milena khachikyan

17.am-ը մենք ենք

«Լրագրողական դիտարկումների համար»

Սոնան ասում է, որ քաղաքի գարունը սկսվում է այն ժամանակ, երբ նա նայում է իր տատի զմրուխտե, կանաչ աչքերին: Ինչքան մեծ կարոտ կա սրանում, չէ՞: Այ, նման մի կարոտ էլ մենք՝ տասնյոթցիներս, ունենք, որ հաճախ իրար հենց այստեղ էլ գտնում ենք՝ պարզ ու անկեղծ պատմությունների, ուրախ ու տխուր նյութերի էջերում:

Դժվար թե ես գրեի այս մասին, եթե չլիներ երեկվա մրցանակաբաշխությունը, որի մասին դեռ երկար պիտի հիշեմ, եւ եթե չլիներ հանդիպումը մարդկանց հետ, որոնց մի մասին մեկ էլ երկու տարի առաջ տեսել կամ չէի տեսել:

Դվժար թե մտածեի այս մասին, եթե չլիներ Անահիտը, որ, ինձ տեսնելով, ամեն անգամ վազում է ընդառաջ՝ մոռանալով փողոցը, մեքենաներն ու մարդկանց: Դժվար թե մտածեի այս մասին, եթե չլինեին Լիդուշի ու Լուսոյի ամուր գրկերը, Միլենի խաղաղությունն ու Դիանի ժպիտը: Դժվար թե մտածեի այս մասին, եթե չլինեին Սոֆին, Զարան, Աստղիկը, Սոնան, Մանեն ու Անին՝ ճամբարային մեր ուրախ հուշերով: Եվ դժվար թե մտածեի, եթե չկարդայի տիկին Ռուզանի գրածը այն մասին, որ ինքն օրվա լռության մեջ լսում է միշտ քչքչոցը հարյուրավոր աղբյուրների, որոնք հենց մենք ենք՝ մեր հոգսերով ու երազանքներով:

Եվ մենք երեկվա «Խաբարբզիկ»-ի համարն ենք՝ այդ նույն հոգսերով ու երազանքներով, որը կարդալուց հետո ես հանկարծ այնքա՜ն բան ուզեցի…

Նախ ուզում եմ, որ բոլորիս աղոթքները՝ խաղաղության համար, մի օր տեղ հասնեն վերջնականապես, ինչպես Կարենի քեռու դեպքում է եղել:

Ուզում եմ, որ  Հեղինեի եղբայրը, Արտյոմը, Մուշը, Դավիթն ու բոլոր մյուսները ծառայությունից անվնաս վերադառնան տուն:

Ուզում եմ, որ Սերյոժայի հայրն այլեւս չասի՝ հագուստով պառկեք՝ քնելու, որ եթե կրակեն, հագնվելու համար ժամանակ չկորցնեք:

Ուզում եմ, որ Անահիտը Մարտունիում ծառայող իր ընկերոջ համար անհանգստանալու առիթներ չունենա, եւ Լյուբեի «Комбат»-ից արտասվողներ էլ չլինեն:

Ուզում եմ, որ բոլորս Սերինեի պես հավատանք, որ տարիներով գիտակցության չեկող զինվորը մի օր իր հոր հետ ավարտին կհասցնի իրենց տան վերանորոգումը:

Ուզում եմ, որ բոլորս գտնենք ու մի անգամ էլ կարդանք Մարատի «Քա չթողին, քասկնա՞ք» պատմությունը Ապրիլյանի ու այն ծերունու մասին, ում անունն այդպես էլ չենք իմանա:

Եվ ուզում եմ, որ Լիան չմտածի տարիներ անց իր թոռներին միայն պատերազմից պատմելու մասին, ինչպես իր տատի դեպքում է, եւ որ իրեն տխուր չտեսնեմ երբեք:

Ուզում եմ, որ Լիլիթի գրած կարոտի թեւերը երկար չձգվեն, ու օրերից մի օր բոլոր գնացողները վերադառնան իրենց հայրենի գյուղ:

Ուզում եմ, որ Կարինեն ծնողների կարոտը առնի ոչ համակարգչի էկրանից, ու իր իրականությունը մի օր դառնա երազածի պես լուսավոր:

Ուզում եմ, որ Մարիամը հաճախ ժամանակ ունենա՝ իր Ամասիա վերադառնալու, եւ հետո ինձ պատմելու նույն Ամասիայի, գնացքներով մեկնելու ու սպասումների մասին:

Ուզում եմ, որ Գյումրին մի օր այնքան ծաղկի, որ ոչ Լեյլին փակված դռներ գտնի, ոչ էլ Աշոտը գրի, որ իրենց մոտ գրախանութներ մեծ հաշվով չկան:

Ուզում եմ, որ Վահեի պատմած հերոսը մի օր գլուխը կախ չքայլի, եւ մազերն անորոշ շոյելու փոխարեն իր պես երաժշտություն լսի կամ ժպտա:

Ուզում եմ, որ ոչ Սեդայի մայրը, ոչ պարոն Արան եւ ոչ էլ ուրիշ մեկը էլ երբեք չհիվանդանան:

Ուզում եմ, որ Ամալյայի նավակը կարողանա ամուր լինել պայքարելու եւ ափ հասնելու համար:

Ուզում եմ, որ բոլորս Նարեի պես տեսնենք այն մաքուրն ու բարին, որ կա ժեստերի լեզվի կամ այն մարդկանց մեջ, ովքեր կիրառում են դա:

Ուզում եմ, որ Անին գտնի ուժը՝ կամրջից այն կողմ անցնելու, եւ գրի իր փոքր գյուղի մեծ մարդկանց մասին:

Ուզում եմ, որ Սարգիսի գյուղում կոտրվածքների եւ դույլերով ջուր կրելու ձմեռ էլ երբեք չլինի:

Ուզում եմ, որ Սուրենը, Հարութը, Էրիկն ու մյուսները հաջողությամբ ընդունվեն համալսարան, ու իրենց երազանքների հետեւից Երեւան գալով՝ մի օր անպայման հասնեն դրանց:

Եվ ի վերջո, ուզում եմ, որ մեր «քչքչոցը» միշտ լսելի լինի 17.am-ում, ու մենք միշտ կարողանանք գրել փշաքաղեցնելու չափ ազնիվ՝ դիմանալով կարոտի ամեն դրսեւորմանը, հույսով՝ նոր հանդիպումների:

Կայացավ Հայաստանի պատանի թղթակիցների ցանցի առաջին մրցանակաբաշխությունը

Ապրիլի 28-ին Կոմիտասի անվան կամերային երաժշտության տանը տեղի ունեցավ Հայաստանի պատանի թղթակիցների ցանցի առաջին մրցանակաբաշխությունը եւ ֆոտոցուցահանդեսը, որին ներկա էին ավելի քան երկու հարյուր պատանի թղթակիցներ Հայաստանի բոլոր մարզերից և Երևանից:

Միջոցառման ընթացքում ամփոփվեցին Եվրոպական միության կողմից ֆինանսավորվող  եւ «Մանանա» կենտրոնի կողմից իրականացված «Երիտասարդների արտահայտման ազատության խթանումը քաղաքացիական լրագրության միջոցով» ծրագրի արդյունքները:

Մրցանակներ հանձնվեցին առավել ակտիվ եւ աչքի ընկած պատանի թղթակիցներին, որոնք հրապարակվում են www.17.am  կայքում, տարբեր անվանակարգերում, ինչպես օրինակ, «Լավագույն ակնարկագիր», «Լավագույն հրապարակախոս», «Ամենահուզիչ նյութի հեղինակ», «Ամենաստեղծագործ թիմ» և այլն:

Ծրագրի հարյուրավոր մասնակիցները՝ 14-ից 24 տարեկան պատանիներն ու երիտասարդները Հայաստանի բոլոր մարզերից եւ Երեւանից, մարդակենտրոն պատմությունների միջոցով ներկայացնում են իրենց ոգեշնչող մարդկանց, պատմում են, թե ինչ է նշանակում ապրել սահմանամերձ գյուղում ամենօրյա կրակոցների տակ, կամ էլ ընտանիքում, որտեղ երկու ծնողներն էլ արտագնա աշխատանքի են մեկնել, գրում են հասարակ մարդկանց հոգսերի  եւ ուրախություներրի մասին, ուսման մեջ իրենց հանդիպող խնդիրների եւ շատ ու շատ այլ թեմաներով,  ինչպես իրենք են ասում՝ գրում, լուսանկարում, նկարահանում են իրական պատմություններ իրական մարդկանց, նրանց խնդիրների, ուրախությունների և հոգսերի մասին:

«Կարծում եմ, ծրագրի ամենակարեւոր ձեռքբերումն այն էր, որ մենք կարողացանք կայացնել Հայաստանի պատանի թղթակիցների ցանցը որպես գործող լրատվամիջոց։ Մեր աշխատանքի ընթացքում մեր թիմը ականատես եղավ մեզ հետ աշխատող պատանիների ու երիտասարդների աշխարհայացքի կտրուկ փոփոխությանը, նրանք կրթվում ու դաստիարակվում էին որպես երկրի ակտիվ քաղաքացիներ, ում համար մեկ չէ, թե ինչ է կատարվում շրջապատում»,- ամփոփելով նշեց ծրագրի ղեկավար Ռուզաննա Բաղդասարյանը։

Կենտրոնի աշխատանքը բարձր գնահատականի արժանացավ Հայաստանի ժուռնալիստների միության, «Ոսկե ծիրան» միջազգային կինոփառատոնի, Հայաստանի հանրային ռադիոյի և այլ կազմակերպությունների կողմից:

Մրցանակաբաշխության ժամանակ հարյուրից ավելի պատանի թղթակիցներ ստացան խրախուսական մրցանակներ, իսկ 25  պատանի թղթակիցներ ճանաչվեցին լավագույնը և պարգևատրվեցին մրցանակներով, որոնք տարբեր տեխնիկայի միջոցներ էին՝ համակարգիչներ, ֆոտոխցիկներ, թաբլեթներ, տեսախցիկներ և այլն:  Պատանիներին մրցանակներ շնորհեցին նաև Թուֆենկյան, «Փարոս» հիմնադրամները, «Թեքնոլոջի ընդ Սայնս դայնամիքս» ընկերությունը, «Արփի Սոլար» ընկերությունը, Փաստաբանների պալատը, «Կողբ» կրթության, մշակույթի և սպորտի զարգացման հիմնադրամը, «Մանանաֆիլմս» կինոստուդիան, կանադահայ երիտասարդների «Առագաստ» միությունը, բազմաթիվ անհատներ, որոնք կարևորում են Պատանի թղթակիցների ցանցի աշխատանքը:

«Մանանա» կենտրոնը նպատակ ունի շարունակել աշխատանքը ծրագրի շահառուների հետ եւ մրցանակաբաշխությունը դարձնել ամենամյա։

Այս և հետագա նյութերը նվիրված են Հայաստանի պատանի թղթակիցների առաջին մրցանակաբաշխությանը:

milena khachikyan

Կիրակի

Սա այն սովորական օրն է,
որ պատահում է Երկրի վրա միշտ,
որ կրկնվում է հազարամյակներ…
Այն սովորական օրը,
երբ արթնանում ես առանց երազանքի,
երբ անառիթ տխրելը սիրելի է քեզ:

Այն սովորական օրն է,
երբ ծաղիկները զարդարում են սենյակդ,
երբ գարունը ամենալավ նվերն է:
Այն սովորական օրը,
երբ սպառվել են տողերը՝ ինչ-որ մեկի մասին,
երբ բույրը ամենաթանկ հիշողությունն է:

Սա այն սովորական օրն է,
երբ քսանչորս ժամ նույն երգն է շուրթերիդ,
երբ ուզում ես գտնել մի բան՝ հուսալու…
Այն սովորական օրը,
երբ ժպտալուն պատճառներ ես փնտրում,
երբ հեռանալը տարօրինակ հեշտ է:

Նույն սովորական օրն է,
երբ ապարդյուն անձրեւում է քաղաքդ,
երբ չի կանչում քեզ արդեն ոչ ոք…
Նույն սովորական օրը,
երբ անվերջ թերթում ես լուսանկարները,
երբ կարոտելը հիվանդություն է:

amalya harutyunyan

Կյանքն ինչպես որ կա

Կյանքի իմաստը քեզ գտնելը չէ:
Կյանքի իմաստն ինքդ քեզ ստեղծելն է:
Բերնարդ Շոու

Վերցնելով թուղթն ու գրիչը՝ ավելի քան վստահ եմ, որ ամենաուրախ նյութը չէ, որ ստացվելու է:
Էն ամենամութ տեղից եկող մտքերս էստեղ լինեին, կասեին՝ սենտիմենտալությունդ մի օր էլ թող մի կողմ ու մի կարգին բան գրիր: Պետք է հուսախաբ անեմ՝ չի ստացվի:
Վերնագրից կենթադրեք, թե նյութս ռեալիզմին պիտի բնորոշ լինի, բայց դե, ինձնից ի՞նչ ռեալիստ, ես երազկոտ լրագրող եմ: Ոչինչ, թող այս մեկն էլ լինի ռեալիստական` ռոմանտիզմի մոտիվներով:
Էն որ գիրք ես է՞ կարդում, ինչ հավեսով ես չէ՞ կարդում, ինչքան ես սկսում մտածել հերոսների մասին։ Իրենց հետ ինչպես ենք ծիծաղում, լաց լինում, ուրախանում, ապրում:
Մենք մի ամբողջ կյանքի կամ նույնիսկ տարբեր մարդկանց կյանքերի պատմությունն ենք կարդում ու պատկերացում անգամ չունենք, որ այդ նույն գիրքը գրվում է մեր կյանքում, մեր իսկ ձեռքով: Էդպես էլ հիմա իմ, քո, նրա, մեկ ուրիշի կյանքն է գրվում ու գրվում մի հաստափոր գրքի մեջ, դրան էլ հիշողություն են կոչում:
Գիտե՞ս, մենք, բոլորս նավակներ ենք: Ինչո՞ւ, որովհետև երբ նավակը հայտնվում է բաց ծովում, սկսում է պայքարել ամենաուժեղ ալիքների ու քամիների դեմ։ Նավակն ամեն ինչ փորձում է անել ափ հասնելու համար: Մենք էլ ենք այդպես: Բաց ծովը մեր օրենքներ չճանաչող ու ոչնչից կանգ չառնող կյանքն է, որտեղ մենք ամեն կերպ փորձում ենք հաղթահարել արհավիրքները:
Կան նավակներ, որոնց շարժիչն ավելի լավն է, ավելի ուժեղ։ Կան էնպիսինները, որոնց ուժն ավելի թույլ է: Եվ այդպես, մենք վազում ենք, վազում ենք, որ իրար հասնենք, որ հավասարվենք, որ առաջ ընկնենք իրարից:
Տարիներն անցնում են, գլորվում են, մեզ թվում է, թե կամաց, բայց նրանց արագությունը լուսնից էլ մեծ է ու, լուսնի պես գլորվելով, ստացվում է մեր կյանքը:
17 տարի առաջ էր, երբ այս կյանքի համար սկսվեցի ես: Հա՛, կյանքը երբեք չի վերջանում, այդ մենք ենք գալիս, այցելում ու գնում՝ հյուրի պես: Դեռ երեք ամսականն էլ չբոլորած երեխան ի՞նչ իմանար, թե ինչ է սպասվում իրեն, երբ իր ամբողջ ջանքերով փորձում էր շրջապատը տեսնել ու հասկանալ: Հենց նույն տարիքում էլ պարզվեց մի քիչ անորոշ, մի քիչ վախեցնող, մի քիչ զարմացնող փաստը. ես չէի նայելու աշխարհին այնպես, ինչպես շատ շատերն են նայում, ինձ սպասվում էր ուրիշ կյանք, այլ պայմաններով:
Ու ակամա սկսվում է պայքարը:
Ապրելով՝ հասկանում ես, որ սա այն կյանքը չէ, որ տարիներով պատկերացրել ու սպասել ես, այն կյանքը չէ, որտեղ ամեն ինչ հեշտ է տրվում:
Սկզբում քեզ չեն ցանկանում ընդունել մանկապարտեզ, հետո դպրոց, հետո արդեն պարն է արգելվում, քեզ անընդհատ մերժում ու մերժում են: Ինչո՞ւ, որովհետև դու ինչ-որ չափով տարբերվում ես ու ինչ-որ մի բան ինչ-որ մի տեղ չի համընկել:
Հետո սկսվում են անմատչելի պայմանների խնդիրները: Ո՛չ քաղաքը, ո՛չ կրթությունը, ո՛չ աշխատանքը, ո՛չ միջավայրը հարմար չեն քեզ: Ասես դու անտեսանելի ես, ասես ոչ ոք քո մասին չի հիշել՝ ամբողջ աշխարհը կառուցելիս: Իսկ հասարակությունն ասես միայն ընդունում է կատարյալներին, իսկ բացթողումները չի հանդուրժում:
Բայց դու ապրում ես այստեղ, բոլորի կողքին, բոլորի հետ, ու ոչինչ քեզ չի խանգարում այս կյանքը սիրել նույնքան շատ, ինչքան մյուսները:
Ու մնում է միայն մեկ լուծում. քեզ փնտրելու, գտնելու կամ չգտնելու փոխարեն՝ ստեղծել քեզ։ Կործանել այն, ինչ կաս ու ստեղծել այն տեսակը, որը կգոյատևի մեր հասարակության մեջ:
Թույլ տեսակդ վերացնելուց հետո ստեղծում ես չափից շատ ամուրն ու ուժեղը ու ընդառաջ գնում ծովի բարձր ալիքներին:
Դեռ կյանքն իր ալիքներով քեզ շատ է զարմացնելու, դեռ արժանապատիվ կյանքը հեռու է թվալու, կրթությունը` անհասանելի: Դեռ անմատչելի տարածքներ, գրքեր, դպրոցներ, քաղաքներ անհամար են լինելու, ու դու դեռ պայքարելու ես, պայքարելու ես, որ ստեղծես քեզ:
Ու երբ ստեղծես քեզ, նավակ ես դառնալու, այն նավակներից, ում չի հետաքրքրում քամու բարձր սուլոցն ու անթիվ բացասական կարծիքները, այն նավակներից, որոնք անկախ ամեն ինչից սլանում են շատ արագ: Ու կյանքի բարձունքներն էլ արդեն քոնն են լինելու:
Ու դու դառնալու ես այն նավակներից, որոնց արագությունն ու ուժը լուսնից էլ մեծ է լինելու:

nare sharmazanova

Ես ասելու բան ունեմ

Այն, որ չեմ լսում, չի նշանակում ասելու ոչինչ չունեմ… Բայց երբեմն վախերս խանգարում են ճիշտ ու հանգիստ ապրել: Ապրում եմ լսող ընտանիքում, որտեղ  միակ խուլն եմ: Հաճախ ինձ սխալ են հասկանում, հաճախ չեն էլ փորձում հասկանալ: Որևէ մեկին հետաքրքիր չէ, թե ինչ  ես զգում. անգամ ծնողներիդ, ովքեր արգելում են հանրային վայրերում խոսել ժեստերով: Ասում են՝ ամոթ է, առանց մտածելու, որ ամոթ չէ, այլ շատ ցավոտ… Բոլորը քեզնից վախենում են, աչքերը չռած նայելով, իբրև այլմոլորակայինի, երբ խոսում ես մայրենիով: Ով աչք ունի՝ թող լսի…

Իսկ իմ աչքերը սովորականից առավել են: Այո, նրանք ոչ միայն տեսնում են, այլև լսում են:  Նայում եմ ուղիղ քո բերանին: Չէ, ես չեմ նայում, որովհետև տարվել եմ քեզնով, ուղղակի փորձում եմ որսալ ամեն մի բառդ և գոնե մոտավոր հասկանալ՝ ինչի մասին է խոսքը: Այն այնքան կարևոր է ինձ համար: Ինչո՞ւ:

Կասեք՝ անմտություն է խուլ աղջկա սերը լսող տղայի հանդեպ:  Սիրում եմ նրան անմնացորդ: Իսկ նա… Նա սիրում է ուրիշին: Ինչ բարդ դրություն է՝ մտածում եք դուք, իսկ ես հիասթափվեցի, պայքարեցի ու հաղթելով պարտությունս, ասացի, որ սիրում եմ: Հիանալի իմանալով, որ անպատասխան է: Ես խախտել եմ չգրված օրենքները և ոչ միայն: Ես՝ խուլս, սիրել եմ լսողի: Ինչ բարդ դրություն է՝ կասեք դուք, իսկ ես ազատ եմ, անսահման ազատ իմ աշխարհում, որտեղ սերը խցկել է մեկին, ով չպիտի լիներ: Իսկ նա կա, ինչպես ես, բայց ոչ այնտեղ, որտեղ իրական աշխարհն է, այլ խուլ տարածության մեջ: Այստեղ՝ իրականությունից դուրս, անկեղծությունն է և ցավը:

Խուլ եմ, խուլ մշակույթից, որտեղ ամենը անկեղծ է ու մաքուր, պարզ ու շիտակ: Խուլ եմ, ով ժեստերի աշխարհում ազատ է ու անկաշկանդ, ով ճանաչում է մարդուն շատ արագ, ով արդեն հաղթահարել է լսողների անտարբերությունը, ով ունի ներքին հզոր լսողություն, ով լսում է այն, ինչ տեսնում է: Չեմ ամաչում իմ խլությունից, հակառակը՝  հպարտ եմ: Հպարտ եմ, որ ունեմ մայրենի հրաշք լեզուս, ժեստերը՝ իմ Աստծո պարգևը, որի շնորհիվ քայլում եմ լսողների կողքին, բայց ոչ նրանց հետ… Դա իմ աշխարհն է, որից դուք՝ լսողներդ, վախենում եք: Իսկ ես լսում եմ երկնքից եկող ձայնը՝ մի վախեցիր, միայն հավատա:

Հ.Գ. Ամեն ինչ պարզ է. կա նա՝ այնպիսին, ինչպիսին կա, և կաք դուք՝ այնպիսին, ինչպիսին կաք: Այս պատմությունը իմ ընկերուհու մասին է, ում միջոցով ճանաչեցի մեզ համար այնքան խորհրդավոր և քողարկված խուլերի աշխարհը: Իսկ նրանք մեր կողքին են, այնքան մոտ և միաժամանակ հեռու: Մենք՝ լսողներս, կարող ենք փոխել իրավիճակը և կրճատել հեռավորությունը: Գուցե սովորե՞նք ժեստերի լեզուն, մեզ համար հնարավոր է: Իրենց համար մեր լեզուն սովորելը ՝ անհնար: Քայլը մերն է:

kadr filmic00

Հայաստանի մեկ օրը

«Հայաստանի մեկ օրը» – վավերագրական ֆիլմ, որի նկարահանումներին մասնակցել են 40-ից ավելի պատանի թղթակիցներ Հայաստանի բոլոր մարզերից

amalya harutyunyan

Բայց Շուշին սպասում էր

Ասում են` խաղաղության հասնում են միայն այն դեպքում, երբ կարողանում են այն պարտադրել:

Իսկ դու պարտադրեցի՞ր։ Քեզ համար չէին հաստափոր կոնվեցիաների գրքերը ու խաբուսիկ հաշտության պայմանագրերը: Քոնը փամփուշտն էր, քոնը զենքն էր, որ պիտի դառնար կյանքիդ ուղին: Քեզ ջուր տվեցի՞ն ճանապարհին, դե, իհարկե՝ ոչ, քեզ քո քրտինքն էլ էր հերիք: Այտերդ կարմրել էին, հևում էիր, երկար ճանապարհ էիր անցել, մի ամբողջ հավերժության չափ երկար ու դեռ պետք է անցնեիր: Ու գնում էիր՝ թևիդ տակ պահելով զավակներիդ, պահելով ու պաշտպանելով նրանց: Դու գիտեի՞ր՝ ինչ է խաղաղությունը։ Դե, իհարկե՝ գիտեիր, բայց չէիր տեսել, չէիր ճաշակել նրա հաճույքը:
Եվ դու գնում էիր… Ո՞ւր. Սասո՞ւն, Վա՞ն, թե՞՝ Կարս։ Բայց Շուշին սպասում էր, Շուշին կռվում էր, Շուշին ապրում էր: Դու չէիր երազում մեծ տարածքների ու արժեք չունեցող մի քանի դրամների մասին, քոնը ազատությունն էր, քոնը կյանքն էր…
Քայլում էիր. քայլերդ փոքր էին ու կամաց-կամաց, բայց դու հասնում էիր, դու գտնում էիր: Չկա՞ր, ստեղծում էիր…
Արև սիրող ժողովրդիդ համար լույս չկար, քոնը անձրևն էր, տաքը քոնը չէր, քոնը սառը քամին էր, որ առաջ էր քշում քեզ:
Քեզ օգնեցի՞ն։ Դե, իհարկե՝ ոչ, ո՞վ օգներ։ Ալեհեր էիր, բայց չափից շատ էր միջիդ կորովը, երիտասարդներից առաջ էիր ընկել, երիտասարդները քո դեմ թույլ էին։ Դու անընդհատ վայր ընկար, բայց մի քանի ակնթարթ հետո կանգնեցիր: Դե, իհարկե, վայրէջքները քոնը չէին, քոնը վսեմ ու խրոխտ քայլերն էին: Դու գլուխդ չկախեցիր, երբե՛ք, դու բարձր էիր, հպարտ էիր, նույնիսկ նրանցից, ովքեր քո գլխավերևում էին: Երկյուղը քոնը չէր, քոնը հպարտությունն էր:
Դու հոգնեցի՞ր։ Դե, իհարկե՝ ոչ, ինչպե՞ս կարող էիր ուղիդ կիսատ թողնել, քո ուժերը բոլոր հզոր տերություններից էլ շատ էին: Հանձնվելը քոնը չէր, քոնը պայքարն էր:
Փխրուն հողը ոտքերիդ տակ աշխարհի ամենաամուր ու ապահով տարածքն էր, հողն էր, որ տանում էր առաջ, հողն էր, որ ստիպում էր քեզ խաղաղություն պարտադրել:
Ու դու նորից պարտադրեցիր…
Ապրիլ էր, չեկած ամառ, չեկած աշուն, կամ էլ ձմեռ, բայց ո՞վ իմանար, որ տասնյակ-հարյուրավոր հայորդիների համար ամառներն ու ձմեռները չեկած են մնալու։
Ապրիլ էր, ձյուն էր արել, այն ձյունը չէր, այս անգամ ձյունը պատերազմ էր բերել։
Մի քանի տարի էլ չէր անցել, ինչ բակում իրենց պատրաստած զենքերով «կռիվ-կռիվ» էին խաղում։ Բայց ո՞վ իմանար, որ բակի չարաճճի տղաների ճյուղերով պատրաստած զենքերը հրացանի էին վերափոխվելու, ձնագնդիկները՝ հրետանու կրակոցների, բակի հետևի ավազով պատված փոշոտ տարածքը՝ պատերազմի իրական ու կարմիր դաշտի։
Ապրիլ էր, ու դու քո հազարավոր բջիջներով ցանկանում էիր դառնալ հողիդ ամենափոքր մասնիկը, ձուլվել հողին, լինել ամենամոտ հենարանը, որի վրա կկանգնեին հպարտ հայորդիներդ։
Արյունոտված ապրիլ էր, դարերում կոփված, դարեր հասած ու դարեր կտրած ապրիլ էր։
Թշնամին իր տեխնիկան էր բերել՝ քանդելու համար մեր սահմանները։ Բայց էլ ի՞նչ զինամթերք։ Մեր դռները զինվորներն իրենց սրտերով էին կողպել, էլ ո՞վ կբացեր։ Ասում էին՝ տարածք ենք ուզում։ Էլ ի՞նչ տարածք… Մերոնք հողերը կյանքով էին պահել, վրեժով ջրել, քրտինքով ծաղկեցրել, որ հավերժ ապրի հայը իր տան մեջ։
Մերոնք ապրելն էին ընտրել։ Էլ ինչպե՞ս պիտի հաղթանակ տաներ թշնամին…
Պատերա՞զմ եք ուզում, էլ ի՞նչ պատերազմ. մեր խաղաղությունը մեր զինվորների արյունով է կնքած։
Եվ դու կռվում ես և դու ապրում ես: Դե, քոնը համոզելը չէ, քոնը՝ պարտադրելն է․․․

Տիկնայք փափկասուն Հայոց աշխարհի

 

Երազում եմ դառնալ օլիմպիական չեմպիոն

Հարցազրույց հունահռոմեական ոճի ըմբշամարտիկ Կարեն Ասլանյանի հետ

Լուսանկարը՝ Անի Աճեմյանի

Լուսանկարը՝ Անի Աճեմյանի

-Որքա՞ն ժամանակ է, ինչ զբաղվում եք սպորտով և ինչպե՞ս եղավ, որ ընտրեցիք հունահռոմեական ըմբշամարտը:

-11 տարի է, ինչ զբաղվումեմ այս սպորտաձևով: Եղբայրս նույնպես հաճախել է հունահռոմեական ըմբշամատի, և ահա այդ տեղից է գալիս իմ սերը այդ սպորտաձևի նկատմամբ:

-Ի՞նչ հաջողությունների եք հասել հունահռոմեական ըմբշամարտի բնագավառում:

-2011 թվականին Եվրոպայի փոխչեմպիոն դարձա Լեհաստանում, Աշխարհի առաջնությունում 3-րդ մեդալակիր դարձա Հունգարիայում, 2012 թվականին Եվրոպայի չեմպիոն դարձա Լեհաստանում, 2013 թվականին Աշխարհի Երիտասարդական առաջնության չեմպիոն դարձա Բուլղարիայում, 2014 թվականին Աշխարհի առաջնության փոխչեմպիոն՝ Խորվաթիայում և բազում այլ մրցաշարերի հաղթող եմ եղել:

-Հետաքրքիր է, կա՞ն արդյոք աղջիկներ, և ինչպե՞ս եք ընդունում նրանց ներկայությունը նման կոպիտ սպորտաձևում։

-Կարծում եմ աղջիկների համար դա շատ դժվար, միաժամանակ, շատ գեղեցիկ սպորտաձև է:

-Հիասթափության պահեր եղե՞լ են:

-Չնայած իմ ունեցած պարտություններին, ես ոչ մի անգամ չեմ հիասթափվել:

-Եթե չընտրեիք այս մարզաձևը, ապա ի՞նչ այլ սպորտաձև կընտրեիք:

-Այդ մասին չեմ մտածել:

Լուսանկարը՝ Անի Աճեմյանի

Լուսանկարը՝ Անի Աճեմյանի

-Արդյո՞ք Ձեր ընտրած սպորտաձևը համապատասխանում է Ձեր բնավորությանը:

-Ես բնավորությամբ շատ նպատակասլաց եմ, երբ մի բան մտքիս եմ դնում, ամեն հնարավոր բան անում եմ դրան հասնելու համար: Բնավորությամբ մի փոքր կոպիտ եմ, որն ամենաբնորոշ գիծն է իմ ընտրած սպորտաձևի հետ:

-Ի՞նչ երազանքներ ունեք:

-Օլիմպիական չեմպիոն դառնալ: