Դու, հա, հա, հենց դու՝ էկրանի մյուս կողմում նստածդ, հիշո՞ւմ ես առաջին անգամ երբ ես թանգարան գնացել և ո՞ր թանգարանը: Իսկ ես հիշում եմ: Պատմեմ` լսեք…

Հերթական կիրակին էր: Հայրիկս տանն էր, իսկ իմ ու եղբորս համար տոն էր դառնում ցանկացած կիրակին, երբ հայրիկը տանն էր:
-Հագնվեք, տանեմ Աբովյանի թանգարան:
-Թանգարա՞ն, էդ ի՞նչ ա,- հարցական հայացքով նայեցի մերոնց, դե, 4 տարեկան էի: Չգիտեի` ինչ է թանգարանը:
-Հին իրեր են պահում էդտեղ,- մի կերպ փորձեց հասկացնել մայրս:
Հագնվեցինք, բռնեցինք հայրիկի ձեռքը ու գնացինք: Եղբայրս մեծ էր, երևի էլի էր թանգարանում եղել, իսկ ես ամբողջ ճանապարհին մանկական երևակայությամբ փորձում էի մտովի պատկերել թանգարանը:
-Պապ, այ պապ, ի՞նչ կա էդ սառնարանում:
-Ի՞նչ սառնարան, տղա ջան:
-Դու ասացիր, որ սառնարան ենք գնում,-դե փոքր երեխա էի, թանգարանը սառնարան էի հիշում: Ու միչև հիմա թե՛ պապան, թե՛ ապերը հիշում են այդ խոսքերս:
Ու այդպես ամբողջ ճանապարհին միայն ես էի խոսում, անդադար հարցեր էի տալիս: Վերջապես հասանք թանգարան, ու առաջին բանը, որ մտածեցի, այս էր. «Փաստորեն թանգարանում մենակ աշխատողներն են լինում»: Շրջում էինք ամբողջ թանգարանում ու կանգնեցինք մի հին տարազի առաջ: «Իսկ սա իմ տատի տարազն ա»,- մինչև հիմա հիշում եմ, թե ինչ հպարտությամբ հնչեց այդ արտահայտությունը հորս բերանից: Մի պահ միջիցս դուրս եկավ այն երեխան, ով ողջ ճանապարհին հարցեր էր տալիս «սառնարանի» մասին: Երեխա էի, բայց հպարտություն զգացի. հորս տատի տարազը թանգարանում է:

Անցել է 11 տարի, ու այդ ընթացքում, երբ այցելել եմ Աբովյանի թանգարան, հպարտությամբ բոլորի մոտ նշել եմ, որ այս տարազը հորս տատի տարազն է: Ու այդ 11 տարին իմ մեջ ոչինչ չի փոխել, երբ լսում եմ թանգարան բառը, ակամայից հիշում եմ «սառնարան» բառը, իսկ աչքերիս առաջ հորս տատի տարազն է գալիս:

Վայ, սիրահարվում ենք, երևի սիրահարվում ենք, երևի…

…Մեկ էլ, երբեք չենք մտածում, որ մի անգամ մետրո նստելիս, երկար, ուշադիր զննելուց հետո ինչ-որ մեկին սիրել ենք մի քիչ: Դե քիչ, բայց սիրել ենք: Ինքը նստած է եղել ականջակալները վզին: Նստած է եղել ու գուցե մեզ տեղ է զիջել:

Այ, տեղը զիջելուց հետո ավելի ուշադիր ենք ուսումնասիրել իրեն, դեռ մի բան էլ ձեռքի եղածը պահելու պատրաստակամություն ենք հայտնել: Էդտեղ հայացքներ ենք փոխանակել, գուցե նաև ժպիտներ: Եսիմ, ո՞վ գիտե:

Իսկ սուպերմարկետո՞ւմ, ասենք, երբ թույլ են տվել սայլակով անցնել: Իսկ այ, էդ ժամանա՞կ: Էլի նույնն է եղել: Ուղղակի հայացքների փոխարեն երևի ճանապարհներ ու մեղմ արտահայտություններ ենք փոխանակել.
-Ահհ, կներեք…
Հետո սայլակը հետ քաշելով.
-Խնդրեմ, անցեք…
Մենք էլ երևի «շնորհակալության» փոխարեն էդպես մեղմ ժպտացել ենք: Մեր ժպիտն իրենց մտքում է դաջվել, իսկ իրենց չասած խոսքերը` մեր:
Իսկ կանգառներո՞ւմ: Գիտեմ-գիտեմ, հաստատ եղել է: Նաև եղել է, որ միասին նույն ավտոբուսին ենք սպասել, կամ թե չէ, դիտավորյալ սպասել ենք, հա: Էլ չեմ ասում փողոցն անցնելիս, որ հանդիպակաց մայթերից ուսումնասիրել ենք: Հետո մենք էլ չենք նկատել, թե ոնց էդպես իրար նայելով, վայրկյանների տակ փողոցն անցանք: Անցել ենք, ու մեր սերն էլ է անցել:

Հա, ու եթե ասածներս քեզ խորթ են, ծանոթ չեն կամ ինձ չես հասկանում, գնա ու Անահիտի «Կարճալիք սեր»-ը կարդա: Կարող է մի բան փոխվի:

2016 թ-ի օգոստոսի 12-ի գիշերը դիտվելու էր ամենաուժեղ աստղաթափը: 1 ժամում 80 աստղի փոխարեն ընկնելու էին 200-ը: Աստղաթափը հնարավոր էր լինելու տեսնել երկրի բոլոր կետերից:

Երկնքին հետևելու հանդեպ սերը ստիպում է ինձ ուշադրություն դարձնել աստղագիտության հետ կապված բոլոր նորություններին ու բաց չթողնել հերթական երկնային հրաշքը տեսնելու հնարավորությունը: Ամեն տարի, կարդալով սպասվող աստղաթափի կամ խավարման մասին, վերցնում եմ թեյը, նստում պատուհանի մոտ ու լարում տեսողությունս՝ առանց մի ակնթարթ շեղվելու: Բայց ինչպես միշտ, լուսինն ամբողջ գիշեր պահպանում է իր լույսը, իսկ աստղերը՝ իրենց տեղերը: Մի ամբողջ անքուն գիշեր անցկացնելուց հետո նորից հուսահատված դիմավորում եմ լուսաբացը:

-Ա, էս հավաբնից ի՞նչ պիտի երևա,- կատակում է ընկերուհիս՝ Անահիտը, ով ինձ հետ կիսեց օգոստոսի 12-ի անքուն գիշերը:

Համենայնդեպս, բազմաթիվ հուսահատ ջանքերից հետո, ես որոշում եմ փորձել ևս մեկ անգամ: Ինչպես ասում են՝ «Հույսը վերջինն է մեռնում»: Լցնում եմ թեյն ու նստում պատուհանի մոտ: 1 ժամ… 2ժամ… «Օֆ, իրոք որ անիմաստ ա»,- մտածում եմ ես ու արդեն պատրաստվում եմ հեռանալ պատուհանից: Վերջին անգամ հայացքս գցում եմ երկնքին ու… Ընկա՜վ… Աչքերիս չեմ հավատում: Տրորում եմ աչքերս ու նորից նայում վերև: Երկրորդ աստղն է ընկնում… Ուրախությունից չգիտեմ՝ ծիծաղե՞մ, թե՞ լացեմ: Սա ոչ միայն կյանքիս առաջին աստղաթափն է, այլև առաջին անիրական թվացող երազանքի իրականացումը… Ընկնող աստղերի թիվը գնալող ավելանում է, ու ես պահը չկորցնելով հետևում եմ նրանցից յուրաքանչյուրին: Ամբողջ քաղաքը քնած է, իսկ նրա գլխավերևում երկինքը լուռ հրաշքներ է գործում…

Երբ ինչ-որ բան շատ ես ցանկանում, ամբողջ տիեզերքը նպաստում է, որ քո երազանքը ի կատար ածվի:

Էս տարի որոշվեց, որ ամառային հանգիստս պիտի գյուղում անցկացնեմ: Սյունիքի մարզ, Գորիսի գյուղերից մեկը՝ Խոզնավար: Դժվար լսած լինեք էդ գյուղի մասին՝ լրիվ աշխարհից կտրված տեղ է: Ես սկզբից, ինչպես գրեթե բոլոր դեռահասները, ասում էի. «Ինչի՞ս ա պետք: Քաղաքում ինձ համար հանգիստ ապրում եմ, էնտեղ ոչ մի հետաքրքրություն չկա»: Դե, առաջին շաբաթն էլ անհետաքրքիր անցավ…

Մի օր վերջապես դուրս եկա` գոնե խաղալու: Դուրսն էլ երեխեք կային: Մոտ մի ժամ խաղացինք, հետո հոգնած նստեցինք տներց մեկի քարերի դիմաց: Ու եկան… Ովքե՞ր: Կովերը… Չէ, իրենցից չեմ վախենում, իսկ այ ցուլը… Սա ուրիշ թեմա է… Ու, չգիտես` ինչու, ցուլը հենց դեպի ինձ եկավ: Չմտածեցի մի կողմ քաշվելու մասին, որովհետև այդ ամենը շատ արագ ստացվեց: Մինչև պաշտպանվելս մի փոքրիկ հովիվ կանգնեց իմ ու ցլի մեջտեղում: Դե, ցուլն էլ միանգամից մի կողմ շրջվեց:

Հովիվը՝ Ալենը, ընդամենը 8 տարեկան երեխա է: Հասկացա, որ գյուղի երեխաները մի տեսակ ուրիշ են, իրենք վախ չունեն ոչ մի բանից… Դե ես էլ Ալենին ասացի, որ գոնե մեզ հետ մի քիչ մնա, հետո կգնա:

Հովիվը պատասխանեց.

-Է՜, քինում եմ, հազար հատ գործ օնիմ:

Հազար հատ գո՞րծ: Քաղաքում 16 տարեկանների մեծամասնությունն է պարապ, իսկ այս 8 տարեկան երեխան հազար հատ գործ ունի… Ժամանակ չունի խաղալու… Ու ինքը դա որպես ծանր բեռ չի ընդունում, գիտի, որ այդ գործերը իր համար է անում:

Այդ օրվանից այնպես եմ այս գյուղը սիրում, որ նույնիսկ գնալ չեմ ուզում: Երեխաներն այնքան ազնիվ ու լավն են, որ տխրում եմ՝ Աբովյանում էսպիսինները շա՜տ քիչ են:

Սիրեցի Խոզնավարն իր բնակիչներով, բարբառով ու մաքուր օդով, հա, մեկ էլ, աշխատասեր մարդկանցով: Բոլորն են էստեղ աշխատում… Բոլորը: Մեջների «թամբալը» ես եմ: