hripsime baloyan

Անհամապատասխանություն

Հետաքրքիր է իմանալ` արդյո՞ք Հայաստանի Հանրապետության մարզերի բնակչության թիվը համապատասխանում է աշխարհագրության դասագրքում նշված թվին: Գուցե թվերն ուռճացվա՞ծ են կամ պակա՞ս, թեև վերջինի դեպքում կասկածում եմ:

Իմ տպավորությամբ, Շիրակի մարզում բնակչության թիվն օր-օրի նվազում է և չի համապատասխանում գրքային տվյալներին: Հիմա կմտածեք, թե որտեղից գիտեմ կամ ինչի՞ց եմ ենթադրում: Բնականաբար չեմ հաշվել և չեմ էլ կարող ստույգ թվեր ներկայացնել տարբերությունը ցույց տալու համար, բայց որոշ բաներ ակնառու են: Օրինակ` նկատել եմ, որ մարդկանց ակտիվ շարժ մարզում չկա: Ասես միապաղաղության մեջ ենք հայտնվել: Փողոցում   քայլելիս ավելի հաճախ եմ հանդիպում նույն դեմքերին ու հիշում, որ արդեն ինչ-որ տեղ տեսել եմ այդ դեմքը՝ հենց նույն հայացքով: Դիմացինն էլ ինձ է հիշում և մտածում. «Այն խանութում կամ սրճարանում եղած աղջիկն է», ու կարծես արդեն ծանոթներ լինենք, կարելի է ասել՝ «դեմքով ծանոթներ»: Ծիծաղելի է հնչում, բայց իրականում այդքան էլ ծիծաղելի չէ: Ծիծաղելի չէ, երբ հասկանում ես, որ տվյալ անձի բարեկամին, ընկերոջը կամ թեկուզ ծանոթին դու էլ ես ճանաչում: Երբ պարզում ես, որ նոր ձեռք բերած ընկերների, ծանոթների շրջանում արդեն շատերին ես ճանաչում: Անգամ սոցցանցերում է դա երևում. «Հարցում` նոր ընկերներին ավելացնելու, 7 ընդհանուր ընկեր»: Ու երբ ինչ-որ մեկին ես մատնանշում կամ ուղղակի նկարն ես ցույց տալիս, լսում ես արդեն ձանձրալի դարձած այս նախադասությունը. «Վա՜յ, ես էլ գիտեմ իրեն»: Արդեն ինչ-որ բան ասելն ու մեկնաբանելն է ձանձրալի դառնում, որովհետև բոլորը բոլորին ճանաչում են, և ուրեմն՝ ամեն ինչ գիտեն:

Մի խոսքով, ինչ եմ ուզում ասել. հին դեմքեր, ոչ մի թարմություն ու նորություն: Ու կամաց-կամաց   անհետաքրքրությամբ ես լցվում և ինքդ էլ ես նպաստում կյանքի միապաղաղությանը: Սկսում ես այլ տեղերում հետաքրքրություն փնտրել: «Այլ տեղեր»-ո՞ւմ: Ի՞նչ եք կարծում, որոնք են այդ «այլ տեղերը»: Ես շատ կուզեի, որ Հայաստանի Հանրապետությունից դուրս չլինեին դրանք, սակայն հիմնականում ՀՀ -ից դուրս են լինում, և հաճախ, ցավոք, շատ հեռու:

Արարատի մարզ, գ. Լուսառատ
Ֆոտո՝ Աստղիկ Քեշիշյանի

Հայաստանի մեկ րոպեն

Օգոստոսի 17-ին, ժամը 17:17 Հայաստանի տարբեր մարզերում գտնվող մեր թղթակիցները զինվել էին տեսախցիկներով եւ լուսանկարել այն, ինչ կատարվում է իրենց շուրջը։ Հյուսիսային Ամասիայից մինչեւ Սյունյաց Դարբասը, Մալիշկայից մինչեւ Ստեփանավան, Աբովյանից մինչեւ Լուսառատ. տասնյակ գյուղերի ու քաղաքների կյանքը նույն օրվա նույն րոպեին մի ֆոտոշարքում։

mariam hayrapetyan

Դիլիջանյան մեդիա ճամբար. ես, ճոճանակն ու փիքսիլեյշնը

Ի՞նչ է կատարվում ճամբարում, հետաքրքրում է ընթերցողին, ես էլ պատասխանեմ, որ շատ բան է կատարվում ճամբարում: Ես կպատմեմ, որ հակառակ դրսի ոչ այնքան տրամադրող եղանակի, մեզ մոտ իհարկե անբացատրելի ջերմ մթնոլորտ է: 

Ազատ ժամ էր, զբաղված էին բակի գունավոր կարուսելները: Հենց այդ կարուսելներից մեկի ու իմ արկածը կպատմեմ ձեզ:

Հեռվից գալիս եմ, Սոֆյան ճոճվում է ճոճանակի  վրա, ես մոտեցա, ասում եմ.

-Սոֆ, ախր, դու շատ գուզես է, որ ես նստիմ էդ ճոճանակի վրա ու խաղամ:

Սոֆյան մի պահ չհասկացավ` ինչ եմ ասում, հետո  մի քիչ չեմուչում արեց, բայց իջավ, որ ես խաղամ:

Նստեցի, ինձ համար ճոճվում էի, պտույտներ էի անում, խաղում էի կրկեսի  աշխատողի պես, մեկ էլ  մի յուրահատուկ պտույտից հետո ծեփվեցի գետնին` դառնալով  ողջ ճամբարի զվարճանքի պատճառ: Վեր կացա բոլորի օգնությամբ, ու պատրաստվեցի փիքսիլեյշնի նկարահանմանը:

Հիմա կասեք` ի՞նչ է փիքսիլեյշնը, չէ՞: Դա անիմացիայի տեսակ է, որտեղ նկարահանումը կատարվում է ոչ թե  վիդեոյի, այլ ֆոտոյի օգնությամբ: Հենց նույն տեսարանի տարբեր փուլերը բազմաթիվ ֆոտոներով  միացվում է իրար: Շատ ժամանակատար, հնարավոր է նաև, ձանձրալի գործընթաց է: Բայց քանի որ ես առաջին անգամն եմ մասնակցում այս նկարահանմանը,  ինձ համար շատ հետաքրքիր, զվարճալի գործընթաց է: Մեր բեմադրող ռեժիսորը Սիսակն է, կամ պարզապես` Սիսոն: Կրեատիվ, համով գաղափարներով մարդ: Ավելի վաղ նրա հետ քննարկեցինք  գաղափարներ, ընտրեցինք ու  նկարահանեցինք: Նկարահանման հրապարակում մեզանից մի քանիսը խաղում էին  ճոճանակներով, մի քանիսը սահարանի մոտ էին խաղում, մի քանիսը ու ես էլ միասին, կշեռքանման  կարուսելի վրա էինք: Ընթացքում մեզ միացան երկու շունիկ, որոնց սկզբում ուրախ էինք, բայց հետո սկսեցին խանգարել մեզ:

Փիքսիլեյշնի մասին էլ չեմ պատմի, որպեսզի պահեմ հետաքրքրությունը և հավեսով դիտենք: Երբ վերջացրեցինք նկարահանումը, ես հիշեցի, որ հոդվածս դեռ չեմ ավարտել, մտա  դահլիճ, ու պատկերը ամբողջովին փոխվեց: Նստած էին մի քանի հոգի կլոր սեղանների մոտ, համակարգիչների դիմաց ու ստեղնաշարն են չխկչխկացնում:

Իրականում իրենք նյութեր են գրում և հավաքում: Ամբողջ դահլիճով այդ թույլ աղմուկն էր լսվում: Ճամբարում չկա մի այնպիսի  թղթակից, որ օրը գոնե մի անգամ այս գործին չլինի: Նկարահանումներ, ֆոտոարշավներ, հարցազրույցներ, իսկ օրվա մյուս մասը գրում ենք այդ ամենի մասին:

Ինձ էլ մինչև օրվա վերջ նույնն էր սպասվում:

hripsime baloyan

Հպարտ եմ, որ հայ եմ, հպարտ եմ, որ գյումրեցի եմ

Ես սպասում էի այս պահին: Չգիտեմ, եղա՞ն մարդիկ, ովքեր գուշակեցին, թէ ինչի մասին է խոսքը,  բայց այ, գյումրեցիները, ուղղակի իրավունք չունեն չգուշակելու:  Դե իհարկե, խոսքը օլիմպիական խաղերում ոսկե մեդալ վաստակած Գյումրիի և ամբողջ Հայաստանի Հանրապետության հպարտության` Արթուր Ալեքսանյանի, մեր  «Սպիտակ Արջ»-ի  մասին է: Ինչպես կարող էի չանդրադառնալ այս թեմային և նրա գլխավոր հերոսին: Բնականաբար, չենք մոռանում նաև մեր մյուս երեք պարծանքներին`  Միհրան Հարությունյանին,Գոռ Մինասյանին և Ռուբեն Ալեքսանյանին:  Նրանց շնորհիվ է, որ հայը, հայ ազգը ունեցավ պահեր, զգացումներ, որոնք անբացատրելի են և անկրկնելի:

Թև այն դժվարությունների, որի միջով անցել ու շարունակում է անցնել Հայաստանը իր ժողովրդի հետ միասին, միևնույն է, չենք դադարում զարմացնել մեր մարզիկներով, որովհետև մերոնք միայն ֆիզիկապես չէ, որ գերազանցում են այլազգիներին, գերազանցում են նայև մարդկային, հոգևոր և մի շարք այլ բարձր արժանիքներով:

20 տարի անց Հայաստանի Հանրապետությունը օլիմպիական խաղերից կվերադառնա  ոսկե  մեդալով և դա շնորհիվ Գյումրիի, հենց Գյումրիի տված առյուծորդու՝ Արթուր Ալեքսանյանի: Բառերը, բառակապակցությունները, նախադասությունները չեն կարող ներկայացնել այն, ինչն այս պահին իմ ներսում է կատարվում:

Տագնապ, սրտի թրթիռ, որ ինձ նման զգում էր երևի թե յուրաքանչյուր հայ,  անհատույց չէր կարող մնալ: Արթուր Ալեքսանյանի շնորհիվ շատերի համար բացահայտվեց Հայաստանի Հանրապետության ոչ այդքան շքեղ, ոչ այդքան հարուստ, բայց միևնույն ժամանակ, հզոր քաղաքը` Գյումրին:

Քիչ չեն դեպքերը, երբ հենց գյումրեցի մարզիկների շնորհիվ   է Հայաստանի Հանրապետությունը համաշխարհային մրցույթներից վերադառնում  գլուխը վեր պարզած :

«Լամփ»-ըս

Երևի ձեզ վերնագիրը շատ տարօրինակ թվաց: Ես հիմա ամեն ինչ կբացատրեմ:

Մայիս ամիսն էր: Մեզ կանչեցին Word Vision-ի Ամասիայի գրասենյակ և ասացին, որ հետաքրքիր ծրագիր է լինելու անունը` ԼԱՄՓ, ու եթե ցանկանում ենք, կարող ենք մասնակցել ծրագրին:

Ես էլ ասացի` էս  ի՞նչ է, «Լամփ» մի քիչ տարօրինակ է, բայց թե քանի որ սիրում եմ մասնակցել տարբեր ծրագրերի, որոշեցի մասնակցել: Լրացրի հարցաթերթիկը և գնացի տուն:

Մի քանի օր անց մեր մոտ եկան Երևանի «Երիտասարդները հանուն զարգացման» հիմնադրամի երիտասարդները, ովքեր ծրագրի հեղինակն էին, և սկսեցինք ծանոթանալ ծրագրին, որը ինձ շատ դուր եկավ:

Նախ, ուզում եմ ասել, որ ԼԱՄՓ-ը դա հապավում է՝ լինելով ակտիվ միացիր փոփոխությանը: Դե ես էլ, քանի որ շատ ակտիվ եմ, չէի կարող չմիանալ փոփոխությանը:
Դա մի վայր է, որտեղ մենք թիմով կարող էինք խոսել մեզ հուզող հարցերի մասին: Մեծ միջոցառում էր լինելու օգոստոսի 12-ին՝ երիտասարդների միջազգային օրը:
Սկզբից մտածեցի. «Ես` ուր, բեմը` ուր»: Բայց դե փորձը փորձանք չէ:
Իմ թիմի հետ նրանց ուղարկեցինք մեր գաղափարը, ելույթի նախատիպը և ընտրվեցինք: Որոշ չափով ուրախացնող, որոշ չափով էլ պարտավորեցնող բառ է:
Մեր ելույթի վերնագիրն էր` «Մեր փոխարեն»: Այն ծնողների մասին էր, որոնք մասնագիտություն էին ընտրում երեխայի փոխարեն և ստիպում նրանց` շարունակել այդ ուղղությամբ:
Ձեզի սեմ` վերնագիր ընտրելուց դժվար, մեկ էլ ըդոր մասին գրելն է: Եվ շնորհիվ մեզ ուղղորդող Ալլայի, դա ստացվեց: Այն 10 անգամից ավել փոփոխել ենք և վերջում հասել մեր ցանկալի արդյունքին: Վերջապես ելույթն արդեն պատրաստ էր:
Սքայփով մի քանի անգամ Ալլային ներկայացնելուց հետո մենք պատրաստ էինք մեծ ելույթին:
Օգոստոսի 11, շատ սպասված օր: Արդեն հասկացաք. վերջին օրն էր, մենք մեր թիմով՝ ես,  Հասմիկը և Շուշանը, գնացինք Դիլիջան: Այնտեղի Կենտրոնական դպրոցում էր լինելու միջոցառումը: Միջոցառմանը մասնակցելու էին եկել շուրջ 50 երիտասարդ  Հայաստանի բոլոր մարզերից, որոնց արդեն ճանաչում էինք: Իսկ հիմա արդեն լավ ընկերներ ենք դարձել:
Սկսվեցին փորձերը սկզբից միայն Ալլայի առաջ, հետո մեզ ուղղորդողներ՝ Հայկի, Խաչիկի, Սեդայի,Դիանայի, հետո բոլոր մասնակիցների, իսկ վերջում… 300 հոգանոց հանդիսատես:
Մեր վրա դրված պատասխանատվությունը մեծ էր, քանի որ մեզանից էր կախված ծրագրի շարունակականությունը:
Եկավ երկար սպասված օրը, օգոստոսի 12՝ երիտասարդների միջազգային օր: Բոլորիս ելույթները պատրաստ էին: Մենք ուղևորվեցին Դիլիջանի կենտրոնական դպրոց:
Ազդարարվեց ԼԱՄՓ-ի սկիզբը: Մենք հանդես էինք գալու երկրորդը: Դռան հետևում կանգնած մտածում էինք մեր ելույթին մասին, հանկարծ Շուշանը գոռաց.

-Իիիիի… Էրեխեք, ես ինչըղ բդի միկրաֆոն վերցնեմ:
-Է, դե զզվցըրիր, Շուշան,- ջղայնացավ  Հասմիկը,-սաղ էլ լավ կեղնի:
Բարձրանում էինք բեմ, հանկարծ Ալավերդու մասնակից Սոնան և Երևանի Էլենը ասացին.
-Երեխեք մենք ձեզ հետ ենք:

Եվ Հայկը հայտարարեց, որ մեր հերթն է: Մարմնովս մի տեսակ դող անցավ, անցան բոլոր վախերս, ու բեմ բարձրացանք: Խոսելու հերթը հասավ ինձ, ժպտացի, սկսեցի խոսել: Կարծես ճախրում էի երկնքում ու հանկարծ հանդիսատեսի վրայով թռչող հայացքս կանգ առավ Ալլայի ժպտադեմ աչքերի վրա: Ես ավելի ոգեշնչվեցի ու անգամ չհասկացա, թե երբ ավարտեցի խոսքս: Սթափվեցի ծափահարությունների ձայնից: Իջանք բեմից ու գնացինք Ալլայի կարծիքը իմանալու:
Մեր դիմաց դուրս եկավ Ինգան ամուր գրկեց ու ասաց.
-Շնորհավոր, երեխեք ջան, շատ լավ ելույթ ունեցաք:
Հասանք Ալլային: Նա մի քիչ տխուր էր, մեր ելույթի ժամանակ փչացել էր պրոյեկտորը, ինչի պատճառով նկարները չկարողացավ ցույց տալ: Բայց նաև ուրախ էր, որ ելույթը ստացվել էր:
Երբ ավարտվեց միջոցառման առաջին հատվածը, Հայկը մոտեցավ վերջին շարքում նստած մի աղջկա ու հարցրեց.
-Եթե հնարավորություն ունենայիք, ո՞ր թիմին կուզեիք միանալ:
-Երկրորդ,- ասաց նա ժպտալով:
Այդ պահին այնքան ուրախացանք, ասես աշխարհը մերը լիներ:
Հիմա նստած գրում եմ այդ մասին, և հասկացա որ սիրեցի հանդիսատեսին, և հանդիսատեսը սիրեց ինձ:
Շնորհակալ եմ ձեզ ամեն ինչի համար, ԼԱՄՓ-ի կազմակերպիչներ ջան, և ուզում եմ մի բան ասել.
-Չմոռանաք մեզ…

Լինելով ակտիվ միանում ենք փոփոխություններին, չէ՞:

Աշխարհը իմս էղնի

Լուսանկարը՝ Հարություն Հայրապետյանի

Լուսանկարը՝ Հարություն Հայրապետյանի

-Է, բալա ջան, 3 տարեկան էի, մորս հետ հորս համար հաց կտանեինք: Ձեռը բռնի ու գնացի: Դուսն էլ ըմբես ցուրտ ձմեռ էր: Հերս վաենկոմը կաշխատիր: Գնացինք հասանք, դուս էր եկե, մեզի կսպասեր: Մորս ձեռից առա հացն ու ձների մեջ թավալ տալով հասա հորս մոտ: Հասա ու թռա գիրկը, ձիգ գրկի, ու ինչղ օր աշխարհը ընձի տային:

Սկսվավ էդ պատերազմը: Հորս էլ տարան…

Գնա՜ց: Էլ ոչ մի խաբար չունեցանք: Ոչ էլ էդ անդեր սև թուղթն էկավ: Սին` անհետ կորած է:

Սաղ կյանքս մտածել եմ` ով իմանա, կարող ա` հմե եդ գա: Հմե օր կմտածեմ, գիտեմ թե էլի տուն բդի գա, ես էլ էն 3 տարեկան երեխու պես էրտամ ու ըմբես ձիգ գրկեմ ու էլ բաց չթողնիմ, օր սկան տարվա կարոտս առնիմ, ու օր աշխարը իմս էղնի:

Դիլիջանյան մեդիա ճամբար. օր երկրորդ

Գիշերվա անուշ քնից հետո առավոտը ավելի անուշությամբ բացվեց մեր հաճելի անձնակազմով սենյակում: Ընկերական հարաբերությունները ավելի ծիծաղելի և ամուր երանգ են ստանում նախաճաշի ժամին:  Ճաշարանում կերակրում են միայն, երբ սեղանի կազմը լրացված է լինում: Ահա այդ պահին քաղցը մեզ ստիպում է հավաքել մեր հարևան սենյակների ընկեր-ընկերուհիներին  և հաղթարշավել դեպի ճաշարան ՝ տիկին Գայանեի պատրաստած համեղ ճաշերը համտեսելու: Հետո իհարկե մեզ ավելի հետաքրքիր աշխատանքներ էին սպասում: Մենք վերհիշեցինք լուսանկարներ անելու մի շարք կարևոր հիմունքներ, որոնք արդեն սովորել էինք Զիկատարի դասընթացի ժամանակ: Անցանք նաև կանոններ կապված արդեն վիդեո և ֆիլմ նկարելու հետ: Այնուհետև բաժանվելով խմբերի, հարցազրույցներ վերցրեցինք միմյանցից: Բավականին հետաքրքիր անցավ, քանի որ հարցազրույցի միջոցով կարողացանք ավելի լավ ճանաչել միմյանց ու մտերմանալ: Ճաշից հետո վարպետության դաս ունեցանք «ՊանՖոտո» գործակալության  ֆոտոլրագրող  Արամ Կիրակոսյանի հետ: Մի քանի ժամում քննարկեցինք ֆոտոյի 200 տարվա պատմությունը . դիտեցինք հայտնի լուսանկարիչների աշխատանքները՝ այդ թվում նաև Արամ Կիրակոսյանի աշխատանքները: Ամենատպավորիչը ինձ համար  հոգեբուժարանում գտնվող մարդկանց լուսանկարներն էին: Դեմքեր, որոնցից յուրաքանչյուրը իր մեջ մի յուրօրինակ, իր տեսակի մեջ ամենաճիշտ իրականությունն էր ամփոփում:
Հետո ֆիլմերի գաղափարների ընտրության քննարկում եղավ, որը շարունակվեց ընթրիքից հետո: Վաղը մենք ֆիլմ ենք նկարելու:

Քանի որ օրը հագեցած էր, մեզ 21:30-ին  հանգիստ տրվեց: Մի մասը շտապեց քնելու, մի մասն էլ որոշեց մի քիչ ժամանցային խաղեր խաղալ:

Մարինե Իսրայելյան

***

Արդեն մի քանի ամիս շարունակ «Մանանայի» հետ  աշխատել ենք միայն օնլայն: Երեխեքին ՝ մյուս թղթակիցներին էլ չէի ճանաչում, միայն կարդացել էի շատերի նյութերը ու դրանով ծանոթացել էի նրանց աշխարհայացքին: Իհարկե, այդքանը  բավական չէր  ընկերանալու համար: Եվ ահա մենք ՝ թղթակիցներիս մի մասը, մեդիա ճամբարում ենք: Հիմա ընկերանալու, շփվելու ժամանակն է:

Այսօր երկրորդ օրն է,  ու մեզ արդեն հանձնարարվեց երեք հոգանոց խմբեր կազմել և միմյանցից հարցազրույց վերցնել: Այս հանձնարարության հիմքում ընկած էր,  տեսանկարահանման և հարցազրույցի  վերաբերյալ ստացած գիտելիքների վերանայումը: Բայց ինչպես ես հետո գլխի ընկա, այստեղ  մենք ևս մի բան շահեցինք: Մենք ճանաչեցինք իրար շատ մոտիկից: Դե պատկերացրեք, մեկս մյուսիցս հարցազրույց վերցնելու համար  գրում ենք բազմաթիվ հարցեր, ապա տալիս ենք այդ հարցերը, և շատ անկեղծ պատասխանում:

Ես աշխատում էի Վահեի ու Անիի հետ: Մի քսան րոպե նկարհանման վայր ման եկանք` մեր սովորած նոր տեխնիկական պահանջներին համապատասխան: Մեկ լույսն էր վատը, մեկ դրսում աղմուկ էր, հյուրանոցի  ճաշարանում սառնարանների ձայնը  թույլ չտվեց, և այդպես   վերջապես գնացինք Անիի ննջասենյակ, փակեցինք պատուհանները, անջատեցինք սառնարանը և համարյա թե կատարյալ լռության մեջ սկսեցինք:
Առաջինը  ինձ էին հարցեր տալիս: Ես մեկ «շաշ-շաշ» պատասխաններ էի տալիս, մեկ զայրանում էի հարցերի վրա, ու դառնում ընդհատման պատճառ: Դե, ինչպես բոլոր նկարահանումների ժամանակ, այդպես էլ  այստեղ, մեկ էլ մեզ այցելեց  անկառավարելի  ծիծաղ» կոչվածը, որը մեզ ուղեկցեց  նկարահանումների ողջ ընթացքում: Ե՚ս, Անին, հետո` Վահեն: Ես  երկուսին էլ շատ լավ ճանաչեցի,  շնորհիվ իմ մանրակրկիտ հարցադրումների: Ես  տալիս էի նախատեսածից շատ հարցեր: Չնայած նրան, որ նախատեսված էր շատ կարճ հարցազրույց  անց կացնել, ես ավելի ու ավելի էի «մանրանում»: Վերջում էլ ասեմ`
«լավ էլ կենեի, ես  չէի կրնա էտ հնարավորությունը բաց թողնայի, ես բդի ճանչեի չէ՚՞»:

Մարիամ Հայրապետյան

davit ayvazyan

Երանի

Ամառային արձակուրդների սկզբում արդեն պլանավորել էի,  թե ինչպես եմ այն անցկացնելու: Դրա մեջ նաև մտնում էր այն, որ պետք է գնայի գյուղ  ու մի քանի օր մնայի տատիկիս հետ: 

Մի խոսքով, գնացի գյուղ, գյուղի անունը Ախուրիկ է:  Ասեմ, որ շատ ուշ-ուշ էի գնում գյուղ, բայց այդուհանդերձ, ինձ այնտեղ բոլորը ճանաչում են: Ես միշտ զարմացել եմ, որ գյուղում բոլորը մեկը մյուսին ճանաչում են, սկսած 4 տարեկան երեխաներից մինչև  ծերերը: Այդ օրերի ընթացքում  ընկերս ինձ խնդրեց, որ իրեն օգնեմ` բեռնել խոտի տուկերը մեքենայի վրա: Չմերժեցի նրա խնդրանքը և գնացի օգնելու: Բեռնելուց հետո մեքենան խոտը պետք է տեղափոխեր այլ գյուղացու տուն, որը գտնվում էր մոտավորապես 2000մ հեռավորության վրա: Նստեցինք մեքենան և ճամփա ընկանք: Ճանապարհին հասանք մի նեղ արանք, որտեղ ծառի հաստ ճյուղերը թափվել էին ներքև և փակել ճանապարհը: Հարևաններից մեկն էլ իր մեծ մեքենան էր այդ նեղ արանքում կանգնեցրել, բայց տերը տանը չէր: Որոշեցինք մեքենան հրելով հանել այդ արանքից, որպեսզի ճանապարհը բացվի:  Պետք է հրեինք մի 30 մետր: Ես, ընկերս և նրա հորեղբայրը չկարողացանք հրել, և արդեն հուսահատ որոշեցինք սպասել մեքենայի տիրոջը, բայց հանկարծ օգնության հասավ հարևաններից մեկը (մոտավորապես 60 տարեկան): Սակայն էլի բան դուրս չեկավ: Հետո միացավ մյուս հարևանը` կրկին նրա տարիքին: Սկսեցինք հրել արդեն մի քիչ ավելի լավ: Հետո դուրս եկան նրանց կանայք, հարսները:

Երբ արդեն սկսել էինք հեշտ հրել, եկավ մեքենայի տերը, և ոչ թե նստեց մեքենան, այլ սկսեց մեզ հետ հրել: Ի վերջո բեռնատարի անցնելու համար տեղ բացեցինք: Շնորհակալություն հայտնեցինք հարևաններին ու շարունակեցինք ճանապարհ: Մեկ ժամ անց ավարտեցինք գործը, ու ես դուրս եկա ընկերոջս տնից, որպեսզի վերադառնամ տատիկիս մոտ: Այնքան հպարտ էի քայլում գյուղով, այնքան լավ էի ինձ զգում, որ քայլում եմ մի գյուղով, որտեղ իսկապես կա բարեկամություն, կար ընկերասիրություն և, վերջապես, կա միասնականություն: Քայլում էի դեպի տուն, ինքս ինձ ասելով. «Ախ, երանի ողջ հայ ազգը լիներ այսպես: Երանի ողջ Հայաստանը լիներ այսպիսին, և այդ ժամանակ մենք իրոք կլինեինք անպարտելի»:

Շուշան Վահանյան

Ծիրանի չրի ճամփորդությունը և անփառունակ վախճանը

Ուզում եմ պատմել մի փոքրիկ զվարճալի դեպք մեր գյուղի առօրյայից:

Ի տարբերություն Արարատյան դաշտավայրի բնակավայրերի, մեր գյուղում` Շիրակի մարզի Բանդիվանում, տարիներ առաջ ընդհանրապես որևէ մրգից չիր չէին պատրաստում, բայց հիմա մեր գյուղում շատ տնտեսուհիներ, այդ թվում մայրս, սկսել են չրագործությամբ զբաղվել:

Սովորականի պես այս տարի մայրս մաքրեց, լվաց Հայաստանի զարդը՝ քաղցր ծիրանը, գեղեցիկ շարեց սկուտեղի մեջ ու այդպես մի քանի օր շարունակ սկսեց ամեն օր արևի հետ չիրը պտտել մեր տան մեջ: Չգիտես ինչու, մի օր էլ մայրս որոշեց չիրը դնել մեքենայի վրա.

-Արևն ըդեղ ավելի լավ կտաքցնե, չիրը շուտ կչորնա,- ասաց ու դրեց:
Դե, հայրս էլ, խոտհնձի գործերով խառը, արագ եկել էր տուն, որպեսզի մեքենայով շտապ դաշտ գնար: Չէր նկատել սկուտեղներն ու նստել էր մեքենան, իր հետ մինչև հարևանի դուռ տարել էր մեր չիրը: Պարզ է, սկուտեղն ընկել էր: Հայրս սկուտեղը տվել էր մեր հարևանի երեխային, որպեսզի բերի մեր տուն: Էս երեխան եկել էր, բայց տուն չէր մտել: Սկուտեղը դրել էր դռան մոտ: Դե, մեր բարի հավերն էլ եկել-կերել էին, ու մայրիկիս աշխատանքը ջուրն էին գցել:

Մենք մտածում էինք, թե սկուտեղը կա, չիրը` չէ: Տեսնիս` ի՞նչ է եղել: Երեկոյան հայրս եկավ ու ամեն բան ընկավ իր տեղը: Միայն թե մնացինք առանց չրի:

hripsime baloyan

Աղվերանի մեդիա ճամբար. Մեդիա ճամբարի նախօրեին

Ուզում եմ կիսվել մեր տանը տիրող իրավիճակի մասին այն պահից սկսած, երբ իմացա, որ այս անգամ ինձ էլ է բախտ վիճակվել «Մանանայի» կողմից կազմակերպված Մեդիա ճամբարին մասնկացել: Դե ինչ, սկսեցինք:

Տու-լու-լու-լու-լու, տու-լու-լու-լու-լու…

-Հռիփսիմե, հեռախոսդ է:

-Մամ, թե դասարանի երեխեքն են, վերցրու, սա` Հռիփսիմեն քնած է, ուշ կզարթնի:

-Չէ, Երևանից է, 010 է կոդը:

-Երևանի՞ց… Թոոող… Ձեռ չտաս, եկա, աաաաաաա~, հաստատ հայտի համար է, մամ:

-Բարձրախոսը միացրու, ես էլ լսեմ` ինչ կսեն:

-Ալո:

-Հռիփսիմե՞: «Մանանայից» ա, Լիլիթը:

-Հա, ընկեր Լիլիթ, բարև ձեզ:

-Հռիփսիմե ջան, երևի կռահեցիր` ինչի համար եմ զանգել: Դու ընտրվել ես մասնակցելու մեդիա ճամբարին, որը ամսի 28-ից մինչեւ օգոստոսի երեքն ա։ Ուրեմն էսօրվանից մէյլիդ ուշադիր ես լինում, որովհետեւ շուտ-շուտ բաներ ենք ուղարկելու:

-Հա, անպայման, ընկեր Լիլիթ,- հստակ պատասխանեցի ես, բայց այդ հստակության տակ շատ ասելիք ունեի:

Հեռախոսն անջատելուն պես սկսվեց:

-Բերե~ք, բերե~ք շորերս, նաուշնիկներս, զարյադշնիկս, սրբիչս, մամ, նոր ատամի պաստա է պետք, կառնիս չէ՞ հմի:

-Ի՞նչ ես խառնվել, հլը ժամանակ կա,- խոսակցությանը միացավ հորաքույրս:

-8 օր է մնացել, ո՞ւր ա ժամանակ: Չեմ հասցնե: Մաաաամ, էն ժակետդ կուտա՞ս տանիմ. իրա գույնի կոշիկներիս հետ հագնիմ:

-Սկսվավ էլի՞,- ջղային տոնով ասաց մայրիկս,- Հանգիստ մնա: Ամեն ինչ իրա հունով կանցնի:

-Լավ, լավ,- զսպված ասացի և ավելացրեցի,- բերեք պայուսակս հմիկվանից դասավորենք, էլի :

-Հմիկվանից որ շոր ու զարյադշնիկ դնես, բդի 8 օր էդ շորերդ չհագնի՞ս ու մնաս առանց հեռախոսի զարյադկի՞:

-Չէ, ուրիշ շոր կհագնիմ ու քու զարյադկիցդ կօգտվիմ,- վստահ պատասխանեցի ես:

-Ուրիշ վախտ էղնի` կսես գտեք հենց իմ զարյադկես, ուրիշով չեմ դնե, կփչանա հեռախոսս, էս կեղնի, էն կեղնի…

-Ըըը, լավ, էսօր չեմ դնե վեշերս: Եգուց կդնեմ:

Ավարտեցի խոսքս, նստեցի համակարգչի դիմաց և մտա փոստս ստուգելու: