գույներով կտավս լցնեմ։

 

Թույլ տուր նկարեմ քեզ իմ մաշված վրձնով,

Որ ինձ կորցնեմ՝ քեզ որոնելով,

Որ իմ գտածով գույներ հորինեմ,

Ու հորինածով ես քեզ պատկերեմ։

 

Թույլ տուր նկարեմ քեզ իմ թշվառ վրձնով,

Որ տեսնեմ աշխարհս՝ քո աչքերով,

Որ տեսածովս կուրորեն լռեմ,

Ու լռության մեջ նորից քեզ տեսնեմ։

 

Թույլ տուր նկարեմ քեզ իմ անպետք վրձնով,

Որ արժեվորվի կտավս քեզնով,

Որ խենթ նկարչի պես պատկերդ գրկեմ,

Ու մթության մեջ ես քեզ որոնեմ։

 

Թույլ տուր նկարեմ քեզ իմ անշուք վրձնով…

Պատերազմից հետո

«Երբեք չէի պատկերացնի, որ պատրաստ կլինեմ կյանքս տալ հանուն ինչ-որ բանի, կամ ինչ-որ մեկի». Արցախյան 44-օրյա պատերազմի մասնակից  Վարուժ Ավդալյան

 

Պատերազմ տեսած տղաները երբեք չեն լինի այն, ինչ դրանից առաջ էին․ նրանք արդեն գիտեն՝ ինչ է պայքարն ու խաղաղությունը, գիտեն՝ ինչ գին ունի կյանքն, ու ինչպես պետք է արժեվորել յուրաքանչյուր վայրկյանը։

Մեր զրուցակիցը Արցախյան 44-օրյա պատերազմի մասնակից՝ Վարուժ Ավդալյանն է։

- Ինչքա՞ն ժամանակ է, ինչ ծառայում եք, և ինչպիսի՞ն էր այդ ընթացքը։

- Արդեն 14 ամիս է, ինչ ծառայում եմ, ինչ խոսք, դժվար էր այդ ընթացքը, բայց միևնույն ժամանակ, լի՝ հետաքրքիր ու արտասովոր իրադարձություններով։

- Նախքան ծառայության մեկնելը ի՞նչ էիք մտածում, ի՞նչ կփոխվեր Ձեր մեջ, և արդյո՞ք այդպես էլ եղավ։

- Անկեղծ ասած, մինչ բանակ գալս այդ մասին չեմ մտածել, բայց հիմա վստահ կարող եմ ասել, որ բանակը ոչ միայն ֆիզիկապես է կոփում տղային, այլ նաև մեծ ազդեցություն ունի մտավոր հասունացման վրա։

- Կպատմե՞ք՝ ինչպե՞ս իմացաք պատերազմի սկսվելու մասին, ու ինչպե՞ս արձագանքեցիք։ 

- Սեպտեմբերի 27-ի առավոտյան արթնացանք հրետակոծության ձայնից։ Երբ արդեն հասկացա, որ պատերազմ է, մտածում էի՝ առանց որևէ բան թողնելու այս կյանքում, պիտի մահանամ (Ժպտում է)։

- Պատերազմից հետո, այնուամենայնիվ, ինչ-որ բաներ փոխված կլինեն Ձեզ մոտ, կխոսե՞ք այդ մասին։

- Միանշանակ շատ բան է փոխվել։ Ամենադժվար շրջանն էր կյանքիս, բայց սովորեցի գնահատել կյանքը, ինձ շրջապատող մարդկանց ու երևույթները։

- Պատերազմն ինքնին սարսափելի երևույթ է, բայց ամենավատ հիշողությունը, որ երբեք չեք մոռանա, ո՞րն էր։

- Չեմ կարծում, որ աչքերիդ առջև հարազատ մարդու կորստից առավել սարսափելի բան կարող է լինել։

- Ինչի՞ կամ ու՞մ մասին էիք մտածում այդ օրերին։

- Ինչքան էլ արտասովոր թվա, ես այդ ընթացքում մտածում էի զինակից ընկերներիս ու մեր կարգավիճակում գտնվող բոլորի մասին։

- Ընկերներիդ, ծանոթներիդ վերաբերմունքը փոխվե՞լ է պատերազմից հետո։

- Այո։ Դարձել են ավելի ուշադիր ու հետևողական։

ԴՈՒ

Այնքա՜ն իրական և այնքա՜ն անգո ես դու,

Այնքա՜ն հպատակ և այնքա՜ն տեր ես դու,

Դիմացս հազար աչքեր եմ տեսնում,

Բայց, ավաղ, միայն քոնն եմ նկատում…

 

Աչքերդ, կարծես, ինձնից գողացած մի երգ են երգում.

Ինչ-որ անծանոթ, բայց շատ հարազատ մեղեդու ձայներ,

Մի բուռ ակորդներ, անիմաստ շարված, իրար են հրում,

Ու խզված ձայնով երկուտառանի մի բառ են ասում՝ ԴՈՒ…

 

Այնքա՜ն հարազատ և այնքա՜ն օտար ես դու,

Այնքա՜ն լիարժեք և այնքա՜ն կիսատ ես դու,

Քո լրիվությամբ ինձ կիսատ թողիր, որ քո կիսատով ես լրիվանամ,

Բարձրաձայն լռեմ ու անունդ տամ ու ինքս ինձնից միշտ դժգոհ մնամ…

 

Այնքա՜ն կրկնվող և այնքա՜ն տարբեր ես դու,

Այնքա՜ն հասարակ և այնքա՜ն ճոխ ես դու…

Ու իրարամերժ քո այդ տեսակով ստիպում ես գրչիս քո կողմը թեքվել,

Բոլորին հաղթող քո այդ հայացքով ստիպում ես միայն քո մասին գրել…

Եվ ես իմ կյանքում առաջին անգամ պարտվեցի իմ հպարտությանը,

Պարտությունս մեկն էր՝ խամրած տողերիս գույն տվող այդ երկու տառը.

Այդ ԴՈՒ-ն…

Մոմավառություն՝ հերոս Վաչիկ Սարգսյանի հիշատակին

Հոկտեմբերի 8-ին Արարատի մարզի Բաղրամյան գյուղի միջնակարգ դպրոցում տեղի ունեցավ մոմավառություն՝ ի հիշատակ Արցախյան 44-օրյա պատերազմի մասնակից, դպրոցի սան՝ Վաչիկ Սարգսյանի մահվան տարելիցի։

Հերոսի դասընկերները մոմավառություն էին կազմակերպել դպրոցում, որին ներկա էին Վաչեի ընտանիքի անդամները, ընկերներն ու համագյուղացիները։

Միջոցառումը սկսեցին մեկ րոպե լռությամբ և Տերունական աղոթքով։

Դասընկերները նաև երգեցին հերոսի պատվին, որից հետո դպրոցի տնօրեն Ա. Հարությունյանն իր խոսքն ասաց ներկաներին.

-Նախ շնորհակալություն եմ ուզում հայտնել հերոսի դասընկերներին՝  նրա հիշատակը վառ պահելու  ու նման միջոցառում կազմակերպելու համար։ Նման միջոցառումները, որոնք կազմակերպվում են ի հիշատակ մեր հերոսների՝ իրենց սխրանքի դիմաց փոքրագույնն է, որ կարող ենք ու պարտավոր ենք անել։

Հերոսի դասընկերուհի Էլմիրա Խաչատրյանը նույնպես խոսեց.

-Այս կորուստը մեզ համար անսահման է, վիշտը՝ անչափելի։

Արդեն մեկ տարի է, ինչ մեր ընկերը մեզ հետ չէ։

Հայրենասիրությունը Վաչեի համար լոկ գաղափար չէր։

Վաչեի անունը միշտ կմնա մեր սրտում՝ որպես իսկական հայի ու հայրենանվեր մարտիկի։

Մոմավառությունից հետո ներկաները քայլերթ կազմակերպեցին դեպի Բաղրամյան համայնքի զոհված հերոսների հուշահամալիր՝ ծաղիկներ խոնարհելու՝ ի հիշատակ անմահացած հայորդիների։

Կներե՞ս մեզ

Մի օր երազիս արի, Սամ, արի` նստենք, խոսենք մեր կյանքից…

Քո կիսատ թողած, իմ ուսերիս վերցրած քո ու ձեր…

Արի նստենք մեր սերերից խոսենք, քո չհասցրած, իմ պարտավորված, որ արժանի լինի։

Արի մեզանից խոսենք… Մեր մանկությունից խոսենք… Հիմա մենակ էդ ունենք իրար հետ, որ ոչ մեկի չենք տա ու չենք փոխի աշխարհում ուրիշ ոչ մի թանկարժեք բանի հետ։

Սամ, արի երազիս, նստիր կողքս, արի ուշացած, արի ասա, որ սխալվել ենք, որ նեղացել էիր, դրա համար չէիր գալիս, արի, ու մենք քեզ երգեր կնվիրենք, ներողություններ ու շնորհակալություններ, որ եկար, մենակ թե արի…

Դու էնքան համեստ ես, որ չէիր ուզենա, որ էսքան խոսեինք քո մասին, որ Սամը «Հայր մեր» դառնար մեր շուրթերին, դու չես ուզենա, որ արցունքները անուն ունենան մեր աչքերին, դու հաստատ չես ուզենա, որ անունդ կապույտ երանգ ստանա միշտ ու ամենուր։

Դու ուժեղ տեսակ ես, քեզ ուժեղ գույներ կսազեն, ու սազեցին… Դու կարմիրը ընտրեցիր… Սիրահարվեցիր ու հեռացար։

Դու ճանաչում ես, չէ՞, ինձ, գիտես, որ չեմ ասի զգացածս, ինչքան էլ որ ուզենամ, բայց Սամ, ասում եմ բարձր, որ լսես. ես կարոտում եմ քեզ, ախպերս։

Արի նստենք, բարձր ծիծաղենք, արի «հարսիկ» կանչի, ասա քեզ համար չեմ եկել, Գոհար, բայց արի, մենակ թե արի, Սամ։

Ես գիտեմ, որ կգաս, եթե անգամ ուշացած, մեկ է, գալու ես։ Գալու ես, որ քեզ հետ մեզ էլ տանես։

Իմ լուսավոր… Լույս իջնի հոգուդ…

Դու անմահացել ես քո սիրո՝ Հայրենիքի համար, մեր սիրո ու ապագայի համար։

Գոնե սովորեցնեիր մեզ ապրել առանց քեզ, նոր գնայիր, Սամ։

Կներես ինձ, որ քիչ եմ գալիս քեզ մոտ, կներես ինձ, որ էդպես էլ չհավատացի, որ մշտական բնակություն գտար էնտեղ… Կներես, որ չեմ հավատում…

Կրկին կներես ինձ, ընկերներիս, մեր ապագա երեխաներին ու թոռներին…

Ներիր մեզ ու պահապան թևերդ փռիր մեզ վրա, իմ հրեշտակ…

Սիրում եմ քեզ, քանի կամ։