tatevik gabrielyan

Համացանցի գերիները

Հիմա շատերը կմտածեն, որ ինչ-որ նոր հեռուստասերիալի վերնագիր է, բայց շտապեմ հիասթափեցնել։ Սա սերիալի վերնագիր չէ, այլ մեր` երիտասարդներիս յուրաքանչյուր նոր օրվա վերնագիրը։ Հիմա կարդացողներից շատերը իմ գրած տողերում կգտնեն իրենց (եթե իհարկե, ոչ բոլորը)։

Առավոտյան դժվարությամբ արթնանում ենք, բայց աչքերներս բացելուն պես անմիջապես միացնում ենք հեռախոսը ու մտնում ֆեյսբուք (կամ այլ սոցիալական ցանցեր), որպեսզի տեսնենք, թե այդ ընթացքում, անքուն երիտասարդները ինչ նորություններ ունեն, ստուգենք մեր նամակները և այլն։ Իսկ հետո վեր ենք կենում ու պատրաստվում, բայց այդ ընթացքում հեռախոսը ձեռքներիցս ցած չենք դնում։ Ի վերջո, դպրոցի (քոլեջի, համալսարանի) ճանապարհին էլ ենք շարունակում «թափառել» համացանցում։ Հասնում ենք դպրոց, բարևում դասընկերներին և սկսում ենք քննարկել ինչ-որ մեկի ֆեյսբուքի նոր գրառումը, ինստագրամ ներբեռնած նոր նկարը և այլն։ Բայց ամենահետաքրքիրը սկսվում է զանգի հնչելուց հետո, երբ ամբողջ դասարանը համատարած ձևացնում է, թե դաս է լսում, բայց իրականում նրանց ուշադրությունը ամբողջությամբ գրավել է, ինչ-որ անիմաստ էջի գրառում, որում ասվում է, որ պետք է դպրոցում լավ սովորենք և նման այլ գրառումներ, իսկ աշակերտները առանց հասկանալու պարզապես հավանում են (սրտկում) այդ գրառումը և շարունակում են շրջել վիրտուալ աշխարհում, որը գրավել է բոլորին։ Ուսուցիչները շարունակում են իրենց տանջել, փորձելով ինչ- որ նոր բան մտցնել մեր արդեն իսկ ժանգոտած ուղեղները, որտեղ բոլոր մտքերը միայն համացացի մասին է։

Գիտե՞ք ամենից շատը ինչը չեմ սիրում, երբ ասում են. «Երկու օր ա` ինստայումս նոր նկար չեմ գցել, եկեք մի հատ նկարվենք էսօր, գցեմ…»։

Իսկ դասերն ավարտելուց հետո ցտեսություն ասելով ընկերներին, բռնում ենք տան ճամփան և շտապում տուն, որտեղ մեզ սպասում են դասերը և կրկին համացանցը։

Տանը հաց ուտելու ընթացքում անպայման գոնե մեկ անգամ մտնում ենք ֆեյսբուք և նամակ գրում մեր ընկերուհուն, ում մի քանի րոպե առաջ ենք տեսել, իսկ այդ ընթացքում ընտանիքի անդամները փորձում են խոսել մեզ հետ, բայց հասկանալով, որ մենք նրանց չենք լսում, պարզապես լռում են։ Հանգստանալուց հետո անցնում ենք դասերին, բայց այդ ընթացքում էլ չենք դադարում ստուգել հաղորդագրությունները։

Ա՜խ, թե կարողանայի վերադարձնել մանկությունս, որտեղ համացանցը տեղ չուներ, որտեղ մենք վայելում էինք կյանքը, խաղում տարբեր խաղեր` «գործնագործ», «անուն գոռոցի», «պահմտոցի» և նման այլ խաղեր։ Հետ բերեի այն ժամանակները, երբ ինձ համոզելով էին տուն տանում, իսկ ես վիճում էի, որ մի փոքր էլ խաղամ։ Իսկ հիմա երկու տարեկան երեխան արդեն կարողանում է օգտվել համակարգչից և իր ամբողջ օրն անցկացնում է համակարգչի առաջ: Հիմա երեխաներին խնդրում են, որ դուրս գնան, խաղալու, բայց ինչպե՞ս հեռանան համակարգչի առջևից, չէ որ խաղը կպարտվեն։

Բայց ի՞նչն է գրավում մեզ համացանցում: Չնայած այս թերություններին, համացանցը ունի նաև իր առավելությունները։ Ամենակարևորն այն է, որ կարողանում ես շփվել քեզնից հեռու գտնվող ընկերներիդ և հարազատներիդ հետ։ Ձեռք ես բերում վիրտուալ ընկերներ, որոնց հետ միշտ հետաքրքիր է շփվելը (իհարկե, շատերի համար տարօրինակ է վիրտուալ ընկերներ ունենալը, ում ընդհանրապես չեք տեսել, բայց հավատացեք, դա այդպես չէ, իմ սեփական փորձից եմ ասում)։ Ավելի հեշտ է անհրաժեշտ տեղեկությունը գտնել և այլն։

Իմ կարծիքով, համացանցը կարող ենք անվանել 21-րդ դարի հիվանդություն, որի բուժումը, ցավոք սրտի, դեռ չեն գտել։ Եվ ես ինքս խոստովանում եմ, որ տառապում եմ այդ հիվանդությամբ։ Բայց եթե մեզանից յուրաքանչյուրը գիտակցի, որ կործանում է իր ապագան, միգուցե և կկարողանանք գտնել հիվանդության բուժումը: Իհարկե, ոչ մեկս չենք կարողանա ընդհանրապես հրաժարվել համացանցից, բայց կսկսենք այն օգտագործել ավելի խելամտորեն։

Հույս ունեմ, որ ես սխալվում եմ, և ոչ բոլորն են այսպիսին:

 

«Նաիրյան արկածներ» Արզականում. կադրի հետևում

Վերջերս իսկական «Նաիրյան արկածներ» տեղի ունեցավ Արզականում` պրոդյուսեր Հովհաննես Թովմասյանի  և Գարիկ Աբելյանի, Գագիկ Եդիգարյանի աշխատանքի շնորհիվ, Կատյա Թովմասյանի  ու Նունե Ենգուլյանի գլխավորությամբ,   նաև հայտնի լուսանկարիչ` Էդգար Հարությունյանի, ում հետ անձամբ ծանոթացա: Բնականաբար, նրա գործը լուսանկարելն էր…

Նաև մոռացա, չէ՛, ինչ մոռանալ, ուղղակի ամաչեցի ասել նրան, որ 17.am-ի հարցաթերթիկը լրացնելու ժամանակ, որպես ճանաչված լուսանկարիչ, ես հենց իր՝ Էդգար Հարությունյանի անունն էի գրել, բայց ով կմտածեր, որ ես այդ մարդու հետ անձամբ կծանոթանամ… Ա՜յ քեզ բան…

Սկսեմ այնտեղից, որ հայրիկիս հեռախոսին զանգ եկավ: Նրան զանգում էին «Կանալ Փրոդաքշնից»… Հայրիկիս ընկերն էր նրանց համարը փոխանցել և պատմել էր, որ 17.am-ի թիմն էլ է Դարբին Արտակի մասին ֆիլմ նկարահանել: Եվ այսպես, նրանք ասացին, որ պետք է գան մեր գյուղ՝ Արզական, և նկարահանումներ անեն, նկարահանումների մեջ մտնում էր մեր դարբնոցը: Բայց այս անգամ բացառություն եղավ. ոչ թե հայրիկիս էին նկարում, այլ մեր դարբնոցը` Կատյայի և Նունեի մասնակցությամբ: Շատ հաճելի էր՝ գտնվելով կադրի հետևում, հետևել նրանց աշխատանքին, երևի շատ քչերին կարող է այդպիսի բախտ վիճակվել:

 

Արզականում նկարահանումներ էին անցկացրել եկեղեցիներում և գյուղի այլ տարբեր վայրերում:

Իսկ հիմա, ես անհամբեր սպասում եմ «Նաիրյան արկածների» եթեր գնալուն…

 

karine nahapetyan

17am.-ը որպես կյանքի ենթաբազմություն…

Ասում են, որ յուրաքանչյուր բազմություն բաղկացած է ենթաբազմություններից: Էդպես էլ կյանքն է. ունի կարևորագույն «ենթաբազմություններ»: Այ, էդ կարևորագույն «ենթաբազմությունների» շարքին է պատկանում 17am.-ը և, առհասարակ, «Մանանան»: Գիտե՞ս, «Մանանան» հրաշքներ է գործում: Արի` ասեմ: Դե ֆիզիկայից էլ գիտենք, որ դրական լիցքով մարմինները միմյանց վանում են, նույնն էլ բացասականի դեպքում: Գիտես նաև, որ մեկը պիտի դրական լինի, մյուսն էլ ` բացասական, որ ձգեն իրար: Աշխարհը, ինչպես բոլորիս հայտնի է, բացասական է արդեն վաղուց: Հա, ըհը, «Մանանան» այդ դրական լիցքն է մեզ հաղորդում, որ սկսենք ձգվել դեպի աշխարհը, մերձանալ նրա հետ ու դառնալ միասնական տարր…

Մենք ծնվում ենք «վարդագույն ակնոցով», բայց առաջին իսկ ուժգին քամուց այն կոտրվում է… «Մանանան» վերցնում է կախարդական փայտիկը ու այն նորից վերանորոգում, հնարավորություն տալիս կյանքին ու աշխարհին նայել այլ կերպ:
Կարմիր ու սպիտակ տիրույթը` 17am- կայքը, իմ օրվա անբաժանելի մասն է: Ես կարդում եմ բոլորի հոդվածները, ու որ ծանոթանում եմ որևէ 17-ցիի հետ, կարող եմ վստահ ասել նրան` ասա, թե որ հոդվածն է քոնը, և ես կասեմ` ով ես դու (կատակում եմ):

Հաճախ եմ ինձ հարց տալիս` լավ, վերջապես մի բառով կամ արտահայտությամբ, ի՞նչ է ինձ համար 17am.-ը:
Ես բնականաբար ստույգ պատասխան չգտա, բայց հիմա կփորձեմ բացատրել:
17am.-ը ինձ համար` Անիի «Ռոմանտիկ Մայիսյան»-ն է, Արման Արշակ-Շահբազյանի օրիգինալ ազգանունն ու նույնքան տարբերվող հոդվածները: 17am.-ը ինձ համար` Ղազախեցյան Անահիտն է, որն իրեն չի պատկերացնում առանց Ne me quitte pas երգի, Խաչիկյան Միլենան, ում համար շատ սպասված են ուրբաթ օրերը: 17am.-ը ինձ համար` Լիդուշն ու Միլուշն են իրենց «Շողանք միասին» երգով: 17am.-ը ինձ համար Ավագյան Գայանեն է իր պապիկի գրադարանի գրքերով, 17-ը ինձ համար` Բաղդասարյան Հայարփիի և Մելքոնյան Սարգսի թեժ բանավեճն է, 17am.-ը ինձ համար` Խեչոյան Եվայի խոհափիլիսոփայական մտքերն են ,17am.-ը ինձ համար` Պետրոսյան Ժորայի Վարդենիսի բարբառն է, 17-ը ինձ համար` Սաֆարյան Արտյոմի սերն է ֆուտբոլի հանդեպ, 17-ը ինձ համար` Զաքարյան Սոսեի Դարբաս գյուղն է` իր ողջ հմայքով, 17am.-ը ինձ համար` Քեշիշյան Աստղիկն է ու նրա սերը դեպի ռոքը, 17am.-ը ինձ համար` Հարությունյան Սեդայի յուրահատուկ պատկերացումներն են ձախլիկության մասին, 17am.- ը ինձ համար Մանե Մինասյանն է, ում հետ ծանոթացել եմ հենց «Մանանայի» շնորհիվ, 17am.-ը ինձ համար իմ` «Արտագաղթի դառը պտուղները» հոդվածն է, որից հետո ես սկսեցի ավելի ու ավելի շատ գրել, 17am.-ը ինձ համար Լյուբայի և Սոնայի նկարազարդումներն են «Խաբարբզիկում», 17am-ը ինձ համար Անի Ավետիսյանի կարոտն է առ տատիկը, 17am.-ը ինձ համար Էլադան է, ում հայրը մեր ֆիլմի գլխավոր հերոսը դարձավ, 17am.-ը ինձ համար «Մանանայի» մոտիվացնող խորհուրդներն են, 17am.-ը ինձ համար իմ` ճամբարային հրաշք օրերն են ու այն երեխաները, որոնց հետ ես մի ողջ շաբաթ անցկացրել եմ: 17am-ը ինձ համար` մի մեծ ընտանիք է, 17am.-ը ինձ համար բոլոր-բոլոր պատանիներն են, որոնք կարողանում են բարձրաձայնել այն ամենի մասին, ինչն իրենց հուզում է: 17am-ը ինձ համար ազատ դաշտ է, բայց մի տարբերությամբ` այնտեղ չկան մոլախոտեր. այնտեղ միայն անուշաբույր ու գեղեցիկ ծաղիներ են, որոնք դեռ ծաղկելու և աճելու են դեռ:
Այ, տեսնում ես` ինչ հրաշքներ է գործում «Մանանան»:

Gayane Avagyan

Ե՞րբ…

Այնքան եմ ուզում, որ շուրջս գտնվող ամեն ինչը փոխվի: Մի օր բացեմ աչքերս ու իմ դիմաց մի այլ աշխարհ տեսնեմ: Այդ աշխարհում մարդիկ շատ բարի կլինեն, կօգնեն ու չեն վիրավորի իրար: Նրանք միշտ կժպտան ու դրական էներգիա կսփռեն շուրջբոլորը: Բայց քանի որ այլ աշխարհ անհնար է ստեղծել գործնականում, գոնե փորձենք մեր այս աշխարհը լավը դարձնել:

Ուզում եմ` մարդիկ լիարժեք ապրեն, որ չզղջան հետո: Գիտակցեն, որ այս վայրկյանը կարող է էլ չկրկնվել: Բացեն աչքերը ու հասկանան` ամեն ինչ անցողիկ է, ու միայն բարին է հիշվելու, որ այսօրվա գործը վաղվան պետք չէ թողնել: Փորձենք լիարժեք ապրել ու արժևորել մեզ տրված կյանքը, սովորենք կյանքից դրականը ստանալ ու գեղեցկացնել աշխարհը, հասկանալ կյանքի իրական խորհուրդը:

Ե՞րբ…

Ե՞րբ պիտի կարողանանք սովորել մեր կյանքում իրականացող երևույթներին լավ աչքով նայել` նկատելով ոչ միայն վատը, այլև վատի մեջ թաքնված լավը:

Ե՞րբ պիտի սովորենք նայել մարդկանց աչքերին և չստել:

Ե՞րբ պիտի հասկանանք, որ չասված խոսքերը երբեմն ավելի կարևոր են:

Ե՞րբ պիտի կարողանանք մեր մեջ ուժ գտնել սխալներն ուղղելու համար:

Ե՞րբ պիտի սովորենք ժամանակն անիմաստ վատնելու փոխարեն մի օգտակար գործով զբաղվել:

Ե՞րբ պիտի հասկանանք, որ այս կյանքում ամեն ինչ հավերժ չէ. ապրել է պետք պահը:

Ե՞րբ պիտի կարողանանք նայել աստղերին ու արևին էլ հիշել:

Ե՞րբ պիտի սովորենք ասված խոսքերի, գրված տողերի տակ եղած ասելիքն էլ հասկանալ:

Ե՞րբ պիտի հասկանանք, որ մարդկանց մասին վատախոսել չի կարելի նրանց բացակայության ժամանակ:

Ե՞րբ պիտի սովորենք նորաձևություն թելադրող լինել ինքներս, ու չդառնալ նորաձևության զոհը:

Ե՞րբ պիտի կարողանանք գիտակցել, որ հարստությունը, հասարակական դիրքը անցողիկ երևույթներ են կյանքում:

Ե՞րբ պիտի հասկանանք, որ ուր էլ լինենք, մեր համար ամենաբարձր արժեքը պետք է մնա արյան գնով սրբացած ու մեզ հասած այս մի բուռ հողը:

Ե՞րբ պիտի սովորենք երջանկությունը տեսնել մանրուքներում:

Ե՞րբ պիտի գնահատենք մեզ տրվածը ու հասկանանք, որ երջանկությունը հենց կյանքի, լինելիության մեջ է:

Մի օր. գուցե վա՞ ղը:

«Անդոկ» ազգային պարերի խումբը

Հարցազրույց չարենցավանցիների կողմից արդեն շատ սիրված «Անդոկ» ազգային պարերի խմբի ղեկավար Հրայր Փարսադանյանի հետ: Հրայրը ընդամենը 17 տարեկան է, և այս տարիքում նա արդեն շատ հաջողությունների է հասել:

Լուսանկարը` Աբիռ Դավթյանի

Լուսանկարը` Աբիռ Դավթյանի

-Կներկայանա՞ք:

-Հրայր Փարսադանյան՝ «Անդոկ» ավանդական երգի-պարի խմբի ղեկավար: Սովորում եմ Պարարվեստի ուսումնարանում, նաև ուսումնասիրում եմ ժողովրդական  պարեր:

-Ինչքա՞ն ժամանակ է, որ զբաղվում եք պարով:

-Պարել սկսել եմ 6 տարեկանից, սակայն 10 տարեկանում թողել եմ պարը: Բայց հետագայում կրկին սկսեցի զբաղվել պարով, և արդեն 4 տարի է, ինչ պարում եմ:

-Ի՞նչը դրդեց խումբ ստեղծել և այն անվանել «Անդոկ»:

-Խումբը ստեղծել եմ, որպեսզի մեր երիտասարդությունը ճանաչի իր արմատները, իր ժողովրդի երգն ու պարը: Իսկ Անդոկը Արևմտյան Հայաստանում գտնվող լեռ է, որը շատ մեծ դեր է ունեցել հայերի կյանքում, քանի որ երբ սկսվել են Սասունի ջարդերը, հայերը երկար ժամանակ թաքնվել են Անդոկ լեռան անտառներում, և մի շարք հայեր, այնտեղ թաքնվելով, կարողացել են փրկվել:

-Որքա՞ն ժամանակ է, որ խումբը գործում է, և քանի՞ աշակերտ ունեք:

-Խումբը գործում է մեկ տարի: Արդեն ունենք սեփական տարածք, որը մեծ քայլ է առաջ գնալու համար, և ունենք 50-ից ավելի աշակերտ:

-Արդյոք կա՞ տարիքային սահմանափակում:

-Սեփական երկրի ազգային պարերը ճանաչելը տարիք չի հարցնում: Իհարկե, 6 տարեկան երեխան չի կարող պարել, բայց 8-90 տարեկան յուրաքանչյուր անձ կարող է գալ և ընդունվել մեր խումբ:

Լուսանկարը` Աբիռ Դավթյանի

Լուսանկարը` Աբիռ Դավթյանի

-Ի՞նչ քայլեր եք ձեռնարկում խմբի հետագա գործունեությունը բարելավելու համար:

-Խումբը արդեն հասցրել է ելույթ ունենալ մի շարք բեմերում: Քանի որ համերգները և մենահամերգները խմբի համար շատ կարևոր են, այժմ դրա համար պլանավորում ենք մեծ մենահամերգ Երևանում, նաև ցանկանում ենք համերգ կազմակերպել հենց մեր քաղաքում՝ Չարենցավանում:

-Իսկ կցանկանայի՞ք նույն կազմի հետ աշխատել նույնիսկ քսան տարի անց:

-Թեկուզ երեսուն, քառասուն տարի էլ անցնի, դա նշանակություն չունի, ես պատրաստ եմ նույն մարդկանց հետ աշխատել:

Լուսանկարը` Աբիռ Դավթյանի

Լուսանկարը` Աբիռ Դավթյանի

-Ինչ-որ բան կա՞, որ կցանկանայիք ավելացնել:

-Նախ, ցանկանում եմ շնորհակալություն հայտնել Լոս Անջելեսի «Լույս» կրթական միությանը` մեզ աջակցելու համար: Դիմում եմ հայ ժողովրդին, հայ ազգին, որ ավելի շատ հետաքրքրվի և ուսումնասիրի մեր պատմությունը,  որպեսզի իմանա, թե ով է հայը, և որտեղից է սկիզբ առնում մեր ազգը, քանի որ մի շարք մարդիկ աղավաղում են մեր ազգայինը՝ չիմանալով, թե որն է հայկականը:

Լուսանկարը՝ Հասմիկ Գիվարգիզյանի
Վայոց Ձորի մարզ, գ. Մալիշկա

Չորրորդ եղանակը

Դեկտեմբերի 1-ին Հայաստանի մարզերում եւ Երեւանում մեր թղթակիցները նկարել են ձմեռային օրվա իրենց հանդիպած ամենավառ պահը։

seda harutynyan-2

Ձախլիկությունն ապրելակերպ է

Ես ձախլիկ եմ։ Աշխարհում ընդհամենը 10%-ն է գրում ձախով։ Չնայած նրան, որ դա ինձ համար միշտ խնդիրներ է առաջացրել, մեկ է ես շատ ուրախ եմ, որ գրիչը կամ վրձինը բռնում եմ ձախ ձեռքով։

Նախկինում ձախլիկությունը թերություն է համարվել, և դպրոցի ու ընտանիքի կողմից ամեն ինչ արվել է` ձախլիկ երեխային աջլիկ դարձնելու համար։ Ասում են, որ մարդու աջ ուսին նստած է հրեշտակ, իսկ ձախին՝ սատանա, և հենց սրա հետ էլ կապում են ձախլիկների անընդհատ պատմությունների մեջ ընկնելը։

Մակեդոնացի, Հուլիոս Կեսար, Նապոլեոն Բոնապարտ, Արիստոտել, Նյուտոն, Դավինչի, Միքելանջելո, Պաբլո Պիկասո, Մոցարտ, Բեթհովեն, Չապլին, Գեյթս, Քլինթոն, Բուշ, Օբամա, Մարադոնա․ այս շարքը երկար կարելի է շարունակել։ Ըստ քեզ, ի՞նչն է միավորում այս հանճարեղ, աշխարհահռչակ մարդկանց, իհարկե, ձախլիկությունը։

Հոգեբաններն ապացուցել են, որ ձախլիկ մարդիկ ավելի խելացի են, աշխատունակ, նաև օժտված են ուժեղ բնավորությամբ։

Ըստ իս, ձախլիկությունը թերություն չէ։ Ձախլիկությունը ապրելակերպ է։ Մարդկության պատմության ամբողջ ընթացքում ձախլիկները եղել են շրջապատից վտարված անձինք և համարվել սատանայի ներկայացուցիչներ։

Գիտեք ինչո՞ւ։ Որովհետև Աստվածաշնչում աջ ձեռքը հիշատակվում է 100 անգամ և բոլոր դեպքերում էլ դրական իմաստով, իսկ ձախ ձեռքի մասին 25 անգամ, այն էլ բացասական երանգներով։ Հիմա հասկանալի է թե ինչու էին առաջ դպրոցներում երեխային պատժել ձախ ձեռքով գրելու համար։ Բայց մի՞թե մենք՝ ձախլիկներս, ծնվում ենք արդեն մի մեծ մեղքով, միայն նրա համար, որ ձախլիկ ենք: Երևի որպես պատիժ էլ ապացուցվել է, որ ձախլիկները շատ հաճախ 9 տարով ավելի քիչ են ապրում, քան աջլիկները:
Լավ ձախլիկներ ջան, վատը դնենք մի կողմ: Հիմա ոչ մեկը մեզ նման բաների մեջ չի մեղադրում: Խորը շունչ քաշեք: Սակայն ամեն դեպքում, մի բան կա, որ աջլիկները հաշվի չեն առնում. Իրեր պատրաստելիս երբեք հաշվի չեն առնում, որ ձախլիկներ կան աշխարհում: Հիմա այդ թվարկումը չեմ անի, դուք ուշադիր նայեք և գրեք այդ մասին:

Եվ հիշենք նրա մասին, որ օգոստոսի 13-ին մեր տոնն է։ Ի՞նչ եք կարծում, չնշե՞նք։

Պատանի քիմիկոսների համահայկական մրցաշարը

Դեռ սեպտեմբերից սպասում էինք պատանի քիմիկոսների համահայկական 2016 թվականի մրցաշարին: Քիմիայի ուսուցչի` «Երեխեք, պատանի քիմիկոսի համար թիմ պիտի կազմենք» արտահայտությունը ուրախացրեց բոլորիս: Նոր թիմ էինք կազմում, սակայն թիմի անվանումը այդպես էլ մնաց նույնը՝ «Win» (հաղթանակ):

Եվ վերջապես եկավ այդ երկար սպասված օրը՝ 2016 թվական, նոյեմբերի 26: Պատանի քիմիկոսների մի մեծ բանակ «բռնագրավել» էր ԱՅԲ դպրոցի ֆիզկուլտուրայի դահլիճը: Ու գրեթե բոլոր 45 թիմերի անդամների աչքերում երևում էր այն վախը, որ իրենից է կախված թիմի կիսաեզրափակիչ փուլ անցնելը, այն զգացումը, որ յուրաքանչյուրի թիմը կարող է ճանաչվել 2017 թվականի պատանի քիմիկոսների հաղթող:

Դե, բնականաբար, մինչև թեստերի լրացումն սկսելը դահլիճում աղմուկ կար, իսկ աշխատանքները սկսելուն պես լռություն տիրեց այդ հսկայական դահլիճում: Յուրաքանչյուր թիմ աշխատում էր ծայրաստիճան լռությամբ, իսկ այդ 1 ժամը անցավ 1 րոպեի նման, ինչը չէի ասի հաջորդ 2 ժամվա մասին, երբ սպասում էինք ստուգման արդյունքներին: 2 ժամ, որի ընթացքում բոլոր մասնակիցները իրենց ուսուցիչների հետ միասին անթիվ զգացումներ ունեցան: Բոլորի հայացքում արտացոլվում էր սպասումը, վախը ու հաջորդ փուլ անցնելու հույսը: Այդ ամենը, միախառնվելով իրար, վերածվում էին բակում առաջացած անհանգիստ շարժի:

Եվ վերջապես 2 օր թվացող 2 ժամից հետո սկսեցին հայտարարել արդյունքները, իսկ այդ ժամանակ չէիր նկատի մի թիմ, որը նստած լիներ իր տեղում: Բոլորը, անհամբերությամբ ոտքի կանգնած, սպասում էին իրենց թիմի արդյունքներին, երբ հայտարարվեց, որ 1-ին և 2-րդ հորիզոնականի թիմերի միջև եղած տարբերությունը 8 միավոր է, իսկ մյուս թիմերի միջև տարբերությունը շատ քիչ է: Կարծես ողջ դահլիճում լսվեց այդ բարի շշուկը.
-Հա, դե Վանաձորի «Էվրիկան» է, էլի:
Ու այդպես էլ եղավ: Վանաձորի «Էվրիկան» կարծես ցուցանիշ է դարձել: Եվ ահա ժյուրիի վերջնական որոշմամբ կիսաեզրափակիչ են անցնում 45-ից 11-ը: Եվ վերջապես մեր թիմի՝ «Win»-ի բոլոր  անդամների ու մարզչի զգացողությունները ժայթքեցին, երբ 5-րդ հորիզոնականում հնչեց՝ Աբովյանի «Win»:

Հիմա պետք է նախապատրաստվել կիսաեզրափակչին:

Լուսանկարները՝ «Այբ մրցույթներ» էջից

arman arshak

Ես Արշակ-Շահբազյանն եմ

Ասում են` փոքր տարիքում շատ հետաքրքրասեր եմ եղել, հարցերս անդադար բարձրաձայնել եմ։ Դե, հիմա այդպես չեմ. բոլոր հարցերի պատասխանները ինքս եմ փնտրում, ինչն էլ մայրիկի դժգոհության պատճառն է դառնում: Ինչպես նա է ասում, փոքր տարիքում «գլուխները տանում էի» իմ հարցերով, իսկ հիմա հարցերի պատասխանները ինքս եմ գտնում։ Լավ, ինչևէ, շարունակեմ, հոդվածս իմ հետաքրքրասիրության մասին չէ։

Չեմ հիշում` երբ էր, որ հասկացա, թե ինչ է ազգանունը, և ե՞րբ իմացա իմ ազգանունը, բայց հիշում եմ, որ հայրիկը աշխատանքից եկավ, ու ես անմիջապես հարցրի.
-Պա՛պ, ա՛յ պապ, քո ազգանունը ի՞նչ ա։
-Այն, ինչ քոնը։
-Քո՞նն էլ է Արշակ գծիկը՜․․․ Մոռացա․․․ Մի խոսքով, դրանից․․․,- դե փոքր էի ու չէի հիշում ազգանունս, որքան էլ դա զարմանալի է։
-Արշակ-Շահբազյան,- ուղղեց հայրս։
-Բա ինչի՞ համար ա տենց: Մամայինը ու էլի ուրիշներինը առանց գծիկի ա ու կարճ,- չգիտես ինչու դժգոհ տոնով հարցրի ես։
-Թուղթ ու գրիչ բեր ասեմ,- ծիծաղելով ասաց հայրիկը։

Դե ես դժգոհ հայացքս չփոխեցի՝ մտքումս ինքս ինձ հարցնելով, թե թուղթն ինչի համար ուզեց։ Թուղթը տվեցի հայրիկին, նա մի ծառ նկարեց, ճյուղերի վրա անուններ էր գրում, իսկ երկու արմատների վրա մեծ-մեծ երկու անուն գրեց։

-Սա տոհմածառ է: Ա ՛յ, այս բարակ ճյուղը դու ես, այս հաստը՝ ես, քանի որ դու իմ տղան ես ու դեռ փոքր ես, դրա համար ինձնից հետո այդ բարակ ճյուղին ես, քո տղան էլ քեզանից հետո կլինի ու էլ ավելի բարակ ճյուղի վրա, իսկ այս հաստ ճյուղը պապիդ ճյուղն է։ Քո տոհմածառի երկու արմատներն են Արշակն ու Շահբազը, նրանց անուններով էլ մեր ազգանունը կոչվում է Արշակ-Շահբազյան։

Հայրիկի բացատրելու ընթացքում ես ու եղբայրս ուշադիր նայում էինք տոհմածառին ու լսում հայրիկին։ Հայրիկի ավարտելուց հետո եղբայրս անմիջապես միջամտեց.
-Ես, որ մեծանամ, իմ ազգանունը փոխելու եմ, մենակ Շահբազյան եմ թողնելու։
-Չէ՛, պա՛պ, ես չեմ փոխելու, Արշակ-Շահբազյանը ամենալավն ա: Շահբազյան էլի կլինի աշխարհի վրա, իսկ Արշակ-Շահբազյան մենակ մեր տոհմն ա,- եղբորս հակադրվելով ասացի ես։

Ու միչև հիմա դեռ փոքրիկ Արմանի դիրքորոշումը մնացել է հստակ. ես Արշակ-Շահբազյան եմ։

Նկարչությունը` կատարյալ հանգստություն

Ի՜նչ հաճելի է, երբ տանը ունես քույր, այն էլ նկարչուհի: Հերթական անգամ համալսարանից տուն եկա՝ հոգնած ու գրեթե տապալված, տեսա, որ քույրս կրկին նկարում է:

-Հըն, Սեդ, հիմա ի՞նչ ես նկարում,- բնավորությանս համաձայն անհամբեր հարցրի ես: Ու նա այնքան էր խորասուզվել նկարչության մեջ, որ ստիպված եղա հարցս կրկնել երկրորդ անգամ:

-Հա, Ման, կներես, չընկալեցի: Սանկտ Պետերբուրգում մրցույթ է լինելու, ու հիմա քաղաքն եմ նկարում:

Շուտափույթ մոտեցա նկարին. անչափ գեղեցիկ էր դեռևս կիսատ նկարը, բայց հենց նույն պահին իմ ուշադրությունը շեղեց ուրիշ բան: Ո՜նց էր նա իր մատները սահեցնում նկարի վրայով, ի՜նչ թեթև են նրա շարժումները՝ լցված անսպառ հանգստությամբ: Ու ես նորից խոսեցի.

-Սեդ, նկարելը քեզ հանգստացնում է, չէ՞:

-Այն էլ ինչքան:

Ես գիտեմ ու համոզված եմ, եթե նա նկարելիս չլիներ, ավելի մանրամասն կպատմեր իր զգացողությունների մասին: Ես հասկանում էի, որ խանգարում եմ, բայց մեկ է, շարունակում էի հարցեր տալ:

-Ինձ կսովորեցնե՞ս նկարել: Ես էլ եմ ուզում նկարել, թեկուզ քո պես էլ չէ, բայց գոնե ինչ-որ չափով նկարեմ, մտքերս այդպես արտահայտեմ:

-Դու էլ քո տաղանդներն ունես, հիմա ես քեզ ինչպե՞ս նկարել սովորեցնեմ:

-Դե հենց հիմա չէ, մի օր, բայց անպայման պիտի սովորեմ: Ա՜խր, շատ եմ է ուզում նկարել:

-Դե հա, կփորձենք:

Ու ես շարունակում էի նայել նրա հանդարտ ու սահուն շարժումներին, նրա հանգստություն ներշնչող դեմքին: Իսկապես, սա բարձր արվեստ է, հանգստության արվեստ:

Ես անհամբեր սպասում եմ նկարել սովորելուս օրվան, մի՞թե վերջպես ես էլ մասամբ կտիրապետեմ կատարյալ հանգստության արվեստին: